Mariusz Bogucki, Sylwia Krężel-Czopek, Wojciech Neja, Łukasz Sass, Anna Sawa
Strony
3–8
Słowa kluczowe
higiena, krowy, mleko, powłoki ciała
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Celem pracy było określenie wpływu stopnia zabrudzenia krów na liczbę komórek somatycznych w mleku. Spośród ocenianych partii ciała 64 krów najmniejszym zabrudzeniem charakteryzowało się podbrzusze (1,2 pkt.), a następnie wymię – 1,76 pkt. Największy udział krów wykazywał lekkie zabrudzenie – 40,4%, niewiele mniej – 38,6% stanowiły zwierzęta czyste, 14,8% brudne, a tylko 6,3% krowy bardzo brudne. Wymię u 46,7% krów oceniono jako czyste, u 35% krów jako lekko zabrudzone, a u 18,3% jako brudne i bardzo brudne. Wraz ze wzrostem stopnia zabrudzenia poszczególnych partii ciała krów wzrastała liczba komórek somatycznych w mleku.
Celem pracy było porównanie produkcyjności krów rasy hf importowanych ze Szwecji i Niemiec. Ocenie poddano również przebieg porodów badanych zwierząt w zależności od płci i masy ciała cieląt przy urodzeniu. Badania przeprowadzono w gospodarstwie zlokalizowanym w województwie zachodniopomorskim. Krowy importowane ze Szwecji uzyskały istotnie (P ≤ 0,01) wyższą wydajność mleka w pierwszej 305-dniowej laktacji w porównaniu z rówieśnicami z Niemiec. Zwierzęta z Niemiec przewyższały istotnie (P ≤ 0,01 i P ≤ 0,05) osobniki ze Szwecji pod względem wydajności tłuszczu oraz zawartości białka i tłuszczu w mleku. Krowy niemieckie charakteryzowały się korzystniejszymi wskaźnikami płodności w porównaniu z rówieśnicami ze Szwecji.
Celem pracy była ocena wpływu odmiany barwnej i wieku na niektóre wskaźniki użytkowości rozrodczej norek. Analizowano: wielkość miotu, liczbę żywo urodzonych i odchowanych młodych z jednego miotu, śmiertelność młodych w okresie odchowu przy matkach, długość ciąży i diapauzy. Odmiana barwna oraz wiek miały statystyczny wpływ na wszystkie omawiane wskaźniki rozrodu norek. Wielkość miotu, liczba żywo urodzonych młodych oraz liczba odchowanych młodych z jednego miotu były większe u samic w pierwszym roku użytkowania rozrodczego niż u samic w drugim i trzecim roku. Śmiertelność młodych norek w okresie odchowu przy matkach była najmniejsza w pierwszym roku użytkowania rozrodczego u wszystkich odmian. Zarówno diapauza, jak i całkowita długość ciąży były krótsze w drugim roku użytkowania rozrodczego w porównaniu z pierwszym rokiem. Odmiana barwna standard czarny charakteryzowała się najlepszymi wynikami rozrodu. Natomiast samice odmiany standard czarny short NAP charakteryzowały się najkrótszymi okresami diapauzy i długości ciąży.
WPŁYW TERMINU WYKOTÓW NA WARTOŚĆ RZEŹNĄ I JAKOŚĆ MIĘSA JAGNIĄT SZORSTKOWŁOSEJ OWCY POMORSKIEJ W WARUNKACH OGRANICZONEGO ŻYWIENIA
Autor
Józefa Gardzielewska, Małgorzata Jakubowska, Włodzimierz Lachowski, Wanda Natalczyk-Szymkowska, Artur Rybarczyk, Małgorzata Szewczuk
Strony
31–42
Słowa kluczowe
jagnięta, jakość mięsa, szorstkowłosa owca pomorska, termin wykotu, wartość rzeźna, żywienie
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Badania przeprowadzono na 20 tuszkach jagniąt tryczków szorstkowłosej owcy pomorskiej pochodzących z dwóch terminów wykotów (wczesnowiosennego i wiosenno-letniego) i odchowanych do średniej masy ciała 24 kg. Tuszki jagniąt do badań zakupiono w gospodarstwie ekologicznym położonym na terenach nadzalewowych województwa zachodniopomorskiego. Żywienie i utrzymanie zwierząt miało charakter ekstensywny. Do osiągnięcia założonej masy ciała jagnięta z wykotów wczesnowiosennych (grupa I) potrzebowały 140 dni, zaś jagnięta wczesnoletnie (grupa II) –110 dni. Termin wykotów nie miał wpływu na masę i udział w tuszy ocenianych wyrębów. Masa podrobów i ich procentowy udział w masie ciała był większy u jagniąt z grupy I. Mięso tych zwierząt miało jaśniejszą barwę, charakteryzowało się wyższym pH24, mniejszym wyciekiem cieplnym i mniejszą zawartością wody wolnej. Łopatka jagniąt z grupy II była mniej otłuszczona. Termin wykotu jagniąt nie wpłynął istotnie na atrakcyjność sensoryczną gotowanego mięsa i bulionu.
WPŁYW OBNIŻENIA POZIOMU ENERGII W DAWCE POKARMOWEJ NA POZIOM WITAMINY B12 W OSOCZU KRWI BUHAJKÓW
Autor
Beata Głowińska, Adam Oler, Romuald Rajs, Małgorzata Łożyca-Kapłon
Strony
43–48
Słowa kluczowe
buhajki, opas, witamina B12
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Badaniami objęto 60 buhajków: 30 rasy polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej odmiany czarno-białej (PHF) oraz 30 mieszańców krów rasy polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej z buhajami rasy limousine (PHF x LM). Oceniano wpływ obniżenia poziomu energii w dawce do 80% zapotrzebowania bytowego w ostatnich 60 dniach opasu na koncentrację witaminy B12 w osoczu krwi. Stwierdzono, że zmodyfikowana dieta nie wpłynęła istotnie statystycznie na zawartość kobalaminy we krwi buhajków PHF x LM. Wykazano natomiast istotny statystycznie spadek poziomu witaminy B12 u buhajków PHF po tygodniu od zmiany dawki, co nie potwierdziło się jednak na koniec doświadczenia.
PORÓWNANIE SKŁADU CHEMICZNEGO ZIARNA RÓŻNYCH ODMIAN KUKURYDZY OKREŚLANEGO METODAMI ANALITYCZNYMI I Z WYKORZYSTANIEM SPEKTROSKOPII ODBICIOWEJ W BLISKIEJ PODCZERWIENI (NIRS)
Autor
Bogna Kowaliszyn, Lucyna Podkówka
Strony
49–56
Słowa kluczowe
NIRS, skład chemiczny, ziarno kukurydzy
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Ocenie poddano ziarno 43 odmian kukurydzy: 7 wczesnych (FAO 200-210) –grupa I, 26 średnio-wczesnych (FAO 220-240) –grupa II i 10 średnio-późnych (FAO 245-280) –grupa III, uprawianych w ujednoliconych warunkach glebowych i agrotechnicznych. Zbioru kukurydzy dokonano w 169. dniu wegetacji, w fazie pełnej dojrzałości ziarna, Porównano wyniki składu chemicznego ziarna kukurydzy określonego laboratoryjnie (metodami referencyjnymi) z wynikami uzyskanymi za pomocą analizy spektroskopowej (NIRS). Istotność różnic między poziomami poszczególnych składników w próbkach w zależności od metody badania (laboratoryjne i NIRS) oraz odmiany ziarna testowano, wykorzystując dwuczynnikową analizę wariancji. Odnotowano wysoką zależność pomiędzy wartościami białka ogólnego i tłuszczu surowego badanych różnymi metodami. Obliczona zawartość związków bezazotowych wyciągowych również wykazywała wysoką zależność pomiędzy użytymi metodami szacowania. Zależność między poziomami włókna surowego, analizowanymi standardowo i spektrofotometrycznie, była wysoko istotnie ujemna. Stwierdzono, że istnieje możliwość stosowania spektroskopii odbiciowej w bliskiej podczerwieni do szybkiego oznaczania zawartości białka ogólnego, tłuszczu surowego i włókna surowego w ziarnie kukurydzy. Niskie wartości współczynników korelacji potwierdzają duże różnice w zawartość suchej masy i popiołu surowego, szacowanych metodami laboratoryjnymi i metodą NIRS. Potencjalne wykorzystanie techniki NIRS dla tych składników byłoby możliwe po określeniu równań uwzględniających poprawki.
WPŁYW WYBRANYCH CZYNNIKÓW NA UDZIAŁ PRÓB MLEKA O OKREŚLONEJ ZAWARTOŚCI BIAŁKA I MOCZNIKA
Autor
Mariusz Bogucki, Małgorzata Jankowska, Sylwia Krężel-Czopek, Anna Sawa
Strony
57–64
Słowa kluczowe
białko, krowy, mleko, mocznik
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Na podstawie wyników z 369 060 próbnych dojów 22 997 krów rasy polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej odmiany czarno-białej, będących pod oceną użytkowości mlecznej na Pomorzu i Kujawach, wycielonych po raz pierwszy w 2000 i 2001 roku i użytkowanych do 2008 roku analizowano wpływ miesiąca laktacji, wydajności dobowej, wielkości stada oraz pory roku na udział prób mleka o określonej zawartości białka i mocznika. W obliczeniach statystycznych wykorzystano procedury FREQ z pakietu SAS. Wykazano potwierdzony statystycznie wpływ wszystkich uwzględnionych czynników na udział prób mleka o określonej zawartości białka i mocznika. Zbyt mały udział prób mleka świadczących o zbilansowaniu energii i białka w dawkach pokarmowych (szczególnie w odniesieniu do krów będących w drugim miesiącu laktacji (6,6%), w okresie zimy (12,7%)iwstadach oobsadzie do 50 krów (około 14%) a także fakt, że spośród prób mleka z drugiego miesiąca laktacji prawie 85% wskazuje na większy lub mniejszy niedobór energii w dawce skłania do zwrócenia uwagi na konieczność częstszego wykorzystywania wyników oceny użytkowości mlecznej do korygowania dawek pokarmowych.
CHARAKTERYSTYKA BIOMETRYCZNA CZASZEK KOTA DOMOWEGO W TRZECH OKRESACH JEJ WZROSTU: JUVENIL, SUBADULT I ADULT
Autor
Piotr Baranowski, Katarzyna Pęzińska, Marcin Stacharski, Joanna Wojtas, Magdalena Wróblewska
Strony
65–78
Słowa kluczowe
kotowate, pomiary metryczne, rozwój czaszki, wiek – juvenile, subadult, adult
Streszczenie
Pokaż streszczenie
W pracy przedstawiono zmiany wartości wybranych cech metrycznych czaszki kota domowego (Felis s. catus) zachodzące w trzech kolejnych okresach życia: juvenil, subadult i adult. Materiałem do badań było 70 czaszek kota domowego europejskiego, znajdujących się w zbiorach muzealnych Zakładu Anatomii Zwierząt w Szczecinie. Przynależność poszczególnych czaszek do wymienionych grup wiekowych określono na podstawie stopnia zrośnięcia trzonu kości długiej kończyny obręczy barkowej i/lub miedniczej z nasadą oraz porównaniu tych ustaleń ze stanem uzębienia. Na każdej czaszce wykonano 37 pomiarów. Przeprowadzone pomiary wykazały dużą zmienność wynikającą z przebudowania poszczególnych odcinków czaszki oraz zmianę proporcji wynikającą z relacji pomiędzy cechami charakteryzującymi ich szerokość i długość. Stwierdzono, że spośród 37 zbadanych cech, aż 22 wykazują istotne (P ≤ 0,05 i P ≤ 0,01) zmiany z wiekiem.
ŹRÓDŁA POZYSKIWANIA MIĘSA W ŚWIETLE BADANIA ZWIERZĘCYCH SZCZĄTKÓW KOSTNYCH ZE ŚREDNIOWIECZNYCH SIEDZIB LUDZKICH NA POMORZU ZACHODNIM
Autor
Piotr Baranowski, Jerzy Gawlikowski, Jerzy Stępień
Strony
79–92
Słowa kluczowe
archeozoologia, osteologia, średniowieczne osady ludzkie Pomorza Zachodniego, zwierzęta domowe i dzikie
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Celem badań było przeanalizowanie struktury wykorzystania zwierząt gospodarskich i dzikich do konsumpcji przez średniowieczne społeczności ośrodków osadniczych Pomorza Zachodniego. Badania przeprowadzono na pokonsumpcyjnym materiale osteologicznym pochodzącym ze stanowisk archeologicznych Pomorza Zachodniego. Przeanalizowano 444 113 szczątków kostnych ssaków domowych i 5 923 dzikich. Ponadto rozpoznano 13 659 szczątków ptaków oraz 11 726 szczątków ryb. Obecność szczątków gadów i małży była znikoma. Wśród gatunków zwierząt domowych zdecydowanie dominują szczątki hodowlanych zwierząt rzeźnych. Pozostałości ssaków dziko żyjących stanowiły około 1%. Spośród szczątków zwierząt domowych, pozostałości kostne konia, psa i kota, traktowane jako niekonsumpcyjne, stanowią około 2% mniej. Szczątki kostne konia stanowią w analizowanym materiale około 1% ogólnej liczby pozostałości zwierząt domowych. Na wszystkich analizowanych stanowiskach najliczniej reprezentowana jest świnia. Jej szczątki stanowią ponad 67% ze wszystkich gatunków rzeźnych oraz trzykrotnie więcej niż szczątków bydła i ponad sześciokrotnie więcej niż kości owiec i kóz. W analizowanym zbiorze pozostałości kostnych zwierząt rzeźnych kości bydła stanowią ponad 22%. Szczątki kostne małych przeżuwaczy stanowią niewielki odsetek kości zwierząt domowych, nieco ponad 10%, i w zasadzie są one pozostałościami owiec. Szczątki kostne zwierząt dziko żyjących reprezentują 17 gatunków. Podzielono je na dwie podgrupy, z których pierwszą stanowią pozostałości zwierząt łownych (ponad 92%). Wśród nich wyraźnie dominują szczątki jelenia. Jest ich ponad 67%, ale ustalono, że w tej masie również wiele fragmentów poroży ze śladami cięć i obróbki rzemieślniczej. W pewnym stopniu odnosi się to też do szczątków kostnych sarny. Znaczny udział w zbiorze szczątków kostnych zwierząt konsumpcyjnych stanowią kości dzika (ponad 16,8%), sarny i zająca (łącznie 12,8%) oraz tura i łosia (łącznie 3,08%). Druga podgrupa obejmuje przede wszystkim zwierzęta, na które polowano ze względu na ich skóry i futra, to jest niedźwiedzia, wilka, lisa, żbika, kunę, wydrę, fokę, borsuka, bobra i wiewiórkę. Ich szczątki kostne stanowią ponad 6,8% z ogólnej liczby stwierdzonych na stanowiskach wczesnośredniowiecznego Pomorza Zachodniego.
WPŁYW RASY I WIEKU MŁODYCH KNURÓW NA WYBRANE CECHY ICH NASIENIA
Autor
Łukasz Przykaza, Bogdan Szostak
Strony
93–100
Słowa kluczowe
cechy nasienia, korelacje, knur, rasa, wiek
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Celem badań była analiza wpływu rasy/wariantu krzyżowania młodych knurów, w wieku od rozpoczęcia użytkowania do ukończenia pierwszego roku życia, na wybrane cechy biologiczne ich nasienia i liczbę dawek, jaka może być sporządzona z jednego ejakulatu. Podjęto również próbę określenia wpływu wieku na cechy nasienia w obrębie rasy wielkiej białej polskiej (wbp) i mieszańców – hampshire x duroc (hamp x dur). Materiał badawczy stanowiło łącznie 7719 ejakulatów pobranych od osobników rasy polskiej białej zwisłouchej (pbz) i wbp, oraz mieszańców hamp x dur, użytkowanych w stacji unasieniania loch w Kraśniku. Badane osobniki podzielono na dwie grupy, w zależności od wieku: I gr. –młode knury w wieku od rozpoczęcia użytkowania do ukończenia pierwszego roku życia, II gr. –knury w drugim roku życia. Ejakulaty oceniano na podstawie: objętości, koncentracji plemników, odsetka plemników o ruchu postępowym i liczby dawek inseminacyjnych uzyskanych z ejakulatu. W badaniach stwierdzono, że parametry ejakulatów młodych knurów ocenianych ras były istotnie zróżnicowane. Największą objętością ejakulatu, odsetkiem plemników o ruchu postępowym i liczbą sporządzonych dawek inseminacyjnych z jednego ejakulatu charakteryzowały się młode knury pbz. Knury mieszańce hamp x dur charakteryzowały się najwyższą koncentracją plemników (422,76 tys. na mm3). Stwierdzono istotny wpływ wieku na analizowane cechy u knurów rasy wbp oraz mieszańców (z wyjątkiem koncentracji plemników). Wysoki potencjał reprodukcyjny, wyrażony liczbą dawek inseminacyjnych (powyżej 20 szt.) prezentowały knury rasy wbp i mieszańce hamp x dur w drugim roku życia.