Wpływ barwy światła na jakość tulipanów pędzonych metodą +5°C
Autor
Marek Jerzy, Anita Woźny
Strony
3–11
Słowa kluczowe
cebule tulipanów, pędzenie, światło sztuczne, barwa światła
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Cebule czterech odmian tulipanów pędzono przy sztucznym świetle, pod lampami jarzeniowymi typu TLD emitującymi światło białe, niebieskie, czerwone, żółte i zielone. Natężenie napromienienia kwantowego wynosiło 12,5 i 25 µmol·m-2·s-1. Długość dnia odpowiednio 6 i 12 godzin. Istotny wpływ na jakość tulipanów zaobserwowano przy wysokim natężeniu napromienienia kwantowego i długim dniu. Tulipany pędzone przy świetle czerwonym miały najdłuższe pędy, o największej masie i najbardziej okazałych kwiatach. Światło niebieskie wpłynęło na poprawę sztywności łodyg i liści.
Wpływ dojrzałości zrazów oraz umiejscowienia oczka na pędzie na wzrost i jakość uzyskanych krzewów dwóch odmian róż z grupy wielkokwiatowych. Część I. parametry wzrostu krzewów
Autor
Jerzy Hetman, Marta Joanna Monder
Strony
13–21
Słowa kluczowe
Rosa thea hybrida, zraz, jakość, okulizacja, dojrzałość zrazów
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Dwie odmiany róż z grupy wielkokwiatowych: ‘Casanova’ i ‘Kardinal’ okulizowano na podkładce Rosa multiflora Thunb. typ bezkolcowy. Oczka pobierano ze zrazów w różnej fazie dojrzałości pędów (pąk kwiatowy ściśnięty; zewnętrzne płatki lekko rozchylone; kwiat otwarty; tuż po opadnięciu płatków; dwa tygodnie po opadnięciu płatków) i różnych miejsc na pędzie (część górna, środkowa i dolna). Okulanty róż wyrastające z oczek ze zrazów w różnej fazie dojrzałości pędów charakteryzowały się podobną siłą wzrostu pod względem wysokości, masy i liczby pędów I rzędu. Krzewy wyrosłe z oczek pobieranych z górnej części zrazów były wyższe, miały większą masę i liczbę pędów I rzędu.
Wpływ dojrzałości zrazów oraz umiejscowienia oczka na pędzie na wzrost i jakość uzyskanych krzewów dwóch odmian róż z grupy wielkokwiatowych. Część II. Jakość krzewów
Autor
Jerzy Hetman, Marta Joanna Monder
Strony
23–31
Słowa kluczowe
Rosa thea hybrida, jakość, okulizacja, dojrzałość zrazów
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Dwie odmiany róż z grupy wielkokwiatowych: ‘Casanova’ i ‘Kardinal’, okulizowano na podkładce Rosa multiflora Thunb. (typ bezkolcowy). Oczka pobierano ze zrazów w różnej fazie dojrzałości pędów (pąk kwiatowy ściśnięty; zewnętrzne płatki lekko rozchylone; kwiat otwarty; tuż po opadnięciu płatków; dwa tygodnie po opadnięciu płatków) i różnych miejsc na pędzie (część górna, środkowa i dolna). Faza dojrzałości pędów nie wpływała wyraźnie na liczbę otrzymanych krzewów oraz ich jakość. Dobrej jakości krzewy uzyskano przy wykorzystaniu wszystkich oczek ze zrazów o zewnętrznych płatkach kwiatu rozchylonych, kwiatach rozwiniętych lub tuż po opadnięciu płatków. Z oczek pochodzących z górnych części pędów otrzymano najmniej krzewów, ale o wyższym procentowym udziale wyboru I. Na jakość systemu korzeniowego badane czynniki wpływu nie miały.
Patogeniczność grzybów z rodzaju Fusarium dla melisy lekarskiej (Melissa officinalis L.)
Autor
Zofia Machowicz-Stefaniak, Ewa Zalewska
Strony
33–39
Słowa kluczowe
Melissaofficinalis L., Fusariumavenaceum, F. culmorum, F. equiseti, testy patogeniczności
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Celem pracy było określenie patogeniczności izolatów Fusarium avenaceum, F. culmorum i F. equiseti wyizolowanych z różnych gatunków ziół dla melisy lekarskiej. Przeprowadzono trzy różne testy patogeniczności. W warunkach laboratoryjnych określono oddziaływanie płynów pohodowlanych i wodnej zawiesiny konidiów Fusarium spp. na zdolność kiełkowania rozłupek melisy lekarskiej. Oddziaływanie Fusarium spp. na wschody i zdrowotność siewek przebadano w komorze klimatyzacyjnej, przy zastosowaniu metody infekcji przez zakażoną glebę. Izolaty badanych gatunków, bez względu na ich pochodzenie, powodowały nekrozę kiełków i korzeni roślin. Spośród stosowanych metod sztucznej infekcji najszybszą ocenę patogeniczności izolatów Fusarium spp. dla melisy lekarskiej zapewnia metoda z użyciem płynów pohodowlanych. Badane izolaty Fusarium spp. uznano za patogeniczne dla melisy lekarskiej na podstawie pozytywnych testów patogeniczności oraz ich częstego izolowania z rozłupek, korzeni i podstawy pędów zamierających roślin na plantacjach produkcyjnych.
Trzy doniczkowe odmiany chryzantem doświetlano lampami sodowymi w listopadzie i w grudniu, 2 godziny przed i 2 godziny po zachodzie słońca. Natężenie napromienienia kwantowego wynosiło 60 μmol m-2 s-1. Uzyskano znaczne przyspieszenie kwitnienia roślin (o 36–52 dni) i poprawę ich jakości.
Celem pracy była ocena wpływu doświetlania asymilacyjnego chryzantem rosnących w warunkach deficytu usłonecznienia na stan odżywienia roślin. Do badań wykorzystano trzy odmiany doniczkowe ‘Baton Rouge’, ‘Kodiak’ i ‘Springfield’. W listopadzie i w grudniu połowę roślin doświetlano lampami sodowymi przez 4 godziny dziennie. Natężenie oświetlenia wynosiło 5000 lx. Doświetlanie asymilacyjne istotnie modyfikowało stan odżywienia chryzantem makro- i mikroskładnikami. Wpływ doświetlania na zróżnicowanie zawartości składników w liściach był zwykle większy w przypadku makroskładników niż mikroskładników.
Degradacja chlorofilu zachodząca w trakcie starzenia się ciętych liści regulowana jest przez fitohormony. W doświadczeniach analizowano zmiany zawartości chlorofilu w trakcie starzenia się ciętych liści dwóch gatunków stosowanych jako zieleń cięta (Zantedeschia aethiopica Spr. i Zantedeschia elliottiana Engl.) i wpływ BA (benzyloadeniny) i GA3 (kwasu giberelinowego) na ten proces. Roztwory obu regulatorów wzrostu aplikowano w formie 24-godzinnego kondycjonowania (BA – 0,1 mmol·dm-3; GA3 – 0,25 mmol·dm-3). Kwas giberelinowy okazał się skuteczniejszy od benzyloadeniny w opóźnianiu rozkładu chlorofilu w przypadku obu gatunków, zwiększając tym samym ich trwałość. Pożywka standardowa, używana w celu przedłużenia pozbiorczej trwałości ciętych kwiatów, (8-HQC /cytrynian 8-hydroksychinoliny/ + 2% S /sacharoza/) istotnie przyspieszyła degradację chlorofilu w ciętych liściach Z. aethiopica, nie mając jednocześnie wpływu w przypadku Z. elliottiana. W obu jednak przypadkach pożywka osłabiła pozytywny wpływ GA3 na końcową zawartość chlorofilu.
W trakcie postępującego starzenia się ciętych liści dochodzi do proteolizy oraz akumulacji wolnych aminokwasów w ich tkankach. Wiadomym jest, iż starzenie się, jak i inne procesy fizjologiczne, kontrolowane są przez regulatory wzrostu, dlatego też cięte liście dwóch gatunków znajdujących zastosowanie jako zieleń cięta (Zantedeschia aethiopica Spr. i Zantedeschia elliottiana Engl.) poddano 24-godzinnemu kondycjonowaniu w roztworach benzyloadeniny (0,1 mmol ∙dm-3)oraz kwasu giberelinowego (0,25 mmol∙dm-3), by opóźnić ich starzenie się i przedłużyć pozbiorczą trwałość. W przypadku obu gatunków jedynie GA3 skutecznie opóźnił rozkład białek rozpuszczalnych. Pożywka standardowa (8-HQC + 2% S; cytrynian 8-hydroksychinoliny + 2% sacharoza), stosowana w celu przedłużenia trwałości ciętych kwiatów, przyspieszyła proteolizę w przypadku liści Z. aethiopica, jednak nie miała równie niekorzystnego wpływu w przypadku liści Z. elliottiana. Spadkowi zawartości białek rozpuszczalnych towarzyszyła akumulacja wolnych aminokwasów, jednak zakres obu zjawisk nie był porównywalny. W przypadku obu gatunków największą akumulację wolnych aminokwasów stwierdzono w liściach wstawionych do roztworów zawierających sacharozę. Kondycjonowanie w roztworach obu regulatorów wzrostu ograniczyło wzrost zawartości wolnych aminokwasów w liściach przełożonych do pożywki standardowej, przy czym benzyloadenina okazała się skuteczniejsza w przypadku Z. elliottiana a GA3 – Z. aethiopica.
Bakterie uszkadzające owoce leszczyny (Corylus avellana L.) uprawianej w południowo-wschodniej Polsce
Autor
Ewa Król, Zofia Machowicz-Stefaniak, Ewa Zalewska
Strony
75–84
Słowa kluczowe
orzechy leszczyny, bakterie, patogeniczność
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Celem pracy było poznanie bakterii zasiedlających orzechy laskowe odmiany Olbrzymi z Halle z objawami czarnej plamistości owocni oraz ciemnienia i rozmiękczenia jądra, a także sprawdzenie zdolności patogenicznych wytypowanych izolatów bakterii w stosunku do tych organów. Obiektem badań w latach 2000-2002 były orzechy z wymienionymi objawami pochodzące z plantacji produkcyjnych leszczyny w Motyczu i Końskowoli. W czerwcu i sierpniu każdego roku izolowano bakterie z chorych orzechów, spośród których wybrano 42 reprezentatywne izolaty. Testy fizjologiczne, biochemiczne i testy patogeniczności wykazały, że 3 izolaty Erwinia spp., 4 izolaty Bacillus spp. i 3 izolaty Pseudomonas fluorescens z grupy powodujących miękkie zgniliznymogły uszkadzać zawiązki i owoce leszczyny. Efektywność zakażeń była znacznie wyższa po inokulacji organów młodych i zranionych. Za potencjalny patogen owoców uznano bakterie Erwinia spp. Wydaje się, że pektolityczne szczepy Bacillus spp. Pseudomonas fluorescens można uznać za fakultatywne pasożyty posiadające zdolność do uszkadzania orzechów w sprzyjających warunkach.
Kwitnienie i jakość kwiatostanów lonasu rocznego (Lonas annua (L.) Vines et Druce) w zależności od sposobu uprawy
Autor
Katarzyna Karczmarz, Halina Laskowska
Strony
85–92
Słowa kluczowe
Lonas annua, termin siewu, norma siewu, plon, jakość
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Badania przeprowadzono w latach 1998–2000. Badano wpływ terminu i normy siewu na plonowanie i jakość kwiatostanów lonasu rocznego (Lonas annua (L.) Vines et Druce). Nasiona wysiewano bezpośrednio do gruntu w trzech różnych terminach: I termin – 4 maja, 29 i 28 kwietnia; II termin – 14, 10 i 8 maja; III termin – 24, 20 i 19 maja (wg kolejności lat badań) w rzędy co 25 cm. Wschodów nie przerywano. W każdym z zaplanowanych terminów zastosowano następujące normy wysiewu: 40, 60, 80, 100 i 120 g·100 m-2. Po osiągnięciu dojrzałości zbiorczej (80% kwiatostanów na plantacji w pełnym rozkwicie, a pędy kwiatostanowe wybarwione na kolor czerwonobrunatny) rośliny wyrywano z pola. Spośród badanych terminów siewu istotnie najobficiej kwitnące rośliny (10,62 szt. rośl.-1), o największej liczbie koszyczków w kwiatostanie (18,49 szt.), uzyskano z najwcześniejszego terminu siewu nasion. Najkorzystniej na liczebność kwiatostanów na roślinie wpłynęła najniższa norma wysiewu nasion, odpowiadająca 40 g·100 m-2. Rośliny z tej kombinacji wykazały tendencję do obfitszego kwitnienia.
Wielocechowa analiza wartości hodowlanej i zróżnicowania genetycznego odmian porzeczki czarnej (Ribes nigrum L.) na podstawie efektów ogólnej zdolności kombinacyjnej
Autor
Paweł Krajewski, Wiesław Mądry, Stanisław Pluta, Edward Żurawicz
Strony
93–109
Słowa kluczowe
czarna porzeczka, układ dialleliczny, zdolność kombinacyjna, MANOVA, analiza zmiennych kanonicznych
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Przedstawiono wielocechową charakterystykę wartości hodowlanej i ocenę zróżnicowania genetycznego pięciu odmian porzeczki czarnej (Ribes nigrum L.) na podstawie efektów ogólnej zdolności kombinacyjnej, ocenianych w pełnym układzie diallelicznym, dla plonu owoców na roślinie, cech plonotwórczych i odpornościowych, obserwowanych w dwóch latach. Zastosowano metodę wielowymiarowej analizy wariancji dla stałego wielocechowego modelu diallelicznego w doświadczeniu blokowym oraz analizę zmiennych kanonicznych. Proponowane podejście statystyczne dostarcza jednocześnie informacji dotyczących dwóch uznanych kryteriów doboru form rodzicielskich do krzyżowań, takich jak: wielocechowe (łączne) oceny efektów GCA rodziców oraz oceny ich zróżnicowania genetycznego, określone na podstawie efektów genetycznych na cechy morfologiczne i rolnicze. Z badań wynika, że efekty GCA dla plonu owoców na roślinie, wielkości krzewu, stopnia uszkodzenia kwiatów przez przymrozki wiosenne, stopnia porażenia rdzą wejmutkowo-porzeczkową oraz stopnia porażenia mączniakiem amerykańskim miały największy udział w wielocechowym zróżnicowaniu efektów GCA analizowanych odmian. Stwierdzono, że decydującym kryterium efektywnego wyboru odmian rodzicielskich w programie hodowlanym porzeczki czarnej, dla uzyskania populacji potomstwa o dużej produktywności rolniczej jest wielocechowa wartość hodowlana tych odmian pod względem atrybutów plonotwórczych roślin, nie zaś ich odległość genetyczna mierzona na podstawie wielocechowych efektów GCA. Praca jest pomyślana głównie jako eksperymentalne studium metodyczne nad efektywnym zastosowaniem i przydatnością proponowanej techniki statystycznej w badaniach naukowych z zakresu hodowli roślin. Przedstawione wyniki badań mają także znaczenie poznawcze dla hodowli porzeczki czarnej.
Ocena wpływu sposobu nawożenia na zawartość azotu w liściach jabłoni
Autor
Tadeusz Olszewski, Waldemar Treder
Strony
111–122
Słowa kluczowe
jabłonie , azot, fertygacja, nawadnianie
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Celem badań była ocena wpływu sposobu nawożenia na zawartość azotu w liściach jabłoni. Doświadczenie prowadzono w latach 1993-1999 w SZD w Dąbrowice. Jednoroczne okulanty jabłoni odmian Jonagold i Gala szczepione na podkładce M9 posadzono wiosną 1993 r. w rozstawie 3,5×1,25 m, (2286 drzew na ha). W doświadczeniu zastosowano dwa sposoby nawożenia: posypowy oraz fertygację przy użyciu dwu rodzajów nawozów: azotowego i wieloskładnikowego. Analiza wyników wykazała zmienną w latach zawartości azotu w liściach obydwu badanych odmian jabłoni. Rodzaj nawożenie ani sposób jego stosowania nie miał istotnego wpływu na średnią z lat badań zawartość azotu w liściach jabłoni. Zawartość ta uzależniona była przede wszystkim od wysokości plonu i wieku roślin.
Wpływ nawożenia borem na wzrost, plonowanie oraz jakość owoców borówki wysokiej odmiany Jersey
Autor
Paweł Wójcik
Strony
123–129
Słowa kluczowe
borówka wysoka, bor, nawożenie doglebowe, nawożenie pozakorzeniowe
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Celem pracy było zbadanie reakcji borówki wysokiej odmiany ‘Jersey’ na nawożenie borem. Doświadczenie przeprowadzono w latach 2002–2003 na borówkach posadzonych na glebie piaszczysto-gliniastej mającej pH 4,1, niską zawartość materii organicznej oraz średnią zawartość dostępnego boru. Rośliny zasilano borem w formie nawożenia doglebowego lub pozakorzeniowego. Opryskiwania borem wykonywano wiosną lub jesienią. Wiosenne opryski borem wykonywano na tych samych roślinach w fazie początku kwitnienia, w czasie opadania płatków kwiatowych oraz 3 i 6 tygodni po kwitnieniu. W każdym wiosennym oprysku użyto 0,2 kg B·ha-1. Jesienny oprysk borem wykonano 5 tygodni po zbiorze owoców w dawce 0,8 kg B·ha-1. Nawożenie doglebowe zastosowano w fazie pękania pąków w dawce 2 kg·ha-1. Rośliny nietraktowane borem stanowiły kontrolę. Wyniki wykazały, że doglebowe nawożenie borem oraz wiosenne opryski tym składnikiem zwiększyły zawartość boru w kwiatach i liściach. Jednakże nawożenie borem, niezależnie od sposobu zastosowania, nie miało wpływu na siłę i charakter wzrostu, liczbę kwiatów na pędzie, zawiązywanie owoców, średnią masę owocu, jędrność owoców oraz plonowanie. Owoce roślin opryskiwanych wiosną borem miały podwyższoną zawartość ekstraktu refraktometrycznego. Wnioskuje się, że: (1) potrzeby nawozowe borówki wysokiej odmiany ‘Jersey’ w odniesieniu do boru są niskie, oraz (2) przy zawartości boru w glebie poniżej 0,37 mg·kg-1 i/lub przy poziomie boru w liściach poniżej 37 mg·kg-1, wskazane jest wiosenne opryskiwanie borówki wysokiej borem w celu zwiększenia zawartości ekstraktu w owocach.
Zawartość mineralnych form azotu w glebie sadu jabłoniowego w zależności od metody jej pielęgnacji
Autor
Elżbieta Jolanta Bielińska, Agnieszka Głowacka
Strony
131–145
Słowa kluczowe
sad, metoda pielęgnacji gleby, azot mineralny
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Przeprowadzono trzyletnie badania (2000–2002) w młodym sadzie jabłoniowym, założonym w roku 1997 na glebie płowej typowej. W badaniach uwzględniono następujące metody pielęgnacji gleby w rzędach drzew: ugór herbicydowy utrzymywany za pomocą glifosatu; ściółkowanie czarną folią polietylenową; ściółkowanie słomą pszenną warstwą o grubości około 15 cm i ugór mechaniczny utrzymywany za pomocą ręcznego gracowania. Celem przeprowadzonych badań była ocena wpływu różnych metod pielęgnacji gleby w młodym sadzie jabłoniowym na zawartość mineralnych form azotu N-NH4+ i N-NO3- w glebie. Wykazano, że sposób utrzymania gleby był decydującym czynnikiem kształtującym zawartość mineralnych form azotu w glebie. Gleba utrzymywana w ugorach herbicydowym i mechanicznym zawierała istotnie więcej N-NH4+ i N-NO3- niż gleba przykryta ściółkami. O zawartości mineralnych form azotu w glebie decydowały w dużej mierze reakcje biochemiczne katalizowane przez enzymy.
Zawartość niektórych składników mineralnych w liściach podkładek dla gruszy i w liściach okulantów na nich uszlachetnionych
Autor
Jacek Lewko, Andrzej Sadowski, Kazimierz Ścibisz
Strony
147–152
Słowa kluczowe
grusza, pigwa, podkładka, skład mineralny liści, wapń, magnez, potas, fosfor
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Sześć typów podkładek wysadzono w Warszawie-Wilanowie wiosną 2002 r.: trzy pochodzące od Pyrus communis – siewki gruszy kaukaskiej, OHxF 333 i ' Pyrodwarf' oraz trzy pochodzące od Cydonia oblonga – pigwy S1, MA i MC. W sierpniu były one zaokulizowane odmianami gruszy Konferencja i Erika. Liście pobierane w końcu sierpnia ze środkowej części pędów podkładek (w 2002 r.) i okulantów gruszy (w 2003 r.) były analizowane na zawartość Ca, Mg, P i K. Podkładki różniły się istotnie pod względem zawartości wszystkich badanych składników mineralnych w liściach, a także wpływały na skład mineralny liści okulantów gruszy. Zawartość Ca, P i K zależała również od odmiany. Stwierdzono także istotne współdziałanie podkładki i odmiany na zawartość P i K w liściach okulantów. Sugeruje się, że szczególna zdolność do pobierania określonych składników mineralnych przez poszczególne podkładki może służyć jako dodatkowa wskazówka przy doborze optymalnej podkładki dla konkretnych warunków glebowych.
Wzrost, owocowanie i zawartość n w liściach jabłoni ‘Jonagored’ w zależności od jesiennego nawożenia azotem i podkładki
Autor
Dariusz Wrona
Strony
153–160
Słowa kluczowe
jabłoń, azot, nawożenie, wzrost, owocowanie, zawartość N w liściach
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Doświadczenie założono w 2001 r. w Warszawie-Wilanowie. Użyto drzew odmiany Jonagored wysadzonych wiosną 1996 r. na podkładkach P 16 i P 22, w rozstawie 3,5 × 1,2 m. Zawartość azotu w liściach drzew rosnących zarówno na podkładce P 16, jak i P 22 w obu badanych latach (2002 i 2003) nie zależała w sposób istotny od kombinacji nawożenia. Żadna z zastosowanych dawek nawożenia azotem nie powodowała silniejszego wzrostu drzew. W obu badanych latach (2002, 2003) jesienne nawożenie azotem nie miało istotnego wpływu na zawiązywanie owoców. Nawożenie azotem nie miało też wpływu na plonowanie drzew, na wielkość owoców w poszczególnych latach, ani na sumę plonów z dwóch lat (2002–2003). Wzrost i owocowanie drzew zależało natomiast od podkładki. Drzewa rosnące na podkładce P 16 rosły silniej i wydały wyższy plon niż drzewa rosnące na podkładce P 22.
Zawartość miedzi, cynku, manganu i żelaza w glebach sadów jabłoniowych w 27. i 30. roku ich użytkowania
Autor
Mirosław Kobierski
Strony
161–170
Słowa kluczowe
mikroelementy, gleby w sadach
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Ocena wpływu wieloletniego użytkowania sadowniczego na całkowitą zawartość Cu, Zn, Mn i Fe w glebie oraz zawartość tych metali ekstrahowanych DTPA była celem niniejszych badań. Do badań wytypowano 3 sady jabłoniowe założone na glebach brunatnych wytworzonych z gliny zwałowej w regionie Doliny Brdy. Poziomy próchniczne badanych gleb charakteryzowały się znacznie wyższą całkowitą zawartością Cu i Zn w porównaniu do koncentracji tych metali w skale macierzystej. Udział miedzi ekstrahowanej roztworem DTPA w stosunku do jej całkowitej zawartości był wysoki i dochodził w poziomie próchnicznym do 24,6%. Stwierdzono istotną dodatnią korelację między całkowitą zawartością Cu i Zn oraz zawartością tych metali ekstrahowanych DTPA a zawartością węgla organicznego. Kwaśny odczyn w poziomach próchnicznych badanych gleb miał istotny wpływ na wzrost zawartości Cu, Mn i Fe ekstrahowanych DTPA, co potwierdziły dodatnie, statystycznie istotne współczynniki korelacji między tymi parametrami. Stwierdzone zawartości Cu, Zn, Mn oraz Fe nie przekroczyły dopuszczalnych norm przyjętych dla gleb nie zanieczyszczonych tymi metalami.
Przedmiotem badań były grzyby chorobotwórcze (Alternariaalternata 17, Ascochytapisi 31, Botrytiscinerea 19, Fusariumculmorum 44, F. oxysporum f. sp. glycines 37, F. oxysporum f. sp. phaseoli 51, F. oxysporum f. sp. pisi 33, Fusariumsolani 25, Phoma exigua var. exigua 11, Pythium irregulare 34, Rhizoctoniasolani 64, Sclerotiniasclerotiorum 15) oraz biopreparaty tj. Biosept 33 SL, Biochikol 020 PC, Polyversum, a także Zaprawa Oxafun T. Badania prowadzono w warunkach in vitro uwzględniając po 6 powtórzeń (szalek) dla każdej kombinacji doświadczenia. Po dziesięciu dniach mierzono średnicę wzrostu kolonii grzyba, a także obserwowano zmiany morfologiczne w wyglądzie poszczególnych kultur grzybów. Przeprowadzone badania wykazały, że dodanie do pożywki biopreparatów, a także Zaprawy Oxafun T powodowało zahamowanie wzrostu i rozwoju grzybów chorobotwórczych. Spośród badanych biopreparatów najskuteczniejszym w ograniczaniu wzrostu kolonii grzybów okazał się Biosept 33 SL. Biopreparaty, a także Zaprawa Oxafun T powodowały ograniczenie tworzenia się grzybni powietrznej, zarodników oraz sklerocjów.
Stan odżywienia składnikami mineralnymi i zdolność przechowalnicza jabłek ‘Š ampion’ w zależności od podkładki
Autor
Janusz Andziak, Romuald Dziuban, Andrzej Sadowski, Kazimierz Tomala
Strony
179–187
Słowa kluczowe
jabłka, podkładka, gorzka plamistość podskórna
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Badania prowadzono w latach 1998-2001 na jabłkach odmiany Šampion z drzew na sześciu podkładkach (P 22, M.9 EMLA, M.9 T337, M.9 T339, Nr 47 i P 14). Oznaczono zawartość K i Ca w liściach, zawiązkach i owocach. Reprezentatywne próby jabłek przechowywano przez 5 miesięcy w warunkach chłodni zwykłej. Po przechowywaniu określano występowanie chorób grzybowych i fizjologicznych. Najlepiej zaopatrzone w wapń były liście z drzew na podkładce M.9 T337. Zawiązki i owoce z drzew na P 14 miały stosunkowo dużą zawartość K, natomiast jabłka z drzew na M.9 T337 i P 22 miały niską zawartość potasu. Podkładki wpływały także na zdolność przechowalniczą jabłek, co miało związek z wpływem podkładki na zawartość K i wartość stosunku K:Ca w owocach. Wartość stosunku K:Ca w owocach determinowała występowanie gorzkiej plamistości podskórnej w 83%, natomiast zawartość potasu w 66%, a zawartość wapnia w 5%. Uzyskane wyniki sugerują, że wartość stosunku K:Ca, niezależnie od analizowanego organu, jest lepszym wskaźnikiem prognostycznym niż sama zawartość K lub sama zawartość Ca.
Wpływ wybranych dodatków do podłoża na jakość owocników Lentinula edodes (Berg.) Sing.
Autor
Janusz Kalbarczyk
Strony
189–196
Słowa kluczowe
Lentinula edodes, podłoża, plon, wielkość owocników
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Rosnący w lesie liściastym Lentinula edodes (Berg.) Sing. jest drugim w świecie pod względem znaczenia ekonomicznego uprawianym gatunkiem. Powszechnie nazywany shii-take jest grzybem białej zgnilizny drewna, rośnie na obumarłym drewnie gatunków liściastych w Azji. Wykonane w trzech terminach doświadczenie miało określić wpływ wybranych dodatków do podłoża na plon i wielkość owocników tego gatunku. Przeprowadzone badania z wykorzystaniem następujących odmian Lentinula edodes: BRZ, M6, 567 wykazały, że dodatek do standardowego podłoża śruty: sojowej, lnianej i rzepakowej miały istotny wpływ na przerastanie grzybni w podłożu. Skrócenie czasu przerastania grzybni w podłożu miało wpływ na cechy zewnętrzne otrzymywanych owocników, jak i wielkość oraz kształt. Cechy biologiczne poszczególnych odmian miały również istotny wpływ na jakość i wysokość otrzymanego plonu.
Wpływ przedplonu na plonowanie truskawki (Fragaria × ananassa Duch.)
Autor
Dorota Pawłowska, Justyna Wieniarska, Ewa Żmuda
Strony
197–206
Słowa kluczowe
truskawka, przedplony, plon
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Badania przeprowadzono w latach 1998–2003 w Gospodarstwie Doświadczalnym w Felinie. Przeprowadzono dwa identyczne doświadczenia polowe: I – w latach 1998–2002 i II – w latach 1999-2003. Celem badań była ocena wpływu roślin stosowanych jako przedplon na wysokość plonu dwóch odmian truskawki: Senga Sengana i Kent. Przed sadzeniem roślin, jak również w trakcie całego cyklu badań, nie stosowano żadnego nawożenia. Przedplony wysiano wiosną w roku 1998 (doświadczenie I) i w r. 1999 (doświadczenie II). Przed przyoraniem przedplonów określono masę części nadziemnych i resztek pożniwnych oraz określono ich wartości nawozowe. Największą wartością nawozową wykazała się aksamitka, dostarczając do gleby w przeliczeniu na hektar około 150,2 kg azotu, 22,4 kg fosforu, 225,1 kg potasu, 39,9 kg wapnia, 16,6 kg magnezu. Wszystkie użyte w doświadczeniach przedplony wykazały pozytywny wpływ na plonowanie truskawki w porównaniu z czarnym ugorem (kombinacja kontrolna), aczkolwiek najlepsze efekty uzyskano, jeśli zastosowano jako przedplon żyto, aksamitkę lub koniczynę perską. Suma plonów z poletka (z 24 roślinami) wynosiła za 4 lata dla odmiany Senga Sengana od 35,85 kg (czarny ugór) do 41,51 (żyto), co w przeliczeniu na hektar daje odpowiednio: 66,4 i 77,6 tony. W przypadku odmiany Kent suma ta kształtowała się w granicach od 37,51 kg (kontrola) do 45,85 kg (jeśli przedplonem była aksamitka), odpowiednio 69,6 i 84,9 t·ha-1. Najwyższy plon uzyskano w drugim roku trwania plantacji, w przypadku odmiany Senga Sengana: w granicach od 17,34 kg (czarny ugór) do 19,75 kg (po życie), zaś odmiany Kent od 17,15 kg (po fasoli szparagowej) do 23,52 kg (po aksamitce). W trzecim roku plonowania zebrane plony z roślin odmiany Senga Sengana były średnio niższe o 30,5%, a w czwartym o 65,8%, a odmiany Kent odpowiednio o 34,4 i 68,9%
Celem przeprowadzonych w latach 2001-2003 badań było poznanie wpływu zróżnicowanego nawożenia azotem na zawartość składników przyswajalnych w glebie, ogólnych w liściach i owocach odmiany Šampion w okresie pełnego owocowania drzew. Badania przeprowadzono w latach 1994–2003 w sadzie jabłoniowym Rolniczo-Sadowniczego Gospodarstwa Doświadczalnego w Przybrodzie. Drzewa odmiany Šampion na podkładce M.9 EMLA zostały wysadzone wiosną 1994 r., w rozstawie 3,5 × 1,0 m (2857 drzew z ha) na glebie płowej właściwej wytworzonej z gliny lekkiej zwałowej. W doświadczeniu zastosowano 5 kombinacji nawożenia azotem, każda w 4 powtórzeniach: 1. N0 – kontrola bez nawożenia, 2. N5 – 5 g N·m-2 jednorazowo wiosną, 3. N10 – 10 g N·m-2 jednorazowo wiosną, 4. N5+5 – 5 g N·m-2 wiosną + 5 g N·m-2 w końcu maja, 5. N5herb. – 5 g N·m-2 jednorazowo wiosną w obrębie pasów herbicydowych. Otrzymane wyniki pozwalają stwierdzić, że nawożenie azotem miało istotny wpływ na zmiany zawartości przyswajalnych składników w glebie. Wpływało na obniżenie przyswajalnego potasu w warstwie ornej i podornej oraz wzrost przyswajalnego magnezu, co poprawiło stosunek K/Mg. Mniejszy wpływ nawożenia azotem stwierdzono na zmiany zawartości przyswajalnego fosforu i odczynu gleby. Nawożenie azotem wpływało na wzrost zawartości azotu ogólnego w liściach, a obniżało zawartości fosforu, na pozostałe analizowane składniki nie stwierdzono istotnego wpływu. Na uwagę zasługuje fakt, że zawartość składników przyswajalnych w glebie nie była skorelowana z zawartością składników ogólnych w liściach. Natomiast zawartość składników mineralnych w owocach była ściśle skorelowana z zawartością składników w liściach. Warunki klimatyczne, a w szczególności brak opadów atmosferycznych i wzrost temperatury w latach 2001–2003, a także starzenie się drzew wpływały na obniżenie zawartości azotu, fosforu, potasu w liściach a wzrost w porównaniu do lat 1995–2000 magnezu.
Zantedeschia aethiopica i Zantedeschia elliottiana znajdują szerokie zastosowanie jako zieleń cięta. W doświadczeniach analizowano wpływ regulatorów wzrostu, skutecznych w opóźnianiu starzenia ciętych liści (benzyloadeniny i kwasu giberelinowego) oraz pożywki standardowej (8-HQC + 2% sacharozy) na zawartość cukrów redukujących. BA (0,1 mmol·dm-3) i GA3 (0,25 mmol·dm-3) aplikowano w formie 24-godzinnego kondycjonowania. Traktowane i nietraktowane regulatorami wzrostu liście wstawione zostały do wody lub pożywki standardowej. W przypadku obu gatunków zawartość cukrów redukujących w trakcie ich starzenia się początkowo rosła, po czym spadała do poziomu 60-80% zawartości początkowej. Kondycjonowanie liści Z. aethiopica w roztworze BA nie zapobiegło spadkowi ich zawartości, podczas gdy skutecznym w opóźnieniu tego procesu okazało się traktowanie kwasem giberelinowym a co więcej – w przypadku Z. elliottiana odnotowano 20% wzrost. Pożywka standardowa spowodowała gwałtowny spadek zawartości cukrów rozpuszczalnych w ciętych liściach Z. aethiopica (do poziomu 12% zawartości początkowej), podczas gdy w liściach Z. elliottiana odnotowano spadek jedynie do poziomu 52% zawartości początkowej. Cytokinina nie złagodziła negatywnego wpływu pożywki standardowej na zawartość cukrów rozpuszczalnych, skuteczna natomiast okazał się GA3.
Wpływ auksyn na ukorzenianie mikrosadzonek i adaptację roślin Columnea hirta Klotzsch et Hanst. Cz. I. W kulturze in vitro
Autor
Danuta Kozak, Alicja Świstowska
Strony
229–238
Słowa kluczowe
auksyny, ukorzenianie pędów in vitro, Columnea hirta
Streszczenie
Pokaż streszczenie
W doświadczeniu oceniono wpływ auksyn i ich stężenia na ukorzenianie pędów Columnea hirta in vitro. Pędy pochodzące z ustabilizowanej kultury in vitro wykładano na pożywkę Murashige i Skooga [1962]. Do pożywki dodano: IAA, IBA lub NAA w stężeniach: 5, 10, 20, 40 μM. Kombinację kontrolną stanowiła pożywka podstawowa bez auksyn. Po 21 dniach ukorzeniania doświadczenie zakończono. Stwierdzono, że auksyny stymulowały wzrost pędów i powstawanie merystemów korzeni przybyszowych, wpływały na wzrost wydłużeniowy oraz świeżą masę korzeni. Na pożywce uzupełnionej 10 µM IBA uzyskano mikrosadzonki o największej liczbie korzeni (11,24 szt.) i średniej ich długości 5,93 mm. Największą długością charakteryzowały się korzenie uzyskane w obecności 5 µM NAA (11,32 mm), jednak NAA stymulował powstawanie tkanki kalusowej u podstawy pędów. Pędy wykazywały najlepszy wzrost i krzewienie na pożywce uzupełnionej 10 µM IAA.
Wpływ auksyn na ukorzenianie mikrosadzonek i adaptację roślin Columnea hirta Klotzsch et Hanst. Cz. II. Następczy wpływ w uprawie szklarniowej
Autor
Jerzy Hetman, Alicja Świstowska
Strony
239–248
Słowa kluczowe
Columnea hirta, IAA, IBA, NAA, ukorzenianie in vitro, wpływ następczy auksyn
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Celem pracy było poznanie wpływu następczego auksyn zastosowanych in vitro na wzrost i rozwój roślin Columnea hirta w warunkach szklarniowych. Zastosowano pożywkę MS [1962] z dodatkiem IAA, IBA, NAA w stężeniach 5, 10, 20, 40 µM. Kombinację kontrolną stanowiła pożywka bez auksyn. Ukorzenione rośliny posadzono następnie w szklarni w torfie wysokim i włóknie kokosowym. Uprawę prowadzono w dwóch terminach – wiosennym i letnim. Auksyny zastosowane w kulturach sterylnych na etapie ukorzeniania pędów wpłynęły następczo na zróżnicowanie zdolności adaptacyjnych mikrosadzonek oraz kierunki ich rozwoju. Rośliny Columnea hirta o najlepszej jakości otrzymano z mikrosadzonek ukorzenianych in vitro na pożywce zawierającej 20 µM IBA, uprawianych w terminie wiosennym w podłożu torfowym.