ANALIZA PRZESTRZENNA DYNAMIKI ZMIAN CEN NIERUCHOMOŚCI LOKALOWYCH Z WYKORZYSTANIEM REGRESJI WAŻONEJ GEOGRAFICZNIE
Autor
Radosław Cellmer
Strony
5–14
Słowa kluczowe
rynek nieruchomości, analiza przestrzenna, regresja ważona geograficznie
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Charakterystyczną cechą rynku nieruchomości jest jego lokalny charakter, co oznacza, że bardzo duży wpływ na ceny transakcyjne i dynamikę ich zmian mają uwarunkowania rynku lokalnego. Badanie zmian cen nieruchomości z uwzględnieniem upływu czasu powinno zatem uwzględniać zarówno ogólny trend, jak i zróżnicowanie przestrzenne wynikające z walorów lokalizacyjnych. W pracy przedstawiono możliwości wykorzystania regresji ważonej geograficznie do analizy dynamiki zmian cen nieruchomości lokalowych na terenie miasta Olsztyna w latach 2003–2009. W tym celu zbudowano prosty model globalny dla całego obszaru badań, a następnie modele regresji prostej z wykorzystaniem wag uwzględniających zależności przestrzenne. Przeprowadzona analiza potwierdziła przydatność regresji ważonej geograficznie (GWR) jako narzędzia analizy przestrzennej rynku nieruchomości
SZTYNORT – NATURALNE WNĘTRZE KRAJOBRAZOWE W SYNERGII Z DZIEDZICTWEM KULTUROWYM
Autor
Wiesława Gadomska
Strony
15–26
Słowa kluczowe
Jezioro Sztynorckie, założenie pałacowo-parkowe, relacje widokowe, wnętrze krajobrazowe
Streszczenie
Pokaż streszczenie
W pracy przedstawiono zagadnienie koegzystencji założenia pałacowo-parkowego i jego naturalnego otoczenia – Jeziora Sztynorckiego. Współczesne relacje widokowe wnętrza krajobrazowego jeziora i zabytkowego założenia zostały zatracone w wyniku wieloletniego, często chaotycznego przekształcania badanego obszaru. Zdiagnozowano stan istniejących powiązań widokowych i warunki ekspozycji cennego pałacu, następnie przedstawiono negatywne z krajobrazowego punktu widzenia skutki zagospodarowywania sztynorckiej strefy brzegowej, które skutecznie osłabiają odbiór walorów kulturowych tego szczególnego miejsca. Wskazano możliwości podjęcia działań w kierunku ochrony walorów krajobrazowych omawianego założenia.
KIERUNKI ZMIAN SKŁADU GATUNKOWEGO RUNI NA TRAWNIKACH REKREACYJNYCH
Autor
Kazimierz Grabowski, Stefan Grzegorczyk, Agata Głowacka, Henryk Kwietniewski, Emilia Marks
Strony
27–34
Słowa kluczowe
trawniki rekreacyjne, gatunki, trawy gazonowe, skład gatunkowy runi
Streszczenie
Pokaż streszczenie
W pracy przedstawiono wyniki 5-letnich badań dotyczących zmian składu florystycznego runi zaprojektowanych oraz handlowych mieszanek traw gazonowych zastosowanych do obsiewu trawników rekreacyjnych na terenie Pojezierza Olsztyńskiego. Doświadczenie ścisłe założono wiosną 1998 r., metodą losowanych bloków, w trzech powtórzeniach, na glebie antropogenicznej wytworzonej z piasku gliniastego na terenie Zakładu Dydaktyczno-Doświadczalnego UWM w Olsztynie. Skład gatunkowy runi oceniano jesienią każdego roku za pomocą szczegółowej analizy botaniczno-wagowej. Wykazano, że skład gatunkowy mieszanek na trawnikach rekreacyjnych dynamicznie się zmieniał. W pierwszym roku badań dominowała w runi Lolium perenne (gatunek przewodni), która okazała się gatunkiem zawodnym i ustępowała z runi po mroźnej zimie. Bardziej trwałe były Festuca rubra (gatunek przewodni) i Poa pratensis (współkomponent). Pozostałe współkomponenty mieszanek: Festuca ovina, Festuca heterophylla, i Agrostis capillaris występowały w runi w niewielkim udziale. Spośród badanych mieszanek najkorzystniejszym składem florystycznym odznaczała się zaprojektowana mieszanka nr 11 w składzie: Poa pratensis Alicja, Festuca rubra Nimba, Festuca rubra Adio i Agrostis capillaris Igeka oraz mieszanka handlowa Johnson „Wimbledon”.
ZMIANY FUNKCJONALNO-PRZESTRZENNE WYBRANYCH ZAŁOŻEŃ DWORSKO-PARKOWYCH REGIONU KOCIEWIA
Autor
Agnieszka Jaszczak, Krzysztof Młynarczyk, Aleksandra Woźnicka
Strony
35–43
Słowa kluczowe
założenia dworsko-parkowe, region Kociewia, zabiegi konserwatorskie
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Zachowane zespoły dworsko-parkowe regionu Kociewia spełniają obecnie różnorodne funkcje i programy użytkowe. Niestety duża liczba założeń uległa już zniszczeniu, a te które ocalały zatraciły często swój pierwotny układ kompozycyjno-funkcjonalny. Celem pracy jest analiza przekształceń funkcjonalno-przestrzennych wybranych założeń dworsko-parkowych regionu Kociewia z uwzględnieniem diagnozy stanu aktualnego oraz ocena możliwości ich zachowania.
PLONOWANIE I CECHY BIOMETRYCZNE OWOCÓW ROKITNIKA ZWYCZAJNEGO HIPPOPHAË RHAMNOIDES L.
Autor
Anna Bieniek, Zdzisław Kawecki, Marina Szałkiewicz
Strony
45–53
Słowa kluczowe
rokitnik zwyczajny, plon, morfologia owoców
Streszczenie
Pokaż streszczenie
W latach 2001–2004 w Ogrodzie Doświadczalnym UWM w Olsztynie badano plonowanie i morfologię owoców czterech białoruskich odmian rokitnika zwyczajnego: Podarok Sadu, Botaniczeskaja, Otradnaja, Trofimowskaja oraz bałtyckiej formy bezodmianowej otrzymanej z nasadzeń miejscowych. Krzewy, na których rozpoczęto badania, miały pięć lat. Stwierdzono, iż plon, masa, długość i szerokość owocu uprawianych odmian rokitnika są związane z właściwościami osobniczymi i kompleksem specyficznych warunków klimatyczno-glebowych. Warunki klimatyczno-glebowe Olsztyna sprzyjały rozwojowi uprawy białoruskich odmian rokitnika zwyczajnego. Maksymalne plony uzyskano w 2003 r. Najwyższym plonowaniem charakteryzowała się odmiana Otrodnaja (20,07 kg z krzewu) oraz odmiana Podarok Sadu (17,07 kg z krzewu). W 2004 r. plony owoców były najniższe (średnia dla odmian 1,37 kg z krzewu).
GEOINFORMACJA W ZARZĄDZANIU SIECIĄ TRANSPORTOWĄ – CZĘŚĆ I
Autor
Katarzyna Kocur-Bera
Strony
55–62
Słowa kluczowe
infrastruktura drogowa, funkcje infrastruktury drogowej, bazy informacyjne wspomagające zarządzanie
Streszczenie
Pokaż streszczenie
W artykule przedstawiono funkcje sieci transportowych: usługową, transferową, integracyjną oraz akceleracyjną. Zarządzanie sieciami o tak wielorakiej funkcji wymaga odpowiedniej bazy informacyjnej. W artykule zbadano, jakie systemy informacyjne oraz bazodanowe wykorzystywane są do wspierania podejmowanych decyzji podczas zarządzania drogami krajowymi oraz wojewódzkimi. Każdy z zarządców gromadzi podobne dane, choć ich wymiar jest różny. Technologia GIS pozwala na wizualizację wybranych danych lub zjawisk. Dzięki możliwości uzyskania informacji o położeniu przestrzennym atrybutów sieci drogowej otrzymuje się tematyczne systemy geoinformacyjne, które pomagają podejmować decyzje związane z obsługą i zarządzaniem sieci transportowych.
WALORY PRZYRODNICZO-KRAJOBRAZOWE I KULTUROWE DOLINY RZEKI GŁÓWNA
Autor
Anna Kryszak, Jan Kryszak
Strony
63–69
Słowa kluczowe
dolina rzeki Główna, Wierzenica, zbiorowiska trawiaste, zabytki, krajobraz
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Możliwości rozwoju ekoturystyki można upatrywać w atrakcyjnych krajobrazowo terenach zlokalizowanych w pobliżu miast. Przykładem są okolice podpoznańskiej Wierzenicy – miejscowości związanej z patronem Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Oceniono walory przyrodnicze zbiorowisk łąkowych występujących w dolinie rzeki Główna w okolicy Wierzenicy, a ponadto wykorzystując dane literaturowe, określono osobliwości florystyczne pobliskich lasów stanowiących skraj Puszczy Zielonki. W ocenie walorów kulturowych posłużono się własnymi obserwacjami, informacjami uzyskanymi w wywiadach z mieszkańcami oraz literaturą. Morenowe pagórki, malownicze dolinki, rowy i jary oraz piękne aleje drzew dobrze się komponują z zabytkami i zachowaną w oryginalnym układzie zabudową wsi. Na walory przyrodnicze składają się: dęby szypułkowe o obwodach 500–630 cm, jar sosnowy, białodrzewy, a zróżnicowanie warunków siedliskowych przyczyniło się do wykształcenia zbiorowisk łąkowych o wysokim wskaźniku różnorodności florystycznej, od 1,96 do 3,51. Pomimo że stwierdzono blisko 98% udział gatunków roślin siedlisk mezohemerobnych i euhemerobnych oraz wartość wskaźnika synantropizacji 78.6%, atrakcyjność przyrodniczo-krajobrazowa oraz kulturowa doliny rzeki Główna umożliwiają uprawianie różnych form ekoturystyki.
PROGRAMY ROLNOŚRODOWISKOWE I FUNDUSZE UE A KSZTAŁTOWANIE I OCHRONA KRAJOBRAZU ROLNICZEGO
Autor
Aldona Mieczysława Fenyk, Krystyna Kuszewska
Strony
71–82
Słowa kluczowe
programy rolnośrodowiskowe, rozwój obszarów wiejskich, ochrona krajobrazu
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Różnorodność biologiczna maleje w wyniku działalności człowieka. Postępująca degradacja środowiska zmobilizowała kraje europejskie do współpracy, która pozwoliła sfinansować objęcie ochroną najwartościowsze przyrodniczo obszary. Dla osiągnięcia spójności gospodarczej i społecznej oraz restrukturyzacji i modernizacji gospodarki w całej Unii wykorzystywane są fundusze, które tworzą wiele ścieżek finansowania działań w różnych dziedzinach, także tych związanych z kształtowaniem i ochroną krajobrazu obszarów rolniczych. Od roku 2000 są to m.in.: Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji w Rolnictwie (European Agriculture Guidance and Guarantee Funds – EAGGF), Sektorowy Program Operacyjny Restrukturyzacja i Modernizacja Sektora Żywnościowego oraz Rozwój Obszarów Wiejskich, Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego (ZPORR), Fundusz Spójności i Inicjatyw Wspólnotowych INTERREG III i IV C, Fundusz LIFE wspomagający również sieć obszarów chronionych Natura 2000. Podstawę EAGGF stanowią Sektorowy Program Operacyjny (SOP) i Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW). Instrumentem PROW jest Krajowy Program Rolnośrodowiskowy (KPR), który składa się z pakietów rolnośrodowiskowych. Programy rolnośrodowiskowe stanowią ważny instrument wdrażania dyrektyw UE z zakresu ochrony przyrody.
KSZTAŁTOWANIE I ZDOBIENIE OBSZARÓW ROLNICZYCH WEDŁUG P.J. LENNÉGO NA PODSTAWIE PROJEKTU WYKONANEGO DLA MAJĄTKU RADACZEWO
Autor
Bożena Łukasik
Strony
83–94
Słowa kluczowe
Peter Joseph Lenné, krajobraz rolniczy, zdobienie pól
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Jeden z najwybitniejszych europejskich architektów krajobrazu XIX wieku – Peter Joseph Lenné (1789–1866) przez 50 lat planistycznej działalności dążył do zespolenia wszystkich elementów krajobrazu. Praca dotyczy kształtowania i upiększania przez P.J. Lennégo obszarów rolniczych w majątku Radaczewo (województwo zachodniopomorskie). Projekt wykonany w 1825 roku obejmował powierzchnię niespełna 1000 ha. Znalazły się tam uprawy polowe, ogrody, pastwiska, zadrzewienia, wody itp. –struktury i elementy przenikające się nawzajem i tworzące swoistą mozaikę w miejscowym krajobrazie. Zwracają uwagę nieregularne zarysy poszczególnych pól i upraw – tak dalekie od współczesnych, prostokątnych podziałów. Zalety i wady zastosowanych w Radaczewie rozwiązań, a także stan przetrwania tego założenia, stały się przedmiotem podjętych badań.
POLA UPRAWNE I UŻYTKI ZIELONE WE WSPÓŁCZESNYM KRAJOBRAZIE ROLNICZYM
Autor
Marek Marks, Janusz Nowicki
Strony
95–106
Słowa kluczowe
krajobraz rolniczy, struktura krajobrazu, pola uprawne, użytki zielone
Streszczenie
Pokaż streszczenie
W pracy przedstawiono definicje krajobrazu wg różnych kryteriów. Podjęto także próbę charakterystyki krajobrazu rolniczego z uwzględnieniem podstawowych jego elementów, tj. pól uprawnych i użytków zielonych. Wskazano główne konflikty między funkcjonowaniem współczesnego rolnictwa a kształtowaniem i ochroną krajobrazu rolniczego; przedstawiono ponadto propozycje rozwiązań systemowych i lokalnych mających zapobiegać tym zagrożeniom lub je likwidować. Stwierdzono, iż krajobraz kształtowany przez kulturę rolną odznacza się zmiennością przestrzenną wynikającą z form użytkowania oraz zróżnicowaniem trwałości biocenoz. Skutkuje to z kolei odmiennością sezonową pod względem kolorystyki i wysokości, w zależności od gatunku rośliny i jej fazy rozwojowej. Krajobraz rolniczy jest zmienny i nietrwały w czasie; barwny i interesujący od bujnego rozwoju roślin wiosną do ich zbioru, później na ogół – monotonny, pełen szarości i mało atrakcyjny.
UZUPEŁNIANIE BRAKUJĄCYCH DANYCH NA RYNKU NIERUCHOMOŚCI Z WYKORZYSTANIEM TEORII ZBIORÓW PRZYBLIŻONYCH
Autor
Małgorzata Renigier-Biłozor
Strony
107–115
Słowa kluczowe
teoria zbiorów przybliżonych, rynek nieruchomości, uzupełnianie brakujących danych
Streszczenie
Pokaż streszczenie
W artykule zaprezentowano możliwość wykorzystania teorii zbiorów przybliżonych do uzupełniania bazy danych na rynku nieruchomości. Zaproponowana uproszczona procedura może stanowić alternatywę dla metod statycznych. Daje wiarygodne wyniki w krótkim czasie. Opracowując procedurę uzupełniania brakujących danych, wykorzystano założenia teorii zbiorów przybliżonych w połączeniu z wartościowaną relacją tolerancji. Połączenie to daje możliwie najlepsze wyniki z uwagi na uwzględnianie różnorodności sposobu zapisu atrybutów nieruchomości.
PRZEKSZTAŁCENIA W SKŁADZIE DENDROFLORY W DOLINIE ŚRODKOWEJ WARTY
Autor
Tadeusz Tylkowski
Strony
117–124
Słowa kluczowe
Populus nigra, Populus alba, Acer negundo, przechowywanie i kiełkowanie nasion
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Znaczną powierzchnię siedlisk lasów łęgowych w dolinie środkowej Warty przekształcono na łąki i pastwiska. Niektóre gatunki drzew, charakterystyczne dla tych siedlisk, w tym topola czarna i topola biała, stopniowo znikają z krajobrazu – obumierają w sposób naturalny oraz są celowo niszczone przez wandali. Na skutek zmian klimatycznych, zakłóceń w przepływie wiosennych wód powodziowych (zbiornik retencyjny w Jeziorsku) i osuszenia tych terenów zmianie uległy warunki niezbędne do naturalnego odnawiania się obu gatunków topól. Tę niszę ekologiczną opanowuje silnie inwazyjny klon jesionolistny pochodzący z Ameryki Północnej. Jego nasiona zostały zawleczone wraz z wodami powodziowymi z pobliskich miejscowości. Masowemu pojawianiu się licznych generacji klonu jesionolistnego sprzyjają łatwe rozmnażanie się z nasion oraz krótki wiek drzew osiągających dojrzałość fizjologiczną. Pozostałe (i obecnie nieliczne) w dolinie środkowej Warty drzewa topoli czarnej są silnie zagrożone wyginięciem i tylko ochrona ex situ, w postaci nasion (przechowywanych metodami tradycyjnymi lub w ciekłym azocie), oraz sztuczne odnowienia pozwolą zachować populację tego gatunku.
Wieś i dawne założenie pałacowo-parkowe w Szymonowie usytuowane jest w odległości 9 km na południe od Małdyt, w pobliżu jeziora Ruda Woda. Powierzchnia obiektu wynosi 6,32 ha. Pałac wzniesiono w XIX w., usytuowany jest w obrębie parku. Do 1928 r. majątek stanowił własność hrabiego Finck von Finckenstein. W latach 1945–1946 obiekt w Szymonowie przeszedł na własność państwa i założono tam dom dziecka, który funkcjonuje do dzisiaj. Park o kompozycji krajobrazowej, kształtem zbliżony jest do równobocznego trójkąta. Główne alejki spacerowe biegną od dworu w kierunku stawów i wzdłuż linii łączącej oba stawy po stronie zachodniej. Z dawnych założeń parkowych przetrwała wyraźna kompozycja parku i częściowo aleje spacerowe. Zachowany jest masyw starodrzewu, w którym dominują: Acer platanoides L., Ulmus laevis L., Fraxinus excelsior L., Tilia cordata Mill., Picea abies L. Karst. Przy pałacu od strony północno-zachodniej znajdują się drzewa pomnikowe Quercus robur L. o pierśnicy 380–450 cm. Granicę zachodnią parku stanowią szpalery złożone głównie ze świerka pospolitego i lipy drobnolistnej. Zachowała się tylko część ścieżek spacerowych.