Analizowano wpływ piętrzenia wód w projektowanym zbiorniku retencyjnym na położenie zwierciadła wód gruntowych w jego otoczeniu. Rozpatrzono cztery warianty piętrzenia. Określono zasięg oddziaływania zbiornika na wody gruntowe w warunkach ruchu ustalonego, zbadano również wpływ krótkotrwałego maksymalnego piętrzenia do rzędnej korony zapory oraz wpływ zwiększonego zasilania ze strefy aeracji w okresie opadowym na poziom wód gruntowych. W badaniach wykorzystano autorski model matematyczny, płaski w planie, oparty na dwuwymiarowym niestacjonarnym równaniu Boussinesqa. Do rozwiązania równania różniczkowego zastosowano metodę elementów skończonych. Stwierdzono, że wysokość piętrzenia wody w zbiorniku istotnie wpływa na zasięg jego oddziaływania na wody gruntowe, natomiast ani krótkotrwałe spiętrzenie w okresie powodziowym, ani zwiększone zasilanie ze strefy aeracji w okresie opadowym nie powoduje istotnego przyrostu stanów wód gruntowych. Dzięki przeprowadzonym symulacjom komputerowym można było na etapie projektowania przyjąć bezpieczny wariant piętrzenia, nie zagrażający obiektom budowlanym znajdującym się w sąsiedztwie zbiornika.

W latach hydrologicznych 2000−2004 prowadzono badania w zlewni rzeki Małej Wełny (do przekroju Kiszkowo) charakteryzującej się wysokim wskaźnikiem jeziorności. Na podstawie sporządzonego bilansu wodnego określono zmiany retencji w zlewni, a następnie poszukano zależności między zmianami retencji a wysokością opadów atmosferycznych i zmianami stanów wody gruntowej. Zmiany retencji były dodatnio skorelowane zarówno z miesięcznymi i rocznymi sumami opadów, jak i ze zmianami stanów wody gruntowej w dwóch wybranych studzienkach pomiarowo-kontrolnych położonych w odległości 135 i 250 m od rowu opaskowego. A zatem, na podstawie zmian stanów wody gruntowej w tych studzienkach można oszacować zmiany retencji w zlewni.

Na podstawie comiesięcznych pomiarów wykonywanych w okresie wegetacyjnym (IV−IX) 2005 r. w warstwach 0−10, 20−30, 40−50, 65−75 i 90−100 cm czterech charakterystycznych profili glebowych oceniano stan uwilgotnienia gleb w lewobrzeżnej części doliny Odry powyżej nowo budowanego stopnia wodnego Malczyce. Zmiany zapasów wody gruntowej w profilach analizowano w odniesieniu do przebiegu opadów atmosferycznych, głębokości zalegania wód gruntowych oraz stanów wody w Odrze. Określono podstawowe właściwości fizyczne gleb i sporządzono krzywe retencyjności wodnej, a na ich podstawie wyznaczono przedziały wilgotności odpowiadające charakterystycznym stanom uwilgotnienia. Okres badań charakteryzował się opadami zbliżonymi do normalnych. Z powodu dość głębokiego zalegania zwierciadła wody gruntowej w sąsiedztwie profili glebowych (we wszystkich punktach pomiarowych na głębokości przekraczającej 1,5 m, a w części obszaru nawet większej od 4 m) badane wierzchnie warstwy gleby były zasilane tylko opadami atmosferycznymi i ich uwilgotnienie nie zależało od położenia wód gruntowych. Uwilgotnienie kształtowało się korzystniej w profilach nr 7 i 10: przez większą część okresu badań zapasy wody w warstwie 0−50 cm mieściły się w przedziale między polową pojemnością wodną a pojemnością okresu suszy. W profilach nr 8 i 9 sytuacja była gorsza; w pierwszym z nich sumy zapasów wilgoci glebowej zarówno w warstwie 0−50 cm, jak i 0−100 cm przeważnie układały się poniżej wartości odpowiadającej punktowi trwałego więdnięcia.

W artykule przedstawiono zmiany hydro- i morfologiczne potoku Targaniczanka po przejściu gwałtownej fali powodziowej w dniu 24 sierpnia 2005 r. Powódź spowodowała uszkodzenia lub zniszczenie mostów drogowych znajdujących się w środkowym i dolnym biegu Targaniczanki, uszkodzeniu uległy też budynki zlokalizowane zbyt blisko koryta potoku. Przebieg i skutki powodzi omówiono na tle parametrów zlewni, opadu, formowania się fali powodziowej, przekrojów poprzecznych potoku, krzywych wydatku oraz uziarnienia w korycie potoku. Ponieważ zlewnia Targaniczanki jest niekontrolowana, do opisu formowania się fali powodziowej zastosowano model opad--odpływ. Pomiary granulometryczne umożliwiły określenie warunków stabilności dna, co w powiązaniu z pomiarami przekrojów poprzecznych pozwoliło na określenie szorstkości i krzywej wydatku. Parametry hydrauliki koryta potoku po powodzi porównano z wynikami symulacji dla przekroju stabilnego. Przyczyną częstych i gwałtownych wezbrań potoku są parametry fizjograficzne jego zlewni. Przepływ, który wystąpił w krytycznym dniu, znacznie przekroczył Q1%. Zachwianie stabilności hydrodynamicznej potoku i uszkodzenie mostów wskazuje, że zabudowę potoku należy przeprojektować.

Praca zawiera wyniki badań nad równomiernością wypływu ścieków z przewodów drenażu rozsączającego. Uwzględniono dwa typy przewodów z otworami nawierconymi w dnie: typ I − o rozstawie otworów 0,50 m, typ II − o rozstawie otworów 0,25 m, oraz sześć wartości obciążeń hydraulicznych od 24 do 120 dm³. Badania laboratoryjne, w których zamiast ścieków stosowano wodę, przeprowadzono w złożu gruntowym z piasku średniego. Stwierdzono, że rozsączanie z przewodu typu I o większym rozstawie otworów jest bardziej równomierne niż z przewodu typu II, przy czym równomierność wypływu z przewodów obu typów maleje wraz ze wzrostem obciążenia rurociągów.

Oceniano możliwość zastosowania sztucznych sieci neuronowych do pre-dykcji szeregów czasowych stanów wody i przepływów rzecznych. Dane do obliczeń obejmowały szeregi czasowe codziennych stanów wody i przepływów w przekrojach wodowskazowych Gdów i Stróża na rzece Rabie oraz Marwin na potoku Krzyworzeka w latach hydrologicznych 1979−1981, a także dobowe sumy opadów atmosferycznych w latach 1978−1981 z posterunku meteorologicznego w Dobczycach. Dla szeregów cza-sowych stanów wody i przepływów utworzono dwie odrębne sieci neuronowe. Zdecydowano się na budowę sieci perceptronowych o zróżnicowanej architekturze. Analiza wykazała, że efektywność sieci perceptronowej w predykcji stanów i przepływów wody w przekroju Gdów na Rabie jest większa wówczas, gdy jako parametry wejścia zostaną przyjęte stany wody lub przepływy w przekroju Stróża na Rabie i przekroju Marwin na Krzyworzece oraz dobowe sumy opadów w Dobczycach, niż gdy w modelu nie uwzględni się opadów. Nieco lepsze wyniki predykcji otrzymano dla przepływów niż dla stanów wody, co może wynikać z nieco innych czynników determinujących kształtowanie się przepływu.