Na podstawie badań wykonanych w latach 2005-2008 w Krzeczowicach (49°59’ N; 22°27’ E) koło Przeworska określono dynamikę występowania, miejsca przebywania na roślinach oraz skład gatunkowy mszyc (Aphididae) żerujących na kukurydzy. Stwierdzono, że w rozwoju mieszanej populacji mszyc występowały trzy maksima liczebności. Pierwsze miało miejsce w trzeciej dekadzie czerwca lub w pierwszej połowie lipca. Drugie wystąpiło na początku sierpnia lub w drugiej połowie tego miesiąca, natomiast trzeci szczyt liczebności przypadał na połowę lub koniec września. W analizowanym czteroleciu pierwsze maksimum występowania mszyc było najliczniejsze. Najważniejszymi gatunkami występującymi na roślinach w analizowanym okresie były: Rhopalosiphum padi L. oraz Metopolophium dirhodum Walk. W mniejszym nasileniu wystąpiły ponadto: Sitobion avenae L. i Rhopalosiphum maidis Fitch. W 2007 roku po raz pierwszy w rejonie badań odnotowano występowanie na korzeniach kukurydzy Tetraunera ulmi L.
W latach 2002-2008 w Zakładzie Herbologii i Technik Uprawy Roli IUNG – PIB we Wrocławiu (51°07’ N; 17°02’ E) oceniano wpływ sposobu uprawy roli na zróżnicowanie gatunkowe w zbiorowiskach chwastów segetalnych kukurydzy uprawianej w zmianowaniu i monokulturze. Zmiany w zbiorowiskach chwastów oceniano metodą zdjęć fitosocjologicznych w dwóch wariantach uprawy roli: tradycyjnym (orka plus uprawki doprawiające) oraz uproszczonym – składającym się z uprawy kultywatorem z doprawianiem roli agregatem uprawowym. Po przejściu dwóch rotacji w zmianowaniu największą bioróżnorodność flory segetalnej stwierdzono w kukurydzy uprawianej po zastosowaniu orki, zaś najuboższe zachwaszczenie wystąpiło w monokulturze z zastosowaniem uproszczeń uprawowych. W przypadku zmianowania, jak monokultury po wprowadzeniu uproszczeń uprawowych obserwowano pojawienie się gatunków wieloletnich Elymus repens, Cirsium arvense i Equisetum arvense oraz większą liczebność Artemisia vulgaris.
Analizowano wpływ genotypu i warunków pogodowych na twardość ziarna 8 odmian pszenicy jarej i ozimej oraz związek między twardością ziarna a uszkodzeniem skrobi w otrzymanej mące. Badano twardość ziarna, ogólną zawartość związków azotowych i białka surowego oraz stopień uszkodzenia skrobi w mące. Wyniki zweryfikowano metodami statystycznymi. Wykazano, że stopień uszkodzenia skrobi wykazuje wysoką korelację dodatnią z twardością ziarna (r = 0,7), zależną głównie od genotypu pszenicy. Warunki pogodowe w czasie uprawy pszenicy w środkowej Polsce nie miały znaczącego wpływu na twardość ziarna, przy czym ziarno odmian pszenicy jarej było bardziej wrażliwe na zmienne warunki pogodowe niż ziarno odmian pszenicy ozimej.
WPŁYW EKSTRAKTÓW Z ALG MORSKICH ORAZ KWASÓW HUMINOWYCH I FULWOWYCH NA KIEŁKOWANIE I POCZĄTKOWY WZROST Zea mays L.
Autor
Sylwia Kaczmarek, Roman Krawczyk, Kinga Matysiak
Strony
33–45
Słowa kluczowe
aplikacja nalistna, ekstrakty z alg, kiełkowanie, kwasy huminowe i fulwowe, zawartość chlorofilu
Streszczenie
Pokaż streszczenie
W latach 2009-2010 w Instytucie Ochrony Roślin przeprowadzono doś-wiadczenia laboratoryjne i szklarniowe, których celem była ocena działania ekstraktów z alg morskich oraz kwasów huminowych i fulwowych na kiełkowanie i początkowy wzrost kukurydzy. W doświadczeniach stosowano ekstrakty z alg morskich Ecklonia maxima (Kelpak SL), Saragassum spp. (AlgaminoPlant) oraz mieszaninę kwasów huminowych (12%) i fulwowych (6%) (HumiPlant). Działanie preparatów zawierających algi morskie oraz kwasy huminowe i fulwowe na kiełkowanie, zawartość chlorofilu w liściach, masę pędów i korzeni uzależnione było od sposobu ich aplikacji. Ekstrakty z alg morskich bardziej stymulowały kiełkowanie roślin niż kwasy huminowe i fulwowe. Spośród roślin uzyskanych z nasion moczonych w roztworach badanych preparatów największą masą pędów charakteryzowały się rośliny poddane działaniu ekstraktu z Ecklonia maxima. Wszystkie badane preparaty wykazały korzystny wpływ na wzrost masy pędów i korzeni roślin uzyskanych z nasion moczonych w roztworach substancji i dodatkowo opryskanych oraz roślin dwukrotnie traktowanych badanymi substancjami. W tych kombinacjach największą masę pędów uzyskano po aplikacji alg Saragassum spp., a największą masę korzeni roślin otrzymano w kombinacjach z zastosowaniem substancji huminowych i fulwowych. Spośród badanych wariantów stosowania najkorzystniejszy wpływ na rośliny miała dwukrotna aplikacja nalistna badanych preparatów.
PLONOWANIE, SKŁAD CHEMICZNY I PRZYDATNOŚĆ DO ZAKISZANIA ZIELONEK Z KOSTRZEWY ŁĄKOWEJ (Festuca pratensis HUDS.) ZASIEDLONYCH PRZEZ Neotyphodium uncinatum
Ocenie poddano zielonki kostrzewy łąkowej odmiany Justa – niezasiedlone (E–) i zasiedlone (E+) przez grzyba endofitycznego – Neotyphodium uncinatum. Określono plon suchej masy i oznaczono skład chemiczny. Określono przydatność kostrzewy do zakiszania. Obecność endofita w zielonkach wpływała na wzrost plonu suchej masy. Zasiedlenie grzybem endofitycznym traw spowodowało wzrost zawartości popiołu surowego i białka ogólnego w zielonkach. Zielonki kostrzewy łąkowej są dobrym surowcem kiszonkarskim, jednak zasiedlenie pogarsza parametry ich przydatności do zakiszania. Kiszonki uzyskane z zasiedlonych endofitem zielonek mogą być niestabilne beztlenowo ze względu na dużą zawartość azotanów.
WPŁYW ZMIANOWANIA I ROZSTAWY RZĘDÓW NA ZACHWASZCZENIE RZEPAKU OZIMEGO UPRAWIANEGO NA RĘDZINIE
Autor
Edward Pałys, Krzysztof Różyło
Strony
57–64
Słowa kluczowe
monokultura rzepaku, Papaver rhoeas, struktura zachwaszczenia, udział rzepaku w zmianowaniu
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Celem badań przeprowadzonych na rędzinie mieszanej (należącej do klasy bonitacyjnej IIIb i kompleksu pszennego wadliwego) w Gospodarstwie Doświadczalnym w Bezku koło Chełma (51°19’ N; 23°25’ E) było zbadanie oddziaływania trzyletniego płodozmianu z udziałem rzepaku ozimego, wynoszącym 33, 66 i 100%, oraz zróżnicowanej rozstawy jego rzędów (25 i 33 cm) na liczbę, masę i skład gatunkowy chwastów. Powietrznie sucha masa chwastów w łanie rzepaku ozimego nie była istotnie modyfikowana przez udział rzepaku w zmianowaniu. Odnotowano natomiast istotnie większą liczbę chwastów jednoliściennych i chwastów ogółem w rzepaku uprawianym w szerszej rozstawie rzędów (33 cm). Taksonem dominującym i stanowiącym główną masę zachwaszczenia był Papaver rhoeas L. Liczba roślin tego gatunku była największa w rzepaku uprawianym w monokulturze oraz na obiektach, w których stosowano szerszy rozstaw rzędów.
WARTOŚĆ PASZOWA MIESZANEK Festulolium braunii (K. RICHT.) A. CAMUS Z Trifolium pratense L. W ZALEŻNOŚCI OD NAWOŻENIA AZOTEM
Autor
Mariola Staniak
Strony
65–77
Słowa kluczowe
festulolium, jednostka paszowa produkcji mleka, jednostka paszowa produkcji żywca, koniczyna łąkowa, mieszanka motylkowato-trawiasta, wartość białkowa paszy, wartość energetyczna paszy
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Celem badań była ocena wpływu dawki nawożenia azotem oraz różnego udziału komponentów na zawartość składników organicznych i mineralnych oraz wartość pokarmową mieszanek festulolium z koniczyną łąkową. W doświadczeniu uwzględniono dwa czynniki – udział nasion koniczyny w mieszance (40, 60 i 80%) oraz poziom nawożenia azotem (0, 60, 120, 180 kg∙ha-1). Wykazano, że mieszanka z 80% udziałem nasion rośliny motylkowatej charakteryzowała się największą zawartością białka ogólnego i składników popielnych oraz optymalną zawartością włókna surowego. Zwiększenie udziału nasion koniczyny w mieszance wpłynęło dodatnio na zawartość Ca oraz na obniżenie stosunku molowego K : (Ca + Mg), poprawiając wartość pokarmową paszy. Mieszanki nie nawożone azotem charakteryzowały się większą zawartością białka i mniejszą włókna oraz były lepiej zbilansowane pod względem białkowym i energetycznym niż mieszanki nawożone. Wielkość dawki azotu nie miała znaczącego wpływu na jakość paszy.
WPŁYW SUBSTANCJI HUMUSOWYCH NA KIEŁKOWANIE PSZENICY I JĘCZMIENIA W WARUNKACH LABORATORYJNYCH
Autor
Małgorzata Szczepanek, Edward Wilczewski
Strony
79–86
Słowa kluczowe
kiełek, koleoptyl, korzeń, siewka, zdolność kiełkowania
Streszczenie
Pokaż streszczenie
W badaniach laboratoryjnych oceniano wpływ zaprawienia ziarna substancjami humusowymi zawartymi w preparacie Humistar (Humifirst) na energię i zdolność kiełkowania, a także dynamikę początkowego wzrostu oraz rozwoju pszenicy i jęczmienia. Laboratoryjna ocena energii i zdolności kiełkowania badanych gatunków zbóż wykazała, że zastosowanie preparatu nie wpływało na udział ziaren kiełkujących normalnie. Zaprawianie ziarna jęczmienia Humistarem stymulowało wydłużanie i przyrost masy kiełków już w pierwszym tygodniu kiełkowania, natomiast masy korzeni w drugim. Pozytywny wpływ preparatu na przyrost świeżej masy siewek pszenicy wykazano po 14 i 21 dniach rozwoju.
W doświadczeniu wazonowym, realizowanym według schematu addytywnego na podłożu gleby średniej nawożonej standardową i podwyższoną o 50% dawką NPK, oceniano wpływ oddziaływań konkurencyjnych między pszenicą jarą a jęczmieniem jarym na akumulację azotu w masie nadziemnej, z wyróżnieniem łodyg, liści i kłosów. Badania obejmowały trzy serie, które zrealizowane zostały w latach 2003-2004 w pięciu okresach, wyznaczonych przez rytm rozwojowy jęczmienia w siewie czystym, tj. w fazach: wschody (BBCH 10-13), krzewienie (23), strzelanie w źdźbło (32), kłoszenie (55) i dojrzewanie (87-89). Wykazano, że w mieszance oba zboża gromadziły w masie nad-ziemnej mniej azotu niż w siewie czystym począwszy od fazy krzewienia do końca wegetacji. U pszenicy zmniejszenie to w podobnym stopniu objęło źdźbła, liście i kłosy, a u jęczmienia w fazie kłoszenia wyraźniej zaznaczyło się w źdźbłach i liściach, zaś w fazie dojrzewania w kłosach. Dawki nawożenia mineralnego NPK nie miały wpływu na akumulację azotu przez jęczmień i pszenicę uprawiane w siewie czystym i mieszanym. Konkurencja o azot między zbożami rozpoczęła się w fazie krzewienia i narastała do fazy kłoszenia, po czym uległa niewielkiemu zmniejszeniu. Prawie w całym okresie wspólnej wegetacji w pozyskiwaniu azotu jęczmień okazał się silniejszym konkurentem od pszenicy. Na obiekcie zasobniejszym w NPK oddziaływanie konkurencyjne jęczmienia na pszenicę było intensywniejsze niż na uboższym.