SKŁAD AMINOKWASOWY BIAŁKA BIOMASY JĘCZMIENIA OZIMEGO (Hordeum vulgare L.) W ZALEŻNOŚCI OD STADIUM ROZWOJU ROŚLINY I NAWOŻENIA AZOTEM
Autor
Bożena Barczak, Krystian Nowak
Strony
3–15
Słowa kluczowe
jęczmień ozimy, białko, aminokwasy, wartość biologiczna białka, nawożenie azotem, fazy rozwojowe
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Badania przeprowadzono w latach 1998-2000 w Stacji Badawczej w Wierzchucinku, należącej do Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy. W dwuczynnikowym doświadczeniu polowym badano wpływ zróżnicowanych dawek azotu (0, 60, 120, 180 kg N∙ha-1) na zawartość azotu ogólnego oraz skład aminokwasowy białka jęczmienia ozimego w kolejnych fazach rozwojowych. W wyniku zastosowanego nawożenia azotem nastąpiło istotne obniżenie zawartości azotu ogólnego w zielonej masie jęczmienia ozimego w każdej z badanych faz jego rozwoju. Podczas wegetacji jęczmienia ozimego, a także pod wpływem nawożenia azotem, wykazano w jego biomasie istotne obniżenie zawartości większości aminokwasów egzogennych, co wskazuje na pogorszenie wartości biologicznej białka, postępujące wraz z rozwojem rośliny.
ZMIENNOŚĆ I WSPÓŁZALEŻNOŚĆ MIĘDZY NIEKTÓRYMI CECHAMI JAKOŚCI ZIEMNIAKA JADALNEGO W SIECI HANDLOWEJ SIEDLEC
Autor
Antoni Bombik, Maria Markowska, Katarzyna Rymuza, Dariusz Stopa
Strony
17–26
Słowa kluczowe
ziemniak, cechy jakości, sieć handlowa, współzależność cech
Streszczenie
Pokaż streszczenie
W pracy podjęto próbę określenia i scharakteryzowania niektórych cech jakości ziemniaka jadalnego oferowanego w sieci handlowej Siedlec. Materiał do badań stanowiły bulwy ziemniaka pochodzące ze zbiorów z trzech kolejnych lat (2002-2004), pobierane raz w miesiącu, od października do czerwca, w pięciu sklepach na terenie Siedlec. Oznaczono procentową zawartość skrobi i procentową wydajność przy obieraniu oraz dokonano oceny organoleptycznej zewnętrznych i wewnętrznych cech jakości bulw. Stwierdzono, że z wyjątkiem regularności zarysu kształtu bulw i głębokości oczek pozostałe cechy spełniały wymagania co do jakości, określonej w normach. Największą zmiennością charakteryzował się typ kulinarno-użytkowy, zawartość skrobi oraz średnia masa bulwy, co świadczy o dużej różnorodności odmianowej ziemniaków, oferowanych przez dostawców. Badania wykazały, że wiele istotnych i wysoce istotnych zależności między cechami jakościowymi bulw było determinowanych przez lata, miesiące, jak i punkty zakupu. Różnorodność zależności zachodząca między badanymi cechami ziemniaków zakupionych w poszczególnych miesiącach i sklepach, a także duża zmienność w latach były wynikiem różnic genetycznych (odmianowych) oraz zmian fizjologicznych bulw, modyfikowanych warunkami przechowywania.
PLONOWANIE PSZENICY OZIMEJ UPRAWIANEJ PO RÓŻNYCH PRZEDPLONACH
Autor
Danuta Buraczyńska, Feliks Ceglarek
Strony
27–37
Słowa kluczowe
przedplon, pszenica ozima, plon ziarna, elementy struktury plonu, zawartość białka ogólnego w ziarnie
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Celem pracy było określenie wartości przedplonowej dla pszenicy ozimej następujących roślin: pszenicy jarej, pszenżyta jarego, grochu siewnego i mieszanek pszenicy jarej z grochem siewnym oraz pszenżyta jarego z grochem siewnym o udziale komponentów 80 + 20% i 40 + 60%. Oceniano masę resztek pożniwnych, nagromadzenie azotu ogółem, fosforu i potasu. Doświadczenie polowe przeprowadzono w latach 2001- -2004 w Rolniczej Stacji Doświadczalnej w Zawadach na glebie kompleksu żytniego bardzo dobrego. Największą masę resztek pożniwnych pozostawiło pszenżyto jare, a najmniejszą groch siewny. Masa resztek pożniwnych mieszanek pszenżyta jarego z grochem siewnym była istotnie większa i zgromadziła więcej azotu ogółem, fosforu i potasu niż masa resztek pożniwnych mieszanek pszenicy jarej z grochem siewnym. Plon ziarna pszenicy ozimej, elementy struktury plonu i zawartość białka ogólnego w ziarnie były istotnie różnicowane przez warunki pogodowe i przedplon. Groch siewny oraz mieszanki pszenicy jarej lub pszenżyta jarego z grochem siewnym korzystniej oddziaływały na poziom plonowania pszenicy ozimej niż zboża będące komponentami mieszanek. Zwiększenie udziału grochu siewnego w mieszankach z pszenicą jarą i pszenżytem jarym z 20 do 60% istotnie zwiększało plon ziarna i zawartość białka ogólnego w ziarnie pszenicy ozimej. Przyjmując za kryterium oceny plon ziarna, najlepszym przedplonem dla pszenicy ozimej w warunkach glebowo-klimatycznych środkowowschodniej Polski okazał się groch siewny i mieszanka pszenżyta jarego z 60-procentowym udziałem grochu siewnego.
WPŁYW GĘSTOŚCI HODOWLI SINORHIZOBIUM MELILOTI Bp NA ROZWÓJ LUCERNY SIEWNEJ I AKTYWNOŚĆ NITROGENAZY
Autor
Katarzyna Głuchowska, Agnieszka Mocek-Płóciniak, Alicja Niewiadomska
Strony
39–45
Słowa kluczowe
gęstość inokulum, lucerna, Medicago sativa L., aktywność nitrogenazy, Sinorhizobiummeliloti
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Streszczenie: Badano wpływ gęstości inokulum Sinorhizobium na rozwój lucerny siewnej, brodawkowanie i aktywność nitrogenazy. Zanotowano, że roślina szczepiona 10% inokulatem (4,9 x 106 CFU) charakteryzowała się najlepszym wzrostem, bujniejszą masą zieloną i bardzo dobrze rozwiniętym systemem korzeniowym oraz wykazywała większą aktywność nitrogenazy.
Przedmiotem badań wykonanych w latach 2002-2005 w Stacji Doświadczalnej w Prusach koło Krakowa, należącej do Uniwersytetu Rolniczego, była ocena wpływu dwóch zróżnicowanych technologii uprawy na plonowanie, zawartość oraz plon białka kilku wybranych odmian pszenicy ozimej. Porównywane technologie uprawy – średnio intensywna i intensywna – wywarły istotny wpływ na zawartość białka w ziarnie badanych odmian oraz na plon ziarna i białka. Uprawa pszenicy w technologii intensywnej powodowała zwiększenie plonu ziarna o 1,5 t∙ha-1, zawartości białka w ziarnie o 0,9 punktu procentowego, a wydajności białka o 230 kg∙ha-1 w porównaniu z uprawą w technologii średnio intensywnej. Wpływ technologii uprawy na wielkość analizowanych cech zależał od przebiegu warunków pogodowych oraz odmiany. Badane odmiany pszenicy ozimej plonowały na zbliżonym, bardzo wysokim poziomie. Najniżej plonowała pszenica ‘Kobra Plus’, natomiast pozostałe odmiany od 11 do 17% wyżej. Największą zawartością białka w ziarnie charakteryzowały się odmiany Finezja i Soraja, a największą wydajnością białka – ‘Turnia’, ‘Soraja’ i ‘Finezja’.
WPŁYW DAWKI I SPOSOBU NAWOŻENIA AZOTEM NA PLON I WARTOŚĆ TECHNOLOGICZNĄ ZIARNA ODMIAN PSZENICY OZIMEJ
Autor
Grażyna Podolska
Strony
57–65
Słowa kluczowe
gluten, liczba opadania, nawożenie azotem, odmiany pszenicy ozimej, plon, SDS
Streszczenie
Pokaż streszczenie
W doświadczeniu polowym prowadzonym w Zakładzie Doświadczalnym IUNG Puławy w latach 2004-2006 badano plonowanie oraz wartość technologiczną ziarna dwu odmian pszenicy ozimej: Sukces i Tonacja w zależności od dawki i sposobu nawożenia azotem. Dawki azotu: 0, 120, 180 kg N·ha-1 aplikowano dwu- lub trzykrotnie w okresie wegetacji. Korzystniejsze dla wielkości plonu było zastosowanie 120 kg N·ha-1 w dwóch dawkach i 180 kg N·ha-1 – niezależnie od podziału. Zastosowanie 120 kg N·ha-1 w trzech dawkach w okresie wegetacji powodowało wzrost zawartości białka i glutenu w porównaniu z dwukrotną aplikacją azotu. Podział dawki 180 kg N·ha-1 nie miał wpływu na kształtowanie się cech jakościowych ziarna pszenicy odmiany Sukces i Tonacja.
ZMIENNOŚĆ ZAWARTOŚCI MAKROELEMENTÓW W BULWACH Helianthus tuberosus L. POD DZIAŁANIEM ZRÓŻNICOWANEGO NAWOŻENIA AZOTEM
Autor
Dorota Kalembasa, Barbara Sawicka
Strony
67–82
Słowa kluczowe
słonecznik bulwiasty, odmiany, nawożenie, związki mineralne
Streszczenie
Pokaż streszczenie
W bulwach słonecznika bulwiastego (Helianthus tuberosus L.), pochodzących z doświadczenia polowego, przeprowadzonego w latach 2003-2005, oceniano zawartość azotu, potasu, fosforu, wapnia, magnezu i sodu. Czynnikami eksperymentu były: odmiany słonecznika bulwiastego Albik i Rubik oraz zróżnicowane nawożenie azotem, na tle nawożenia fosforowo-potasowego i pełnej dawki obornika. Bardziej zasobna w składniki mineralne okazała się odmiana Rubik niż Albik. Ta ostatnia charakteryzowała się większą stabilnością ocenianych cech. Największą zawartość azotu, wapnia i sodu w bulwach słonecznika stwierdzono w obiektach nawożonych dawką 50 kg N·ha-1.
Celem badań była ocena plonowania mieszanek festulolium z koniczyną łąkową o różnym udziale komponentów na tle zróżnicowanego nawożenia azotem. Udział nasion koniczyny łąkowej w mieszance z trawą wynosił: 40, 60 i 80%. Zastosowano cztery poziomy nawożenia azotem: 0, 60, 120, 180 kg∙ha-1. Wykazano, że udział komponentów oraz nawożenie azotem istotnie wpływały na plonowanie mieszanek. Największy plon suchej masy oraz białka ogólnego uzyskano z mieszanki z 80% udziałem koniczyny, nawożonej azotem w dawce 60 kg·ha-1. Najsłabsza okazała się mieszanka z 40% udziałem rośliny motylkowatej, bez nawożenia tym składnikiem.
WPŁYW DESZCZOWANIA I NAWOŻENIA AZOTEM NA MASĘ I ROZMIESZCZENIE SYSTEMU KORZENIOWEGO PROSA (Panicum miliaceum L.) NA GLEBIE BARDZO LEKKIEJ
Autor
Andrzej Dziamski, Zofia Stypczyńska
Strony
93–101
Słowa kluczowe
proso, masa korzeni, deszczowanie, nawożenie azotowe, gleba bardzo lekka
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Celem badań przeprowadzonych w latach 2005-2006 w Kruszynie Krajeńskim koło Bydgoszczy było określenie masy korzeni prosa zwyczajnego (Panicum miliaceum L.) odmian: Gierczyckie i Jagna oraz ich rozmieszczenia w glebie bardzo lekkiej w warunkach deszczowania i nawożenia azotem. Stwierdzono, że masa i rozmieszczenie korzeni w glebie zależą od nawadniania i nawożenia azotowego. Deszczowanie przyczyniło się do zwiększenia masy korzeni u odmiany Gierczyckie o 11%, a u odmiany Jagna o 53%, przy jednoczesnym ich rozroście w warstwie przypowierzchniowej. Nawożenie azotowe istotnie zwiększyło masę korzeni prosa, przy czym największy wzrost u odmiany Gierczyckie stwierdzono po zastosowaniu azotu w dawce 80 i 120 kg·ha-1 (wzrost o 82 i 52%), a u odmiany Jagna – w dawce 40 i 80 kg·ha-¹ (wzrost o 43 i 51%). Deszczowanie rozszerza wartość stosunku współczynnika P : K (plonu ziarna – P – do masy korzeni – K), natomiast nawożenie azotem ten stosunek zawęża.
PLONOWANIE I WARTOŚĆ TECHNOLOGICZNA ZIARNA PSZENICY JAREJ ODMIANY NAWRA W ZALEŻNOŚCI OD DAWKI I TERMINU STOSOWANIA AZOTU*
Autor
Grażyna Podolska, Alicja Sułek
Strony
103–110
Słowa kluczowe
pszenica jara, plon ziarna, elementy struktury plonu, cechy jakościowe ziarna
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Celem badań przeprowadzonych w latach 2004-2006 w Rolniczym Zakładzie Doświadczalnym Kępa w Puławach było określenie wpływu dawki i terminu zastosowania nawożenia azotem na plon i elementy jego struktury oraz na wybrane cechy jakościowe ziarna pszenicy jarej odmiany Nawra. Czynnikiem doświadczenia był sposób i dawka nawożenia azotem. Uwzględniono 2 poziomy azotu stosowanego dwu- i trzykrotnie na tle obiektu bez nawożenia N. Zróżnicowanie poziomu nawożenia azotem miało wpływ na plon ziarna pszenicy jarej odmiany Nawra. Najwyższy plon ziarna uzyskano po zastosowaniu 180 kg N·ha-1 w dwóch dawkach (90 kg – przed siewem i 90 kg·ha-1 – w fazie strzelania w źdźbło). Niższe plony ziarna pszenicy po nawożeniu azotem w trzech terminach były spowodowane spadkiem masy ziarna z rośliny i liczby ziaren z rośliny oraz niższym krzewieniem produkcyjnym. Najkorzystniejsze wskaźniki jakości ziarna stwierdzono u pszenicy nawożonej dawką 180 kg N·ha-1, stosowaną w trzech terminach (60 kg – przed siewem, 60 kg – w fazie strzelania w źdźbło i 60 kg N·ha-1 – w fazie kłoszenia). Przeprowadzona analiza korelacji wykazała istotnie dodatni związek pomiędzy nawożeniem azotem a plonem ziarna, liczbą kłosów oraz zawartością białka i glutenu w ziarnie pszenicy jarej.
SKUTECZNOŚĆ CHEMICZNEGO ZWALCZANIA CHWASTÓW W KUKURYDZY CUKROWEJ BEZ UŻYCIA TRIAZYN
Autor
Witold Skrzypczak, Piotr Szulc, Hubert Waligóra
Strony
111–118
Słowa kluczowe
kukurydza cukrowa, herbicydy, zwalczanie chwastów
Streszczenie
Pokaż streszczenie
W latach 2004-2006 w Zakładzie Doświadczalno-Dydaktycznym w Swadzimiu koło Poznania przeprowadzono doświadczenia polowe dotyczące skuteczności kilku herbicydów: Azoprim 50 WP (atrazyna), Maister 310 WG (formasulfuron + jodosulfuron), Dual 960 EC (metolachlor), Chwastox Turbo 340 SL (MCPA + dicamba), Aminopielik Gold 530 EW (fluroksypr + 2,4 D), Mustang 306 SE (florasulam + 2,4 D), Titus 25 WG (rimsulfuron), Emblem 20 WP (bromoksynil), Cadu Star SC (isoksuflutol + flufenacet), Successor 600 (pethoxamid) oraz Pledge 50 WP (flumioxazin) i ich mieszanek w zwalczaniu chwastów w kukurydzy cukrowej. Na obiektach kontrolnych dominowały następujące gatunki chwastów: fiołek polny (Viola arvensis), komosa biała (Chenopodium album), samosiewy rzepaku (Brassica napus), chwastnica jednostronna (Echinochloa crus-galli), rdest powojowy (Polygonum convolvulus) oraz przytulia czepna (Galium aparine). Stwierdzono różną skuteczność chwastobójczą herbicydów i ich mieszanek. Najskuteczniejszą okazała się mieszanka Maister 310 WG + Aminopielik Gold 530 EW. Herbicydy Pledge 50 WP i Successor 600 skutecznie ograniczały występowanie fiołka polnego, komosy białej i przytulii czepnej. Najmniej skuteczną była mieszanka preparatów Dual 960 EC + Emblem 20 WP. Najwyższy plon kolb stwierdzono po zastosowaniu herbicydów Maister 310 WG + Aminopielik Gold 530 EW.
W latach 2004-2006 oceniano reakcję 10 odmian kukurydzy cukrowej – Candle, Challenger, Comanche, Dickson, GSS 5022, GSS 9377, Jubilee, Shaker, Shimmer i Sweet Trophy na herbicydy Milagro 040 SC, Maister 310 WG, Mustang 306 SE, Titus 25 WG, Dual 960 EC i Chwastox Turbo DF, stosowane w fazie 3-4 liści kukurydzy. Nie wszystkie badane herbicydy były selektywne w stosunku do badanych odmian. Szczególnie mało selektywny był herbicyd Titus 25 WG. Dwie odmiany Candle i Sweet Trophy okazały się odporne na stosowane herbicydy. Najmniej odpornymi na działanie herbicydów okazały się odmiany: GSS 5022 i GSS 9377. Najwyższy plon kolb stwierdzono po zastosowaniu herbicydu Maister 310 WG z adiuwantem Actirob 842 EC. Najniższy plon kolb uzyskano po zastosowaniu herbicydów Dual 960 EC i Chwastox Turbo DF.