Wpływ temperatury inkubacji na kondycję wyklutych zarodków ryb
Autor
Małgorzata Bonisławska, Aleksander Winnicki
Strony
5–20
Słowa kluczowe
ryby, zarodki, temperatura inkubacji jaj, kondycja wylęgu
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Badano wpływ zróżnicowanej termiki wody na czas trwania embriogenezy, kondycję, masę i wymiary wyklutych zarodków (długość ciała i objętość woreczka żółtkowego) 6. gatunków ryb: troci (Salmo trutta L.), sielawy (Coregonus albula L.), siei (Coregonus lavaretus L.), szczupaka (Esox lucius L.), jazgarza (Gymnocephalus cernuus L.) i wzdręgi (Scardinius erythrophthalmus L.). Uzyskane wyniki wykazały, że, czas trwania rozwoju zarodkowego, w zależności od wybranej pory roku na okres tarła, był różny u poszczególnych gatunków a zróżnicowana termika wody wpływała na parametry wielkościowe larw ryb i tak: – troć, sielawa i sieja (ryby tarła jesiennego) dla pełnego przebiegu rozwoju zarodkowego w temperaturach optymalnych (4,5-6,8°C) potrzebują około 400 D°. Wymiary wyklutych larw mieszczą się w granicach od ok. 9 mm (sielawa) do nawet ok. 18 mm (troć), zaś szczególnie dużym woreczkiem żółtkowym charakteryzują się larwy troci; – szczupak – (tarło wczesną wiosną) czas trwania rozwoju zarodkowego w najkorzystniejszych warunkach (8-10°C) wynosi średnio ok. 100 D°, wówczas wyklute larw posiadają długość ciała ok. 8 mm i objętość woreczka żółtkowego średnio 5 mm3; – ryby ciepłolubne – jazgarz i wzdręga, rozwój zarodkowy w temperaturach 16-18°C średnio trwał ok. 2000 H°. Larwy są niewielkich rozmiarów (długość ok. 3,5 mm do ok. 5 mm), woreczek żółtkowy o wielkości średnio 0,10 mm3 – jazgarz i 0,26 mm3 – wzdręga. Największy odsetek wylęgniętych osobników w dobrej kondycji, charakteryzujących się największą masą i długością całkowitą ciała a tym samym mniejszych rozmiarów woreczkiem żółtkowym, pochodził zawsze z jaj inkubowanych w temperaturach optymalnych dla poszczególnych gatunków. W zakresie temperatur odbiegających od optymalnych wyklute zarodki posiadały najmniejsze rozmiary i obarczone były dużą ilością materiałów zapasowych, co sprawiło, iż były bardziej nieporadne, mniej ruchliwe, a odsetek przeżycia w populacji tych osobników, wśród których coraz częściej pojawiały się różnorodne zniekształcenia, był znacznie mniejszy. Temperatury z zakresu niskich i wysokich, które okazały się letalne dla poszczególnych gatunków ryb to: troć, sielawa, sieja – 13°C (0,5-20% przeżycia), szczupak – 4°C (3% przeżycia); 16°C – 14% przeżycia, jazgarz – 20°C – 7% przeżycia, wzdręga – 14°C – 11% przeżycia.
Wpływ częstotliwości karmienia paszą ekstrudowaną na przebieg zimowania narybku karpia (Cyprinus carpio L.) w sadzach w wodzie pochłodniczej
Autor
Jarosław Filipiak, Maciej Kiełpiński, Jacek Sadowski, Rajmund Trzebiatowski
Strony
21–28
Słowa kluczowe
wody pochłodnicze, sadze, karp, zimowanie
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Celem pracy było określenie optymalnej częstotliwości żywienia narybku jesiennego karpia (K-1) zimowanego w sadzach w wodzie pochłodniczej. Materiał obsadowy stanowiły ryby o średniej masie jednostkowej 163±20 g chowane w obsadzie 200 szt. sadz-1, tj. 100 szt. m-3 wody. W doświadczeniu użyto wysokoenergetycznej ekstrudowanej mieszanki “Dan-Ex 4,85”, którą skarmiano: codziennie, co 2, 3 i 4 dni, w dawce stanowiącej 1% masy ryb. W celu określenia etapowych przyrostów masy i wielkości współczynnika pokarmowego wszystkie ryby ważono co 12 dni. Po okresie zimowania (25.10.1997 – 01.04.1998) w kolejnych 28 dniach podchowu (01.-29.04.1998) ryby we wszystkich wariantach żywiono codziennie tą samą paszą w dawce 1% masy ryb. Miało ono na celu sprawdzenie wpływu różnej częstotliwości żywienia zimowanego narybku karpi na przyrost masy i inne wskaźniki jego chowu w okresie wiosennym. W czasie doświadczenia średnia dobowa temperatura wody pochłodniczej wynosiła 12,9°C, a jej wartości skrajne 6,8 i 24,9°C. Średnia zawartość tlenu w wodzie utrzymywała się na wysokim poziomie 9,9 mg dm-3, a w okresie wiosennym wzrastała nawet do 14,6 mg dm-3, zaś odczyn wody w czasie badań zmieniał się w zakresie 7,0-10,2, przy średniej wartości 8,0 pH. Badania wykazały wyraźny wpływ częstotliwości karmienia na wielkość przyrostów masy oraz skład chemiczny ciała karpi tak w okresie zimowania, jak i chowie wiosennym. Ogólne przyrosty masy (TG) u ryb karmionych co 4 dni (wariant D) wynosiły 65,1%, a ryb żywionych codziennie 144% (wariant A). Ponadto w wariancie A zawartość lipidów w ciele ryb wzrosła z początkowych 14,9 do 19,4 %, a w wariancie D obniżyła się do 13,0%. W okresie zimowania najbardziej racjonalne okazało się żywienie ryb co 3 dni. W pierwszych dwóch tygodniach okresu wiosennego u ryb nie żywionych codziennie stwierdzono zjawisko wzrostu kompensacyjnego.
Długość i cechy morfologiczne narybku bolenia, Aspius aspius (L., 1758) z wód Międzyodrza
Autor
Andrzej Kompowski, Zbigniew Neja
Strony
29–40
Słowa kluczowe
boleń, Aspius aspius, cechy morfologiczne, Międzyodrze
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Długość (SL) młodocianych boleni złowionych za pomocą włoczka w wodach Międzyodrza zawierała się w przedziale 23-83 mm. Dwa największe osobniki o długości 81 i 83 mm należały do I grupy wieku, a wszystkie pozostałe ryby do grupy 0. Spośród 17 zbadanych cech plastycznych, wyrażonych w procentach długości standardowej, najmniejszą zmienność wykazały długość ogonowa (V = 1,28) oraz długość całkowita (V = 1,37) i długość predorsalna (V = 2,70). Najbardziej zmienną (V = 13,80) była długość podstawy płetwy grzbietowej, stanowiąc od 7,1 do 16,9%; średnio 10,63% SL. Wartość współczynników zmienności pozostałych cech plastycznych zawierała się w granicach od 4,80 do 10,67. Wszystkie badane cechy plastyczne były w sposób statystycznie istotny skorelowane z długością standardową, przy czym najsilniej była skorelowana długość całkowita (r2 = 0,998), zaś najsłabiej długości podstawy płetwy grzbietowej (r2 = 0,792) i odbytowej (r2 = 0,844) oraz pozioma średnica oka (r2 = 0,831). W przypadku 16 badanych cech nie zaobserwowano zmian proporcji ciała wraz ze wzrostem długości standardowej narybku bolenia. Jedynie w przypadku poziomej średnicy oka lepsze od równania prostej dopasowanie do danych empirycznych dał wielomian 2 stopnia, co może świadczyć o krzywoliniowym charakterze zależności tej cechy od SL.
Cechy morfologiczne bolenia, Aspius aspius (L., 1758) z Międzyodrza
Autor
Andrzej Kompowski, Zbigniew Neja
Strony
41–50
Słowa kluczowe
boleń, Aspius aspius, cechy morfologiczne, Międzyodrze
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Populacja boleni z Międzyodrza charakteryzuje się występowaniem 64-77; średnio 68.44 łusek na linii nabocznej. Płetwa grzbietowa zawierała trzy, a niekiedy dwa promienie twarde oraz 8 lub 9; średnio 8.07 promieni miękkich. W płetwie odbytowej występowały trzy lub czasami dwa promienie twarde i 11-15; średnio 12.84 promienie miękkie. Analiza korelacji między 17 pomiarami ciała i SL wykazała istnienie allometrii ujemnej we wzroście poziomej średnicy oka, wysokości płetwy grzbietowej i odbytowej oraz długości głowy. Allometrię dodatnią stwierdzono we wzroście największej wysokości ciała, długości podstawy płetwy grzbietowej i odległości V-A. Stwierdzono występowanie istotnych statystycznie różnic między proporcjami ciała narybku (grupa 0) i osobnikami starszymi.
Opracowanie zawiera wyniki badań potencjału rozrodczego sandacza w polskiej części Zalewu Wiślanego. Określono długość (41,8 cm l.t.) przy której 50% samic osiąga dojrzałość płciową. Oszacowano liczbę samic obecnych w eksploatowanej populacji sandacza Zalewu Wiślanego w latach 1989-2001 oraz ilość ikry (liczbę ziaren) jaką populacja samic sandacza była zdolna corocznie złożyć. Oszacowane ilości składanej ikry wynosiły w zależności od roku od 69 do 114 mld ziaren. Średnia dla okresu dziewięciu lat wyniosła 52 miliardy ziaren ikry. Największą liczbę ziaren ikry samice sandacza Zalewu Wiślanego zdolne były złożyć w latach 1989-1992. Stwierdzono, że duża ilość złożonej ikry sandacza w roku kalendarzowym nie jest równoznaczna z pojawienia się urodzajnego pokolenia. Jedynie w krótkich okresach lat trendy obu zmiennych miały podobny przebieg.
Celem badań było określenie przydatności mieszanek doświadczalnych w żywieniu jesiotra syberyjskiego. W przeprowadzonym teście wzrostowym materiałem doświadczalnym był narybek jesiotra syberyjskiego o średniej masie jednostkowej 8,11 g·szt-1. Badania przeprowadzono w warunkach kontrolowanych - w hali akwaryjnej, w basenach przepływowych o pojemności 60 l. Obsadę jednego basenu stanowiło 12 szt. ryb. Doświadczenie żywieniowe trwało 50 dni, w okresie od 28.05. do 15.07.2001 roku. W badaniach oceniono możliwości substytuowania mączki rybnej izolowanymi preparatami krwi: białkiem plazmy lub mączką z erytrocytów, na poziomach 5, 10 i 15%. Do upostaciowania mieszanek doświadczalnych przygotowanych jako diety izoazotowe i izokaloryczne, wykorzystana została metoda obróbki barotermicznej, tj. ekstruzja. Pasze doświadczalne oceniono na podstawie cech fizycznych i chemicznych. Ponadto w mieszankach oznaczono skład aminokwasowy białka oraz profil kwasów tłuszczowych w lipidach. Do oceny końcowych wyników testów żywieniowych wykorzystane zostały następujące wskaźniki efektywności chowu: współczynnik pokarmowy (FCR), średni dobowy przyrost średniej masy jednostkowej (SGR), wskaźnik retencji białka paszowego (aNPU) oraz współczynnik wydajności wzrostowej białka (PER). Podstawę wnioskowania stanowiła analiza statystyczna przeprowadzona w oparciu o procedury pakietu statystycznego SAS. Uzyskane wyniki badań wykazały, że dodatek preparatów krwi: białka plazmy lub mączki z erytrocytów w ilościach 5, 10 i 15% udziału w diecie w porównaniu do paszy zawierającej 15% mączki rybnej, nie powodował wyraźnego polepszenia wyników chowu narybku jesiotra syberyjskiego.
Celem badań było określenie przydatności mieszanek doświadczalnych w żywieniu jesiotra syberyjskiego. W przeprowadzonym teście wzrostowym materiałem doświadczalnym był narybek jesiotra syberyjskiego o średniej masie jednostkowej 3,59 g·szt-1. Badania przeprowadzono w warunkach kontrolowanych - w hali akwaryjnej, w basenach przepływowych o pojemności 60 l. Obsadę jednego basenu stanowiło 12 osobników ryb. Doświadczenie żywieniowe trwało 50 dni, w okresie od 08.05. do 26.06.2000 roku. W badaniach oceniono możliwości substytuowania mączki rybnej białkiem ziemniaczanym na różnych poziomach (0, 7, 14, 21, 28 i 35%). Do upostaciowania mieszanek doświadczalnych przygotowanych jako diety izoazotowe i izokaloryczne, wykorzystana została metoda obróbki barotermicznej, tj. ekstruzja. Pasze doświadczalne oceniano na podstawie cech fizycznych i chemicznych. Ponadto w mieszankach oznaczono skład aminokwasowy białka oraz profil kwasów tłuszczowych w lipidach. Do oceny końcowych wyników testów żywieniowych wykorzystane zostały następujące wskaźniki efektywności chowu: współczynnik pokarmowy (FCR), średni dobowy przyrost średniej masy jednostkowej (SGR), wskaźnik retencji białka paszowego (aNPU) oraz współczynnik wydajności wzrostowej białka (PER). Podstawę wnioskowania stanowiła analiza statystyczna przeprowadzona w oparciu o procedury pakietu statystycznego SAS. Uzyskane wyniki badań wykazały jednoznacznie, że białko ziemniaczane nie jest przydatne w formułowaniu pełnoporcjowych pasz narybkowych dla jesiotra syberyjskiego. Okazało się, że wraz ze wzrostem udziału tego składnika w mieszankach, pogarszało się wyraźnie wykorzystanie pasz doświadczalnych, co wyrażało się bardzo niskimi przyrostami mas ryb. Dodatek białka ziemniaczanego powyżej 21% powodował występowanie zaburzeń procesów trawiennych u ryb, a w konsekwencji ich zwiększoną śmiertelność.
Swobodnie żyjące nicienie Zatoki Pomorskiej (Bałtyk Południowy). Część 1. Wstępna analiza zmienności nematofauny w rejonie podlegającym bezpośredniemu oddziaływaniu wód rzecznych
Autor
Teresa Radziejewska, Joanna Rokicka-Praxmajer
Strony
85–104
Słowa kluczowe
meiobentos, Nematoda, grupy troficzne, Bałtyk
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Praca przedstawia wstępne wyniki badań nad wolnożyjącymi nicieniami Zatoki Pomorskiej (Bałtyk Południowy), uzyskane poprzez analizę pojedynczych rdzeni osadu pobranego ze stanowiska znajdującego się w południowej części Zatoki w bezpośrednim zasięgu oddziaływania wprowadzanych do niej wód słodkich. Nicienie występujące w próbach osadu pobranych w marcu i lipcu 1996 oraz w maju 1997 roku oznaczono do rodzaju i scharakteryzowano ich pionowe rozmieszczenie w osadzie oraz strukturę taksonomiczną i troficzną, jak również zmiany tych parametrów w czasie. Nicienie były głównym komponentem meiobentosu badanej stacji stanowiąc ponad 90% całkowitej jego liczebności. Zagęszczenie nematofauny w okresie badań wahało się od ok. 1646 osob. (10 cm2)-1 (marzec’96) do ok. 3452 osob. (10 cm2)-1 (lipiec’96). Łącznie zanotowano występowanie 35 rodzajów nicieni. Najliczniej reprezentowany był rodzaj Sabatieria sp. stanowiąc w okresie badań od 23 do 32% całkowitej liczebności meiofauny i od 40 do 55% wszystkich nicieni. Najwyższą różnorodność nicieni, wyrażającą się występowaniem największej ilości ich rodzajów, odnotowano w powierzchniowych warstwach osadu: 0-1cm (lipiec’96, maj’97) i 2-3 cm (marzec’96). W głębszych warstwach osadu (5-7 cm) zaznaczył się wyraźny spadek liczebności, różnorodności taksonomicznej i troficznej Nematoda. Nicienie z rodzaju Sabatieria sp. należące do troficznego typu non-selective deposit feeders penetrowały osad najgłębiej. Rozpatrując strukturę troficzną badanej taksocenozy nicieni stwierdzono, że przez cały okres badań dominowały non-selective deposit feeders (60-80% całkowitej liczebności nicieni). W maju 1997 i w lipcu 1996 zanotowano wzrost, w stosunku do marca 1996, udziału nicieni należących do epistrate feeders (ok. 20% całkowitej liczebności nematofauny) i predators/omnivores (11-16% całkowitej liczebności nematofauny). Udział nicieni należących do selective deposit feeders przez cały okres badań był niewielki i wahał się w granicach od ok. 2 do 6% całkowitej liczebności nematofauny. Uzyskane wyniki wskazują na znaczenie zasilania osadu dennego południowej części Zatoki Pomorskiej materią organiczną, w znacznej ilości dostarczaną z wodami słodkimi, aczkolwiek dla pełnej interpretacji danych niezbędna jest analiza zarówno większej ilości prób z badanej stacji, jak i materiału z innych rejonów Zatoki.
Larwy III-stadium Anisakis simplex (Rudolphi, 1809) (Nematoda; Anisakidae) u śledzi odłowionych jesienią z polskiej strefy Zalewu Wiślanego
Autor
Jerzy Rokicki, Leszek Rolbiecki
Strony
105–110
Słowa kluczowe
Anisakis simplex, śledź Bałtycki, Clupea harengus membrans, Zalew Wiślany, Polska
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Spośród 231 zbadanych śledzi odłowionych jesienią z polskiej strefy Zalewu Wiślanego, u 6.5% stwierdzono larwy III-stadium Anisakis simplex. Pasożyty odnotowano u ryb powyżej 23 centymetrów długości. Występowanie Anisakis simplex u śledzi w okresie jesiennym zwiększa prawdopodobieństwo zarażenia żywicieli przypadkowych, w tym człowieka.
Wpływ rodzaju i wielkości dawek skarmianych pasz na wybrane wskaźniki chowu i stan fizjologiczny zimowanego w wodzie pochłodniczej narybku karpia
Autor
Dorota Odebralska, Jacek Sadowski, Ewa Sobecka, Rajmund Trzebiatowski, Magdalena Wielopolska
Strony
111–120
Słowa kluczowe
wody pochłodnicze, karp, zimowanie, wskaźniki hematologiczne, dawka metaboliczna
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Doświadczenie przeprowadzono od 13.12.1999 do 03.04.2000 roku w Rybackiej Stacji Doświadczalnej, usytuowanej przy elektrowni „Dolna Odra” w Nowym Czarnowie. Materiał obsadowy stanowił karp w wieku 0+ o średniej masie jednostkowej 140 ± 4 g chowany w obsadzie 100 osobników·sadz-1 (50 osob.·m-3). Doświadczenie przeprowadzono w sześciu wariantach, z których każdy obejmował trzy powtórzenia. Ryby żywiono co drugi dzień paszami w dawkach metabolicznych: 0,6% w jednej i 1,2% w dwóch porcjach w odstępach około 6 h. W doświadczeniu użyto dwóch ekstrudowanych pasz przemysłowych: Dan-ex 2545, Aller 37/12 oraz jednej granulowanej (Cargill 2806). Na podstawie wartości FCR, przyrostu całkowitego (TG) i zużycia paszy na kg przezimowanej ryby (FC) stwierdzono, że najkorzystniejsze jest skarmianie pasz Aller 37/12 i Dan-ex 2545 w dawce 0,6% masy metabolicznej, natomiast najkorzystniejsze wartości wskaźników hematologicznych (RBC, WBC, Hb, Ht, MCH, MCHC, MCV) uzyskano u ryb żywionych paszą Dan-ex 2545 w dawce 0,6%.
Celem przeprowadzonych badań było porównanie wskaźników hematologicznych krwi narybku karpi chowanego w wodzie pochłodniczej i żywionego dwoma paszami (DAN-Ex 2545 i Aller Aqua Carp Grow) zadawanych w siedmiu różnych wariantach doświadczalnych obejmujących wyłączne żywienie poszczególnymi paszami oraz warianty z żywieniem przemiennym. Z każdego wariantu pobrano krew od 5 osobników i oznaczono w niej podstawowe wskaźniki hematologiczne takie jak: ilość białka ogólnego w krwi. zawartość hemoglobiny, MCH, ilość erytrocytów i leukocytów oraz procentową strukturę leukocytów i wymiary erytrocytów. Na podstawie przeprowadzonych analiz stwierdzono, że narybek karpi charakteryzował się wysokim poziomem białka osocza krwi i dużą liczebnością leukocytów, przy jednocześnie niskiej zawartości hemoglobiny. Ponadto nie stwierdzono wpływu sposobu karmienia na parametry krwi, wobec czego uznano, że najkorzystniejszym sposobem będzie wariant w danej chwili najtańszy.