W artykule przedstawiono i opisano przegląd autorskich specjalistycznych przyrządów pomiarowych, przydatnych w geodezyjnych pomiarach przemieszczeń bądź w badaniach geodynamicznych. Autorzy podają krótką charakterystykę wybranych przyrządów, z których trzy uzyskały prawa ochronne jako patent na wynalazek lub wzór użytkowy. W opracowaniu przedstawiono dwa pochyłomierze nasadkowe z analogowym i optoelektronicznym modułem pomiarowym, geodezyjny sygnał celowniczy oraz mechaniczne, optoelektroniczne i fotogrametryczne sposoby przeniesienia wysokości z reperów częściowo zabudowanych. Dla każdego z przyrządów pomiarowych podano podstawowe parametry charakteryzujące budowę, sposób posługiwania się oraz dokładności wyznaczone podczas badań w warunkach laboratoryjnych i terenowych. Opisana aparatura cechuje się zwartą i nieskomplikowaną budową, znaczną poręcznością i dokładnością porównywalną z innymi dostępnymi na rynku przyrządami geodezyjnymi. Zaprezentowane przyrządy pomiarowe umożliwiają wykonanie pomiarów z submilimetrową dokładnością.
Wraz z rozwojem technologii komputerowych materiały tworzące zasób geodezyjny i kartograficzny są opracowywane w postaci cyfrowej. Współcześnie mapę zasadniczą tworzy się na podstawie odpowiednich zbiorów danych zawartych w bazach danych: EGiB, GESUT, PRG, PRPOG, BDSOG i BDOT500. Obecnie kluczowe znaczenie mają bazy BDOT500 i EGiB oraz GESUT zapewniające realizację standardowych opracowań kartograficznych w skalach 1:500–1:5000. W pracy przedstawiono charakterystykę wielkości błędów, które mogą wystąpić w zbiorach danych sytuacyjnych zasilających bazę danych mapy wielkoskalowej. Obliczono charakterystyki liczbowe modelu kompozycji błędów adekwatnych do poszczególnych metod pozyskania danych sytuacyjnych na potrzeby opracowania map wielkoskalowych. W sformułowanych kompozycjach błędów poszczególnych metod pozyskania danych sytuacyjnych uwzględniono czynniki występujące w rozpatrywanych technologiach. Jako wielkości tych czynników przyjęto możliwe do uzyskania: minimalne średnie błędy pomiarowe, przeciętne średnie błędy i średnie błędy maksymalne. Omówione kompozycje błędów pozwoliły na obliczenie minimalnej dokładności opracowywanych wielkoskalowych map cyfrowych, wskazującą także na niepewność danych, z którą należy się liczyć, decydując się na ich wykorzystanie. Stwierdzono, że w przypadku danych sytuacyjnych pozyskanych w wyniku pomiarów tachimetrem elektronicznym mogą być uzyskane dokładności położenia punktów dobrze identyfikowalnych szczegółów od 0,04 do 0,14 m przy średniej wielkości błędu 0,07 m. Przy wykorzystaniu wyników pomiarów sytuacyjnych zrealizowanych na przestrzeni minionych 30–50 lat głównie metodą domiarów prostokątnych, a w ostatnim okresie metodą biegunową, należy liczyć się z ich dokładnością od 0,14 do 0,51 m przy średniej wielkości błędu położenia punktów 0,22 m. W wyniku wyznaczenia współrzędnych punktów sytuacyjnych poprzez manualną wektoryzację ortofotomapy cyfrowej opracowanej w skali bazowej 1:2000 uzyskiwane są dane z dokładnością od 0,13 do 0,42 m przy średniej wielkości błędu 0,26 m (w przypadku dobrze identyfikowalnych szczegółów). Natomiast, w przypadku wykorzystania przetworzonych (w technologii digitalizacji lub wektoryzacji poprzedzonej skanowaniem) map w skali 1:5000 należy oczekiwać minimalnej wielkości średniego błędu położenia punktu równej 1,26 m przy przeciętnej wielkości średniego błędu na poziomie 2,40 m, ale mogą zdarzyć się także błędy położenia punktu na poziomie 5,56 m.
pomiary deformacji, pomiar bezlustrowy, obiekty wysmukłe, obciążenia termiczne, obciążenia wiatrem
Streszczenie
Pokaż streszczenie
W artykule autorzy przedstawili badania dotyczące wyznaczania dobowych wychyleń obiektów wysmukłych zrealizowanych na przykładzie zmian położenia słupa energetycznego. Wielkości wychyleń dynamicznych odnieśli do pomierzonych w czasie trwania pomiarów zmiennych wartości wpływu nasłonecznienia oraz wpływu prędkości i kierunku wiatru. Podjęli też próbę wyznaczenia wychyleń statycznych w celu ich porównania z wielkościami maksymalnymi przedstawionymi w obowiązujących normach prawnych. Do przepisów zawartych w tych normach odnieśli również uzyskane w wyniku pomiarów dokładności określenia punktów kontrolowanych badanego obiektu. Autorzy doszli do wniosku, że pomiary odkształceń przeprowadzonych w ciężkich warunkach pogodowych dają więcej przydatnych informacji o wytrzymałości obiektu. Badanie jest pierwszym krokiem w ciągu dłuższych pomiarów. Motywacją do napisania tego artykułu jest potrzeba przebudowy linii elektrycznych wysokiego napięcia.