Podstawą badań było trzyletnie ścisłe doświadczenie polowe przeprowadzone na czarnej ziemi zdegradowanej, klasy bonitacyjnej IIIb, o obojętnym odczynie, wysokiej zasobności w fosfor i potas oraz niskiej w siarkę. Doświadczenie realizowano w układzie równoważnych bloków z dwoma czynnikami, w czterech powtórzeniach. Celem badań była ocena wpływu zróżnicowanych dawek azotu (0, 60, 120 i 180 kg· ha-1) i siarki (0, 20 i 60 kg· ha-1), z uwzględnieniem różnych sposobów jej aplikacji (doglebowo i dolistnie), na elementy plonowania rzepaku jarego odmiany Star. Wyłączne nawożenie azotem istotnie zwiększało wartości wszystkich badanych elementów, wyłączne nawożenie siarką – tylko liczbę nasion w łuszczynach oraz wartość MTN. Tylko liczba nasion w łuszczynach w żadnym z lat badań nie była istotnie kształtowana przez interakcję azotu i siarki. W przypadku pozostałych cech uwzględnienie w nawożeniu siarki obok azotu powodowało na ogół istotny wpływ na kształtowanie ich wartości w porównaniu z kontrolą.
ZRÓŻNICOWANIE FLORYSTYCZNE ZESPOŁU Lolio-cynosuretum R. TX. 1937 JAKO WSKAŹNIK WARUNKÓW SIEDLISKOWYCH
Autor
Łukasz Maćkowiak, Anna Kryszak, Agnieszka Strychalska, Jan Kryszak, Agnieszka Klarzyńska
Strony
15–26
Słowa kluczowe
fitoindykacja, Lolio-Cynosuretum, podzespoły, warianty, warunki siedliskowe, zróżnicowanie florystyczne
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Zmieniający się skład florystyczny zbiorowisk łąkowych i pastwiskowych może dostarczyć informacji o działalności człowieka w zakresie modyfikacji warunków siedliskowych i intensywności użytkowania. Celem pracy było przedstawienie zróżnicowania florystycznego zespołu Lolio-Cynosuretum oraz jego powiązanie z warunkami siedliskowymi ocenionymi metodą fitoindykacji z zastosowaniem wskaźników Ellenberga i in. Badania prowadzono w pięciu dolinach rzecznych w latach 1999-2012. Do analizy wybrano zbiór 100 zdjęć fitosocjologicznych, które poddano analizie pod względem składu florystycznego, wymagań ekologicznych gatunków oraz statystycznym. W fitocenozach Lolio-Cynosuretum zanotowano łącznie 178 taksonów roślin naczyniowych z 33 rodzin. Wykazano, że zróżnicowanie składu florystycznego fitocenoz zespołu Lolio-Cynosuretum pozostaje w związku z warunkami siedliskowymi, które można ocenić na podstawie preferencji ekologicznych budujących je gatunków roślin. Gatunki te uznano jako wyróżniające dla niższych jednostek, tj. 4 podzespołów i 8 wariantów.
WARTOŚĆ SIEWNA ORAZ REAKCJA NA STRES SUSZY EKOLOGICZNEGO I KONWENCJONALNEGO MATERIAŁU SIEWNEGO OWSA (Avena sativa L.) PODCZAS 5 LAT PRZECHOWYWANIA
Autor
Elżbieta Małuszyńska, Dariusz R. Mańkowski
Strony
27–36
Słowa kluczowe
owies nieoplewiony, owies oplewiony, przechowalnia długoterminowa, warunki magazynowe, wigor
Streszczenie
Pokaż streszczenie
W związku z rozwojem ekologicznej produkcji roślinnej zarówno hodowcom, jak i rolnikom potrzebna jest wiedza na temat przechowalnictwa ekologicznego materiału siewnego zbóż. Z tego powodu podjęto badania dotyczące wartości przechowalniczej owsa o ziarnie oplewionym i nieoplewionym podczas 5 lat przechowywania. Przedmiotem analizy była wartość siewna i reakcja na stres suszy konwencjonalnego i ekologicznego materiału siewnego owsa, składowanego w magazynie oraz przechowalni długoterminowej. Oceniano zdolność kiełkowania, szybkość kiełkowania, wigor testem wzrostowym siewki zgodnie z metodyką ISTA oraz kiełkowanie w stresie suszy. Stwierdzono, że najszybciej zdolność kiełkowania i wigor tracił materiał ekologiczny odmiany nieoplewionej Polar przechowywany w magazynie. U odmiany oplewionej Krezus proces degradacji następował wolniej. W warunkach przechowalni długoterminowej wartość siewna została zachowana niezależnie od odmiany i sposobu uprawy. Materiał ekologiczny odmiany Polar, przechowywany w magazynie, reagował najsilniej na stres suszy. Odmiana oplewiona Krezus wykazała słabszą reakcję na niedobór wody podczas kiełkowania, niezależnie od sposobu uprawy.
OCENA PROGRAMÓW ROLNOŚRODOWISKOWYCH WYKORZYSTYWANYCH PRZEZ ROLNIKÓW W POŁUDNIOWO-WSCHODNIEJ POLSCE
Autor
Barbara Sawicka, Talal Seead Hameed, Ali Hulail Noaema, Barbara Krochmal-Marczak
Strony
37–54
Słowa kluczowe
dopłaty rolne, ochrona przyrody, programy rolnośrodowiskowe, systemy rolnictwa, zrównoważone rolnictwo
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Celem badania była ocena wykorzystania programów rolnośrodowiskowych w latach 2004-2006 i 2007-2013 przez rolników w południowo-wschodniej Polsce. W tym regionie są bardziej realizowane te pakiety przyrodnicze, które są mniej uciążliwe. Większość programów rolnośrodowiskowych, realizowanych przez rolników, kładzie bardzo duży nacisk na ochronę i zachowanie krajobrazu wiejskiego. Program rolnośrodowiskowy zwiększa świadomość ekologiczną wśród rolników, którzy go realizują i pomaga hamować rozwój intensywnego rolnictwa. Uproszczenie dokumentacji związanej z programem rolnośrodowiskowym, może wpłynąć na wzrost liczby nowych rolników chętnych do realizacji tych programów. W południowo-wschodnim regionie Polski naturalne pakiety realizowane są chętniej i otrzymywanie płatności jest głównym bodźcem, który przekonuje rolników, aby dołączyć do programu rolnośrodowiskowego. Realizacja programów rolnośrodowiskowych w gospodarstwach rolnych w tym regionie Polski przyczyniła się z jednej strony do poprawy jakości wód i zmniejszenia erozji gleby w gospodarstwie, natomiast z drugiej – do zmniejszenia populacji zwierząt gospodarskich. Zwiększenie zatrudnienia doradców rolnośrodowiskowych, a w szczególności botaników i ornitologów, ułatwiłoby przystępowanie rolników do pakietów środowiskowych.
W latach 2005-2008 w Swadzimiu, na polach Zakładu Doświadczalno-Dydaktycznego Gorzyń, należącego do Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, prowadzono badania nad kukurydzą odmiany PR 39G12. Celem badań była ocena efektów wprowadzania obok nawożenia mineralnego nawozów naturalnych, słomy bądź międzyplonu. Badano, czy takie postępowanie pozwoli ograniczyć ujemne skutki uprawy kukurydzy w monokulturze i jednocześnie przyczyni się do wzrostu plonu surowca do zakiszania. Po okresie sześcioletniej monokultury założono dwie serie doświadczeń: jedną na glebie klasy IIIa, drugą na glebie klasy IVb. Wykazano, że stosowanie nawozów naturalnych, słomy lub międzyplonu żyta z wyką ozimą ograniczało ujemne skutki uprawy kukurydzy w monokulturze i wpłynęło na istotne zwiększenie plonu suchej masy całych roślin uprawianych na glebie klasy IIIa.
PLON MASY NADZIEMNEJ I BULW TOPINAMBURU (Helianthus tuberosus L.) W ZALEŻNOŚCI OD OBSADY ROŚLIN
Autor
Ewa Szpunar-Krok, Dorota Bobrecka-Jamro, Sabina Grochowska, Jan Buczek
Strony
69–78
Słowa kluczowe
liczba bulw, masa bulwy, odmiana uprawna, struktura biomasy nadziemnej
Streszczenie
Pokaż streszczenie
W latach 2010-2012 badano wpływ obsady roślin na plon masy nadziemnej i bulw polskich odmian topinamburu Albik i Rubik. Doświadczenie realizowano na glebie lekkiej kompleksu żytniego dobrego, w układzie losowanych bloków. Czynnikami w doświadczeniu były: I) odmiana topinamburu: Albik, Rubik, II) obsada roślin: 2, 4, 6, 8 szt.· m-2. Odmiany Albik i Rubik średnio z trzech lat badań nie różniły się plonem suchej masy nadziemnej i bulw. W roku o wyższej sumie opadów w okresie wegetacji wyżej plonowała odmiana Albik, natomiast w roku z okresem posusznym do lipca do września lepiej plonowała odmiana Rubik. Przy zagęszczeniu 6 i 8 szt.· m-2 plon suchej masy nadziemnej był istotnie wyższy w porównaniu z obsadą 2 szt.· m-2. Najmniejszy plon bulw uzyskano w zagęszczeniu roślin 2 szt.· m-2, istotnie większy w obsadzie 4 szt.· m-2. Zwiększenie obsady roślin z 4 do 6 lub 8 szt.· m-2 nie przyniosło zwyżki plonu bulw. Wzrost zagęszczenia roślin z 2 lub 4 szt.· m-2 do 6 lub 8 szt.· m-2 wpływał na zmniejszanie liczby i masy bulw z rośliny oraz średniej masy pojedynczej bulwy.
ZMIENNOŚĆ GENOTYPOWA I ŚRODOWISKOWA PIERWIASTKÓW W BULWACH ZIEMNIAKA. ARTYKUŁ PRZEGLĄDOWY
Autor
Barbara Sawicka, Ali Hulail Noaema, Talal Seead Hameed, Dominika Skiba
Strony
79–91
Słowa kluczowe
czynniki biotyczne, genotypy Solanum, makropierwiastki, mikropierwiastki, stosunki jonowe, zmienność
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Streszczenie Na podstawie literatury przeprowadzono analizę zakresu zmienności genetycznej związanej ze stężeniem składników mineralnych w bulwach ziemniaka. Opisano skutki stosowania nawozów mineralnych na zawartość składników mineralnych oraz wzajemne stosunki tych pierwiastków w bulwach ziemniaka. Przeanalizowano zakres zmienności fenotypowej, determinowanej zmiennością genetyczną i środowiskową. Sprawdzano też hipotezę, że większe plony, wygenerowane albo przez aplikację nawozów mineralnych i/lub stosowanie odmian o wyższej plenności mogą doprowadzić do obniżenia stężenia składników mineralnych w bulwach ziemniaka.