STANOWISKO ZARAZY BŁĘKITNAWEJ OROBANCHE COERULESCENS STEPHAN EX WILLD. W BOHUKAŁACH KOŁO TERESPOLA (PODLASKI PRZEŁOM BUGU)
Autor
Marek Tadeusz Ciosek
Strony
5–7
Słowa kluczowe
gatunki rzadkie, zaraza błekitnawa Orobanche coerulescens, Polska środkowowschodnia - Podlaski Przełom Bugu
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Praca podaje jedyne istniejące w Polsce stanowisko zarazy błękitnawej Orobanche coerulescens, znalezione na murawie kserotermicznej w Bohukałach koło Terespola.
Badania prowadzone nad Iris sibirica w latach 1995-2001 pozwoliły odkryć 7 nowych stanowisk oraz ustalić stan populacji gatunku na Nizinie Południowopodlaskiej. Spośrod 30 stanowisk Iris sibirica stwierdzonych na terenie badań, potwierdzono istnienie 16. Spadek liczby stanowisk oraz liczebności występujących w nich populacji tego gatunku wynika ze zmniejszenia się areału wilgotnych łąk (Molinietalia). Przyczyny to intensyfikacja rolnictwa lub spontaniczne zarastanie porzuconych użytków zielonych. Obecnie 12 z 16 zbadanych populacji Iris sibirica zasiedla zbiorowiska leśne, zaroślowe bądź okrajkowe, a tylko 4 wilgotne łąki stanowiące do niedawna optymalne siedliska kosaćca syberyjskiego. W pracy przedstawiono również szczegółowy opis stanowisk obejmujący ich: charakterystykę fitosocjologiczną, stan obecny populacji oraz główne czynniki zagrożenia dla każdej z nich.
EKOLOGIA WYBRANYCH POPULACJI LISTERA OVATA (L.) R. BR. Z OKOLIC SIEDLEC
Autor
Krystyna Nowicka-Falkowska
Strony
23–32
Słowa kluczowe
storczyki, populacja, liczebność, antropopresja, Wysoczyzna Siedlecka, osobniki generatywne i wegetatywne
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Przedmiotem badań były trzy populacje Listera ovata występujące w okolicach Siedlec na Wysoczyźnie Siedleckiej. Populacja w Mościbrodach zlokalizowana była w strefie kontaktowej pomiędzy fitocenozami Salicetum pentandro-cinerea i Carici-Agrostietum caninae, populacja w Kisielanach występowała na siedlisku o zaawansowanym stopniu sukcesji w kierunku zbiorowisk ze związku Alnenion glutinoso-incanae, a populacja w Rybakówce stanowiła składnik runa w zaroślach Salicetum pentandro-cinereae. Badania prowadzono w latach 1996-1999 i dokonano pomiaru biometrycznego cech osobniczych i grupowych. Pomimo, że jest to jeden z najczęściej spotykanych gatunków storczykowatych w Polsce, był jak dotąd rzadko przedmiotem badań ekologicznych. Otrzymane wyniki wskazują, że badane populacje Listera ovata różnią się od siebie pod względem cech osobniczych, liczebności, zagęszczenia, struktury przestrzennej. Podobieństwa dotyczą przewagi osobników generatywnych nad wegetatywnymi. Populacja występująca w Kisielanach na siedlisku naturalnym posiada osobniki najdorodniejsze i największe. Populacje ze stanowisk antropogenicznych w Mościbrodach i Rybakówce, mimo silnej antropopresji, w trakcie badań zwiększyły swoją liczebność i zajmowany areał. Kondycja poszczególnych osobników w istotny sposób nie uległa zmianie. Szereg badań prowadzonych na stawach rybnych Wysoczyzny Siedleckiej wskazuje, że mogą one stanowić substytut naturalnych siedlisk dla występowania gatunku Listera ovata.
CHARAKTERYSTYKA MORFOLOGICZNA ORAZ GRANICZNE TEMPERATURY WZROSTU I ROZWOJU TERMOFILNEGO GRZYBA THERMOMYCES LANUGINOSUS (SYN. HUMICOLA LANUGINOSA)
Autor
Joachim Falkowski, Katarzyna Janda
Strony
33–41
Słowa kluczowe
grzyby termofilne, Thermomyces lanuginosus, temperatura minimalna i maksymalna
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Thermomyces lanuginosus jest jednym z najpowszechniej występujących grzybów termofilnych. Celem pracy była charakterystyka morfologiczna szczepów tego gatunku oraz ustalenie ich granicznych temperatur wzrostu i rozwoju. Materiał badawczy stanowiły 22 próby różnych substratów naturalnych. Obecność Thermomyces lanuginosus stwierdzono w sześciu próbach, z których wyodrębniono łącznie 148 szczepów. Przeprowadzone obserwacje wykazały, że szczepy tego gatunku wytwarzają grzybnie powietrzne o różnym zabarwieniu. Ustalono, że temperatura minimalna dla badanych szczepów wynosiła 30°C, optymalna 45-55°C, zaś maksymalna 60°C. Nie stwierdzono wzrostu wyodrębnionych szczepów w temperaturze 25° oraz 65°C.
Materiał badawczy stanowiły szczepy termofilnego grzyba Thermomyces lanuginosus wyodrębnione z łuskanych orzechów laskowych. Hodowle prowadzono na podłożu płynnym w temperaturze 55°C. Źródłem kompleksu egzoenzymów lipolitycznych były przesącze pohodowlane. Ich aktywność lipolityczną określano w stosunku do oleju słonecznikowego, sojowego, rzepakowego i oliwy z oliwek. Otrzymane wyniki dowiodły, że badane szczepy zdolne były do hydrolizy wszystkich testowanych substratów. Najwyższą aktywność lipolityczną zaobserwowano w obecności oleju słonecznikowego, zaś najniższą – w obecności oliwy z oliwek.
ZBIOROWISKA SEGETALNE RZĘDU CENTAURETALIA CYANI W GRANICACH SIEDLEC
Autor
Jolanta Marciniuk, Janina Skrzyczyńska
Strony
49–78
Słowa kluczowe
Siedlce, pola uprawne, zbiorowiska roślinne
Streszczenie
Pokaż streszczenie
W uprawach zbożowych Siedlec stwierdzono występowanie dwóch zespołów i czterech zbiorowisk, zróżnicowanych wewnętrznie na dwa podzespoły, osiem wariantów i trzy podwarianty. Największe powierzchnie w uprawach miejskich zajmowały zbiorowiska pozbawione gatunków charakterystycznych znanych zespołów segetalnych, opisane jako zbiorowiska kadłubowe ze związku Aperion spicae-venti. Często spotykano także dobrze wykształcone płaty zespołu Vicietum tetraspermae. Na uwagę zasługuje występowanie w granicach Siedlec bogatych florystycznie płatów Papaveretum argemones coraz rzadziej spotykanego w Polsce zespołu chwastów zbożowych. Scharakteryzowaną roślinność cechuje duże bogactwo florystyczne oraz wysoki udział gatunków ruderalnych przechodzących ze zbiorowisk sąsiadujących z gruntami ornymi.