ROZWÓJ SZNURÓW GRZYBNIOWYCH IZOLATÓW HYPHOLOMA FASCICULARE W RÓŻNYCH GLEBACH
Autor
Marta Z. Dadacz, Piotr Łakomy
Strony
5–12
Słowa kluczowe
Hypholoma fasciculare, rozwój sznurów grzybniowych, gleby leśne
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Celem pracy było zbadanie rozwoju sznurów grzybniowych dwóch izolatów Hypholoma fasciculare w glebach leśnych pochodzących drzewostanów z siedlisk BMśw i LMśw. W pierwszym wariancie doświadczenia zasiedlone przez grzybnie segmenty, uzyskane z pędów dębowych o średnicy 2 cm i długości 5 cm, wykładano centralnie na powierzchni gleby umieszczonej w pudełku (26 cm × 18 cm × 6,5 cm). W narożnikach pudełka umieszczano także sterylne segmenty drewna na powierzchni gleby i na głębokości 65 mm. Glebę przykrywano sciołą pobraną z tych samych drzewostanów. W drugim wariancie doświadczenia inokulum zostało umieszczone na głębokości 35 mm, a sterylne segmenty drewna na powierzchni gleby, na głębokości 35 i 65 mm. W kontrolach glebę zastąpiono piaskiem. Każda kombinacja doświadczenia została wykonana w pięciu powtórzeniach. Analizę rozwoju sznurów grzybniowych oraz zasiedlenia drewna przeprowadzono po miesiącu w wariancie I doświadczenia oraz po dwóch, czterech, sześciu i ośmiu tygodniach w wariacie II. Analizowano rozwój sznurów grzybniowych i zasiedlenie drewna przez grzybnię izolatów H. fasciculare. Stwierdzono, że sznury grzybniowe penetrują intensywniej glebę pobraną z LMśw niż z BMśw. Izolaty różniły się także pod względem długości sznurów grzybniowych wytwarzanych w tych samych warunkach glebowych. Natomiast nie stwierdzano różnic w zasiedleniu drewna pomiędzy izolatami w różnych glebach. Pojedyncze różnice wystąpiły po porównaniu kontroli z odpowiednią kombinacją doświadczenia.
CHARAKTERYSTYKA EKOLOGICZNO-GEOGRAFICZNA FLORY NACZYNIOWEJ GÓRNEGO ODCINKA DOLINY RZEKI KOSY I JEZIORA CZAPLE (WOJEWÓDZTWO ZACHODNIOPOMORSKIE)
Autor
Lech Jędras, Irmina Maciejewska-Rutkowska
Strony
13–25
Słowa kluczowe
flora naczyniowa, jezioro Czaple, rzeka Kosa, gmina Dębno
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Badania przeprowadzono w obrębie górnego odcinka doliny rzeki Kosy i jeziora Czaple (woj. zachodniopomorskie). Zanotowano 200 gatunków roślin naczyniowych należących do 69 rodzin. Czterdzieści siedem występujących tutaj gatunków jest objętych ochroną prawną lub znajduje się na listach gatunków zagrożonych i ginących (np. Achillea ptarmica, Asplenium trichomanes, Epipactis helleborine, Polypodium vulgare). Dominującą rolę w warstwie drzew odgrywają Alnus glutinosa, Quercus robur i Fraxinus excelsior. W warstwie krzewów licznie występują: Frangula alnus, Corylus avellana, Sambucus nigra i Viburnum opulus oraz samosiewy F. excelsior, Acer pseudoplatanus i Picea abies. W warstwie zielnej najczęściej spotykanymi gatunkami są Calamagrostis canescens i taksony z rodzaju Carex. Zanotowane gatunki najczęściej reprezentują zbiorowiska z klasy Alnetea glutinosae, Querco-Fageta, Quercetea robori-petraeae, Vaccinio-Piceetea, a także Phragmitetea. Stwierdzono, że najwięcej gatunków preferuje stanowiska o umiarkowanym świetle i stanowiska półcieniste z glebami świeżymi i wilgotnymi, organiczno-mineralnymi.
REAKCJE CHRZĄSZCZY SZELINIAKA SOSNOWCA – HYLOBIUS ABIETIS (L.) (COLEOPTERA, CURCULIONIDAE) NA ZAPACH WYCIĄGÓW ALKOHOLOWYCH Z ROŚLIN NALEŻĄCYCH DO WYBRANYCH GATUNKÓW
Celem badań było określenie reakcji ruchowych chrząszczy szeliniaka sosnowca na zapach wyciągów metanolowych sporządzonych z liści roślin należących do 23 wybranych gatunków.Reakcje badano w warunkach laboratoryjnych z wykorzystaniem olfaktometrów. Wykazano reakcję szeliniaków na zapach dwóch wyciągów. Wyciągi metanolowe z liści Mentha piperita L. i Trifolium repens L. wabiły szeliniaki w stopniu statystycznie istotnym.
PRÓBA OKREŚLENIA WPŁYWU ROZDROBNIENIA POZOSTAŁOŚCI POTRZEBIEŻOWYCH NA MOŻLIWOŚCI ROZWOJU PITYOGENES BIDENTATUS (COLEOPTERA, CURCULIONIDAE) W DRZEWOSTANACH SOSNOWYCH
Celem pracy było zbadanie zależności między stopniem rozdrobnienia cienkich fragmentów strzał sosny a liczebnością młodych chrząszczy Pityogenes bidentatus, które rozwinęły się na tym materiale. Powierzchnie doświadczalne założono w siedmiu drzewostanach Pinus sylvestris.Po trzebieży pozostawiono na ziemi górne, cienkie fragmenty strzał. Niektóre z nich pocięto na odcinki o długości 20, 50 i 100 cm. Wyniki badań wskazują, że w wypadku wykonywania trzebieży w okresie wiosenno-letnim jest bardzo prawdopodobne, iż na strzałach pociętych na krótkie odcinki rozwija się więcej osobników Pityogenes bidentatus niż na strzałach pozostawionych w całości.
Celem pracy było określenie zależności między wiekiem drzewostanu a bogactwem gatunkowym owadów zasiedlających części ściętych drzew takie, jak pnie i gałęzie o średnicy mniejszej niż 7 cm. Badania wykonano w środkowozachodniej Polsce, w drzewostanach sosnowych w wieku 6-60 lat. Wykazano, że wiek ściętych drzew wpływa na skład gatunkowy i liczbę gatunków owadów rozwijających się na pozostałościach potrzebieżowych. Najmniej gatunków owadów stwierdzono na drobnicy pozostawionej w drzewostanach w wieku do 10 lat, natomiast najwięcej gatunków owadów wykazano w drzewostanach w wieku 20-40 lat. Określono też skład gatunkowy owadów entomofagicznych występujących w żerowiskach niektórych szkodników wtórnych.
WPŁYW BARWNIKÓW SPOŻYWCZYCH NA WZROST IZOLATU PHLEBIOPSIS GIGANTEA IN VITRO
Autor
Robert Dubino, Piotr Łakomy
Strony
45–49
Słowa kluczowe
Phlebiopsis gigantea, barwniki, wzrost in vitro
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Celem badań było określenie wpływu barwników spożywczych dodawanych do pożywki na wzrost grzybni Phlebiopsis gigantea. Żaden barwnik w sposób istotny nie hamował rozwoju i wzrostu grzybni saprotrofa. Jedyną różnicę stwierdzono pomiędzy rozmiarem grzybni saprotrofa rosnącej na pożywce zawierającej barwnik zielony a grzybnią w kontroli bez dodatku barwnika, po pięciu dniach inkubacji. Barwnik zielony stymulował wzrost grzybni P. gigantea.
Rezerwat „Bieliszowskie Łęgi” nad Odrą jest planowany na powierzchni około 240 ha. Celem ochrony mają być siedliska lasów nadrzecznych oraz doliny rzecznej. Zinwentaryzowano 63 gatunki roślin drzewiastych z 19 rodzin. Dominują taksony rodzime (51). Najliczniej reprezentowane są gatunki żyznych lasów liściastych. Na badanym terenie prowadzona jest gospodarka leśna, dlatego przeważają drzewa o średnich pierśnicach, a okazy o znacznych obwodach mają stosunkowo niewielki udział. Do najcenniejszych należą: 3 gatunki prawnie chronione, a także 25 drzew o obwodach pomnikowych, 27 drzew o obwodach zbliżonych do pomnikowych oraz 62 drzewa o obwodach okazałych. Do objęcia ochroną w formie pomników przyrody wytypowano 18 drzew. Planowany rezerwat jest obszarem zmienionym przez działalność człowieka (regulacja rzeki, gospodarka leśna i łąkowa). Objęcie terenu „Bieliszowskich Łęgów” ochroną pozwoliłoby na stopniowe przywrócenie naturalnego charakteru tamtejszych lasów nadrzecznych.
Badaniami objęto 14 drzewostanów brzozowych, w wieku 55-60 lat, w nadleśnictwach Dretyń, Miastko i Niedźwiady. Poddano analizie zróżnicowanie warunków przyrodniczych, ich występowanie pod względem potrzeb przebudowy na lasy bukowe, bukowo-dębowe lub dębowe. Stwierdzono, że zróżnicowanie warunków przyrodniczych, w których występują badane drzewostany brzozowe obejmuje: trzy typy siedliskowe lasu (las świeży, las mieszany świeży oraz bór mieszany świeży), pięć typów i podtypów gleb (gleby bielicowe właściwe, rdzawe właściwe, rdzawe brunatne, płowe brunatne, płowe opadowoglejowe), pięć różnych powierzchniowych utworów geologicznych (piaski sandrowe, piaski wodnolodowcowe utworów szczelinowych, piaski zwałowe, gliny zwałowe, iły trzeciorzędowe), cztery stopnie uwilgotnienia siedliska (siedliska o bardzo słabym wpływie wód gruntowych, siedliska o bardzo słabym wpływie wód opadowych, siedliska o słabym wpływie wód gruntowych, siedliska o słabym wpływie wód opadowych), sześć zbiorowisk roślinności rzeczywistej (zbiorowiska brzozowe bez jednoznacznej przynależności fitosocjologicznej, zbiorowiska z grupy zbiorowisk acydofilnych reprezentujących klasę Trifolio Geranietea sanguinei, Rubetum idaei, zbiorowisko zbliżone do Calamagrostio arundinaceae-Quercetum petraeae, zbiorowisko zbliżone do Fago-Quercetum petraeae, zbiorowisko zbliżone do Galio odorati-Fagetum) i cztery zbiorowiska roślinności potencjalnej (Galio odorati-Fagetum, Fago-Quercetum, Calamagrostio arundinaceae-Quercetum petraeae, Potentillo albae-Quercetum).
Z obszaru Pomorza Zachodniego brak jest doniesień na temat badań mikologicznych związanych z drzewostanami, w których dominowałyby jodła lub świerk, dotyczących występowania groźnych patogenów korzeni. Celem pracy było stwierdzenie czy drzewostany z udziałem jodły poza granicą jej naturalnego występowania są zagrożone infekcją ze strony Heterobasidion sp. oraz Armillaria sp. Badania przeprowadzono na trzech powierzchniach badawczych w wydzieleniach 244 b (Lśw) oraz 225 kx (LMśw) Nadleśnictwa Osusznica. Z pobranych prób drewna uzyskano 10 izolatów opieńki oraz 21 izolatów korzeniowca wieloletniego. Analizując wyniki otrzymane podczas badań, można z całą pewnością stwierdzić, że drzewostany w pododdziałach 244 b i 225 kx cechują się dobrym stanem zdrowotnym. Interesującym doniesieniem naukowym jest występowanie na terenie objętym badaniami gatunku Heterobasidion annosum typu S, który dotychczas nie został stwierdzony na Pomorzu Zachodnim.
BADANIA POZIOMU HAŁASU POWSTAJĄCEGO W WYNIKU PRZEMIESZCZANIA SIĘ PIŁY ŁAŃCUCHOWEJ PO PROWADNICY SMAROWANEJ RÓŻNYMI OLEJAMI
Autor
Adam Dubowski, Jacek Kromulski, Roman Wojtkowiak
Strony
85–93
Słowa kluczowe
piła łańcuchowa, układ tnący, olej smarujący, hałas, pomiar hałasu
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Zgodnie z dyrektywą unijną maszyna musi być tak zaprojektowana i wykonana, aby zagrożenia emitowanym hałasem były zredukowane do najniższego poziomu. Również w wypadku łańcuchowej pilarki spalinowej, powszechnie używanej do celów zawodowych, jak i przydomowych, powinno się maksymalnie ograniczać szkodliwe oddziaływanie na operatora. W Przemysłowym Instytucie Maszyn Rolniczych w Poznaniu we współpracy z Katedrą Techniki Leśnej Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu przeprowadzono laboratoryjne badania stanowiskowe skuteczności tłumienia poziomu drgań prowadnicy, a co za tym idzie i hałasu w otoczeniu, dla wybranych olejów mineralnych i roślinnych zastosowanych w układzie tnącym pilarki łańcuchowej. Badania prowadzono na specjalnie przygotowanym stanowisku pomiarowym, podczas przemieszczania się piły łańcuchowej po prowadnicy bez procesu cięcia drewna. Rejestracje i analizy wykonano za pomocą zestawu pomiarowego składającego się z dwukanałowego analizatora sygnałów w czasie rzeczywistym firmy Brüel & Kjaer typ 2034, wibrometru laserowego firmy Polytec, mikrofonu pojemnościowego 0,5 cala z przedwzmacniaczem firmy Brüel & Kjaer, komputera z interfejsem pomiarowym IEEE-488 i oprogramowaniem PCODS firmy Brüel & Kjaer. Badanie hałasu powstającego podczas przemieszczania się po prowadnicy piły łańcuchowej napędzanej kółkiem pozwala stwierdzić, że w tych samych warunkach, podobne pobrane z tej samej partii elementy układu tnącego, w wyniku zastosowania różnych olejów mogą wywoływać różny poziom hałasu. Waha się on od 99,6 dB(A) dla oleju roślinnego I do 105,2 dB(A) dla zużytego oleju silnikowego K.