ZALEŻNOŚCI MIĘDZY MIKROSTRUKTURĄ TKANKI MIĘŚNIOWEJ A CECHAMI UŻYTKOWOŚCI TUCZNEJ, RZEŹNEJ ORAZ JAKOŚCI MIĘSA ŚWIŃ
Autor
Joanna Bogucka
Strony
3–12
Słowa kluczowe
jakość mięsa, mięśnie, mikrostruktura, świnie
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Celem pracy było określenie zależności zachodzących pomiędzy mikrostrukturą mięśnia longissimus lumborum a cechami użytkowości tucznej, rzeźnej oraz jakości mięsa świń. Materiał doświadczalny stanowiło 190 osobników należących do czterech grup: polska biała zwisłoucha, pietrain, złotnicka pstra oraz mieszańce trójrasowe pietrain x (wielka biała polska x polska biała zwisłoucha). Do badań histologicznych pobrano próbki mięśnia longissimus lumborum i zamrożono w ciekłym azocie. Po wykonaniu preparatów mikroskopowych poddano je reakcjom histochemicznym w celu wyróżnienia typów włókien mięśniowych różniących się metabolizmem, określenia procentowego udziału tłuszczu śródmięśniowego oraz glikogenu w badanym mięśniu. Zależności pomiędzy cechami mikrostruktury a cechami użytkowości tucznej, rzeźnej i jakości mięsa wyrażono w postaci wyliczonych współczynników korelacji prostych. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że większe tempo wzrostu świń związane było z budową mięśnia o grubszych włóknach mięśniowych, posiadających większe średnice. Zróżnicowanie mięsności świń spowodowane było zjawiskiem hipertrofii włókien mięśniowych. Odnotowano także wpływ histologicznej budowy mięśnia na niektóre cechy jakości mięsa, aczkolwiek współczynniki korelacji między nimi okazały się niskie.
DŁUGOŚĆ UŻYTKOWANIA ORAZ PRODUKCYJNOŚĆ ŻYCIOWA KRÓW CZARNO-BIAŁYCH W WARUNKACH CHOWU WOLNOSTANOWISKOWEGO
Autor
Ireneusz Antkowiak, Zbigniew Dorynek, Jarosław Pytlewski
Strony
13–24
Słowa kluczowe
brakowanie, cb x hf, długość życia, długość użytkowania, produkcyjność życiowa, przyczyny brakowania
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Celem pracy było określenie długości życia, użytkowania oraz produkcyjności życiowej krów cb (z wysokim udziałem genów bydła rasy holsztyńsko-fryzyjskiej) utrzymywanych systemem wolnostanowiskowym. Korzystając z danych źródłowych zawartych w dokumentach hodowlanych obliczono:
intensywność brakowania krów w zależności od przyczyny i roku brakowania,
intensywność brakowania krów w zależności od laktacji i roku ubycia,
długość życia, użytkowania, liczbę dni doju oraz wydajność życiową krów w zależności od roku ubycia,
długość życia, użytkowania, liczbę dni doju oraz wydajność życiową krów w zależności od przyczyny brakowania.
Współczynnik brakowania krów w badanym okresie wyniósł 28,18%. Stwierdzono wzrost wartości tego wskaźnika w kolejnych latach badań z 23,82 (2001 rok) do 36,18% (2003 rok). W analizowanych latach najintensywniej usuwano krowy ze stada z następujących przyczyn: jałowości, wypadków losowych i niskiej wydajności. Najczęściej brakowano krowy w drugiej laktacji. W wyniku przeprowadzonych analiz wykazano, że krowy utrzymywane wolnostanowiskowo charakteryzowały się zbyt krótkim okresem życia i użytkowania, przy czym produkcyjność życiowa ich wyrażona w kilogramach mleka, tłuszczu i białka była na stosunkowo wysokim poziomie. Analiza statystyczna nie wykazała różnic między długością życia krów ubyłych z badanych przyczyn. Natomiast stwierdzono, że zwierzęta wybrakowane z wyszczególnionych powodów różniły się między sobą długością użytkowania oraz liczbą dni doju. Najmniej korzystne wartości analizowanych cech użytkowości mlecznej wykazano w grupie krów wybrakowanych z powodu jałowości i wypadków losowych.
Celem powyższej pracy było porównanie strawności składników pokarmowych i retencji azotu u lisów polarnych żywionych dawkami zawierającymi śruty ekstrudowane z pszenżyta lub pszenicy. Badania przeprowadzono w miesiącu wrześniu na ośmiu samicach lisów polarnych niebieskich w wieku około 14 tygodni. Zwierzęta wybrano losowo z dwóch miotów urodzonych w tym samym terminie i podzielono na dwie liczebnie równe grupy metodą analogów. Czynnikiem doświadczalnym było zróżnicowane żywienie. Zwierzęta grupy I (kontrolnej) otrzymywały dawkę pokarmową, w której pasze pochodzenia roślinnego stanowiła śruta ekstrudowana pszenna – powszechnie stosowana w żywieniu lisów. Dawka grupy II (doświadczalnej) zawierała śrutę ekstrudowaną z pszenżyta. Pozostałe komponenty dawek były identyczne w obu grupach. Zwierzęta umieszczono w klatkach przystosowanych do ilościowego zbierania kału i moczu. Pięciodniowy okres doświadczenia właściwego poprzedzono okresem wstępnym, trwającym 4 dni. Stwierdzono, że substytucja śruty ekstrudowanej pszennej, śrutą z pszenżyta w bardzo nieznacznym stopniu wpłynęła na zmianę składu chemicznego karmy. Dodatek śruty z pszenżyta spowodował u lisów polarnych obniżenie strawności substancji organicznej a zwłaszcza związków bezazotowych wyciągowych. Nie stwierdzono negatywnego wpływu dodatku śruty z pszenżyta na poziom retencji azotu u lisów polarnych.
PREDYSPOZYCJE SKOKOWE KONI W ŚWIETLE ANALIZY BIOMETRYCZNEJ
Autor
Marcin Komosa, Karolina Mintura
Strony
33–48
Słowa kluczowe
biometria, eksterier, konie
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Na 80 koniach dokonano 27 pomiarów biometrycznych. Konie podzielono na trzy grupy ze względu na ich predyspozycje skokowe. Wśród nich były konie znane z zawodów rangi ogólnopolskiej i międzynarodowej. W oparciu o wymiary wyliczono indeksy oraz zastosowano Analizę Składowych Głównych. Na podstawie otrzymanych wyników stwierdzono, że konie o dużych możliwościach skokowych przewyższają pozostałe grupy wysokością w kłębie i krzyżu, dłuższą okolicą przedramienia oraz dłuższym odcinkiem obwodowym kończyny przedniej. Wskazuje to na duże znaczenie długości kości śródręcza trzeciej oraz paliczków w motoryce ruchu. Z cech kończyny tylnej, wpływ na możliwości skokowe ma łączna długość odcinka obwodowego. Szczególnie istotny jest też stosunek tej części kończyny do długości skośnej tułowia. Na podstawie Analizy Składowych Głównych wykazano wyjątkowość budowy niektórych znanych koni sportowych na tle pozostałych badanych osobników.
Określono wpływ dodatku do paszy haloizytu (glinokrzemian z grupy kaolinitów) w ilości 1 i 2% w okresie tuczu świń do masy ok. 100 kg, na profil kwasów tłuszczowych w tłuszczu mięśnia najdłuższego grzbietu, wątrobie i słoninie. Stwierdzono: najwyższy udział kwasów nasyconych (SFA) w wątrobach (46,63–52,63%), a najniższy w mięśniach (36,72–39,33%); natomiast najwyższy udział kwasów jednonienasyconych (MUFA) w mięśniach (49,65–52,22%) i najniższy w wątrobach (19,39–23,06%) oraz najwyższy udział kwasów wielonienasyconych (PUFA) także w wątrobach (27,98–30,31%) przy 2–3-krotnie niższymw słoninie i mięśniach. Wpływ haloizytu zaznaczył się korzystnym, statystycznie istotnym (p<0,05) spadkiem zawartości SFA (mięśnie, wątroba, słonina) przy wzroście MUFA (mięśnie, wątroba, słonina) i PUFA (wątroba i słonina), a także dwukrotnym wzrostem kwasów z rodziny n-3 (mięśnie, słonina). Korzystniejszy profil kwasów tłuszczowych w tych grupach należy tłumaczyć wpływem haloizytu na metabolizm trawionych tłuszczów paszowych.
PORÓWNANIE KOGUTÓW TYPU NIEŚNEGO Z KURCZĘTAMI BROJLERAMI POD WZGLĘDEM MASY CIAŁA, ZUŻYCIA PASZY I KOSZTÓW PRODUKCJI ŻYWCA RZEŹNEGO
Autor
Roman Bochno, Daria Murawska
Strony
59–70
Słowa kluczowe
efektywność odchowu, koguty typu nieśnego, kurczęta brojlery, zużycie paszy
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Materiał do badań stanowiły kurczęta dwóch typów użytkowych – mięsnego (Ross 308; 100 ♂ i 100)♀ i nieśnego (Messa 445, 100)♂. Ptaki typu mięsnego odchowywano do wieku 6 tygodni, a typu nieśnego – do 6, 8 i 10 tygodni, zgodnie z ogólnie zalecaną technologią odchowu kurcząt brojlerów. W trakcie odchowu ptaki ważono indywidualnie co siedem dni i na bieżąco rejestrowano zużycie paszy oraz upadki. Do uboju, pobierano losowo po 12 ♂ i ♀ Ross (w wieku 6 tyg.) oraz po 12 ♂ Messa w wieku 6, 8 i 10 tygodni. W wieku 6 tygodni koguty typu nieśnego, w porównaniu z kurczętami brojlerami charakteryzowała ponad 4-krotnie mniejsza masa ciała, większe zużycie paszy w przeliczeniu na 1 kg masy ciała (odpowiednio 1796 i 1956 g), czy 1 kg mięsa (3972 i 6134 g), i większe koszty odchowu. Przedłużenie okresu odchowu kogutów Messa powodowało wzrost wskaźników zużycia paszy i pogorszenie wskaźników ekonomicznych.
WYNIKI UŻYTKOWANIA ROZPŁODOWEGO SAMIC SZYNSZYLI W PIERWSZYM ROKU JAKO WSKAŹNIK ICH WARTOŚCI ROZPŁODOWEJ
Autor
Marian Brzozowski, Anna Nyrek-Koczkodaj
Strony
71–76
Słowa kluczowe
plenność, rozród, szynszyle
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Celem pracy była próba określenia na ile wyniki pierwszego roku użytkowania rozpłodowego świadczą o wartości rozpłodowej samic stada podstawowego. Obserwacje były prowadzone na reprodukcyjnej fermie szynszyli w Starej Miłosnej. Materiał do badań stanowiło 58 samic, od których uzyskano 311 miotów. Analizę wykonano na podstawie liczby młodych uzyskanych w kolejnych sezonach rozpłodowych. Przeprowadzone badania wykazały, że wyniki pierwszego roku użytkowania samic nie mogą być podstawą do oceny ich wartości rozpłodowej. Najwyższe wartości wskaźników rozrodu zostały odnotowane w drugim roku użytkowania samic. Odnotowano różnice istotne statystycznie w średniej liczbie urodzonych i odsadzonych młodych pomiędzy 1. i 2. oraz 2. i 3. rokiem użytkowania rozpłodowego samic.
JAKOŚĆ HIGIENICZNA MLEKA ODBIERANEGO BEZPOŚREDNIO Z GOSPODARSTWA LUB ZA POŚREDNICTWEM STACJI NISKIEGO CHŁODZENIA
Autor
Henryk Grodzki, Teresa Nałęcz-Tarwacka, Tomasz Przysucha, Jan Slósarz
Strony
77–86
Słowa kluczowe
LKS, OLB, system skupu mleka
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Celem prezentowanej pracy było określenie wpływu systemu skupu (odbiór bezpośredni z gospodarstwa lub odbiór przez sąsiedzkie punkty chłodzenia mleka), wielkości i sezonu dostawy na jakość higieniczną mleka surowego skupowanego przez jedną z wiodących spółdzielni mleczarskich z rejonu Polski centralnej. Stwierdzono istotnie wyższą (p≤0,01) jakość higieniczną surowca odbieranego od rolników za pośrednictwem sąsiedzkich punktów schładzania mleka. Stwierdzono wysokoistotny wpływ wielkości dostawy na jakość higieniczną mleka. Uzyskane wyniki w sposób wyraźny pokazują, że wraz ze wzrostem wielkości miesięcznej dostawy mleka poprawia się jego jakość higieniczna. Wpływ sezonu dostawy na jakość higieniczną mleka był statystycznie wysokoistotny. Gorszą jakością charakteryzował się surowiec skupowany w okresie od czerwca do sierpnia. Poziom bakterii i komórek somatycznych w skupowanym mleku był wysoki i wynosił odpowiednio 143 oraz 408 tys. na ml i przekraczał normy unijne dla mleka najwyższej jakości.
PRZEBIEG PORODÓW KRÓW WŁOSKIEJ RASY PIEMONTESE W ZALEŻNOŚCI OD MASY KROWY, KOLEJNOŚCI I SEZONU OCIELENIA ORAZ PŁCI I MASY CIELĘCIA
Autor
Henryk Grodzki, Teresa Nałęcz-Tarwacka, Tomasz Przysucha, Jan Slósarz
Strony
87–94
Słowa kluczowe
Piemontese, przebieg porodu
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Celem badań było określenie częstości występowania trudnych porodów oraz wpływu masy ciała krowy, kolejności i sezonu ocielenia oraz płci i masy cielęcia przy urodzeniu na przebieg porodu krów rasy Piemontese. Materiałem były wyniki oceny użytkowości mięsnej krów rasy Piemontese, prowadzonej przez Polski Związek Hodowców i Producentów Bydła Mięsnego. Przebieg 284 porodów oceniano jako: A – łatwy, odbyty siłami natury bez pomocy człowieka, B – trudny, przeprowadzony przy pomocy środków mechanicznych lub lekarza weterynarii. Statystyczne zależności oceniono przy użyciu testu χ2. Odsetek porodów krów rasy Piemontese zakwalifikowanych jako trudne był średni i wynosił 6,3%. Więcej trudnych porodów zanotowano przy urodzeniu buhajków (7,3%) niż cieliczek (5,7%), ale stwierdzone różnice nie były istotne statystycznie. Masa ciała rodzących się cieląt nie miała istotnego wpływu na przebieg porodu krów, ale odsetek porodów trudnych wzrastał wyraźnie wraz z masą noworodków. Masa krowy nie miała istotnego wpływu na przebieg ocielenia, ale odsetek porodów trudnych wyraźnie zmniejszał się wraz ze wzrostem masy ciała krowy. Stwierdzono statystycznie istotny (p≤0,01) wpływ kolejności ocielenia na przebieg porodu. W przypadku pierwszego ocielenia odsetek trudnych porodów wyniósł aż 23%, podczas gdy przy następnym tylko 2,5% a przy trzecim i dalszych 1,4%.
Celem przeprowadzonych badań było określenie wpływu zmiennych warunków pożytkowych i pogodowych na aktywność lotną zbieraczek pszczoły miodnej. Badania przeprowadzono na 12 rodzinach pszczelich, przewożonych na różne pożytki. Pszczoły zbieraczki powracające z pola liczono na desce wylotowej przez 15 minut, 3 razy dziennie: w godzinach 9.00–10.00, 12.00–13.00 i 17.00–18.00, jeden raz w tygodniu, w okresie od 24 kwietnia do 15 sierpnia 2004 r. Uzyskane dane przeliczono na 1 godzinę. Badania wykazały, że na aktywność lotną pszczół zbieraczek znaczny wpływ miał rodzaj aktualnego pożytku oraz faza kwitnienia oblatywanych roślin – pszczoły były najaktywniejsze w szczytowym okresie kwitnienia roślin pożytkowych obficie występujących w rejonie pasieki. Bardzo istotnym zespołem czynników były warunki pogodowe – optymalne były temperatury rzędu 16–26oC i brak lub słaby wiatr. Natomiast stopień zachmurzenia był pod tym względem czynnikiem mało istotnym. Nastrój rojowy w rodzinach i rojenie się pszczół powodowały obniżenie się aktywności lotnej zbieraczek, a po zakończeniu okresu rojowego nastąpił jej wzrost.
ZMIANA WIEKU PIERWSZEGO WYCIELENIA I DŁUGOŚCI UŻYTKOWANIA BYDŁA MLECZNEGO W STADACH ZZD IZ PAWŁOWICE
Autor
Ireneusz Dymarski, Marta Rzemykowska, Zbigniew Sobek
Strony
105–120
Słowa kluczowe
bydło mleczne, długość użytkowania, długowieczność, wiek pierwszego wycielenia
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Badaniami objęto 5287 krów z Zootechnicznego Zakładu Doświadczalnego Instytutu Zootechniki w Pawłowicach z lat 1949–1999. Stwierdzono tendencje skracania długości życia i okresu użytkowania. Obserwowano również tendencję niewielkiego wzrostu masy przy pierwszym wycieleniu.
ZMIANY ZACHODZĄCE Z WIEKIEM ORAZ STANEM ZDROWIA WSKAŹNIKÓW BIOCHEMICZNYCH W SUROWICY KRWI SZYNSZYLI
Autor
Bogdan Lasota, Zbigniew Muszczyński, Beata Seremak, Małgorzata Sulik
Strony
121–128
Słowa kluczowe
grzybica, szynszyla, wskaźniki biochemiczne w surowicy krwi, zdrowotność
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Badania miały na celu określenie profilu wątrobowego surowicy krwi szynszyli w zależności od ich wieku oraz stanu zdrowia, ze szczególnym uwzględnieniem grzybicy okrywy włosowej. Badaniami objęto 82 szynszyle odmiany standard w wieku od 1. roku do 12 lat, które podzielono na dwie grupy wiekowe: do 3 lat i powyżej 3 lat. Pobrano od nich krew na K3EDTA oraz próbki włosów. W surowicy krwi oznaczono aktywność AspAT, ALAT, ALP oraz stężenie bilirubiny, białka całkowitego, albumin i cholesterolu. Poubojowo pobrano i zważono wątrobę. Ustalono, że przedziałem referencyjnym aktywności enzymów u szyn-szyli jest 30,72–42,36 U∙l-1 (średnio 34,99 U∙l-1) dla AspAT, 8,29–9,64 U∙l-1 (średnio 8,79 U∙l-1) dla ALAT i 71,52–70,83 U∙l-1 (średnio 71,08 U∙l-1) dla ALP. Aktywność AspAT nieznacznie waha się w zależności od wieku szynszyli, przyjmując niższe wartości u osobników starszych. Ze względu na dużą zmienność nie można zinterpretować wpływu stanu zdrowia na aktywność AspAT. Nie można porównywać aktywności takich enzymów jak AspAT. ALAT, ALP oraz stężenia cholesterolu w osoczu krwi szynszyli i świnek morskich ze względu na uzyskane bardzo różniące się wyniki u obu gatunków.
Celem pracy było określenie wpływu inwazji pasożytniczych na parametry hematologiczne krwi u świń. Materiał do badań koproskopowych stanowiły próbki świeżego kału pobranego od 100 osobników z różnych grup produkcyjnych. Do wykrywania jaj pasożytów zastosowano metodę jakościową Willis–Schlaffa oraz metodę ilościową McMastera. Badania hematologiczne wykonano u 30 świń przy użyciu półautomatycznego analizatora hematologicznego „Sysmex F – 800”. Rozmaz krwi obwodowej barwiono metodą May–Grünwalda–Giemsy. Inwazje pasożytnicze (Ascaris suum i Oesophagostomum dentatum) wpływają w sposób istotny na niektóre parametry hematologiczne krwi. Wraz ze wzrostem intensywności inwazji spowodowanej obecnością Oesophagostomum dentatum i Ascaris suum wzrasta ilość krwinek białych (WBC). Ponadto występuje eozynofilia we krwi. Największy wzrost eozynofilów (do 8,8%) stwierdzono w grupie zwierząt o dużej intensywności zarażenia Ascaris suum. Pomimo zwiększonej liczby eozynofilów pozostałe parametry mieściły się w granicach normy.