W pracy przedstawiono analizę zmienności niektórych cech ilościowych, tj. plonu bulw, zawartości i plonu skrobi, zawartości i plonu suchej masy oraz zawartości witaminy C u wybranych odmian ziemniaka jadalnego. Miarą oceny zmienności bada-nych cech były wzajemne relacje wyznaczonych ocen komponentów wariancyjnych ich oraz procentowy udział w zmienności całkowitej. Zmienność badanych cech scharaktery-zowano, korzystając z klasycznego współczynnika zmienności. Wykazano, że zmienność plonu bulw i witaminy C determinowana była głównie przez efekty interakcyjne lat z badanymi czynnikami i błąd doświadczalny. Wartości te wynosiły odpowiednio: 44,3% i 34,7% dla plonu bulw oraz 42,2% i 46,2% dla witaminy C. Zawartość skrobi modyfiko-wana była w 47,5%, przede wszystkim przez efekty czynników głównych (w tym lat 35,0%) i efekt błędu (39,0%). Podobną reakcję odnotowano w przypadku zmienności zawartości suchej masy, z tym że błąd stanowił 52,4%. Plon skrobi i suchej masy deter-minowany był głównie przez efekty interakcyjne lat z badanymi czynnikami (odpowiednio: 40,7% i 39,9%) oraz błąd doświadczalny (po 32,2% zmienności całkowitej). Największym zmianom, wyrażonym w postaci współczynnika zmienności, podlegał plon bulw, suchej masy i skrobi.

W latach 2002-2005 w Mochełku koło Bydgoszczy przeprowadzono dwuczynnikowe doświadczenie polowe, którego celem było porównanie reakcji żyta i pszenżyta ozimego na uprawę po zbożach jarych: jęczmieniu, owsie, pszenicy, pszenżycie oraz ugorze. Eksperyment zlokalizowano na glebie płowej typowej, kompleksu żytniego dobrego, klasy bonitacyjnej IVa. Różnicę oddziaływania przedplonów na obydwa gatunki zbóż ozimych oceniono na podstawie istotności interakcyjnego oddziaływania stanowisk na strukturalne elementy plonowania i plon ziarna oraz zmienności tych cech pod wpływem przedplonów. Stwierdzono, że średnio w okresie badań reakcja zbóż ozimych na przedplon była podobna, a ich strukturalne elementy plonowania i plon ziarna nie zależały od stanowiska. Natomiast w poszczególnych latach zboża jare i ugór, stosowane jako przedplony, oddziaływały odmiennie na obsadę kłosów i plon ziarna żyta niż pszenżyta ozimego. W roku najbardziej korzystnym dla plonowania zbóż ozimych reakcja żyta i pszenżyta ozimego na zboża jare i ugór była jednakowa. W tych warunkach zboża ozime plonowały najlepiej w stanowisku po owsie.

W artykule przedstawiono wyniki doświadczenia symulacyjnego z wykorzystaniem modelu Daisy (kalibracja „Potato Triada”), obejmującego uprawę ziemniaka w systemach: konwencjonalnym, proekologicznym oraz integrowanym w latach 2000- 2006. Badania wykazały, że obornik z właściwym nawadnianiem zapewnił uzyskiwanie najwyższych plonów bulw ziemniaka (około 55 t∙ha^-1 świeżej masy) zarówno w systemie konwencjonalnym, integrowanym, jak i proekologicznym. Zastosowane metody nawadniania (bilansowa i DSS) eliminowały stres wodny w okresie wegetacji ziemniaka poprzez aplikację sumarycznej dawki wody, wynoszącej około 110 mm. Nawadnianie zwiększało ewapotranspirację oraz liczbę dni stresu azotowego niezależnie od systemu uprawy ziemniaka. Najniższe wartości bilansu azotu obliczono dla systemu integrowanego: opcja dynamiczna 49 kg∙ha^-1 i statyczna 58 kg∙ha^-1. Najwięcej azotu w glebie (101 kg∙ha^-1) pozostało na kombinacji proekologicznej, bez nawadniania. Oszacowany przez Daisy (dla okresu wegetacji) wyciek azotu z gleby wynosił od 8 do 14 kg∙ha^-1. Model Daisy z kalibracją „Potato Triada” umożliwił symulację plonów ziemniaka ze względnym błędem standardowym wynoszącym 15,4%, dla konwencjonalnego systemu uprawy tej rośliny w Instytucie Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w Jadwisinie.

Wyniki badań pochodzą z eksperymentu polowego realizowanego w latach 2004-2006. Doświadczenie polowe założono w 2003 roku w Stacji Dydaktyczno-Doświad-czalnej w Tomaszkowie w woj. warmińsko-mazurskim. Celem badań było porównanie pod względem wymiany gazowej, poziomu chlorofilu w liściach oraz plonowania życicy trwałej i festulolium uprawianych w mieszankach z koniczyną białą, na tle zróżnicowanego nawożenia azotem. Stwierdzono, że życica trwała odznaczała się większą intensywnością fotosyntezy i transpiracji oraz większymi wartościami indeksu zieloności liści niż festulolium. Gorzej jednak wykorzystywała wodę. Współczynnik wykorzystania wody był u niej znacznie mniejszy niż u festulolium. Badane gatunki najlepiej asymilowały CO₂ przy nawożeniu azotem w dawce 60 kg N·ha^-1. Udział koniczyny białej w runi korzystnie wpły-wał na intensywność fotosyntezy traw. Na obiektach nie nawożonych azotem fotosynteza była większa niż na obiektach nawożonych azotem mineralnym w dawce 120 kg N·ha^-1. Zastosowany azot ograniczał transpirację wody i wpływał na jej lepsze wykorzystanie przez testowane gatunki. Mieszanka życicy trwałej z koniczyną białą plonowała istotnie wyżej niż mieszanka festulolium z koniczyną białą. Nawożenie azotem mineralnym zwiększało plonowanie tylko w latach z dużą ilością opadów, natomiast w roku ze znacznym ich niedoborem istotnie wyższe plony uzyskano na obiektach nie nawożonych azotem. Wysokie temperatury i niedobór opadów hamowały intensywność fotosyntezy i transpiracji traw oraz ograniczały plonowanie mieszanek, sprzyjały natomiast gromadzeniu chlorofilu w liściach.

W pracy przedstawiono wyniki dwóch doświadczeń z lat 1997-2000, dotyczących zależności pomiędzy sposobem uprawy roli (płużnym i bezpłużnym) oraz pozio-mem nawożenia azotowego (50 i 150 kg N·ha^-1) a liczbą chwastów wschodzących, osiąga-jących fazę pełni wegetacji oraz fazę dojrzewania i osypywania nasion. Zaobserwowano tendencję do liczniejszych wschodów pod wpływem uprawy płużnej oraz liczniejszego osiągania faz: pełni wegetacji, dojrzewania i osypywania nasion pod wpływem uprawy kultywatorem. Wpływ nawożenia na rozwój chwastów był słaby. Pozytywny wpływ wyższych dawek nawożenia azotowego na chwasty wykazano w 3 przypadkach (wschody Stellaria media (L.) VILL, rozpoczynanie pełni wegetacji przez Veronica arvensis L. oraz doj-rzewanie S. media). Niższe nawożenie azotowe stymulowało wschody Chenopodium album.

W trzyletnim doświadczeniu polowym, przeprowadzonym w latach 2002- -2005 w Mochełku koło Bydgoszczy na glebie kompleksu żytniego dobrego, oceniano wpływ przedplonu, zróżnicowanej uprawy roli pod przedplon i dawki herbicydu Huzar 05 WG na zachwaszczenie i plonowanie pszenicy ozimej odmiany Kris. W badaniach wykazano, że pszenica ozima w stanowisku po łubinie wąskolistnym wykształca dorodniejsze ziarno i lepiej plonuje niż po jęczmieniu jarym, a rodzaj przedplonu nie wpłynął znacząco na cechy jakości technologicznej ziarna do wypieku chleba. Sposób uprawy roli pod przedplony pszenicy ozimej nie wpłynął na jej zachwaszczenie i plonowanie. W uprawie pszenicy ozimej możliwe jest zmniejszenie dawki herbicydu Huzar 05 WG o 1/3 w stosunku do zaleceń producenta, ponieważ nie prowadzi do zmniejszenia plonu ziarna pomimo niewielkiego wzrostu zachwaszczenia.

W pracy przedstawiono wstępną ocenę przydatności kondycjonera glebowego do poprawy wybranych wskaźników żyzności gleby lekkiej i porównanie jego wpływu z działaniem obornika i pomiotu kurzego. W skład kondycjonera wchodziły odpady pochodzące z ubojni drobiu. Stwierdzono, że kondycjoner glebowy oraz obornik i pomiot kurzy wpływały na wzrost zawartości węgla organicznego, azotu ogółem, a także przyswajalnych form fosforu, potasu i magnezu w glebie. Natomiast wartości pH określone po zastosowaniu badanego kondycjonera, obornika i pomiotu kurzego nie spowodowały zmiany klasyfikacji gleb pod względem odczynu.

Celem pracy była analiza wpływu wybranych komponentów plonu na plon odmian pszenicy ozimej w zależności od terminu i gęstości siewu. Badania przeprowadzono w latach 2004-2006 w Rolniczym Zakładzie Doświadczalnym Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa w Jelczu-Laskowicach na glebie kompleksu żytniego dobrego. Analizowano następujące czynniki: I – terminy siewu pszenicy ozimej: 14-16 września, 1-3 października, 15-17 października; II – dwie gęstości siewu: l₁ – 300 ziaren·m^-2; l₂ – 450 ziaren·m^-2 oraz czynnik III – odmiany pszenicy ozimej: Finezja, Rywalka, Kobiera, Satyna, Bogatka i Zawisza. Siewy wczesne i w optymalnym terminie wpłynęły na wyższe plony odmian pszenicy ozimej w porównaniu z siewami wykonanymi w terminie opóźnionym o dwa tygodnie. Zmniejszona gęstość siewu w terminie przyśpieszonym o dwa tygodnie w stosunku do terminu optymalnego stymulowała wzrost plonów niektórych odmian pszenicy ozimej. Wyższe plony odmiany Kobiera i Satyna uwarunkowane były zwiększoną liczbą kłosów na jednostce powierzchni oraz masą i liczbą ziaren z kłosa.