Zasadniczym warunkiem wzrostu konkurencyjności przemysłu spożywczego w Polsce jest rozwój działalności innowacyjnej. W latach 1997–2006 nastąpił dwukrotny wzrost nakładów finansowych na działalność innowacyjną. Przeznaczono je w głównej mierze na zakup i modernizację maszyn, urządzeń technicznych oraz narzędzi i środków transportu. Mimo zachodzących zmian, udział wyrobów nowych i zmodernizowanych w produkcji sprzedanej przemysłu spożywczego jest niski i w 2005 roku wynosił 11%. Głównymi celami działalności innowacyjnej przedsiębiorstw przemysłu spożywczego była poprawa jakości wyrobów, zwiększenie asortymentu wyrobów oraz otwarcie nowych rynków lub zwiększenie udziału w rynku.

Celem artykułu jest zabranie głosu w dyskusji na temat rządowej propozycji zmian wprowadzenia w Polsce w 2009 roku dwóch stawek podatku dochodowego od osób fizycznych 18% i 32% w miejsce obecnych (2008 rok ) trzech 19%, 30% i 40%, a następnie w 2011 lub 2012 roku podatku liniowego z jedną stawką na poziomie 18%. Opracowanie przedstawia i ocenia obecnie istniejący system podatku dochodowego od osób fitycznych na podstawie próby złożonej z podatników miasta i powiatu siedleckiego. Podjęto w nim próbę określenia wpływu tego podatku na sytuację ekonomiczno-społeczną miasta i powiatu siedleckiego.

W badaniach zanalizowano wpływ zasad obliczania cen jaj wylęgowych na wyniki ekonomiczne lęgów piskląt kurcząt brojlerów, uzyskane w Zakładzie Wylęgu Drobiu w Kisielanach, w 2007 roku. Cena jaja wylęgowego dostarczonego przez producenta do Zakładu zależała od wartości biologicznej jaj czyli procentu wylęgu z jaj nałożonych, poprzez doliczenie (dodatniej lub ujemnej) bonifikaty do ceny podstawowej. Wartość bonifikaty była związana z wylęgowością jaj. W pierwszej części pracy oszacowano hipotetyczne wartości produktu przeciętnego dla 100 tys. sztuk zakupionych jaj z uwzględnieniem wartości procentu wylęgu z zakresu od 70,1% do 90,0% i przewidzianej bonifikaty. W drugiej części obliczono wartości produkcji, kosztów zmiennych i produktu przeciętnego dla wyników 200 lęgów, uzyskanych w 2007 roku, w badanym Zakładzie. Stwierdzono, że jaja wylęgowe charakteryzowały się wylęgowością z przedziału od 31% do 89%. To zróżnicowanie znalazło odzwierciedlenie w analizowanych wynikach ekonomicznych lęgów piskląt.

Liczba, wielkość i struktura gospodarstw rolnych w Polsce różni się zasadniczo na tle sektorów rolnych w pozostałych państwach Unii Europejskiej. Dostępne dane wskazują, że pozycja ekonomiczna gospodarstw rolnych w kraju po 2004 roku nie poprawiła się w istotny sposób. Działalność rolnicza stanowi główne źródło utrzymania dla zaledwie 25% z nich. Jednocześnie polskie gospodarstwa charakteryzują się relatywnie niską wydajnością nakładów pracy. Liczne i słabe ekonomicznie podmioty rolne mają ograniczone możliwości konkurowania na rynku. Stąd też koniecznym jest większe ukierunkowanie polityki rolnej w Polsce na podnoszenie efektywności produkcji. Istotną jest również kwestia zapewnienia miejsca pracy dla osób odchodzących z rolnictwa. W przeciwnym razie gospodarstwa będą skazane na kosztowną pomoc socjalną, która utrwalać będzie postawy wyczekujące i roszczeniowe wśród wiejskiej społeczności.

Wzrost obaw o zdolność przetrwania w przyszłości ma miejsce w wielu współczesnych organizacjach, szczególnie w przypadku dotkliwych zakłóceń w prowadzeniu działalności gospodarczej. Praktycznym wymiarem zdolności przetrwania jest identyfikacja ryzyka. W przypadku ciągłego ryzyka dochodzi do sytuacji, kiedy zarządzanie nim nie jest prowadzone prawidłowo. Niemożność zarządzania ryzykiem polega bowiem na niezdolności do podejmowania decyzji planistycznych oraz oceny stopnia realizacji celów. Zrozumienie ryzyka prowadzenia działalności gospodarczej wymaga spełnienia trzech kryteriów: pełnego zrozumienia procesów gospodarczych, aktywnych instrumentów i narzędzi generowania scenariuszy odnośnie możliwych efektów ryzyka, ram lub modelu ryzyka oraz wspólnego języka do dyskusji na temat ryzyka.

Zmiany społeczno-gospodarcze na wsi polskiej w okresie transformacji ustrojowej spowodowały spadek rozwoju gospodarstw chłopskich. Brak rynków zbytu na produkty rolnicze, wzrost bezrobocia spowodowany odpływem ludności wiejskiej z pracy w przemyśle, rozdrobnione i nieaktywne gospodarstwa powodują konieczność poszukiwania nowych dróg do zabezpieczenia bytu w zubożałych rodzinach chłopskich. Jedną z takich dróg jest aktywizacja działalności rolników poprzez wykorzystanie istniejących zasobów na obszarach wiejskich. Poszukiwanie nowych źródeł dochodów ukierunkowane zostało na rozwój działalności pozarolniczej. Na bazie istniejących zasobów rolnicy podejmują działalność agroturystyczną, która przynosi do ich gospodarstw domowych dodatkowe dochody. Barierą rozwoju agroturystyki są ograniczone środki finansowe będące w dyspozycji władz samorządowych, a potrzebne na rozwój i promocję turystyki na obszarach wiejskich. Bez finansowego wsparcia zarówno ze środków Unii Europejskiej, jak również samorządów lokalnych dynamiczny rozwój agroturystyki na terenach wiejskich nie będzie możliwy.

Celem pracy jest określenie efektywności produkcji roślinnej w okresie przestawiania na system rolnictwa ekologicznego w porównaniu do produkcji realizowanej metodami konwencjonalnymi. Przeprowadzono doświadczenie polowe, na podstawie którego ustalono charakterystykę zmian w produkcyjności poszczególnych roślin i całych płodozmianów w okresie przestawiania systemu uprawy roślin z konwencjonalnego na ekologiczny. Przeprowadzono rachunek kosztów, obliczono zyski oraz wskaźniki opłacalności. Uzyskane wyniki pozwoliły ustalić ekonomiczne konsekwencje związane z przestawianiem uprawy roślin z metody konwencjonalnej na system rolnictwa ekologicznego. Przestawianie produkcji konwencjonalnej na system ekologiczny nie powoduje drastycznych zmian efektywności ekonomicznej produkcji. Zyski (bez uwzględnienia dopłat do produkcji) w dwuletnim okresie przestawiania zostały ograniczone średnio o około 25,0%. Wykorzystywanie systemu dopłat bezpośrednich i dopłat związanych z przestawianiem gospodarstw na system ekologiczny pozwala na zniwelowanie tych negatywnych skutków finansowych.

W opracowaniu przedstawiono sytuację mleczarstwa w województwie dolnośląskim oraz omówiono źródła i strukturę zaopatrzenia regionu w artykuły mleczarskie. Badaniami objęto sklepy, placówki gastronomiczne, stołówki i przedsiębiorstwa produkcyjne zlokalizowane w pięciu miastach. Wyniki przeprowadzonej analizy potwierdzają istnienie znaczących niedoborów mleka z własnej bazy surowcowej i dowodzą, że w dostawach nabiału przeważają produkty wytworzone poza Dolnym Śląskiem, a dominującą rolę w tym zakresie pełni województwo wielkopolskie.

W artykule przedstawiono warunki podejmowania działalności gospodarczej na obszarach wiejskich z uwzględnieniem m.in. motywów, jakimi kierowali się przedsiębiorcy przy podejmowaniu decyzji o założeniu przedsiębiorstwa oraz o wyborze kierunku działania. Badania empiryczne, obejmujące populację 44 przedsiębiorców, przeprowadzono w 2008 r. na terenie czterech wybranych gmin podregionu olsztyńskiego, tj. Bartoszyce, Lidzbark Warmiński, Dywity oraz Świątki. Z analizy uzyskanych odpowiedzi wynika, iż przygotowanie do uruchomienia działalności gospodarczej zajmowało ankietowanym średnio kilkanaście miesięcy, a jako główne motywy założenia własnej firmy wskazywano najczęściej utratę poprzedniej pracy i zagrożenie bezrobociem, chęć wykorzystania nadarzającej się okazji oraz zapotrzebowanie na dane dobra lub usługi na rynku docelowym. Przy wyborze kierunku działalności co trzeci ankietowany zdawał się na przypadek, a co czwarty kierował się zapotrzebowaniem rynku.

Wspólna Polityka Rolna jest jedną z najstarszych polityk europejskich. Jej cele ewoluowały wraz ze zmianą sytuacji na arenie międzynarodowej. Obecnie WPR powinna zmierzać w kierunku zintegrowanego podejścia w zrównoważonym rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich. Spośród wszystkich gospodarstw na obszarach wiejskich zaledwie połowę stanowią gospodarstwa rolne. Rolnicy nie są jedynym, ale głównym beneficjentem Wspólnej Polityki Rolnej. Korzystają z niej również konsumenci, mieszkańcy miast i użytkownicy obszarów wiejskich. Ze względu na złożoność zagadnienia produkcji rolnej i jej powiązań z otoczeniem, w polityce rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich nie można pomijać żadnej ze sfer: ekonomicznej, społecznej czy środowiskowej.

Artykuł przedstawia zmiany w polityce wobec wsi i rolnictwa Unii Europejskiej w latach 2007–2013. Przedstawiono genezę Wspólnej Polityki Rolnej i jej pierwotne cele. Opisano także podstawowe formy wsparcia producentów rolnych i mieszkańców terenów wiejskich oraz ich ewolucję w kolejnych latach. Zaprezentowano istotę przemian Wspólnej Polityki Rolnej w Unii Europejskiej w obecnym okresie budżetowym, zarówno w zakresie mechanizmów wsparcia, jak i organizacji oraz źródeł finansowania. W podsumowaniu opisano wybrane scenariusze kształtu polityki rolnej po roku 2013, rozważane w projektach instytucji kierowniczych Unii Europejskiej.

Celem niniejszego opracowania jest dokonanie oceny wyników realizowanego w województwie zachodniopomorskim w latach 2002–2005 Programu Aktywizacji Obszarów Wiejskich. Program, jako instrument polityki państwa miał do spełnienia trzy główne cele: zwiększenie pozarolniczego zatrudnienia na obszarach wiejskich, wsparcie procesu wzmacniania samorządów szczebla lokalnego i regionalnego oraz rozwoju regionalnego, pomoc w budowie zaplecza instytucjonalnego niezbędnego do uzyskania przedakcesyjnych i strukturalnych funduszy Unii Europejskiej. Realizacja PAOW nie zmieniła diametralnie obrazu polskiej wsi (budżet Programu wynosił, łącznie ze środkami krajowymi 297,9 mln euro). Finansowy wymiar Programu w stosunku do skali potrzeb występujących na terenach wiejskich województwa zachodniopomorskiego był relatywnie niewielki.

Niniejszy artykuł prezentuje, w jakim stopniu gminy i miasta na prawach powiatu województwa zachodniopomorskiego wykształciły odpowiednie struktury i procedury pozwalające na wdrożenie budżetu zadaniowego. W artykule wyszczególniono jednostki samorządu terytorialnego, które prowadzą budżet w formie zadaniowej oraz jednostki, które deklarują zamiar wprowadzenia budżetu zadaniowego. Zaprezentowano również przyczyny sporadycznego występowania budżetu zadaniowego w gminach i miastach na prawach powiatu województwa zachodniopomorskiego. Ponadto przedstawiono kierunki pomocy, z których jednostki samorządu terytorialnego zamierzają skorzystać przy wdrażaniu budżetu zadaniowego. W artykule przedstawiono również, jak kształtuje się zapotrzebowanie na informacje dotyczące budżetu zadaniowego w gminach planujących wdrożenie tego rodzaju budżetowania.

Opracowanie ma na celu krótką charakterystykę polskiej gospodarki rybnej w okresie 2004-2007. Następnie, prezentuje ogólne założenia Narodowej Strategii Rozwoju Rybołówstwa (NSRR) i Program Operacyjny (PO) „Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich” na lata 2007–2013 w kontekście Wspólnej Polityki Rybackiej UE, jak również ekosystemowego podejścia do gospodarki rybnej. Niestety, priorytety w NSRR i w PO zostały różnie nazwane, co utrudnia ich porównanie. Po raz pierwszy jednakże występuje tendencja do wzmocnienia lokalnego kontekstu rozwoju rybołówstwa a PO zawiera nowe, ekosystemowe podejście. Nie wydaje się możliwe odwrócenie negatywnych tendencji w polskich połowach ryb ani zmniejszenie zależności przetwórstwa ryb od importu surowca do 2013 roku. Jednak, możliwa jest poprawa środowiska naturalnego ryb oraz konkurencyjności sektora, to ostatnie głównie dzięki inwestycjom podnoszącym jakość surowców oraz przetworów rybnych.