EFEKTYWNOŚĆ PRODUKCYJNA OCHRONY ZIEMNIAKA Z WYKORZYSTANIEM WYBRANYCH INSEKTYCYDÓW DO ZWALCZANIA STONKI ZIEMNIACZANEJ (LEPTINOTARSA DECEMLINEATA Say)
Autor
Marek Kołodziejczyk, Dariusz Ropek, Aleksander Szmigiel
Strony
5–14
Słowa kluczowe
Beauveria bassiana, ochrona, plon bulw, stonka ziemniaczana, struktura plonu, ziemniak
Streszczenie
Pokaż streszczenie
W latach 2005-2006 w Prusach koło Krakowa (50º11’ N; 20º08’ E) oceniano efektywność insektycydowej ochrony bardzo wczesnych odmian ziemniaka jadalnego przed stonką ziemniaczaną. W badaniach wykorzystano preparaty Prestige 290 FS, Regent 200 SC, Spruzit 04 EC oraz zawiesinę zarodników owadobójczego grzyba Beauveria bassiana. Dobór preparatów do zwalczania stonki ziemniaczanej istotnie różnicował wielkość i strukturę plonu bulw ziemniaka. Średni plon ogólny bulw w obiekcie kontrolnym – bez ochrony insektycydowej – wynosił 30,3 t·ha-1, w obiektach, w których stosowano Spruzit 04 EC i zawiesinę zarodników B. bassiana plon kształtował się na poziomie 36,0 t·ha-1, najwyżej plonowały natomiast ziemniaki chronione chemicznie preparatami Regent 200 SC oraz Prestige 290 FS, odpowiednio na poziomie 41,0 i 41,8 t·ha-1. Zwalczanie stonki w uprawie ziemniaka przyczyniło się do wzrostu średniej masy bulwy oraz udziału frakcji bulw dużych w plonie. Istotny wzrost udziału frakcji bulw handlowych odnotowano tylko w obiektach chronionych zawiesiną zarodników B. bassiana oraz preparatem Prestige 290 FS.
Materiał do badań pochodził z doświadczenia polowego przeprowadzonego w IHAR Jadwisin (52o29’ N; 21o03’ E). Średnio wczesna odmiana Triada była uprawiana w latach 2004 i 2005 na 6 kombinacjach zróżnicowanych pod względem ich zaopatrzenia w azot organiczny i mineralny oraz wodę. Dawki wody oraz azotu mineralnego w postaci płynnej (fertygacja) ustalane były przy wykorzystaniu komputerowego programu wspomagania decyzji (DSS). Zróżnicowane zaopatrzenie roślin ziemniaka w azot i wodę nie zmieniło istotnie współczynnika plonowania, którego wartość mieściła się w zakresie od 0,7 do 0,8. W obu latach badań uzyskano zbliżony plon suchej masy bulw, około 11,0 t∙ha-1, przy zróżnicowanym współczynniku plonowania wynoszącym 0,78 w 2004 i 0,73 w 2005 roku. Zwiększona dystrybucja suchej masy do bulw wystąpiła w roku 2004, charakteryzującym się niższą sumą temperatur powietrza i promieniowania całkowitego oraz korzystniejszym bilansem wodnym w porównaniu z okresem wegetacji 2005 roku.
OCENA MOŻLIWOŚCI SZACOWANIA TEMPERATURY GLEBY NIEPOROŚNIĘTEJ NA PODSTAWIE POMIARÓW TEMPERATURY POWIETRZA
Autor
Bożena Michalska, Jadwiga Nidzgorska-Lencewicz
Strony
23–33
Słowa kluczowe
temperatura gleby, temperatura powietrza, szacowanie temperatury gleby
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Podstawę opracowania stanowiły wyniki automatycznych, cogodzinnych pomiarów temperatury powietrza oraz temperatury gleby nieporośniętej, pochodzące ze stacji agrometeorologicznej w Lipniku (53o21’ N; 14o58’ E, 30 m n.p.m.) z okresu 2001- -2005. W oparciu o wyniki analizy regresji liniowej oceniono związki dla poszczególnych miesięcy, pomiędzy dobową temperaturą gleby na 4 głębokościach a temperaturą powietrza ujętą w 7 różnych kombinacjach. Stwierdzono, że największymi możliwościami predykcji dobowej temperatury gleby w profilu do 50 cm odznacza się temperatura powietrza będącą średnią z 24 cogodzinnych pomiarów. Średnie bezwzględne różnice między rzeczywistą temperaturą gleby a obliczoną z równań dla tego związku wahają się w poszczególnych miesiącach od 1,3oC na głębokości 5 cm do 0,5oC na głębokości 50 cm. Przeciętnie najmniejsze różnice dotyczą ciepłej połowy roku i głębokości 50 cm. Wykazano, że zdecydowanie najmniejszymi możliwościami szacowania dobowych wartości temperatury gleby odznacza się dobowa amplituda temperatury powietrza.
Celem badań było określenie podatności kępowej (ssp. commutata – odmiana Mirena) oraz rozłogowej (ssp. rubra – odmiana Nista)formy Festuca rubra na porażenie przez patogeniczne grzyby oraz wpływu chemicznej ochrony plantacji na zdrowotność roślin uprawianych na nasiona. Badania prowadzono w latach 2004-2006 (pierwsza seria) oraz 2005-2007 (druga seria) w Stacji Doświadczalnej Oceny Odmian w Chrząstowie (53°09’ N; 17°35’ E). Do ochrony przed patogenami grzybowymi stosowano fungicydy zawierające azoksystrobinę, prochloraz oraz propikonazol. Ocenę nasilenia objawów chorobowych wykonywano w okresie letnim i jesiennym w oparciu o zmodyfikowane skale Birckenstaedt et al. [1994]. W roku siewu i w latach użytkowania stwierdzono umiarkowane porażenie kostrzewy czerwonej odmian Mirena i Nista przez grzyby patogeniczne. Najwyższe wartości indeksu porażenia liści na poziomie IP = 16,9% notowano w przypadku plamistości. Występowanie rdzy i mączniaka prawdziwego kształtowało się na niższym poziomie. Sporadycznie notowano obecność Microdochium nivale. Obserwowano wyższą podatność odmiany rozłogowej Nista na porażenie przez grzyby wywołujące plamistość liści i mączniaka prawdziwego. W przeważającej większości przypadków zastosowanie ochrony chemicznej istotnie zmniejszało stopień porażenia roślin w okresie letnim.
Gospodarcza i jakościowa wartość surowca wybranych gatunków roślin leczniczych z upraw ekologicznych Cz. III. Plon, jakość ziela oraz plony nasion CZĄBRU (SATUREJA HORTENSIS L.)
Autor
Anna Golcz, Elżbieta Kozik, Wojciech Kucharski, Romuald Mordalski, Katarzyna Seidler-Łożykowska, Joanna Wójcik
W latach 2005-2007 w doświadczeniu polowym zlokalizowanym w sześciu miejscowościach badano plonowanie, jakość surowca cząbru ogrodowego oraz przydatność polskiej odmiany do upraw ekologicznych. Oceniano następujące cechy surowca: plon świeżego i powietrznie suchego surowca, udział łodyg w surowcu, plon nasion, masę 1000 nasion, zawartość olejku eterycznego, makro- i mikroskładników oraz azotanów, a także czystość mikrobiologiczną. Plon surowca cząbru pochodzącego z uprawy ekologicznej tylko z jednej lokalizacji (Słońsk) był większy niż z uprawy konwencjonalnej. Surowiec ten jednak charakteryzował się dużym udziałem łodyg. Surowiec cząbru pochodzącego z upraw ekologicznych charakteryzował się wysoką zawartością olejku eterycznego oraz zwiększoną zawartością makro- i mikroskładników. Ocena czystości mikrobiologicznej wykazała, że stopień zanieczyszczenia surowca cząbru zarówno z uprawy ekologicznej, jak i konwencjonalnej nie przekraczał dopuszczalnych norm dla surowców poddawanych działaniu gorącej wody.
Gospodarcza i jakościowa wartość surowca wybranych gatunków roślin leczniczych z upraw ekologicznych Cz. IV. Plon, jakość ziela oraz plony nasion majeranku (ORIGANUM MAJORANA L.)
Autor
Anna Golcz, Elżbieta Kozik, Wojciech Kucharski, Romuald Mordalski, Katarzyna Seidler-Łożykowska, Joanna Wójcik
W latach 2005-2007 w doświadczeniu polowym zlokalizowanym w sześciu miejscowościach badano plonowanie, jakość surowca majeranku ogrodowego oraz przydatność polskiej odmiany ‘Miraż’ do upraw ekologicznych. Oceniano następujące cechy surowca: plon świeżego i powietrznie suchego surowca, udział łodyg w surowcu, plon nasion, zawartość olejku eterycznego, makro- i mikroskładników oraz azotanów, a także czystość mikrobiologiczną. Plon surowca majeranku pochodzącego z uprawy ekologicznej ze Słońska był większy niż z uprawy konwencjonalnej. Surowiec ten charakteryzował jednak się dużym udziałem łodyg. Uzyskano mały plon nasion majeranku zarówno w uprawie ekologicznej, jak i kontroli. Surowce majeranku pochodzącego z uprawy ekologicznej w Plewiskach oraz kontroli charakteryzowały się podobnymi parametrami jakościowymi (zawartością olejku, makro- i mikroelemantów, azotanów). Ocena czystości mikrobiologicznej wykazała, że stopień zanieczyszczenia surowca majeranku zarówno z uprawy ekologicznej, jak i konwencjonalnej nie przekraczał dopuszczalnych norm dla surowców poddawanych działaniu gorącej wody.
WPŁYW WYBRANYCH ZABIEGÓW AGROTECHNICZNYCH NA ZAWARTOŚĆ NIEKTÓRYCH SKŁADNIKOW MINERALNYCH W ZIARNIE OWSA NAGOZIARNISTEGO (AVENA SATIVA L.)
Autor
Jacek Antonkiewicz, Robert Witkowicz
Strony
63–73
Słowa kluczowe
nawożenie dolistne, owies nagoziarnisty, regulator wzrostu, składniki mineralne
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Badano wpływ czynników agrotechnicznych na zawartość wybranych składników mineralnych w ziarnie nagoziarnistych form owsa uprawianych w dwóch miejscowościach. Doświadczenia polowe prowadzono na glebie brunatnej typowej (Wierzbica – 50°29’ N; 19°45’ E) i na czarnoziemie zdegradowanym (Prusy 50°07’ N; 20°04’ E). W Wierzbicy plon ziarna był różnicowany statystycznie przez genotyp, nawożenie fosforowo-potasowe oraz stosowanie regulatora wzrostu Moddus. W Prusach jedynym czynnikiem modyfikującym statystycznie plon ziarna był dobór odmiany/rodu. W obydwu siedliskach nawożenie fosforowo-potasowe i dolistne azotem na ogół nie miało statystycznie istotnego wpływu na zawartość makroskładników. Wyjątek stanowił wpływ nawożenia dolistnego azotem na zawartość potasu. Spośród regulatorów wzrostu tylko Moddus powodował tendencje do zwiększonej kumulacji makroskładników w ziarnie owsa nagoziarnistego.