W artykule przedstawiono wymagania, jakie powinny spełniać budowle piętrzące, biorąc pod uwagę nowe tendencje w budownictwie wodnym oraz zasady zrównoważonego rozwoju. Problematykę wykonywania i prawidłowej eksploatacji urządzeń piętrzących oraz ich wpływu na środowisko przyrodnicze obszarów chronionych zaprezentowano na przykładzie Kampinoskiego Parku Narodowego. Przedstawiono zabiegi potrzebne do przystosowania istniejących urządzeń hydrotechnicznych do pełnienia funkcji ekologicznych oraz wskazano na konieczność wprowadzenia sterowanej gospodarki wodnej.
Szczepan L. Dąbkowski, Kazimierz Garbulewski, Kinga Pachuta
Strony
23–35
Słowa kluczowe
darń, właściwości mechaniczne, metody badań, bezpośrednie ścinanie, metoda wyciągania, wytrzymałość na ścinanie
Streszczenie
Pokaż streszczenie
W artykule przedstawiono wyniki badań laboratoryjnych wytrzymałości 15-letniej i 6-miesięcznej darni traw. Do uprawy 6-miesięcznej darni wykorzystano mozgę trzcinową (Phalaris arundinacea) i wyczyniec łąkowy (Alopecurus pratensis). W celu określenia wytrzymałości darni przeprowadzono badania metodą bezpośredniego ścinania i wyciągania korzeni traw. Wartości i rozkład naprężeń stycznych na powierzchniach ścięcia równoległych do powierzchni próbek darni zależą od wymiarów próbek, rodzaju roślinności i prędkości deformacji gruntu z korzeniami traw. Wartości wytrzymałości na ścinanie darni zwiększają się przy wzroście prędkości deformacji.
NAPRĘŻENIA GRANICZNE W KORYCIE OTWARTYM Z PŁASKIM DNEM PIASZCZYSTYM
Autor
Katarzyna Marisch, Zbigniew Popek
Strony
37–53
Słowa kluczowe
początek ruchu rumowiska wleczonego, naprężenia graniczne, chropowatość dna piaszczystego
Streszczenie
Pokaż streszczenie
W pracy przedstawiono metodykę określania naprężeń granicznych oraz zasadnicze wyniki badań eksperymentalnych początku ruchu ziaren materiału piaszczystego. W badaniach użyto 6 rodzajów piasku aluwialnego o różnej jednorodności i równomierności uziarnienia oraz przeciętnej średnicy ziaren d50 = 0,201,7 mm. Pomiary wykonano w warunkach ruchu jednostajnego ustalonego w korycie laboratoryjnym o przekroju prostokątnym z piaszczystym dnem, przy zmiennym napełnieniu i spadku dna. Badania potwierdziły wpływ nierównomierności uziarnienia piaszczystego materiału korytowego na wielkość bezwymiarowych naprężeń granicznych. Na podstawie wyników pomiarów, wykonanych w zakresie Re* = 3–55, określono zależności do wyznaczania chropowatości powierzchni płaskiego dna w warunkach początku ruchu ziaren, z uwzględnieniem jednorodności i równomierności uziarnienia.
Szczepan L. Dąbkowski, Piotr Siwicki, Janusz Urbański
Strony
55–66
Słowa kluczowe
jaz, rozmycia miejscowe, modelowanie
Streszczenie
Pokaż streszczenie
W artykule przedstawiono wyniki badania wpływu skali modelu jazu na kształtowanie się rozmycia dna w dolnym stanowisku w czasie. Badania przeprowadzono na modelach jazu z przepływem wody nad zamknięciem, z niecką do rozpraszania energii i strefą umocnień dna. Modele wykonano w dwóch skalach geometrycznych: 1:30 i 1:55. W doświadczeniach wykorzystano jeden materiał rozmywany – piasek (d50 = 1,1mm, =1,77). Wyznaczono wartość wykładnika potęgi skali i jej zmienność w trakcie formowania się wyboju, na podstawie badań rozmyć na dwóch modelach. Przyjmując model większy, jako prototyp dla mniejszego, w modelowaniu przepływu według kryterium Froude’a (bez modelowania materiału rozmywanego), maksymalna głębokość rozmycia rozwija się wolniej na modelu niż na prototypie.
W artykule przedstawiono krótką charakterystykę elementów gabionowych. Zwrócono uwagę na różnice między przepływem wody na budowli gabionowej i wykonanej z materiałów nieprzepuszczalnych. Przedstawiono wyniki prac terenowych, mające na celu określenie charakterystyk uziarnienia i porowatości materiału kamiennego wypełniającego gabiony. Zaprezentowano wyniki obliczeń wybranych parametrów przepływu – współczynnik filtracji turbulentnej i współczynnik szorstkości.
ZMODYFIKOWANA TEORIA STATECZNOŚCI EULERA Z ANALIZĄ NAPRĘŻEŃ I ODKSZTAŁCEŃ NA PRZYKŁADZIE BARDZO SMUKŁYCH CYLINDRYCZNYCH POWŁOK WYKONANYCH ZE STALI
Autor
Krzysztof Murawski
Strony
77–92
Słowa kluczowe
stateczność, Euler, naprężenie krytyczne, bardzo smukła, cylindryczna powłoka
Streszczenie
Pokaż streszczenie
W pracy przedstawiono teorię stateczności osiowo ściskanej cylindrycznej powłoki. Autor przeanalizował równanie różniczkowe osi ugięcia i jej nachylenia, krytycznych naprężeń, naprężeń i odkształceń w powłoce bardzo smukłych rur w stanach sprężystych przy założeniu hipotezy płaskich przekrojów i małych ugięć osi ugięcia. Otrzymane teoretyczne wyniki krytycznych naprężeń odniesiono do smukłości kształtki oraz do pola przekroju poprzecznego cylindrycznej powłoki, a teoretyczne wyniki wartości naprężeń i odkształceń dla przykładowej rury ze stali przedstawiono na wykresach.
BADANIA ODBIORCZE W ZAKRESIE OBCIĄŻEŃ STATYCZNYCH BETONOWEGO MOSTU DROGOWEGO O KONSTRUKCJI SPRĘŻONEJ POŁOŻONEGO NAD BUDOWLĄ ZRZUTOWĄ ZBIORNIKA WODNEGO
Autor
Zbigniew Mańko, Arkadiusz Mordak
Strony
93–107
Słowa kluczowe
Słowa kluczowe: belka sprężona, most drogowy, obciążenie statyczne, przęsło betonowe, płyta pomostowa, wymagania i badania odbiorcze
Streszczenie
Pokaż streszczenie
W pracy przedstawiono wyniki badań doświadczalnych przeprowadzonych na nowym drogowym moście betonowym o konstrukcji sprężonej położonym nad budowlą zrzutową zbiornika wodnego na rzece Nysa Kłodzka w miejscowości Topola pod obciążeniem statycznym w postaci samochodów. Badany most był po raz pierwszy obciążony tak dużym ciężarem i przypuszczalnie nastąpiło dopasowywanie się niektórych elementów konstrukcyjnych do siebie, zwłaszcza części składowych łożysk, co uwidoczniło się w wynikach badań tego mostu pod znanym obciążeniem. Na podstawie otrzymanych wyników z badań terenowych i obliczeń można było ocenić zachowanie się testowanych konstrukcji przęseł i aktualną ich nośność przed oddaniem mostu do normalnej eksploatacji.
MODELE PRZEKSZTAŁCEŃ ZAGRÓD W GOSPODARSTWACH EKOLOGICZNYCH
Autor
Norbert Dąbkowski
Strony
109–114
Słowa kluczowe
gospodarstwo ekologiczne, model ikonograficzny, SWOT zagroda
Streszczenie
Pokaż streszczenie
W artykule omówiono wyniki oceny zagrody pod względem ekologicznym. Modele ikonograficzne przekształceń zagród gospodarstw ekologicznych opracowano na podstawie badań autora prowadzonych w latach 1998–2002 w polskich gospodarstwach ekologicznych. Sporządzono również analizę SWOT zagrody i gospodarstwa ekologicznego.
CECHY ARCHITEKTONICZNO-URBANISTYCZNE ZABUDOWY MIESZKANIOWEJ WZNOSZONEJ W POLSCE ZE ŚRODKÓW PUBLICZNYCH
Autor
Radosław Barek, Hanka Zaniewska
Strony
115–127
Słowa kluczowe
forma architektoniczna, rozwiązania urbanistyczne, mieszkania czynszowe
Streszczenie
Pokaż streszczenie
W artykule przedstawiono ideę budownictwa społecznego w Polsce, zobrazowano rozwiązania urbanistyczne i architektoniczne zespołów mieszkaniowych zbudowanych przez towarzystwa budownictwa społecznego w ośmiu miastach. Dokonano analizy i identyfikacji cech związanych z lokalizacją, rodzajem budynków, formami architektonicznymi i detalem.
WYKORZYSTANIE CIECZOWYCH KOLEKTORÓW SŁONECZNYCH DO PODGRZEWANIA CIEPŁEJ WODY UŻYTKOWEJ W BUDOWNICTWIE MIESZKANIOWYM
Autor
Jarosław Dąbrowski, Edward Hutnik
Strony
129–140
Słowa kluczowe
energia słoneczna, instalacja słoneczna, efektywność stosowania
Streszczenie
Pokaż streszczenie
W artykule zaprezentowano możliwości pozyskiwania energii słonecznej wykorzystywanej do podgrzewania ciepłej wody użytkowej w budownictwie mieszkaniowym, w polskich warunkach klimatycznych. Przedstawiono wielkość energii, jaką można pozyskać w ciągu roku w polskich warunkach, dobór optymalnego kąta pochylenia kolektorów, zasadę działania i budowę przykładowej instalacji słonecznej. Została także przeprowadzona symulacja rocznej pracy przykładowej instalacji solarnej za pomocą programu „ESOP” firmy Viessmann.