Przestrzenna organizacja społeczeństwa, gospodarki i państwa jest wynikiem wzajemnego oddziaływania wszystkich uczestników przestrzeni w toku podejmowanych decyzji. Mechanizm decyzyjny powinien, przyczyniać się do rozwoju lokalnego i regionalnego. Nie da się tego osiągnąć bez narzędzi sterowania gospodarką przestrzenną, które wyznaczając zakres kompetencyjny władz lokalnych, wskazują jednocześnie na konieczność pogodzenia i usatysfakcjonowania indywidualnych oczekiwańz interesem publicznym. Wśród tych narzędzi nie można pominąć systemu zamówień publicznych. Nowoczesne zarządzanie sektorem publicznym, w którym miasto, gmina, region musi dążyć do jak najbardziej efektywnych i skutecznych form zaspokojenia potrzeb wspólnot samorządowych, wymaga również stosowania przepisów prawa zamówień publicznych do umów, których przedmiotem są usługi, dostawy lub roboty budowlane. Działanie lub zaniechanie działania w tym zakresie, wywiera istotny wpływ na ukształtowany stan przestrzeni lub oddziałuje pośrednio na działania innych podmiotów, instytucji, organów, osób kształtujących ten stan. Stanowi gwarancję skutecznego i efektywnego wydatkowania środków publicznych. Rzetelne i fachowe przygotowanie postępowaniao udzielenie zamówienia, choć niekiedy zbyt pracochłonne, wymagające kompletnej dokumentacji, dotrzymania ustawowych terminów, skonstruowania prawidłowych umów – jest bowiem szansą realizacji umów, które stanowić mogą o rozwoju lokalnym czy regionalnym. Jednocześnie nie można nie zauważyć, że te same działania stawać się mogą barierą rozwoju, przyczyniając się do powstawania konfliktów przestrzennych.

Praca dotyczy zagadnień związanych z transformacją użytków gruntowych do optymalnego stanu użytkowania obszaru w aspekcie funkcjonalności i kosztów, koncentrując się na stworzeniu koncepcji konstrukcji systemu informacji przestrzennej zawierającej dane, cechy lub metody użyteczne w racjonalnym zarządzaniu przestrzenią planistyczną. Diagnoza wartości przestrzeni na podstawie metody macierzy cech wywołujących optymalne użytkowanie Bajerowskiego, jest niepełna i niewystarczająca do podejmowania na ich podstawie decyzji, w wyniku braku modelowych jednostek porównawczych dla wszystkich stanów użytkowania terenu [Bajerowski 1996]. Na podstawie przeprowadzonych badań proponuje się dopełnienie tej metody o cechy antropogeniczne oraz włączenie teorii decyzji racjonalnych i teorii gier liczbowych do budowy modelu jednostek porównawczych dla wszystkich wartości funkcji terenu, wykorzystując jako narzędzie program komputerowy. Badania obejmują weryfikację funkcjonalności konstrukcji systemu informacji przestrzennej przez porównanie (jednostek porównawczych) wartości nieruchomości zbywanych w drodze przetargu przez symulator komputerowy i Urząd Miasta Olsztyna w latach 2005–2006.

W artykule przedstawiono specyfikę nietypowego rodzaju przedsięwzięć rozwojowych, jakim są inwestycje w tzw. nieruchomości proekologiczne. Powodem coraz częstszego zainteresowania tym obszarem inwestowania na rynku nieruchomości są ulgi podatkowe, dotacje oraz wiele innych preferencji stosowanych przez lokalne władze samorządowe w celu wspierania przedsiębiorczości. W pracy przedstawiono metodyczne podstawy badania efektywności inwestycji w nieruchomości proekologiczne z uwzględnieniem tzw. efektu ekologicznego oraz przeprowadzono praktyczną weryfikację tych metod, na przykładzie Małej Elektrowni Wodnej (MEW) zaliczanej pod względem funkcjonalnym do grupy nieruchomości przemysłowych.

W pracy przedstawiono wyniki badań własnych w zakresie zastosowania sztucznych sieci neuronowych do określenia modeli rynkowych stawek czynszu najmu lokali użytkowych z zasobu wybranej gminy miejskiej. Procedura badawcza polega na wytrenowaniu wybranych sieci na danych z lokalnego rynku nieruchomości i przetransformowaniu wykrytych zależności – za pośrednictwem ustalonych modeli – do oszacowania potencjalnych stawek rynkowego czynszu najmu lokali komunalnych. Na tej podstawie dokonano oceny stopnia adekwatności rynkowej rzeczywistych stawek czynszu najmu lokali gminnych o funkcjach handlowych, usługowych, magazynowych i użyteczności publicznej. Badania empiryczne przeprowadzono na obszarze lokalnego rynku nieruchomości miasta Olsztyna. Do opisu zjawiska kształtowania się rynkowego czynszu najmu lokali użytkowych wytypowano jednokierunkowe sieci trzywarstwowe oraz sieci o radialnych funkcjach bazowych. Analizy wykazały relatywnie niski stopień zbieżności rzeczywistych czynszów najmu lokali komunalnych z odpowiednimi czynszami wyznaczonymi potencjalnie przez rynek. Stopień ten był mocno zróżnicowany w zależności od rodzaju prowadzonej działalności w lokalu i oceny jej wpływu na społeczeństwo i gospodarkę miejską. Zastosowana metodyka badań i uzyskane wyniki mogą być wykorzystane do racjonalizacji gospodarki gminnymi zasobami lokalowymi, w tym do aktywizacji polityki czynszowej.