Badano wpływ następczy przedplonowych nawozów zielonych na zawartość witaminy C i białka w korzeniach buraka ćwikłowego. Stosowano dwie formy użytkowania przedplonów – całą biomasę i resztki pozbiorowe. Buraki uprawiano w trzecim roku po nawożeniu organicznym. Najbogatsze w witaminę C były buraki uprawiane po mieszance wyki z owsem i peluszką oraz po owsie. Przyoranie całej biomasy roślin przedplonowych wpływało korzystniej na zawartość białka w burakach, niż przyoranie samych resztek pozbiorowych.
WPŁYW NIKLU NA PLONOWANIE I SKŁAD MINERALNY WYBRANYCH WARZYW
Autor
Renata Matraszek, Maria Szymańska, Małgorzata Wróblewska
Strony
13–22
Słowa kluczowe
sałata, szpinak, cukinia, fasola, koncentracja K, Ca, Mg, P, Fe, Ni
Streszczenie
Pokaż streszczenie
W trzyletnim doświadczeniu wazonowym badano wpływ niklu na plonowanie i skład mineralny części użytkowych (zawartość K, Ca, Mg, P, Fe i Ni) liści sałaty i szpinaku oraz owoców cukinii i fasoli. Doświadczenie zróżnicowano pod względem zawartości niklu (NiSO4·7H2O), wprowadzając: 0 (kontrola); 10; 40 i 60 mg Ni·kg-1 piasku, uwzględniając równocześnie różne wymagania badanych roślin. Uzyskane wyniki badań wskazują, że już najniższa zastosowana w eksperymencie dawka niklu (10 mg·kg-1 podłoża) spowodowała istotny spadek plonu części użytkowych sałaty, szpinaku, cukinii i fasoli. Dalsze zwiększanie zawartości niklu w podłożu (40–60 mg·kg-1) pogłębiało spadek plonu liści sałaty i szpinaku. W takich warunkach z uwagi na nieprawidłowy rozwój generatywny nie uzyskano plonu generatywnego cukinii i fasoli. Nikiel w ilości 10 mg·kg-1 podłoża wpłynął na istotny wzrost koncentracji potasu w liściach sałaty i fosforu w liściach szpinaku oraz spadek koncentracji fosforu i potasu w owocach cukinii i fasoli, powodując jednocześnie istotny spadek zawartości magnezu w owocach cukinii i istotny wzrost zawartości tego makroelementu w owocach fasoli. Zwiększenie dawki niklu w podłożu jeszcze bardziej różnicowało zmiany w składzie mineralnym roślin. Nikiel w ilości 10 mg·kg-1 podłoża wpłynął na istotny wzrost zawartości żelaza w liściach szpinaku, owocach cukinii i strąkach fasoli, a obniżał zawartość Fe w biomasie sałaty. Zwiększone dawki niklu istotnie obniżały koncentrację żelaza w organach konsumpcyjnych badanych gatunków warzyw. Wzrastające ilości niklu w podłożu wpłynęły na sukcesywne zwiększenie zawartości tego metalu w organach konsumpcyjnych badanych gatunków warzyw.
WPŁYW MIKROORGANIZMÓW ANTAGONISTYCZNYCH NA OGRANICZANIE PORAŻENIA SOI PRZEZ GRZYBY CHOROBOTWÓRCZE PRZEŻYWAJĄCE W GLEBIE
Autor
Monika Bełkot, Alina Pastucha, Elżbieta Patkowska, Danuta Pięta
Strony
23–30
Słowa kluczowe
soja, bakterie i grzyby antagonistyczne, biologiczne zwalczanie
Streszczenie
Pokaż streszczenie
W prezentowanych badaniach określono skuteczność ochronnego działania bakterii i grzybów jako zaprawy do nasion Glycine max przeciwko grzybom patogenicznym przeżywającym w glebie. Materiał mikrobiologiczny przygotowano ze szczepów mikroorganizmów antagonistycznych Bacillus spp., Pseudomonas spp., Gliocladium spp. i Trichoderma spp. Doświadczenie założono na polu monokultury soi z naturalnie nagromadzonym w glebie materiałem infekcyjnym grzybów. Ochronne działanie zastosowanych mikroorganizmów określono na podstawie liczby wyrosłych roślin, ich zdrowotności oraz wielkości i jakości plonu nasion. Uzyskane wyniki wykazały, że soję najskuteczniej chroniły Trichoderma viride 254, Trichoderma harzianum 220 i Bacillus sp. 131. Najmniej skutecznymi w ochronnym działaniu okazały się Gliocladium roseum 246, G. catenulatum 49 oraz Zaprawa Oxafun T.
EFEKTYWNOŚĆ OCHRONNEGO DZIAŁANIA CHITOZANU W OGRANICZANIU CHORÓB GRZYBOWYCH SOI
Autor
Alina Pastucha, Danuta Pięta
Strony
31–43
Słowa kluczowe
chitozan, soja, grzyby chorobotwórcze przeżywające w glebie
Streszczenie
Pokaż streszczenie
W latach 1999–2001 przeprowadzono badania na polu Gospodarstwa Doświadczalnego w Czesławicach z naturalnie nagromadzonym w glebie materiałem infekcyjnym. Przedmiotem badań była soja odm. ‘Polan’ oraz chitozan w postaci mikrokrystalicznego żelu zawierającego odpowiednio 2,76% czystego związku. Do badań użyto wodnej zawiesiny tego związku zawierającej 0,1% chitozanu. W doświadczeniu uwzględniono dwie kombinacje, stosując chitozan do oprysku siewek i roślin w początkowej fazie kwitnienia oraz kontrolę bez żadnych zabiegów. W każdym roku badań prowadzono dwukrotnie obserwacje polowe, w których uwzględniono liczebność i zdrowotność siewek, a także roślin w fazie kwitnienia. Po zbiorze roślin określano również wielkość i jakość plonu nasion soi. W trakcie prowadzonych obserwacji polowych, porażone siewki, a także porażone rośliny w fazie kwitnienia pobierano do laboratorium w celu wykonania analizy mikologicznej. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono zróżnicowane wschody i zdrowotność roślin w poszczególnych kombinacjach doświadczenia. Chitozan stosowany do oprysku roślin w fazie kwitnienia nieco poprawił zdrowotność roślin i nasion oraz przyczynił się do wzrostu plonowania roślin w porównaniu do kombinacji, gdzie był stosowany do oprysku czterotygodniowych siewek, a także w porównaniu do kontroli. Siewki soi najczęściej porażane były przez F. solani i Rhizoctonia solani. Natomiast rośliny w fazie kwitnienia najczęściej porażane były przez F. oxysporum f. sp. glycines. Z porażonych nasion soi wyosabniano Phomopsis sojae, Phoma exigua var. exigua, F. oxysporum, R. solani, A. alternata, B. cinerea i S. sclerotiorum.
Badano wpływ nawozów organicznych w postaci międzyplonów letnich przyorywanych w całości i w postaci resztek pozbiorowych oraz nawożenia słomą żytnią na plonowanie kapusty oraz zawartość suchej masy i witaminy C. Najwyższe plony kapusty uzyskano po nawożeniu facelią. Wyższe plony kapusty uzyskano po przyoraniu całej biomasy międzyplonu niż po przyoraniu resztek pozbiorowych. Spośród stosowanych dawek słomy żytniej najlepszym działaniem plonotwórczym charakteryzowała się słoma w dawce 4 t·ha-1. Nie zaobserwowano spadku zawartości suchej masy i witaminy C pod wpływem badanych rodzajów nawożenia organicznego.
CHRZĄSZCZE (COLEOPTERA) WYSTĘPUJĄCE NA LESZCZYNIE (CORYLUS L.) W RÓŻNYCH WARUNKACH SIEDLISKOWYCH
Autor
Magdalena Gantner, Bożenna Jaśkiewicz
Strony
55–66
Słowa kluczowe
Coleoptera, chrząszcze, leszczyna, plantacja chroniona i niechroniona, las
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Badania dotyczące występowania chrząszczy (Coleoptera) na leszczynie (Corylus L.) prowadzono w trzech obiektach różniących się intensywnością użytkowania i warunkami siedliskowymi. Były to: plantacja leszczyny chronionej przed szkodnikami, plantacja leszczyny nie chronionej oraz krzewy leszczyny leśnej. W ciągu trzech lat badań zebrano ogółem 4639 osobników należących do 63 gatunków i 35 rodzajów. Warunki siedliskowe kształtowały skład gatunkowy i liczebność chrząszczy. Najmniej gatunków (22) i osobników (535) odłowiono na plantacji chronionej, a najwięcej (46 gat. i 2787 osobn.) zebrano na plantacji prowadzonej ekstensywnie. Entomofauna chrząszczy w środowisku leśnym charakteryzowała się zbliżonym zestawem gatunków (45) i mniejszą w porównaniu z plantacją nie chronioną liczbą osobników (1317). Na plantacjach leszczyny w południowo-wschodniej Polsce dominującymi okazały się gatunki z rodziny ryjkowców (Curculionidae). Do chrząszczy najliczniej odławianych należały gatunki arborealne, a mianowicie Curculio nucum oraz liściojady z rodzaju Phyllobius sp. Pozostałe gatunki stwierdzonych chrząszczy należy zaliczyć do szkodników nie mających znaczenia gospodarczego na plantacjach produkcyjnych leszczyny wielkoowocowej. Dopiero zaniechanie zabiegów uprawowych i pielęgnacyjnych prowadzi nie tylko do wzrostu ich liczebności, ale również do gradacyjnych pojawów gatunków charakterystycznych dla leszczyny pospolitej rosnącej w lesie.