W doświadczeniach badano wpływ podłoży inertnych oraz poziomów nawożenia na stan odżywienia pomidora szklarniowego odmiany ‘Maeva F1’. Zastosowano dwie pożywki o składzie (w mg·dm-3): pożywka I: N-NO3 – 189, P – 62, K – 371, Ca – 190, Mg – 49, Fe – 0,84, Mn – 1,87, B – 0,32, Zn – 2,01, Cu – 0,048, Mo – 0,048, pH 5,5, EC – 3,2 mS·cm-1, i pożywka II z zawartością składników zwiększoną o 20%. Ponadto badano trzy podłoża inertne: wełnę mineralną (Grodan), piankę poliuretanową (Inert) i keramzyt (granulacja 4–8 mm). W częściach wskaźnikowych pomidora (9–10 liść od wierzchołka) średnia zawartość składników pokarmowych wynosiła (w s.m.): N – 3,69%, P – 0,41%, K – 5,30%, Ca – 7,49%, Mg – 0,55%. Nie stwierdzono istotnego wpływu wełny mineralnej, keramzytu i pianki poliuretanowej na zawartość azotu, potasu, wapnia i magnezu w częściach wskaźnikowych pomidora szklarniowego. Wyjątek stanowił fosfor, którego zawartość była wyższa w roślinach uprawianych w keramzycie. Poziomy nawożenia nie wpływały w istotnym stopniu na zawartość makroskładników w częściach wskaźnikowych.
Badano wpływ podłoży inertnych oraz poziomów nawożenia na stan odżywienia pomidora szklarniowego. W częściach wskaźnikowych pomidora szklarniowego odmiany ‘Maeva F1’ (9–10 liść od wierzchołka) średnia zawartość mikroelementów wynosiła: Fe – 118,5, Zn – 51,7, Mn – 269,0, Cu – 11,43 mg kg-1 s.m. części wskaźnikowych. Nie stwierdzono istotnego wpływu wełny mineralnej, keramzytu oraz pianki poliuretanowej na zawartość mikroelementów w częściach wskaźnikowych pomidora szklarniowego z wyjątkiem cynku, którego zawartość była istotnie niższa w liściach roślin uprawianych w keramzycie. Poziomy nawożenia również nie wpływały istotnie na zawartość mikroskładników w częściach wskaźnikowych z wyjątkiem cynku. Wykazano wysoką tolerancję pomidora na zawartość cynku i manganu w pożywkach. Nie stwierdzono fitotoksyczności cynku przy zawartości 2,01 mg Zn·dm-3 i 1,78 mg Mn·dm-3 wody lub pożywki.
Częstość stosowania kwiatów ciętych do dekoracji grobów na cmentarzach we Wrocławiu
Autor
Regina Dębicz
Strony
25–31
Słowa kluczowe
cmentarze, kwiaty cięte
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Częstość stosowania kwiatów ciętych na grobach i obok nich badano w latach 1998–2000 na 13 cmentarzach Wrocławia, komunalnych i rzymskokatolickich. W tym celu na każdym cmentarzu wybrano 10 reprezentatywnych miejsc, obejmujących po 50 grobów. Uwzględniono taksony występujące częściej niż dwa razy, uznając mniejszą częstość za sporadyczną. Spisem objęto cięte rośliny zielne, w tym tzw. zieleń ciętą oraz gałązki krzewów i krzewinek. Oznaczono łącznie 129 taksonów kwiatów ciętych. Najwięcej stosowano latem – 99, następnie jesienią – 61 i wiosną – 50, w tym na każdym analizowanym obiekcie powtarzało się odpowiednio: 20, 14 i 17 taksonów. Wiosną groby na wszystkich cmentarzach najczęściej udekorowane były wierzbą iwą, odmianami tulipana, forsycją, odmianami narcyza, drobnokwiatowymi odmianami chryzantemy wielkokwiatowej i bukszpanem zawsze zielonym; latem – drobnokwiatowymi odmianami chryzantemy wielkokwiatowej, gipsówką wiechowatą, astrem chińskim, dzwonkiem skupionym, liliami i pysznogłówką ogrodową; jesienią – chryzantemą wielkokwiatową, drobnokwiatowymi (gruntowymi) odmianami chryzantemy wielkokwiatowej, dalią ogrodową, mieczykiem i krokosmią ogrodową.
W latach 1999-2001 na podkładce róży wielokwiatowej (Rosamultifora Thunb., typ bezkolcowy), wyboru I, II i III, okulizowano oczka dwóch odmian róż z grupy wielokwiatowych (‘Friesia’ i ‘Nina Weibull’) pobieranych ze zrazów o różnej grubości. Stwierdzono dominujący wpływ jakości podkładki na wynik okulizacji badanych odmian róż wielokwiatowych, natomiast jakość zrazów nie miała istotnego znaczenia. Posadzone podkładki I wyboru przyjmowały się bardzo dobrze we wszystkich trzech sezonach wegetacyjnych. W latach 2000 i 2001, kiedy ilość opadów przez pierwsze trzy miesiące po posadzeniu była niewielka, podkładki II, a szczególnie podkładki III wyboru przyjmowały się w mniejszym procencie niż podkładki wyboru I. W momencie okulizacji podkładki III wyboru miały cieńszą szyjkę korzeniową w porównaniu do podkładek I i II wyboru. Przyjęte podkładki III wyboru zostały zaokulizowane w blisko 100%. Oczka róż obu odmian zaokulizowane na podkładkach III wyboru przezimowały w mniejszym procencie niż zaokulizowane na podkładkach I i II wyboru. Nie stwierdzono istotnego wpływu jakości podkładek i jakości zrazów na liczbę wyrastających z oczka pędów I rzędu i wyłamania okulantów.
Pobranie azotu, fosforu, potasu, wapnia i magnezu oraz wody w różnych okresach wzrostu pomidora uprawianego w systemie ckp przy zróżnicowanych poziomach siarczanów w pożywce
Autor
Iwona Kowalska
Strony
43–50
Słowa kluczowe
pomidor, CKP, dzienne pobranie wody i składników pokarmowych, siarczany, faza wzrostu
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Badano pobranie azotu, fosforu, potasu, wapnia i magnezu oraz wody przez rośliny pomidora uprawiane w trzech niezależnych systemach cienkowarstwowych kultur przepływowych (CKP), zasilanych pożywką o zróżnicowanej zawartości siarczanów, tj. I – 200, II – 400 i III – 600 mg dm-3. Pobieranie składników i wody zależało głównie od fazy wzrostu, a w mniejszym stopniu od zawartości siarczanów w pożywkach. Średnie dzienne pobranie składników przez pojedynczą roślinę pomidora wynosiło (mg): azot –131,4; fosfor – 31,6; potas – 229,6; wapń – 100,7; magnez – 23,2, natomiast wody – 1084 cm3.
Spośród 138 badanych izolatów bakterii epifitycznych pochodzących z liści leszczyny, 12 izolatów ograniczało invitro wzrost kolonii Botrytiscinerea, 33 ograniczało wzrost Cytosporacorylicola, 31 hamowało wzrost Gloeosporiumcoryli, a 36 wykazywało antagonistyczne oddziaływanie w stosunku do Phomopsis sp. Stwierdzono, że tylko 9 izolatów ograniczało wzrost kolonii wszystkich wymienionych patogenów, a 7 izolatów ograniczało wzrost przynajmniej 3 gatunków grzybów patogenicznych. Zdolność badanych izolatów bakterii do ograniczania wzrostu patogenów była większa po 4 dniach biotycznego oddziaływania, a po 8 dniach znacznie się zmniejszyła. Najefektywniejsze w ograniczaniu izolaty bakterii należały do rodzajów Pseudomonasfluorescens, Pseudomonas spp., Bacillus sp., Enterobacter, Citrobacter, Klebsiella lub Erwiniacypripedii.
Wieloletnie badania wykazały, że uprawa truskawki (Fragariamagna Thuill.) na jednym polu przez 10 lat spowodowała zahamowanie ich wzrostu i rozwoju. Uprawiane w ten sposób truskawki tworzą o 41% mniej rozłogów, o 30% mniej liści, o 28% mniej kwiatostanów oraz tworzą o 50% mniej owoców w porównaniu z truskawką uprawianą przez dwa lata na danym polu. Najczęściej do obniżenia wzrostu i plonowania truskawki dochodzi w 4–6 roku uprawy. Nie wszystkie uprawiane odmiany reagują jednakowo obniżeniem wzrostu i plonowania. Najmniej podatną na choroby korzeni jest odmiana ‘Senga Sengana’, natomiast bardziej podatna okazała się odmiana ‘Nida’. Stwierdzono, że długotrwała uprawa truskawki powoduje wzrost potencjału infekcyjnego gleby, co związane jest ze wzrostem jednostek propagacyjnych takich grzybów chorobotwórczych, jak Ascochytafragaricola, Cercosporafragariae, Fusariumoxysporum, F. solani, Peronosporafragariae, Phytophthoracactorum, Pythiumintermedium, P. ultimum, Plasmodiophorabrassicae, Sclerotiumrolfsii, Verticilliumalbo-atrum. W wyniku prowadzonych badań wykazano, że 1-2 letnia przerwa w uprawie truskawki nie ma większego wpływu na wzrost i plonowanie oraz porażenie roślin truskawki przez fitopatogeny. Ponadto przy długotrwałej uprawie truskawki na tym samym polu zwiększa się liczebność grzybów z rodzaju Penicillium: P. janthinellum, P. verruculosum, P. canescens, P. spinulosum. Przypuszcza się, że grzyby te w strefie korzeniowej roślin tworzą związki fitotoksyczne będące produktami ich metabolizmu.
Usprawnianie produkcji rozsady ciemiernika białego (Helleborusniger L.) z nasion
Autor
Maria Piskornik
Strony
69–74
Słowa kluczowe
ciemiernik biały, siewki, uprawa w pojemnikach
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Siewki ciemiernika białego pikowano do doniczek lub wielodoniczek, w stadium pierwszego lub drugiego liścia właściwego, zwijając lub uszczykując korzenie w trakcie tej czynności. Jakość rozsady oceniono, określając świeżą masę, liczbę i długość liści oraz korzeni. Dobrą jakość rozsady uzyskano z siewek ciemiernika białego, których korzenie zwijano w trakcie pikowania do doniczek w stadium drugiego liścia właściwego.
Celem badań było ukazanie możliwości zapobiegania suszy w uprawie warzyw na luźnych glebach piaszczystych w regionie Bydgoszczy poprzez użycie nawadniania kroplowego. Zastosowane w takich warunkach klimatyczno-glebowych nawadnianie kroplowe było podstawowym czynnikiem plonotwórczym, zapewniającym stabilne plony badanych warzyw (marchwi, buraka ćwikłowego, fasoli szparagowej, dyni i cukinii). Wyniki potwierdziły podstawową rolę wody w uzyskiwaniu plonów warzyw na glebie o ograniczonej pojemności wodnej. Doświadczenia dowiodły, że uprawa warzyw na glebach piaszczystych jest możliwa wyłącznie przy zastosowaniu nawadniania uzupełniającego. Stosując opracowane formuły, możliwe jest określenie okresów krytycznych dla poszczególnych gatunków roślin, opadów optymalnych dla tych okresów oraz spodziewanych przyrostów plonów spowodowanych nawadnianiem kroplowym pokrywającym deficyty opadów. Dzięki opracowanym zależnościom szacunkowa ocena przeciętnych potrzeb nawadniania kroplowego i efektów produkcyjnych nawadniania w poszczególnych regionach opadowych również jest możliwa.
Doświadczenie przeprowadzono w latach 1997–1999 na plantacji dwuletniej. Badano wpływ terminu zbioru na plon świeżego ziela, powietrznie suchego ziela oraz powietrznie suchych liści szałwii lekarskiej (Salviaofficinalis L.) odmiany ‘Bona’. Plantacja została założona każdorazowo w roku poprzedzającym badania poprzez sadzenie rozsady szałwii w ostatniej dekadzie maja (w 1996, 1997 i 1998 roku). Rozsadę posadzono w rozstawie 30×40 cm. Surowiec zebrano w dwóch terminach: w maju i we wrześniu. Wykazano istotny wpływ terminu zbioru na plon świeżego ziela szałwii lekarskiej w drugim roku użytkowania plantacji. Plon świeżego ziela uzyskany we wrześniu był większy (190,2 dt·ha-1) aniżeli w maju (104,7 dt·ha-1). Również zawartość olejku eterycznego w surowcu szałwii (liść, ziele) zebranym w drugim terminie (wrzesień) była większa niż w pierwszym (maj).
W trzyletnim doświadczeniu polowym dimetylochlortal stosowany przedwschodowo w dawkach 7,5 i 11,75 kg·ha-1, propyzamid stosowany w dawkach 1,0 i 1,5 kg·ha-1 i mieszany z glebą na głębokość 4–6 cm oraz trifluralina stosowana w dawkach 0,75 i 1,0 kg·ha-1 i mieszana z glebą na głębokość 5–10 cm nie miały wpływu na świeżą masę pędów, długość pędu głównego ani na średnicę kwiatostanu kocanek ogrodowych, krokosza barwierskiego, lonasa rocznego i suchlinu różowego oraz zwalczały od około 40 do 75% występujących w doświadczeniu chwastów.
Przedmiotem prezentowanej pracy jest szkło nawozowe otrzymane w Katedrze Szkła i Ceramiki AGH, mogące dostarczyć uprawianym roślinom szeroki zestaw makro- i mikroelementów. Celem pracy jest określenie możliwości zwiększenia wykorzystania zawartego w szkłach nawozowych fosforu w porównaniu z nawozami pojedynczymi przez wprowadzenie do gleby bakterii fosforowych Bacillusmegateriumvar. phosphateum wyizolowanych z gleby, na której przeprowadzono doświadczenie i namnożonych na pożywce mineralnej. Otrzymane wyniki wykazują wzrost zawartości fosforu w glebach nawożonych szkłem nawozowym po wprowadzeniu do niej bakterii. Zestawiając otrzymane wyniki z wcześniejszymi danymi określającymi zachowanie szkła nawozowego w środowisku glebowym, istnieje możliwość opracowania parametrów, w których składniki pokarmowe, a szczególnie fosfor, będą miały największą rozpuszczalność i dostępność dla roślin.
Skuteczność wybranych fungicydów w ochronie róży przed mączniakiem prawdziwym (Sphaerothecapannosa var. Rosae) w zależności od ilości cieczy użytkowej oraz jakości wody użytej do jej przygotowania
Celem pracy była ocena wpływu wody destylowanej i bardzo twardej (76,8°tw) na skuteczność działania Rubiganu 12 EC (fenarimol) – 0,48 dm3·ha-1 i Saprolu 190 EC (triforyna) – 1,6 dm3·ha-1 przeciwko mączniakowi prawdziwemu róży. Wraz ze zwiększeniem objętości cieczy użytkowej aplikowanej na 1 ha wzrastała skuteczność zbiegu niezależnie od rodzaju fungicydu. Rodzaj wody nie wpływał istotnie na skuteczność działania fungicydów. Praktycznie i ekonomicznie uzasadnione jest używanie 200 dm3 cieczy na ha podczas zwalczania mącznika prawdziwego róży.
Ocena wybranych cech jakościowych świeżych i mrożonych owoców sześciuodmian truskawki
Autor
Katarzyna Skupień
Strony
115–123
Słowa kluczowe
truskawka, odmiana, skład chemiczny, owoce świeże i mrożone
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Eksport mrożonych i świeżych owoców jagodowych, szczególnie truskawki do krajów UE odgrywa ważną rolę w gospodarce naszego kraju. Przy obecnym stanie zamrażalnictwa w Polsce oraz wzrastającej konkurencji truskawek z Hiszpanii, Maroka i Chin, zachodzi konieczność rozwoju rynku truskawki deserowej i wprowadzenia do uprawy nowych atrakcyjnych dla konsumentów odmian. Celem badań było określenie podstawowych parametrów chemicznych świeżych owoców truskawek oraz podczas ich składowania w temp. ok. –20°C. Materiał badawczy stanowiły truskawki odmian: ‘Pandora’, ‘Elsanta’, ‘Senga Sengana’, ‘Tarda Vicoda’, ‘Marmolada’ (‘Onebor’) i ‘Kent’. Owoce pochodziły z plantacji towarowej zlokalizowanej w pobliżu Szczecina, ze zbiorów roku 1999 i 2000. Na podstawie dwuletnich obserwacji można stwierdzić, że badane odmiany nie różniły się istotnie między sobą pod względem średniej zawartości ekstraktu i suchej masy. Analiza statystyczna wykazała, że w sposób istotny w czasie składowania mrożonek zmieniała się zawartość witaminy C i sacharozy. Świeże truskawki odznaczały się istotnie większą zawartością tych składników niż po 4 i po 8 miesiącach przechowywania zamrażalniczego.
Badania przeprowadzono z pomidorem odm. ‘Cunero F1’ w szklarni, uprawiając je na 23 grona w podłożu z piasku, wełny mineralnej oraz torfu. Wykorzystano zamknięty system nawożenia i nawadniania bez recyrkulacji z uwzględnieniem około 20% przelewu. Wykazano, że piasek gruboziarnisty jest dobrym podłożem dla uprawy pomidora w szklarni. W porównaniu z wełną mineralną oraz torfem nie wykazano istotnych różnic w plonowaniu. W badanych podłożach najniższą zawartość składników pokarmowych stwierdzono w piasku. Zastosowanie do piasku pożywki o wyższej koncentracji (40%) N, K, Ca, Mg spowodowało spadek plonu owoców. Mimo znacznego zróżnicowania zawartości składników pokarmowych w badanych podłożach, zawartość ich w liściach była podobna.
Wzrost i kwitnienie heterozyjnych odmian cyklamenu perskiego (Cyclamenpersicum Mill.) z grupy concerto w zależności od terminu uprawy
Autor
Piotr Czuchaj, Stanisława Szczepaniak
Strony
131–136
Słowa kluczowe
Cyclamenpersicum, odmiany, termin uprawy
Streszczenie
Pokaż streszczenie
W badaniach zastosowano dwa terminy uprawy: wczesny i późny. Uprawę w terminie wczesnym rozpoczęto w 19 tygodniu, a w terminie późnym w 31 tygodniu 2001 i 2002 roku. Wybrano odmianę ‘Apollo F1’, którą oceniano w każdym roku badań oraz odmiany: ‘Leila F1’ w 2001 roku, ‘Lucia F1’ i ‘Papageno F1’ w 2002 roku. Rośliny sadzone do doniczek w terminie wczesnym (w 19 tygodniu roku) były nieznacznie wyższe, tworzyły więcej liści i miały większe bulwy od roślin, których uprawę rozpoczęto w terminie późnym (w 31 tygodniu). We wczesnym terminie uprawy cyklameny zakwitły od 1 do 2 tygodni wcześniej, ale rozwój kwiatów na roślinie był o 2–5 dni dłuższy niż w terminie późnym.
Ocena skuteczności wybranych herbicydów w uprawie czarnuszki damasceńskiej (Nigelladamascena L.) z przeznaczeniem na susz
Autor
Katarzyna Karczmarz, Halina Laskowska
Strony
137–144
Słowa kluczowe
Nigelladamascena L., herbicydy, plon
Streszczenie
Pokaż streszczenie
W latach 1998–2000 przeprowadzono badania, których celem było porównanie działania propyzamidu (0,750 i 3,500 kg·ha-1), trifluraliny (0,625 i 1,000 kg·ha-1), propachloru (3,250 i 4,450 kg·ha-1), chlorydazonu (4,615 i 6,153 kg·ha-1) i metolachloru (1,440 i 1,728 kg·ha-1) na populację chwastów występujących na plantacjach czarnuszki damasceńskiej uprawianej na suche kompozycje w warunkach glebowo-klimatycznych Lubelszczyzny oraz ich wpływu na jakość roślin uprawnych. Propachlor okazał się najbardziej efektywnym preparatem w zwalczaniu chwastów. Chlorydazon powodował nieznaczne uszkodzenia siewek czarnuszki damasceńskiej.
Badania nad optymalnym terminem i zagęszczeniem siewu nasion lonasu rocznego (Lonasannua (L.) Vines et Druce) bezpośrednio do gruntu w uprawie na suche bukiety
Autor
Katarzyna Karczmarz, Halina Laskowska
Strony
145–151
Słowa kluczowe
Lonasannua, sposób uprawy, termin siewu, norma siewu
Streszczenie
Pokaż streszczenie
W latach 1998–2000 przeprowadzono badania, których celem było określenie optymalnego terminu i normy siewu w uprawie polowej lonasu rocznego (Lonasannua (L.) Vines et Druce). Nasiona wysiewano w trzech różnych terminach: I termin – 4 maja, 29 i 28 kwietnia; II termin – 14, 10 i 8 maja; III termin – 24, 20 i 19 maja. W każdym z terminów zastosowano pięć norm wysiewu: 40, 60, 80, 100 i 120 g·100 m-2. Stwierdzono korzystny wpływ wcześniejszych terminów siewu na jakość roślin. Wykazano ponadto, że rośliny uprawiane na poletkach o najniższej normie wysiewu charakteryzowały się największą liczbą rozgałęzień I rzędu.
Z warzyw przechowywanych w różnych warunkach na pożywkach sztucznych wydzielono 40 patovarów rodzaju Pseudomonas. Po sprawdzeniu właściwości biologicznych bakterii stwierdzono, że są to gatunki P. fluorescens, P. marginalis, P. putida, P. facilis, P. aeruginosa, P. delafieldi, P. cepacia (=Burkholderiacepacia), P. cichorii, P. alcaligenes ir P. gladioli pv. aliicola (=Burkholderiagladioli pv. aliicola). W wyniku przeprowadzonych testów na określenie patogeniczności bakterii stwierdzono, że pięć spośród wyizolowanych okazało się patogenicznymi: P. fluorescens wyizolowana z buw ziemniaka, korzeni marchwi i cebuli, P. marginalis wyizolowana z bulw ziemniaka, P. cepacia, z korzeni marchwi i cebuli, P. cichorii, wyizolowana z korzeni marchwi oraz P. gladioli wyizolowana z cebuli. Wykazano, że niektóre gatunki bakterii mogą być patogeniczne i powodować zgniliznę warzyw. Porażone warzywa mogą być pierwotnym źródłem zakażenia zdrowych warzyw. Nieliczne spośród tych bakterii są chorobotwórcze dla zwierząt i człowieka.