WPŁYW ZRÓŻNICOWANEGO NAWOŻENIA AZOTEM NA SKŁAD CHEMICZNY ZIARNA DWÓCH ODMIAN ORKISZU (TRITICUM AESTIVUM SSP. SPELTA L.)
Autor
Wioletta Biel, Grzegorz Hury, Izabela Jaskowska, Anna Kotlarz, Robert Maciorowski
Strony
5–14
Słowa kluczowe
aminokwasy, nawożenie azotowe, orkisz, składniki pokarmowe, wartość odżywcza
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Ziarno orkiszu (Triticum aestivum ssp. spelta L.) pochodziło z doświadczenia przeprowadzonego w 2008 roku w Rolniczej Stacji Doświadczalnej w Lipniku k. Stargardu Szczecińskiego. Doświadczenie zrealizowano z następującymi czynnikami: odmiany orkiszu (Franckenkorn i Oberkulmer Rotkorn) i dawka nawożenia azotem (0, 40, 80, 120 kg N · ha–1). W ziarnie oznaczono zawartość składników pokarmowych, frakcje włókna, składniki mineralne oraz poziom aminokwasów. Analizy wykazały, że ziarno orkiszu jest bogate w składniki odżywcze. Odmiana Oberkulmer Rotkorn charakteryzowała się istotnie wyższą zawartością białka i niższą włókna surowego w porównaniu z odmianą Franckenkorn. Białko orkiszu cechuje korzystny skład aminokwasowy i wartość odżywcza białka potwierdzona wskaźnikiem EAAI. Pierwszym aminokwasem ograniczającym jakość białka we wszystkich badanych próbach okazała się lizyna. Zwiększone nawożenie azotem miało istotny wpływ na obniżenie ligniny (o 1,6 g · kg–1 SM) i ADF (o 4,0 g · kg–1 SM). Najkorzystniejszy skład aminokwasowy określono dla Oberkulmer Rotkorn (32 g 16 g–1 N).
WYBRANE CECHY FIZYCZNE I WSKAŹNIKI BIOCHEMICZNE OSOCZA KRWI ROSNĄCYCH I DOROSŁYCH TRYKÓW RASY WRZOSÓWKA POLSKA W CYKLU SEZONOWYM CZ. 1. WYBRANE CECHY MORFOLOGII ORĘŻA TRYKÓW
Autor
Piotr Baranowski, Barbara Binerowska
Strony
15–24
Słowa kluczowe
sezonowy rytm wzrostu rogów, tryki rasy wrzosówka polska
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Celem pracy było ustalenie, czy wzrost rogów młodych i dorosłych tryków rasy wrzosówka polska wykazuje zależność sezonową oraz czy jest jednakowy u tryków młodych i dorosłych. Badania prowadzono na 21 młodych i dorosłych trykach przez dwa lata. Co trzy tygodnie mierzono przyrost rogów w czterech miejscach. Wykazano, że rogi tryków tej rasy wykazują intensywne zmiany w zakresie cech biometrycznych podczas pierwszych szesnastu miesięcy życia. W tym czasie następuje największy przyrost: długości rogu, obwodu rogu nad czaszką, średnicy skrętu i rozłogi rogów. Po tym okresie wzrost rogów osobników młodych i dorosłych charakteryzuje się podobnym rytmem, chociaż nadal u osobników młodych jest bardziej intensywny.
WYBRANE CECHY FIZYCZNE I WSKAŹNIKI BIOCHEMICZNE OSOCZA KRWI ROSNĄCYCH I DOROSŁYCH TRYKÓW RASY WRZOSÓWKA POLSKA W CYKLU SEZONOWYM CZ. 2. STĘŻENIE TESTOSTERONU, ALBUMIN, GLUKOZY I AKTYWNOŚĆ FOSFATAZY ZASADOWEJ W OSOCZU ORAZ PROCENTOWY UDZIAŁ JĄDER W MASIE C
Autor
Piotr Baranowski, Barbara Binerowska
Strony
25–38
Słowa kluczowe
procentowy udział jąder w masie ciała, tryki rasy wrzosówka polska, wskaźniki biochemiczne osocza krwi
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Celem badań było przeanalizowanie zmian wybranych wskaźników biochemicznych osocza oraz zmian procentowego udziału jąder w masie ciała tryków rasy wrzosówka polska w cyklu sezonowym. Oszacowano stężenie testosteronu, albumin, glukozy, aktywność fosfatazy zasadowej w osoczu krwi i procentowy udział jąder w masie ciała. Krew do analiz pobierano co 21 dni z żyły szyjnej zewnętrznej, pomiar wielkości jąder wykonano taśmą. Wyniki przedstawiono graficznie i w tabelach. Stwierdzono istotną (P ≤ 0,01 i P ≤ 0,05) zależność sezonową badanych wskaźników osocza krwi i morfologii jąder tryków rasy wrzosówka.
OCENA WPŁYWU WYBRANYCH CZYNNIKÓW NA LICZBĘ KOMÓREK SOMATYCZNYCH W MLEKU KRÓW RASY MONTBELIARDE
Autor
Danuta Borkowska, Ewa Januś
Strony
39–46
Słowa kluczowe
krowy montbeliarde, liczba komórek somatycznych, mleko
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Celem badań była analiza wpływu kolejności laktacji i jej okresu po wycieleniu, dobowej wydajności mleka i pory roku na liczbę komórek somatycznych w mleku krów rasy montbeliarde. W badaniach wykorzystano wyniki z 7187 próbnych udojów, przeprowadzonych w latach 2006–2010 u 286 krów. Wykazano, że zwierzęta te produkowały mleko charakteryzujące się wysoką jakością cytologiczną. Średnia liczba komórek somatycznych wynosiła 465 tys.· ml–1, a 76,3% prób zawierało ich do 400 tys.· ml–1. Liczba komórek somatycznych i udział prób wskazujących na pogarszanie jakości cytologicznej mleka zwiększały się w kolejnych laktacjach i okresach po wycieleniu, a zmniejszały wraz ze wzrostem wydajności dobowej oraz w miesiącach zimowych. Stwierdzono także, że pielęgnacja wymion jest bardzo ważnym elementem dbałości o jakość cytologiczną mleka, bez względu na wiek zwierząt, fazę laktacji, dobową wydajność czy porę roku. W obrębie każdego z branych pod uwagę czynników stwierdzano próby mleka wskazujące na problemy zdrowotne wymion u krów.
Celem pracy było określenie dynamiki zmian koncentracji albumin oraz frakcji wybranych białek o masach zarówno wyższych, jak i niższych od albumin. Zbadano również zmiany procentowego udziału tych frakcji w białku całkowitym osocza krwi. Badania przeprowadzono na siedmiu cielętach w pierwszych siedmiu dniach życia. Wykazano, że zmianom wraz z wiekiem ulega zarówno koncentracja, jak i procentowy udział albumin oraz białek o masach cząsteczkowych wyższych i niższych w białku całkowitym osocza krwi cieląt noworodków. Średnie stężenie albumin w osoczu krwi w pierwszym tygodniu wahało się w granicach od 29,22 do 31,72g·l–1. Procentowy udział tej frakcji w białku całkowitym osocza krwi obniżał się od 38,14 do 29,43%. Stężenie frakcji białek wysokocząsteczkowych wykazywało tendencję wzrostową (od 8,43 do 14,47 g · l–1). Średni procentowy udział tej frakcji w białku całkowitym wahał się od 10,71 do 13,22%. Koncentracja białek niskocząsteczkowych wzrastała w pierwszych czterech dniach życia od 18,73 do 36,60 g · l–1, a ich procentowy udział w białku całkowitym wzrastał od 24,10 do 31,64%.
Analizie poddano dane 152 konie fiordzkie wpisane do: I tomu Księgi stadnej koni fiordzkich [1962], Krajowego Rejestru Koni Małych [1995], Rejestru kuców i koni małych tom II [2002]. Średnie wymiary współczesnego stada koni fiordzkich w Polsce wynoszą: dla klaczy 140,23–179,85–19,08 cm, a dla ogierów 139–171,23–19,44 cm. Parametry biometryczne obecnego stada koni fiordzkich stanową przeciwieństwo efektów hodowlanych zakładanych w początkowej fazie hodowli tych koni prowadzonej w Polsce, kiedy zasadniczym celem było powiększenie masy i kościstości fiordinga. Współczesne klacze fiordzkie charakteryzują się średnim indeksem obwodu klatki piersiowej właściwym dla koni w typie pociągowym, natomiast indeksem kościstości mieszczącym się w zakresie odpowiednim dla koni ogólnoużytkowych. U ogierów obserwuje się odwrotne zależności. Średnia bonitacja klaczy w 2002 r. istotnie wzrosła w porównaniu z oceną stada wyjściowego (1962), co jest zjawiskiem korzystnym. Natomiast u ogierów zaobserwowano niepokojący spadek średniej bonitacji. W dalszej pracy hodowlanej należy zwrócić uwagę na poprawność cech pokroju i prawidłowy typ rasowy ogierów fiordzkich aby zapobiec dalszemu obniżaniu się oceny bonitacyjnej, a jednocześnie dążyć do uzyskania war-tości indeksów pokrojowych właściwych dla określonego typu użytkowego.
Fagocytoza jest podstawową funkcją neutrofilów, monocytów oraz makrofagów tkankowych. Proces fagocytozy i tym samym jej efektywność ograniczane są znacznie w przypadku zakażeń koni Streptococcus equi. Mała efektywność identyfikacji zołz oraz niska skuteczność w leczeniu koni zarażonych S. equi związana jest z trudnościami w rozpoznaniu bezobjawowych nosicieli. Celem pracy było porównanie przebiegu procesu fagocytozy neutrofilów i monocytów krwi kłusaków rasy Standard bread klinicznie zdrowych z kłusakami, które przechorowały zakażenie Streptococcus equi. Aktywność fagocytarną określano wykorzystując PhagoTest® i cytometrię przepływową. Materiałem do badań była krew pobrana na heparynę od 13 klaczy, które przechorowały streptokokozę wywołaną S. equi i od 12 klaczy, u których nigdy nie obserwowano klinicznych objawów tej choroby.Wykazano statystycznie istotnie większą koncentrację monocytów we krwi klaczy zdrowych. Nie wykazano statystycznie istotnych różnic w liczebności limfocytów i neutrofilów. Odnotowano mniejszą aktywność fagocytarną (fluorescencję) zarówno neutrofilów (P = 0,049), jak i monocytów (P = 0,006), a także odsetek eozynofilów we krwi klaczy ozdrowieńców. U tych klaczy zaobserwowano także większą koncentrację komórek E. coli wokół fagocytujących neutrofilów i monocytów. Mniejsza aktywność układu immunologicznego klaczy, które przechorowały zakażenie, może wynikać z ich bezobjawowego nosicielstwa S. equi, a badanie aktywności fagocytarnej neutrofilów i monocytów krwi koni może być pomocne w diagnozowaniu bezobjawowego nosicielstwa S. equi.
ANALIZA WYBRANYCH CECH REPRODUKCYJNYCH SAMIC NOREK (Neovison vison) RÓŻNYCH ODMIAN BARWNYCH NA PRZESTRZENI KOLEJNYCH LAT BADAWCZYCH
Autor
Małgorzata Dziadosz, Bogdan Lasota, Anna Masłowska, Grzegorz Mieleńczuk, Beata Seremak
Strony
71–80
Słowa kluczowe
norka, odmiana barwna, plenność, płodność, wiek
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Celem pracy była analiza płodności, plenności oraz wskaźnika odchowu samic norek pięciu odmian barwnych: Scanblack, Sapphir Cross oraz biała Hedlund White w okresie trzyletnim (2007–2009), a także Scanblack Velvet, biała Regal i Sapphire Cross w okresie dwuletnim (2008–2009). Analiza wskazanych parametrów miała na celu wykazanie jak kształtują się one u tych samych samic różnych odmian barwnych na przestrzeni kolejnych lat badawczych. Z przeprowadzonych badań wynika, iż płodność analizowanych grup samic przy założeniu, że wykociły się one w 100% w roku poprzedzającym doświadczenie (tylko takie samice pozostawiane są do rozrodu na rok następny) zmniejszyła się w różnym stopniu wraz z wiekiem w zależności od odmiany barwnej matek. Najwyższym spadkiem wartości powyższej cechy charakteryzowały się 3-letnie samice Sapphire Cross, u których ponad 50% pokrytych samic nie wydało na świat potomstwa. Analizując liczbę urodzonych, żywo urodzonych oraz odchowanych norcząt tych samych samic różnych odmian barwnych na przestrzeni kolejnych lat badawczych, wykazano istotny wpływ typu barwnego oraz roku ich użytkowania na wybrane parametry rozrodu.
Celem badań było określenie wpływu terminu i liczby kryć na procent samic jałowych oraz wybór optymalnego terminu i systemu krycia. W trakcie doświadczenia analizowano u 1736 skutecznie pokrytych samic w wieku jednego roku, procent tych, który się nie wykociły. Do analizy wykorzystano cztery odmiany barwne norek: standard brązowy (typu wild), szafir, perła i standard czarny. Norki w poszczególnych odmianach barwnych podzielono na grupy kryć w zależności od terminu krycia. W trakcie krycia norek przyjęto różne systemy kryć: krycia jednokrotne, krycia dwukrotne, według wzoru1+8ikryciatrzykrotne, według wzoru 1 + 8 + 9. W trakcie doświadczenia analizowano wpływ terminu krycia i liczby kryć na procent samic jałowych. Krycie w pierwszym i drugim terminie (od 1 do 10 marca) można uznać za najbardziej optymalne, gdyż w tym terminie stwierdzono najmniejszy procent samic jałowych. Ostatni analizowany termin krycia (od 21 marca) był najgorszym terminem, gdyż zanotowano ponad 60% samic jałowych. Krycie trzykrotne zmniejszyło odsetek samic niewykoconych, natomiast jednokrotne krycie znacznie je zwiększyło. Odmiana norek standard charakteryzowała się największym procentem samic jałowych, natomiast odmiana standard, typu wild najmniejszym.
POZIOM CHOLESTEROLU CAŁKOWITEGO I JEGO FRAKCJI ORAZ TRIGLICERYDÓW W SUROWICY KRWI KUR RASY POLBAR W ZALEŻNOŚCI OD PŁCI I WIEKU
Autor
Magdalena Maria Gryzińska, Magdalena Krauze, Aneta Joanna Strachecka
Strony
93–106
Słowa kluczowe
cholesterol, LDL, HDL, trójglicerydy, kury, rasa polbar
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Określano stężenie cholesterolu całkowitego, HDL, LDL i triglicerydów u kur rasy polbar w 8., 12. oraz 18. tygodniu życia. Materiał do badań stanowiła krew pobrana z żyły odłokciowej (v. basilica). W surowicy krwi kur oznaczono stężenie cholesterolu całkowitego, HDL i triglicerydów metodą kolorymetryczną, wykorzystując komercyjne zestawy, natomiast oznaczanie stężenia LDL wyliczono ze wzoru [Friedewald i in. 1972]. Stężenie cholesterolu całkowitego i HDL w surowicy krwi kur rasy polbar było zależne zarówno od płci ptaków, jak i ich wieku. Nieznacznie wyższe wartości badanych wskaźników występowały u kogutów. Stężenie LDL u kur rasy polbar malało, natomiast stężenie triglicerydów wzrastało wraz z wiekiem ptaków. Wyższe wartości cechowały płeć męską. Uzyskane wyniki stężenia cholesterolu całkowitego, HDL, LDL i triglicerydów, u skonsolidowanej genetycznie rasy kur polbar, mogą być wykorzystywane do porównań z innymi rasami drobiu.
ZMIANY KONCENTRACJI TRIGLICERYDÓW, CHOLESTEROLU CAŁKOWITEGO ORAZ CHOLESTEROLU HDL I LDL W OSOCZU KRWI CIELĄT RASY LIMOUSINE W PIERWSZYCH DZIESIĘCIU DNIACH ŻYCIA POSTNATALNEGO
Autor
Radosław Drozd, Dorota Jankowiak, Aleksandra Kochel, Joanna Kowalska, Zbigniew Muszczyński
Strony
107–118
Słowa kluczowe
cielęta, cholesterol całkowity, cholesterol HDL i LDL, okres postnatalny, osocze, triglicerydy
Streszczenie
Pokaż streszczenie
U 13 cieląt (7 jałówek i 6 buhajków) rasy limousine analizowano w pierwszych dziesięciu dniach życia postnatalnego zmiany stężenia w osoczu krwi triglicerydów, cholesterolu całkowitego oraz cholesterolu HDL i LDL. Cielęta przez cały okres badań utrzymywane były przy matkach. Wykazano, że koncentracja triglicerydów w osoczu krwi cieląt korzystających bez ograniczeń ze swobodnego dostępu do siary, a potem mleka matek jest w pierwszych dniach życia postnatalnego nieco wyższa niż u bydła dorosłego i nie wykazuje zróżnicowania w zależności od płci noworodka. Największy wzrost stężenia triglicerydów w osoczu krwi obserwowano w pierwszych trzech dniach życia. Wahania osobnicze w koncentracji triglicerydów u cieląt obu płci były dość znaczne i wynikały najprawdopodobniej ze zróżnicowanych u poszczególnych osobników pór pobierania pokarmu. Wraz z wiekiem cieląt systematycznie wzrastała koncentracja zarówno cholesterolu całkowitego, jak i obu jego frakcji HDL i LDL. Wzrost stężenia cholesterolu HDL w porównaniu z LDL był jednak proporcjonalnie większy. Wraz z wiekiem cieląt stopniowo zmienił się procentowy udział lipoprotein HDL i LDL w transporcie całości cholesterolu znajdującego się w osoczu krwi. Już od 4.– 5. dnia życia postnatalnego ponad 50% cholesterolu całkowitego transportowane było przez lipoproteiny HDL.
SKŁAD BOTANICZNY I CHEMICZNY SIANA Z PÓŁNATURALNEJ ŁĄKI ORAZ JEGO WARTOŚĆ POKARMOWA DLA KONI
Autor
Wioletta Biel, Anna Kotlarz, Sylwia Stankiewicz
Strony
119–128
Słowa kluczowe
konie, łąka, siano, skład botaniczny, skład chemiczny, wartość pokarmowa
Streszczenie
Pokaż streszczenie
W pracy dokonano oceny świeżego oraz wysuszonego porostu łąkowego pochodzącego z półnaturalnej łąki ekstensywnej. Scharakteryzowano skład botaniczny runi pod względem wartości użytkowej, przynależności do zbiorowiska roślinnego oraz wartość organoleptyczną siana, jego skład chemiczny i wartość pokarmową dla koni. Stwierdzono, że łąka ekstensywna nie nawożona i późno koszona dostarcza siana z bardzo dużym udziałem roślin bezwartościowych oraz małej lub średniej wartości użytkowej. Większość gatunków roślin reprezentowała zbiorowisko roślinne klasy Molinio-Arrhenatheretea. W sianie oznaczono bardzo małą zawartość białka strawnego, duży udział włókna surowego i ligniny kwaśno-detergentowej oraz znaczny niedobór makroelementów. Ze względu na niską wartość pokarmową, siano z łąki półnaturalnej może stanowić jedynie niewielki dodatek w dawce pokarmowej dla koni.
POLIMORFIZM W GENIE TYREOGLOBULINY U BYDŁA RASY JERSEY
Autor
Inga Kowalewska-Łuczak, Hanna Kulig, Katarzyna Szewczyk
Strony
129–134
Słowa kluczowe
bydło mleczne, cechy użytkowości mlecznej, gen tyreoglobuliny
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Celem prowadzonych badań było oszacowanie ewentualnych zależności pomiędzy genotypami TG/PsuI a wybranymi cechami użytkowości mlecznej (wydajność mleka, białka, i tłuszczu oraz zawartość białka i tłuszczu). Badaniami objęto 180 krów rasy jersey. Genotypy poszczególnych osobników oznaczano za pomocą metody PCR-RFLP. Frekwencja genotypów i alleli była następująca: CC – 053, CT – 0,44, CC – 0,03 oraz C – 0,75 i T – 0,25. W prowadzonych badaniach nie wykazano statystycznie istotnych zależności pomiędzy genotypami TG a analizowanymi cechami, jednakże zaobserwowano tendencje do utrzymywania się powiązania genotypów z analizowanymi cechami użytkowości mlecznej.
otręby, płatki, pszenica, skład aminokwasowy, skład chemiczny, wartość odżywcza, zarodki, ziarno
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Celem niniejszej pracy była ocena ziarna pszenicy z kolejnych dwóch lat zbiorów i innych pszennych produktów zbożowych. W porównaniu korzystniejsza była pszenica ze zbioru w 2007 r., ponieważ charakteryzowała się wyższą zawartością białka ogólnego oraz niższą zawartością włókna surowego, ligniny i celulozy. Aminokwasem ograniczającym wartość odżywczą białka badanych pszenic oraz produktów pszennych była lizyna i treonina. Tym niemniej różnice były w drugim aminokwasie ograniczającym, zgodnie ze standardem dla człowieka była treonina (2007) i izoleucyna (2008). Ponadto białko pszenicy z 2008 r. charakteryzowało się wyższą wartością odżywczą w porównaniu z białkiem pszenicy z 2007 r. wyrażonej poprzez wskaźnik Osera (EAAI), odpowiednio w 2008 r. według MH (95,6) i WE (65,9) oraz w pszenicy z 2007 r. MH (83,5) i WE (57,5), porównywalną z płatkami (MH – 85,3 i WE – 64,9). Najniższą wartością odżywczą charakteryzowała się mąka, natomiast zarodki najwyższą.
MASA JAJA A WSKAŹNIKI WYLĘGOWOŚCI STRUSI AFRYKAŃSKICH
Autor
Marek Ligocki, Danuta Majewska, Katarzyna Wołosiak
Strony
147–152
Słowa kluczowe
masa jaja, struś afrykański, wylęgowość
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Ocenę wylęgowości przeprowadzono na 133 jajach strusich, które w zależności od masy podzielono na 3 grupy: I – jaja o masie od 1300 do 1450 g, II – jaja o masie od 1451 do 1600 g, III – jaja o masie od 1601 do 1750 g. Największy odsetek zarodków zamarłych (30%) stwierdzono w grupie I, natomiast w pozostałych dwóch wskaźnik ten był mniejszy, odpowiednio o 22,6 i 12,4%. Najwyższe wskaźniki wylęgowości zarówno z jaj nałożonych, jak i zapłodnionych stwierdzono w grupie II, odpowiednio 66,6 i 88,8%. Optimum masy strusich jaj wylęgowych winno mieścić się w przedziale 1451–1600 g.
UŻYTKOWOŚĆ ROZPŁODOWA LOCH W ZALEŻNOŚCI OD STOPNIA UMIĘŚNIENIA W DNIU PIERWSZEGO POKRYCIA
Autor
Eugenia Jacyno, Maria Kawęcka, Anita Kołodziej-Skalska, Beata Matysiak, Arkadiusz Pietruszka
Strony
153–160
Słowa kluczowe
lochy, loszki, użytkowość rozpłodowa, wysokość „oka” polędwicy
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Celem badań była analiza użytkowości rozpłodowej loch w pierwszym cyklu rozpłodowym w zależności od stopnia umięśnienia wyrażonego wysokością „oka polędwicy” (WOP) określonego w dniu pokrycia. Analizy wyników użytkowości rozpłodowej loch dokonano na podstawie następujących cech: łączna liczba prosiąt urodzonych w miocie, w tym żywych i martwych, liczba prosiąt żywo urodzonych i liczba prosiąt urodzonych martwych, liczba prosiąt w 21. dniu życia, liczba prosiąt odsadzonych, masa prosięcia i miotu w 1. oraz 21. dniu życia, upadki prosiąt do 21. i 30. dnia oraz dni jałowienia loszek. Loszki przydzielono do trzech grup w zależności od WOP, określonego w dniu pierwszego pokrycia. Do grupy I przedzielono loszki, których WOP wynosiła ≥ 54,1 mm, w grupie II znalazły się loszki, których wartość WOP wahała się w granicach 54,0–46,1 mm, a w grupie III znajdowały się loszki z WOP wynoszącą ≤ 46,0 mm. Loszki z grupy I i II w dniu pokrycia charakteryzowały się statystycznie istotnie (P ≤ 0,05) mniejszą masą ciała w porównaniu z loszkami z grupy III, co prawdopodobnie było efektem zróżnicowanego ich wieku. Stwierdzono, że loszki z grupy III odsadzały statystycznie istotnie (P ≤ 0,01) więcej prosiąt aniżeli loszki z grupy I.
Celem podjętych badań była identyfikacja oraz analiza molekularna 35 szczepów Staphylococcus spp., wyizolowanych z mleka krów z kliniczną postacią mastitis, pod kątem ich potencjalnej zdolności do wytwarzania enterotoksyn gronkowcowych (SEs), najczęściej wywołujących zatrucia pokarmowe ludzi (SEA-SEE). Wytypowane szczepy scharakteryzowano wstępnie na podstawie wzrostu kolonii bakteryjnych na chromogennym podłożu CHROMagar Staph. aureus. Następnie wszystkie izolaty analizowano z użyciem gatunkowo specyficznej reakcji PCR, ukierunkowanej na wykrycie dwóch markerów molekularnych: nuc – specyficznego dla gatunku S. aureus i gehM –specyficznego dla S. xylosus. Dodatkowo oznaczano enterotoksynogenność wykrytych szczepów (obecność genów sea-see,wtym secv), z użyciem metody multipleks PCR. Spośród 35 analizowanych izolatów aż 18 szczepów (51,4%) stanowiło gronkowce koagulazoujemne (CNS) z gatunku S. xylosus, a tylko dwa izolaty (5,7%) należały do koagulazododatnich szczepów S. aureus. W przypadku siedmiu szczepów S. xylosus (20%) wykryto metodą multipleks PCR geny enterotoksyn (se) zidentyfikowane jako: sea (71,4%), secv (14,3%) oraz sed (14,3%). Ponadto, w DNA pięciu spośród tych szczepów (71,4%), uzyskano amplikony specyficzne dla innych, bliżej nieokreślonych genów se lub ich wariantów, które na podstawie analizy in silico oznaczono jako: seg, seh, sei lub selu. Uzyskane wyniki wskazują na konieczność uwzględniania w diagnostyce gronkowców koagulazoujemnych ich właściwości toksynogennych, ponieważ mogą one stanowić ważną grupę mikroorganizmów obecnych w żywności. Przyczyniły się także do podkreślenia znaczącej roli enterotoksynogennych szczepów S. xylosus w etiologii mastitis. Wykonane badania potwierdziły przydatność metod molekularnych do wykrywania potencjalnie enterotoksycznych szczepów Staphylococcus spp. izolowanych od zwierząt.
WPŁYW WYSIŁKU FIZYCZNEGO NA WARTOŚĆ WYBRANYCH WSKAŹNIKÓW HEMATOLOGICZNYCH I ANTYOKSYDACYJNYCH U KONI BĘDĄCYCH W RÓŻNYCH OKRESACH TRENINGU
Autor
Piotr Kopczyński, Tadeusz Ogoński, Ryszard Pikuła
Strony
173–180
Słowa kluczowe
konie, układ antyoksydacyjny, wydolność fizyczna
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Celem przedstawionych w pracy badań było określenie wpływu wysiłku, w różnych fazach treningu, na wybrane wskaźniki hematologiczne i status antyoksydacyjny krwi u koni użytkowanych rekreacyjnie i sportowo. Uzyskane wyniki wskazują, że stopień wytrenowania i przygotowania koni do wysiłku można ocenić, badając wybrane wskaźniki hematologiczne w połączeniu z oceną sprawności układu antyoksydacyjnego krwi koni. Parametrami wskazującymi na dobre przygotowanie konia do pracy tlenowej są wysoka spoczynkowa i powysiłkowa liczba erytrocytów i ilość zawartej w nich hemoglobiny oraz niewielki powysiłkowy spadek wartości całkowitego potencjału redukcyjnego krwi. Osobniczy charakter uzyskanych wartości wskazuje, że dopiero całoroczne badania i ustalenie indywidualnego profilu metabolicznego konia pozwoli na precyzyjne określenie postępów w treningu i adekwatnej reakcji ze strony organizmu konia na wysiłek.
Celem podjętych badań była ocena tempa pracy serca zarodków wybranych gatunków ptaków domowych: kura domowa, przepiórka japońska, perlica, kaczka piżmowa oraz gęś biała włoska w trakcie rozwoju embrionalnego. Badania przeprowadzono z wykorzystaniem metody balistokardiografii bezkontaktowej. W początkowym okresie badań (9. 10. doba inkubacji) widoczny był spadek tempa pracy serca badanych zarodków. Wyjątek stanowi przepiórka, u której w tym okresie obserwowano wzrost liczby skurczów występujących w jednostce czasu. Wkońcowym okresie inkubacji zaobserwowano tendencje spadkowe w tempie pracy serca zarodków wszystkich badanych gatunków. W trakcie badań stwierdzono, że w dniach poprzedzających śmierć zarodka występowały duże zakłócenia w zapisach balistokardiograficznych.
OCENA WYNIKÓW ODCHOWU CIELĄT CZYSTORASOWYCH ORAZ MIESZAŃCÓW Z RÓŻNYM UDZIAŁEM GENÓW RASY CHAROLAISE
Autor
Piotr Błaszczyk, Paweł Czerniak, Renata Pilarczyk, Edyta Rzewucka-Wójcik, Piotr Szcześniak, Jerzy Wójcik
Strony
191–198
Słowa kluczowe
charolaise, hereford, mieszańce mięsne, masa ciała, przyrosty
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Badaniami objęto łącznie 185 jałówek i 155 buhajków, urodzonych w latach 2006–2007 i należących do trzech grup genotypowych: czystorasowe charolaise (CHL), mieszańce z 87,5-procentowym udziałem genów rasy charolaise i 12,5-procentowym udziałem genów rasy hereford (87,5% CHL), mieszańce z 75-procentowym udziałem genów rasy charolaise i 25-procentowym udziałem genów rasy hereford (75% CHL). Dokonano oceny wyników odchowu cieląt przy matkach w zależności od ich genotypu i płci. Wykazano, że cieliczki czystorasowe charolaise charakteryzowały się największą średnią masą ciała po urodzeniu i była ona istotnie (P ≤ 0,05) większa od masy cieliczek z 75-procentowym i 87,5-procentowym udziałem genów rasy charolaise. Masa ciała buhajków czystorasowych i mieszańców po urodzeniu była bardzo zbliżona i nie różniła się istotnie. Jałówki i buhajki czystorasowe uzyskały istotnie (P ≤ 0,01) większą średnią masę ciała po odsadzeniu w 210. dniu oraz przyrosty masy ciała od urodzenia do 210. dnia życia w porównaniu z cielętami mieszańców. Buhajki charakteryzowały się większymi masami ciała po urodzeniu, odsadzeniu w 210. dniu życia oraz przyrostem dobowym masy ciała od urodzenia do 210. dnia życia w porównaniu z jałówkami.
POLIMORFIZM GENU IGF-1 U BYDŁA RASY POLSKA HOLSZTYŃSKO-FRYZYJSKA
Autor
Paulina Adamska, Marek Kmieć, Daniel Polasik, Arkadiusz Terman, Katarzyna Wojdak-Maksymiec
Strony
199–206
Słowa kluczowe
bydło, insulinipodobny czynnik wzrostu 1, polimorfizm, promotor, użytkowość mleczna
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Celem niniejszych badań była charakterystyka genetyczna stada krów na podstawie polimorfizmu w regionie promotorowym genu IGF-1 oraz ustalenie ewentualnych zależności pomiędzy wykrytym polimorfizmem a cechami użytkowości mlecznej. Badaniem objęto 185 krów rasy polska holsztyńsko-fryzyjska odmiany czarno-białej. Polimorfizm genu IGF-1 oznaczano metodą ACRS-PCR. W analizowanym stadzie stwierdzono następujące częstości alleli: T – 0,43, C – 0,57. Porównując obserwowane i oczekiwane częstości genotypów odnotowano, iż badana populacja nie znajdowała się w stanie równowagi genetycznej. Heterozygotyczność analizowanego stada wyniosła 0,64. Analizując cechy użytkowości mlecznej w zależności od poszczególnych genotypów stwierdzono, iż genotyp CC w większości przypadków powiązany był z wyższymi wartościami ocenianych cech, jednak różnice te nie zostały potwierdzone statystycznie.
PORÓWNANIE BEHAWIORYZMU UDOMOWIONYCH ZWIERZĄT ROŚLINOŻERNYCH (BYDŁA MIĘSNEGO I KONI) W NATURALNYCH WARUNKACH BYTOWANIA W OTULINIE PRZYRODNICZEGO PARKU NARODOWEGO „UJŚCIE WARTY”
Autor
Marta Biała, Paulina Kobak, Dariusz Matkowski, Piotr Sablik
Strony
207–214
Słowa kluczowe
bydło mięsne, konie, obserwacje behawioralne
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Celem pracy było wykazanie różnic i podobieństw w zachowaniu dwóch wspólnie wypasanych gatunków zwierząt roślinożernych (bydła i koni) oraz sprawdzenie czy zachowanie zwierząt chowanych w warunkach zbliżonych do naturalnego bytowania wpływa na zmianę ich behawioru i sprzyja występowaniu zachowań typowych dla wolno żyjących przodków. Obserwacje behawioralne dotyczące 500 krów i 40 koni prowadzono przez czternaście dni. Aby uzyskać wiedzę na temat trybu dziennego poszczególnych osobników oraz stworzyć etogram i opracować dane na temat rytmu dobowego obu stad, obserwacji dokonywano w dwóch różnych porach dniach. Przeprowadzone badania wskazują na powielający się schemat codziennego zachowania obu stad. Zwierzęta, pomimo różnic gatunkowych, nie przejawiały wobec siebie agresji, tolerowały swoją obecność. Zwierzęta udomowione – bydło i konie – dobrze przystosowują się do warunków, w jakich bytowali ich wolno żyjący przodkowie. Utrzymywanie ich na terenach zielonych, np. parkach krajobrazowych, parkach narodowych czy ich otulinach, może stanowić bardzo korzystny element kształtujący ekosystem.
ZWIERZĘTA JAKO SKŁADNIK PRODUKTU TURYSTYCZNEGO W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM
Autor
Anna Sammel
Strony
215–224
Słowa kluczowe
agroturystyka, turystyka wiejska, zwierzęta
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Turystyka wiejska w województwie zachodniopomorskim ma znaczącą pozycję na rynku usług turystycznych. Wiele obiektów ma wysoki standard potwierdzony kategoryzacją dokonaną przez Polską Federację Turystyki Wiejskiej „Gospodarstwa Gościnne”. Wypoczynek na obszarach wiejskich to jednak nie tylko nocleg i wyżywienie, ale również coraz ciekawszy produkt turystyczny. Tworzony jest on w oparciu na walorach naturalnych i kulturowych województwa. Znaczącą rolę mogą mieć także zasoby gospodarstw świadczących usługi turystyczne. Z tego też względu głównym celem badań była ocena roli zwierząt w kreowaniu produktu turystyki wiejskiej w województwie zachodniopomorskim.
ANALIZA WPŁYWU HORMONALNEJ STYMULACJI SAMIC NOREK ODMIANY BIAŁEJ HEDLUNDA NIEPOKRYTYCH W WYZNACZONYM TERMINIE NA ICH WYNIKI ROZRODCZE
Autor
Małgorzata Dziadosz, Malwina Kominiak, Bogdan Lasota, Anna Masłowska, Beata Seremak
Strony
225–230
Słowa kluczowe
krycie, norka amerykańska (Neovison vison), samice, stymulacja hormonalna
Streszczenie
Pokaż streszczenie
W związku z obserwowanymi niezadawalającymi wynikami krycia norek, pod-jęto próbę zastosowania hormonalnej stymulacji samic odmiany białej Hedlunda niepokrytych do 19 marca. W celu uzyskania poprawy płodności samice stymulowano 19 marca dwoma rodzajami preparatów hormonalnych, podając je w formie iniekcji 24 godziny przed planowanym kryciem. Preparat 1 zawierał surowiczą gonadotropinę (PMSG) wykazującą silne działanie głównie o charakterze FSH, preparat 2 zawierał syntetyczną gonadorelinę, będącą odpowiednikiem naturalnego hormonu uwalniającego gonadotropiny przysadkowe. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono, iż podane preparaty nie wpłynęły znacząco na badane parametry rozrodcze, nie stwierdzono istotnych różnic w długości ciąży, wielkości miotu i liczbie żywych szczeniąt w miocie między samicami grup doświadczalnych i kontrolnej.
WPŁYW RASY I WIEKU NA OBECNOŚĆ WYBRANYCH WAD MORFOLOGICZNYCH PLEMNIKÓW W NASIENIU KNURÓW
Autor
Joanna Sarzyńska, Bogdan Szostak
Strony
231–238
Słowa kluczowe
knur, morfologia, nasienie, plemniki, rasa, wady
Streszczenie
Pokaż streszczenie
W niniejszej pracy dokonano oceny wpływu rasy i wieku knura na wybrane wady morfologiczne plemników. Wykazano istotny wpływ rasy i wariantu krzyżowania z którego pochodzi knur oraz jego wieku na odsetek występowania podstawowych wad morfologicznych plemników w nasieniu. Stwierdzono, że najlepszym nasieniem charakteryzowały się knury rasy wielkiej białej polskiej. Najwyższy odsetek plemników z wadami łącznie stwierdzono w ejakulatach knurów pietrain, w wieku 24–36 miesięcy, następnie u knurów rasy polskiej białej zwisłouchej w wieku 24–36 miesięcy.
WPŁYW ZABURZEŃ POLA GEOMAGNETYCZNEGO NA LOKALIZACJĘ NOR I MIEJSC LEGOWISKOWYCH WYBRANYCH GATUNKÓW ZWIERZĄT WOLNO ŻYJĄCYCH
Autor
Marcin Lis, Jerzy Niedziółka, Krzysztof Pawlak, Barbara Tombarkiewicz
Strony
239–250
Słowa kluczowe
pole geomagnetyczne, zwierzęta wolno żyjące, siedlisko
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Pole geomagnetyczne (PGM) jest dla organizmów żywych ważnym biologicznie czynnikiem, koordynującym w przestrzeni i w czasie, niezbędnym do stymulacji i sterowania procesami przemiany materii. Dotychczas obiektami badań nad wpływem PGM na organizmy zwierząt były głównie zwierzęta hodowlane lub laboratoryjne, utrzymywane w warunkach naturalnie bądź sztucznie zaburzonego PGM. W tym aspekcie wydawało się interesujące rozpoznanie czy zwierzęta wolno żyjące, wybierając miejsca legowiskowe lub zakładając nory, kierują się stanem pola magnetycznego Ziemi. Część doświadczalną pracy wykonano w lasach Nadleśnictwa Lutowiska w województwie podkarpackim oraz Nadleśnictwa Nawojowa w Małopolsce. Stosując geomagnetometr, zmierzono wartość pola magnetycznego Ziemi nad siedliskami jeleni, dzików, borsuków, wydr i lisów. Uzyskane wyniki pozwalają przypuszczać, że zwierzęta wolno żyjące przy wyborze miejsc legowiskowych czy zakładaniu nor kierują się również stanem PGM, przy czym jeleń, dzik i wydra na miejsca legowiskowe i nory preferują tereny wolne od zaburzeń PGM, a borsuki zakładają nory na terenach o niejednorodnym polu geomagnetycznym.
STĘŻENIE SELENU W GLEBIE I WYBRANYCH NARZĄDACH SAREN (Capreolus capreolus) Z TERENU WOJEWÓDZTWA WIELKOPOLSKIEGO
Autor
Małgorzata Bąkowska, Aleksandra Balicka-Ramisz, Diana Hendzel, Bogumiła Pilarczyk, Martyna Semeniuk, Agnieszka Tomza-Marciniak, Agnieszka Tylkowska, Jan Udała
Strony
251–260
Słowa kluczowe
gleba, nerka, sarna, selen, wątroba, Wielkopolska
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Celem pracy było określenie stężenia selenu w glebie oraz wybranych narządach saren (Capreolus capreolus) pochodzących z województwa wielkopolskiego. Materiał do badań stanowiły wątroby i nerki saren (Capreolus capreolus) (n = 23), odstrzelonych w 2009 roku (okres letni) na obszarze województwa wielkopolskiego oraz próby gleby, pobrane w tym samym okresie z 18 punktów badawczych z głębokości 0–20 cm, zlokalizowanych na obszarze bytowania saren. Zawartość selenu oznaczano metodą spetrofluorymetryczną z wykorzystaniem 2,3-diaminonaftalenu (DAN). Stężenie selenu w glebie wahało się od 0,00 do 0,57 µg · g–1 s.m, średnio 0,19 ± 0,11 µg · g–1 s.m. Średnia koncentracja selenu w wątrobie saren wynosiła 0,06 µg · g–1 m.m., natomiast w nerkach 0,33 µg · g–1 m.m. Zaobserwowano dodatnią statystycznie istotną korelację (r = 0,7583, P = 0,00003) między tymi narządami. Niska zawartość selenu zarówno w narządach saren, jak i w glebie wskazują, że obszar objęty badaniami jest niedoborowy w selen.