WIOŚLARKI W PELAGIALU ZATOKI POMORSKIEJ (W LATACH 2001–2003)
Autor
Juliusz C. Chojnacki, Sylwia Machula
Strony
3–20
Słowa kluczowe
Bałtyk, mezozooplankton, wioślarki, Zatoka Pomorska, zmienność przestrzenna i czasowa
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Badania Zatoki Pomorskiej przeprowadzano w 10 sezonach klimatycznych lat 2001–2003 na 15 stacjach a materiał biologiczny pozyskiwano przy pomocy planktonometru Bongo Ø0,2mzgazą #80μ.W próbach stwierdzono występowanie 8 gatunków i 1 rodzaju należącego do grupy Cladocera ibyłyto: B.c. martima, Daphnia cucullata, Daphnia longispina, Diaphanosoma brachyurum, E. nordmanni, Podon intermedius, Podon leuckarti, Podon polyphemoides, Chydorus spp. Największe zagęszczenie wykazywały gatunki morskie wioślarek: B.c. maritima – 98 613 os. ×w stacji DIV latem 2001 roku, oraz E. nordmanni – 42 363 os. ×m –3 w stacji SII wiosna 2001 roku. Największym zróżnicowaniem jakościowym i ilościowym charakteryzowały się słonolubne wioślarki, które w ciepłych sezonach roku bywały grupą dominującą, a ich łączne maksymalne zagęszczenie w sierpniu 2001 roku wynosiło aż 132 162 os. ×m –3. W ciągu całego okresu badawczego w 15 stacjach występowały w przewadze gatunki słonolubne wioślarek za wyjątkiem jesieni 2001 roku kiedy zagęszczenie słodkowodnego gatunku Daphnia longispina wynosiło 18 044 os. ×m –3. Temperatura wody Zatoki Pomorskiej wpływała decydująco na struktury taksonomiczne i zagęszczenie wioślarek. Odnotowano, że w 2001 roku przeważały formy filtrujące i filtrujaco drapieżne – morskie i słodkowodne, w 2002 roku przewagę przez cały rok miały morskie formy drapieżne, natomiast w 2003 roku znowu
MORFOMETRIA MŁODZIEŻY JESIOTRA ROSYJSKIEGO ACIPENSER GUELDENSTAEDTII BRANDT ET RATZEBURG, 1833 W WARUNKACH AKWAKULTURY
Autor
Sławomir Keszka, Stanisław Krzykawski
Strony
21–36
Słowa kluczowe
jesiotr rosyjski, cechy przeliczalne, cechy mierzalne, akwakultura
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Przeprowadzono szczegółową analizę cech przeliczalnych i mierzalnych jesiotra rosyjskiego Acipenser gueldenstaedtii Brandt et Ratzeburg, 1833 w pierwszym roku życia oraz stwierdzono czy i w jaki sposób zmieniają się te cechy w czasie wzrostu ryb w warunkach akwakultury ciepłowodnej. Ponadto, analizowany materiał posłużył także do przedstawienia zależności pomiędzy długością a masą. Analizie biometrycznej poddano 123 jesiotry rosyjskie, które były poddane doświadczeniu w zakresie chowu w sadzach, w wodzie pochłodniczej kanału elektrowni „Dolna Odra”. Eksperyment hodowlany przeprowadzono od 27 lipca do 7 września 1995 roku. Łącznie zanalizowano 9 cech przeliczalnych oraz 35 cech mierzalnych według metody Krylovej i Sokolova [1981]. Ponadto zbadano również zmienności tzw. Indeksu Soljana [Soljan 1975], indeksu względnej szerokości rostrum oraz określono względną pozycję wąsów. Najbardziej zmiennymi cechami przeliczalnymi okazały się: liczba tarczek w rzędach grzbietowym, bocznym i brzusznym oraz liczba promieni w płetwie piersiowej. Z analizy indeksu Soljana wynika, że szerokość otworu gębowego u jesiotra rosyjskiego mieści się najczęściej 1,6 raza w długości rostrum mierzonej na spodniej stronie głowy (rr). Analiza wskaźnika CA (względnego położenia wąsików) wykazuje u jesiotra rosyjskiego zmienność w znacznym zakresie od 0,1 do 1,3, ale ma on zawsze wartości dodatnie. Zaobserwowano zarówno wzrost jak i zmniejszanie się liczby elementów przeliczalnych w stosunku do populacji z wód o naturalnej termice. Większość cech mierzalnych wykazuje się wzrostem allometrycznym.
STRUKTURA EKOLOGICZNA MAKROZOOBENTOSU ROZTOKI ODRZAŃSKIEJ W LATACH 1996–1997
Autor
Juliusz C. Chojnacki, Elżbieta Sroka
Strony
37–48
Słowa kluczowe
ekoton, makrozoobentos, Roztoka Odrzańska
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Badania hydrobiologiczne Roztoki Odrzańskiej (strefa przejściowa rzeki Odry) przeprowadzone w sezonie 1996–1997 obejmowały określenie jakościowej i ilościowej struktury organizmów makrobentosowych. Równocześnie próbowano określić czynniki ekologiczne warunkujące występowanie i zagęszczenie różnych grup systematycznych w Roztoce. Na podstawie wyników badań stwierdzono, że na wszystkich stanowiskach, w makrobentosie dominowały Oligochaeta, Bivalvia i Diptera. Wśród pozostałych stwierdzono przedstawicieli Nematoda, Crustacea, Gastropoda, Hirudina, Trichoptera i Ephemeroptera. Na stanowiskach 2. i 4. zaobserwowano tzw. efekt styku, czyli tendencję do wzrostu różnorodności gatunkowej i zagęszczenia organizmów na styku biocenoz. Poza tym odnotowano występownie gatunków wskaźnikowych saprobiontycznych: Glossiphonia complanata, Erpobdella octooculata Batracobdella paludosa i Dreissena polymorpha.
Analizowano zmiany strukturalne w krwinkach czerwonych diploidalnych i triploidalnych pstrągów tęczowych (Oncorhynchus mykiss). Triploidy uzyskano poprzez zastosowanie szoku termicznego (26,5°C przez 20 min) na jaja w 20. minucie po zaplemnieniu. Diploidy nie były poddawane szokowi termicznemu. Narybek pstrąga tęczowego: 3N i 2N hodowano w tych samych warunkach środowiskowych i żywienia. Ploidalność ryb oceniono przy użyciu pośrednich wskaźników ploidalności – pomiaru wielkości erytrocytów i liczebności aktywnych jąderek w jądrach komórkowych nabłonka skrzeli (NOR). W wyniku manipulacji genomowej uzyskano 80,86% triploidów. Zaobserwowano, że w krwi triploidów udział erytrocytów z jądrem segmentowanym wynosił 13,52% i był istotnie wyższy (P<0,01) w porównaniu z występującym u ryb diploidalnych (1,06%). Amitozę krwinek czerwonych obserwowano jedynie u triploidów (0,57%). Wzrost udziału erytrocytów z dzielącym się jądrem wydaje się być ważną cechą triploidalnych pstrągów tęczowych.