Przeprowadzone doświadczenie z burakiem ćwikłowym ‘Boro F1’ miało na celu zbadanie wpływu rodzaju nawozu azotowego (RSM, ENTEC 26) oraz sposobu stosowania (rzutowy/rozlewowy, zlokalizowany, z dokarmianiem dolistnym lub bez) na zawartość azotu białkowego w korzeniach oraz azotu amonowego i azotanowego w liściach i korzeniach buraka ćwikłowego. Rodzaj zastosowanego nawozu nie miał wpływu na wielkość badanych parametrów. W 2005 r. dolistne dokarmianie azotem spowodowało spadek zawartości azotanów w liściach i korzeniach roślin w stosunku do obiektów niedokarmianych, ale zależność ta nie została potwierdzona w kolejnych latach uprawy. Wielkości wszystkich badanych parametrów były zróżnicowane w zależności od roku uprawy.
Wpływ zróżnicowanego nawożenia azotowego na plon i skład chemiczny buraka liściowego (Beta vulgaris L. var. cicla L.)
Autor
Katarzyna Dzida, Karolina Pitura
Strony
15–24
Słowa kluczowe
Burak liściowy, nawóz azotowy, plon, skład chemiczny
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Burak liściowy (Beta vulgaris L. var. cicla L.) jest warzywem o krótkim okresie wegetacji, należącym do rodziny komosowatych – Chenopodiaceae. Jest to cenne warzywo liściowe, które posiada wysoką wartość odżywczą, zwłaszcza duże zawartości białka (do 25% s.m.), witaminy C, betakarotenu, witamin z grupy B, a także soli mineralnych. Jest rośliną mało znaną w naszym kraju, natomiast powszechnie uprawianą w krajach Europy Zachodniej. Badania przeprowadzone w latach 2004–2005 miały na celu określenie zależności pomiędzy formą oraz dawką stosowanego nawozu azotowego a plonem i składem chemicznym części nadziemnych buraka liściowego uprawianego w szklarni w okresie wiosennym. Azot zastosowano w postaci mocznika, saletry potasowej i saletry amonowej w trzech dawkach: 0,2; 0,4; 0,6 g N·dm-3 podłoża. Oceniono wielkość plonu, zawartość składników pokarmowych w liściach oraz dokonano analizy chemicznej podłoża po zbiorze roślin. Zwiększenie dawki azotu w obiektach z saletrą potasową i saletrą amonową powodowało zmniejszenie plonu świeżej masy roślin, natomiast w obiektach z mocznikiem plon utrzymywał się na wyrównanym poziomie. Największy plon (356 g·rośliny-1) otrzymano nawożąc rośliny najniższą dawką azotu przy stosowaniu saletry amonowej. Zawartość azotanów w suchej masie liści mieściła się w zakresie 0,59–1,27% w zależności od dawki i formy azotu. Najwięcej azotanów stwierdzono przy stosowaniu saletry potasowej, najmniej przy zastosowaniu saletry amonowej. W liściach buraka odnotowano zwiększoną ilość azotanów pod wpływem rosnącej dawki azotu. Zawartość witaminy C w roślinie zależała istotnie od badanych czynników. Przy rosnącej koncentracji azotu w podłożu zawartość witaminy C w roślinie również wzrastała. Porównując wpływ badanych czynników na koncentrację potasu w roślinie, odnotowano, iż wzrastającej dawce azotu w obiektach z mocznikiem i saletrą amonową towarzyszył spadek zawartości tego pierwiastka. Odwrotną zależność odnotowano w obiektach z saletrą potasową, gdzie wraz ze wzrostem ilości azotu w podłożu wzrastała ilość potasu w liściach buraku. W warunkach przeprowadzonych doświadczeń stwierdzono, że najwyższy plon części nadziemnych buraka liściowego oraz najmniejszą zawartość azotanów w liściach uzyskano po zastosowaniu 0,2 gN·dm-3 podłoża, niezależnie od formy azotu w nawozach.
Wpływ chelatowych i mineralnych form mikroskładników na ich zawartość w liściach oraz na plon sałaty. Część II. Miedź
Autor
Andrzej Komosa, Elżbieta Kozik, Wojciech Tyksiński
Strony
25–31
Słowa kluczowe
sałata, chelat i siarczan miedzi, plon, mikroskładnik
Streszczenie
Pokaż streszczenie
W doświadczeniach wazonowych wiosennych (2006 i 2007 r.) porównano wpływ chelatowej i mineralnej postaci miedzi na plonowanie sałaty oraz zawartość Cu, Zn, Mn i Fe w liściach. Rośliny uprawiano w podłożu torfowym, do którego wprowadzono dawki Cu: 5, 25, 50 i 75 mg∙dm-3. Większą masę główek sałaty uzyskano po zastosowaniu mineralnej formy miedzi. W zakresie dawkowania 5–50 mg Cu∙dm-3 średnie plony sałaty nie różniły się. W drugim roku badań zastosowanie chelatu miedzi w dawce 75 mg∙dm-3 spowodowało dużą redukcję plonu. Zawartość miedzi w sałacie po zastosowaniu chelatu miedzi była dwa razy większa niż po zastosowaniu siarczanu miedzi. Po zastosowaniu chelatu miedzi – zawartość żelaza była większa niż po zastosowaniu siarczanu miedzi, natomiast cynku i manganu była mniejsza.
Efekty metody zakładania plantacji i stosowania atoniku w uprawie nawłoci pospolitej (Solidago virgaurea L. ssp. virgaurea)
Autor
Barbara Kołodziej
Strony
33–39
Słowa kluczowe
nawłoć pospolita (Solidago virgaurea L. ssp. virgaurea), metody zakładania plantacji, Atonik, leiocarpozyd
Streszczenie
Pokaż streszczenie
W czteroletnim doświadczeniu polowym badano wpływ różnych metod zakładania plantacji oraz stosowania naturalnego regulatora wzrostu Atoniku na plonowanie i skład chemiczny ziela nawłoci pospolitej (Solidago virgaurea L. ssp. virgaurea). W eksperymencie porównywano następujące metody zakładania plantacji nawłoci: A. wiosenny siew bezpośredni nasion, B. wiosenne sadzenie rozsady, C. jesienny siew bezpośredni nasion, D. jesienne sadzenie rozsady oraz efekty wykonywanego dwukrotnie w okresie wegetacji oprysku 0,1% roztworem Atoniku. Nasiona wysiewano wprost go gruntu w rzędy co 40 cm, natomiast rozsadę produkowano w tunelu w paletach wielokomórkowych przez okres 5 tygodni, a potem wysadzano na pole w rozstawie 40×15 cm. Surowiec nawłoci zbierano każdego roku na początku kwitnienia roślin, następnie oznaczono w nim zawartość lejokarpozydu (metodą HPLC). Najwyższe plony surowca otrzymywano w drugim i trzecim roku uprawy, podczas gdy w czwartym roku obserwowano znaczną obniżkę plonowania roślin, wskazującą, że plantacja produkcyjna tej rośliny winna trwać przez dwa lub trzy lata. Wyższe plony ziela charakteryzujące się większą zawartością lejokarpozydu zebrano z poletek z wiosennym wysadzaniem uprzednio wyprodukowanej rozsady lub jesiennym wysiewem nasion wprost do gruntu, zatem te dwie metody zakładania plantacji mogą być polecane w polowej uprawie nawłoci. Dodatkowo, w celu zwiększenia plonów surowca rośliny powinny być opryskiwane 0,1% Atonikiem.
Chitozan jako związek ograniczający występowanie chorób soi
Autor
Alina Pastucha
Strony
41–55
Słowa kluczowe
chitozan, soja, grzyby patogeniczne
Streszczenie
Pokaż streszczenie
W latach 2002–2004 na polu monokultury soi w miejscowości Czesławice k. Nałęczowa prowadzono badania, których przedmiotem były rośliny soi odm. Polan oraz chitozan. Do badań używano wodny roztwór mikrożelu chitozanu w stężeniu 0,1%. W prowadzonych badaniach testowano wpływ tego związku na ograniczenie chorób soi powodowanych przez grzyby chorobotwórcze przeżywające w glebie. Roztwór chitozanu zastosowano wielokrotnie, tj. w formie do zaprawiania nasion, oprysku siewek, oprysku roślin na początku kwitnienia oraz w kombinacjach mieszanych. W trakcie trwania doświadczenia w poszczególnych fazach rozwojowych soi prowadzono obserwacje polowe, podczas których określano liczebność i zdrowotność roślin. Porażone rośliny pobierano do analizy mikologicznej. Wyniki uzyskane z przeprowadzonych obserwacji polowych oraz wykonanych analiz mikologicznych wykazały, że chitozan stosowany w kombinacji mieszanej (do zaprawiania nasion + oprysku siewek + oprysku roślin na początku kwitnienia) był najskuteczniejszy w ochronie soi przed infekcją grzybów patogenicznych przeżywających w glebie. W kombinacjach tych uzyskano najlepszą obsadę siewek soi i roślin w fazie kwitnienia. Przeprowadzona analiza mikologiczna porażonych organów siewek oraz roślin w fazie kwitnienia soi wykazała, że chitozan okazał się skuteczny w ograniczaniu infekcji roślin soi przez grzyby z rodzaju Fusarium, Pythium, Phomopsis oraz Botrytis cinerea, Sclerotinia sclerotiorum i Rhizoctonia solani.
Wpływ benzyloadeniny na kwitnienie dzwonka brzoskwiniolistnego Campanula persicifolia L. ‘alba’ uprawianego w nieogrzewanym tunelu foliowym i odkrytym gruncie
Autor
Elżbieta Pogroszewska, Patrycja Sadkowska
Strony
57–63
Słowa kluczowe
Campanula persicifolia, benzyloadenina, miejsce uprawy, kwitnienie
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Zbadano wpływ BA na kwitnienie dzwonka brzoskwiniolistnego (Campanula persicifolia L.) ‘Alba’ uprawianego w nieogrzewanym tunelu foliowym i w gruncie. BA w stężeniach: 100, 200, 400 mg∙dm-3 zastosowano dolistnie, dwukrotnie w obu latach trwania doświadczenia. Jako kontrolę uprawiano rośliny nietraktowane benzyloadeniną. Stwierdzono, że uprawa dzwonka brzoskwiniolistnego (Campanula persicifolia L.) ‘Alba’ w nieogrzewanym tunelu foliowym powoduje uzyskanie mniejszej liczby pędów kwiatostanowych, ale lepszej jakości niż w gruncie. Zastosowanie benzyloadeniny o stężeniu 400 mg∙dm-3 w uprawie dzwonka w nieogrzewanym tunelu foliowym powoduje zwiększenie świeżej masy pędów kwiatostanowych i liczby pędów bocznych pierwszego rzędu. Celowa jest aplikacja benzyloadeniny w stężeniu 400 mg∙dm-3, na rośliny dzwonka uprawiane w odkrytym gruncie, ze względu na lepsze ich krzewienie się, w pierwszym i drugim roku kwitnienia. Dolistne zastosowanie benzyloadeniny w stężeniu 200 i 400 mg∙dm-3 na rośliny dzwonka uprawiane w tunelu powoduje wytwarzanie krótszych pędów kwiatostanowych w pierwszym i drugim roku kwitnienia. W polu podobnie reagują tylko rośliny starsze (w drugim roku kwitnienia).
Streszczenie: Celem badań było określenie składu ilościowego i jakościowego zbiorowisk grzybów i bakterii ukształtowanych w glebie pod wpływem uprawy konserwującej z wykorzystaniem żyta jarego i wyki siewnej jako poplonowych roślin okrywowych. Ponadto w testach laboratoryjnych ustalono występowanie mikroorganizmów wyróżniających się antagonistycznym oddziaływaniem na grzyby patogeniczne o fakultatywnym pasożytnictwie. Wyniki laboratoryjnej analizy mikrobiologicznej wykazały, że poszczególne próby gleby spod uprawy cebuli zawierały różny skład ilościowy i jakościowy zbiorowisk mikroorganizmów. Żyto jare stymulowało wzrost i rozwój mikroorganizmów, szczególnie antagonistycznych (Bacillus spp., Pseudomonas spp., Gliocladium spp., Trichoderma spp.), a wyka siewna powodowała wzrost liczby jtk patogenów (Alternaria alternata, Fusarium culmorum, F. oxysporum, F. solani, Penicillium spp., Pythium irregulare).
Mechanizmy tolerancji na ołów u robinia pseudoaccacia l. i ich aspekt praktyczny
Autor
Joanna Bernat, Marzena Wińska-Krysiak
Strony
77–86
Słowa kluczowe
Robinia pseudoaccacia (L), ołów, glutation, geny kodujące glutation i fitochelatyny
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Rośliny robinii akacjowej uprawianej w hydroponice traktowane były Pb(NO3)2 w ilościach: 0, 15, 45 mg Pb2+ ∙ dm-3. Materiał roślinny zbierano po 6, 12, 24 i 72 godzinach od traktowania ołowiem i rozdzielono na organy. Procent pobranego ołowiu w przeliczeniu na suchą masę roślin przetransportowany do części nadziemnej wynosił 0,88 dla najwyższej dawki traktowania oraz 1,35 dla niższej. Poziom glutationu był zróżnicowany i zależał od badanego organu, dawki i czasu od potraktowania ołowiem. Odnotowano zróżnicowaną ekspresję RpGSH1 i RpPCS w korzeniach roślin. Badania wykazały, że glutation i geny szlaku jego biosyntezy odgrywają ważną rolę w procesie detoksykacji ołowiu w roślinie.
Przydatność kilku odmian hiacynta do pędzenia w wodzie
Autor
Agnieszka Krzymińska
Strony
87–92
Słowa kluczowe
Hyacinthus, pędzenie w wodzie
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Oceniono przydatność do pędzenia pięciu odmian hiacynta wschodniego Hyacinthus orientalis L.: ‘Carnegie’, ‘City of Haarlem’, ‘Delft Blue’, ‘Jan Bos’ and ‘Lady Derby’. Cebule sadzono 14 października 2003 i 2004 r. do palet Flexy-tray wypełnionych wodą i plastikowych skrzynek z podłożem standardowym. Cebule chłodzono przez 12 lub 14 tygodni. Stwierdzono, że pędzenie trwało krócej w paletach wypełnionych wodą, dłuższe pędy kwiatostanowe uzyskano u roślin pędzonych w podłożu standardowym. Chłodzenie cebul przez 14 tygodni wpłynęło na skrócenie pędzenia i wydłużenie pędów kwiatostanowych.
Wpływ wieku rośliny oraz wielkości karpy szparaga na wzrost pędów asymilacyjnych z uwzględnieniem bilansu cukrów
Autor
Monika Gąsecka, Piotr Goliński, Mikołaj Knaflewski, Włodzimierz Krzesiński, Jerzy Stachowiak, Adam Żurawicz
Strony
93–102
Słowa kluczowe
szparag, pędy asymilacyjne, wielkość karpy, zawartość cukrów
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Rośliny szparaga odmiany „Epos” uprawiane były w systemie aeroponicznym z recyrkulacją w dwóch cyklach. Przedmiotem badań był wpływ wieku roślin szparaga i wielkości karpy na wzrost pędów asymilacyjnych. Badania wykazały, że wiek roślin wpływał na ilość pędów asymilacyjnych – ilość pędów wzrastała wraz z wiekiem – natomiast masa karpy wpływała na ilość oraz masę wszystkich pędów ogółem. Wzrost masy karpy o 1000 g powodował wzrost liczby pędów asymilacyjnych o 6 sztuk i wzrost masy pojedynczego pędu o 144 g. Wiek roślin szparaga był istotnym czynnikiem wpływającym na suchą masę, % Brix i ogólna zawartość cukrów w korzeniach przed okresem asymilacji, jak również na zawartość glukozy, fruktozy, sacharozy, GFS i cukrów ogółem w korzeniach spichrzowych po okresie asymilacji.
Możliwości ograniczania wzrostu i rozwoju Topospora myrtilli (Feltg.) Boerema na sztucznych podłożach oraz na pędach borówki wysokiej (Vaccinium corymbosum L.)
W prezentowanych badaniach podjęto próbę określenia skuteczności preparatów Biochikol 020 PC i Biosept 33 SL w ograniczaniu wzrostu in vitro T. myrtilli. Ponadto określano wpływ ochronnego działania tych biopreparatów oraz Dithane M45 80WP dla pędów borówki wysokiej. Przeprowadzone badania in vitro wykazały, że zarówno Biochikol 020, jak i Biosept 33 SL znacząco ograniczały wzrost i rozwój patogenu. Bardzo silne hamowanie wzrostu strzępek i ich głęboką degradację powodował przede wszystkim Biosept 33 SL w stężeniu 0,3%. Podobnie w doświadczeniu nad ochronnym działaniem wybranych preparatów dla pędów borówki wysokiej przed T. myrtilli, Biochikol 020 i Biosept 33 SL hamowały rozwój patogenu. Jednak ich ochronne działanie było słabsze w porównaniu z Dithane M45 80WP, po zastosowaniu którego rozwój objawów chorobowych powodowanych przez T. myrtilli był znacznie mniejszy.