Bazylia pospolita jest rośliną jednoroczną należącą do rodziny jasnotowatych (Lamiaceae). Istnieje wiele odmian bazylii, które charakteryzują się różnym zabarwieniem liści (zielone, fioletowe) i kwiatów (białe, różowe) W doświadczeniu przeprowadzonym w latach 2007–2008 badano wpływ nawożenia azotem, w dawkach 50, 150 i 250 kg N·ha^-1 oraz nawadniania na plonowanie i stan odżywienia bazylii o czerwonych liściach uprawianej z rozsady. Bazylia dodatnio reagowała na nawadnianie, zwyżka plonu pod wpływem nawadniania wynosiła od 97.37% do 25.36% w kolejnych latach uprawy. Również dawka azotu wpływała korzystnie na plon ziela bazylii. Największy plon odnotowano przy dawce 150–250 kg N·ha^-1. Największą ilość azotanów odnotowano u roślin nawożonych dawką 250 kg N·ha^-1. Ich zawartość wahała się od 697do 938 mg·kg^-1 ś.m. Poziom makroelementów zależał zarówno od nawadniania, jak i dawek azotu. Nawadnianie powodowało zmniejszenie ilości fosforu, potasu i wapnia, natomiast zwiększenie zawartości magnezu. Największe wartości fosforu i magnezu uzyskano przy dawce 150 kg N·ha^-1, natomiast potasu i wapnia przy dawce 250 kg N·ha^-1.

Związki polifenolowe zawarte w kapuście czerwonej charakteryzują się dużą aktywnością antyutleniającą, dzięki czemu chronią komórki organizmu ludzkiego przed zmianami oksydacyjnymi. W doświadczeniu polowym przeprowadzonym w latach 2007–2009 w Katedrze Ogrodnictwa Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu badano wpływ zróżnicowanych dawek azotu na plon, skład chemiczny i aktywność antyoksydacyjną kapusty czerwonej. Azot w postaci saletry amonowej był stosowany w dawkach: 50 kg N·ha^-1; 150 kg N·ha^-1 i 250 (150 + 100) kg N·ha^-1. W połowie maja nasiona kapusty czerwonej odmiany Langendijker zostały wysiane punktowo do wielodoniczek. Rozsadę sadzono pod koniec maja na poletka o powierzchni 5 m². We wrześniu przeprowadzono zbiór roślin, oceniając plon handlowy i plon ogólny. W próbach kapusty czerwonej oceniano zarówno zawartość azotanów, witaminy C, cukry ogółem i redukujące, polifenole, antocyjany, jak i suchą masę i ekstrakt. Do zbadania właściwości antyoksydacyjnych wykorzystano testy DPPH i ABTS. Stwierdzono, że optymalną dawką azotu dla kapusty głowiastej czerwonej odmiany Langendijker było 150 kg N·ha^-1. Najwięcej antocyjanów stwierdzono w liściach kapusty czerwonej nawożonej umiarkowaną dawką N do 150 kg N·ha^-1. Największą aktywność antyoksydacyjną stwierdzono w częściach jadalnych kapusty czerwonej nawożonej azotem w dawce 50 kg N·ha^-1, natomiast poziom zawartości polifenoli był najniższy przy nawożeniu azotem w dawce 250 kg N·ha^-1.

Ważnym elementem proekologicznej uprawy warzyw jest stosowanie międzyplonowych roślin okrywowych. Oddziałują one korzystnie na środowisko glebowe, ograniczając zużycie nawozów mineralnych i chemicznych środków ochrony roślin, pozwalają na utrzymanie trwałej żyzności gleby, a jednocześnie uzyskanie wysokiej i dobrej jakości plonów. Badania przeprowadzono w latach 2002–2005 w RSD Zawady należącej do Akademii Podlaskiej. Przedmiotem badań był wpływ roślin okrywowych (facelia, wyka jara, seradela, owies) przyorywanych jesienią, wiosną lub pozostawionych jako okrywa bez przyorania na plonowanie kapusty czerwonej i włoskiej oraz zawartość suchej masy i witaminy C w częściach użytkowych kapusty białej i włoskiej. Efekty ich stosowania porównano z kontrolą bez mulczowania. Uprawiano kapustę głowiastą białą ‘Masada F₁’, czerwoną ‘Koda’ i włoską ‘Wirosa F₁’. Najlepszym działaniem plonotwórczym, niezależnie od terminu przyorania, w uprawie kapusty czerwonej charakteryzowała się okrywa z seradeli, a w uprawie kapusty włoskiej z facelii. Biomasa owsa przyorana jesienią sprzyjała gromadzeniu suchej masy, a przyorana wiosną – witaminy C w kapuście białej. Okrywa z facelii przyorana jesienią wpłynęła na zwiększenie zawartości suchej masy i witaminy C w kapuście włoskiej.

Burak liściowy jest warzywem o krótkim okresie wegetacji, przydatnym zarówno do uprawy przedplonowej, jak i poplonowej. Roślina ta ma nieduże znaczenie gospodarcze w Polsce i jak dotąd brak jest danych w literaturze na temat jej reakcji na nawożenie azotem oraz wpływu tego pierwiastka na skład chemiczny części jadalnych przy zbiorze. W doświadczeniu polowym przeprowadzonych w latach 2004–2006 oceniano wpływ jednorazowych i podzielonych dawek azotu (50, 100, 100 + 50, 150, 150 + 50, 200 kg∙ha^-1) na plonowanie i jakość buraka liściowego. Siew nasion buraka liściowego odmiany Lukullus przeprowadzono w połowie kwietnia, pozostawiając rośliny po przerywce w rozstawie 40 × 25 cm. Jednorazowy zbiór liści wykonywano w dniach 8–10 lipca, pobierając jednocześnie odrębne próbki blaszek i ogonków liściowych do oceny zawartości suchej masy, witaminy C, cukrów, N ogółem, azotanów, P, K, Ca i Mg. Wyniki przeprowadzonych badań wskazują, że wzrost dawki azotu z 50 do 100 kg∙ha^-1 miał korzystny wpływ na plonowanie buraka liściowego, natomiast wyższe dawki tego składnika spowodowały jedynie niewielki i nieistotny wzrost plonu. Rosnące dawki azotu przyczyniły się do zwiększonej zawartości N ogółem i azotanów zarówno w blaszkach, jak i ogonkach, a także magnezu w ogonkach liściowych, przy jednoczesnym obniżeniu zawartości cukrów w blaszkach. Niezależnie od zastosowanej dawki azotu, blaszki liściowe zawierały większe ilości suchej masy, cukrów, N ogółem i Mg, natomiast ogonki – wapnia i azotanów.

Obecnie prowadzone są badania dotyczące doskonalenia technologii uprawy melona w makroregionach Polski charakteryzujących się zróżnicowanymi warunkami klimatycznymi. Polegają one na stosowaniu w uprawie melona osłon z folii PE perforowanej i włókniny PP oraz ściółkowaniu gleby materiałami organicznymi bądź mineralnymi. Obecnie prowadzone są badania dotyczące doskonalenia technologii uprawy melona w makroregionach Polski charakteryzujących się zróżnicowanymi warunkami klimatycznymi. Polegają one na stosowaniu w uprawie melona osłon z folii PE perforowanej i włókniny PP oraz ściółkowaniu gleby materiałami organicznymi bądź mineralnymi. Dwuczynnikowe doświadczenie polowe z melonem przeprowadzono w latach 2004–2008 w Ogrodzie Zakładu Dydaktyczno-Doświadczalnego Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Pierwszy czynnik stanowiły rośliny 4 odmian melona polskiej hodowli: Malaga F₁, Melba, Oliwin oraz Seledyn F₁ polecane do uprawy polowej i przyspieszonej. Czynnikiem drugim były sposoby osłony roślin i okrycia gleby. W cyklu pięcioletnim poza nieosłanianą kontrolą przebadano wpływ na wzrost i plonowanie melona następujących osłon: z folii PE o 100 otworach na 1 m², z włókniny PP o masie 17 g·m^-2, z czarnej folii PE do ściółkowania gleby, z czarnej folii PE do ściółkowania gleby + osłanianie roślin folią PE o 100 otworach na 1 m², z czarnej folii PE do ściółkowania gleby + osłanianie roślin włókniną PP. Analizując skład chemiczny owoców, wykazano, że zawartość suchej masy, kwasu L-askorbinowego i cukrów ogółem była większa w częściach jadalnych odmian heterozyjnych. Rodzaj osłony roślin i okrycia gleby istotnie różnicował poziom zawartości suchej masy w częściach jadalnych melona, natomiast nie powodował istotnych zmian w zawartości pozostałych składników organicznych. Poziom azotanów w owocach melona kształtował się w większości przypadków poniżej dopuszczalnej normy. Najmniejszą ich ilość nagromadziły owoce odmiany Oliwin z obiektu kontrolnego.

Asahi SL stymuluje procesy życiowe roślin, jak również wzrost i rozwój oraz wpływa ma procesy fizjologiczne i biochemiczne, co często prowadzi do zwiększenia wytwarzanej biomasy i plonowania. Powszechną jest jednak opinia, że pozytywny wpływ preparatu ma miejsce, tylko wtedy, gdy rośliny rosną w niekorzystnych warunkach. Celem pracy były ocena stymulującego wpływu Asahi SL na rośliny rzodkiewnika pospolitego oraz szarłatu ozdobnego rosnące w warunkach optymalnych. Rośliny traktowane Asahi SL były, wyższe oraz bardziej zaawansowane w rozwoju, szczególnie generatywnym. Preparat podwyższał akumulację biomasy głównie poprzez poprawę sprawności aparatu fotosyntetycznego, która przejawiała się zwiększeniem (i) powierzchni liści, (ii) zawartości chlorofilu oraz (iii) intensywności fotosyntezy. Preparat miał niewielki wpływ na mierzone parametry fluorescencji chlorofilu a. Mimo wyższej transpiracji i obniżonych oporów dyfuzyjnych, u roślin traktowanych preparatem, ich RWC się nie zmieniło, co tłumaczyć można zwiększonym pobieraniem wody z podłoża. Uzyskane w tych badaniach wyniki dowodzą, że Asahi SL działa pozytywnie także na rośliny rosnące w warunkach optymalnych.

Nawożenie roślin jodem może być alternatywnym źródłem tego pierwiastka stosowanym w diecie człowieka. Wpływ jodu na gospodarkę azotową roślin jest zagadnieniem, które jak do tej pory nie zostało jeszcze rozpoznane. Dlatego też istnieje pilna potrzeba określenia wpływu aplikowanego jodu roślinom na akumulację azotanów. Celem badań określenie wpływu form jodu (I^- i IO₃^-) aplikowanego doglebowo i dolistnie na akumulację azotanów oraz zawartość wybranych składników w roślinach rzodkiewki. W badaniach wyróżniono następujące warianty dolistnej i doglebowej aplikacji jodu: 1 – kontrola (bez aplikacji jodu), 2 – aplikacja dolistna w formie KI, 3 – aplikacja dolistna w formie KIO₃, 4 – nawożenie doglebowe w formie KI, 5 – nawożenie doglebowe w formie KIO₃, 6 – nawożenie doglebowe + dolistna aplikacja w formie KI, 7 – nawożenie doglebowe + dolistna aplikacja w formie KIO₃. Nawożenie doglebowe jodem zastosowano przedsiewnie w dawce 15 mg I·dm^-3 gleby. Dokarmianie dolistne tym pierwiastkiem zastosowano dwukrotnie, stosując roztwór jodu w stężeniu czystego składnika 0,2% w dawce cieczy roboczej 0,4 dm³·m^-2. We wszystkich obiektach traktowanych jodem stwierdzono zwiększenie zawartości jonów amonowych w zgrubieniach rzodkiewki w porównaniu z kontrolą. W zgrubieniach roślin z kombinacji nr 2 i 6, jak również w mniejszym stopniu z kombinacji nr 7, stwierdzono znaczące zwiększenie zawartości wolnych aminokwasów. Nie stwierdzono istotnego wpływu badanych kombinacji na zawartość suchej masy, azotanów(V), azotanów(III) w liściach i zgrubieniach oraz na zawartość barwników asymilacyjnych i jonów amonowych w liściach, jak i na zawartość cukrów rozpuszczalnych w zgrubieniach rzodkiewki.

Szalotka należy do warzyw szczególnie zasobnych we flawonoidy, kwasy fenolowe i inne związki o właściwościach antyoksydacyjnych. Spośród warzyw cebulowych wyróżnia się także dobrą trwałością przechowalniczą. Badania przeprowadzone w latach 2007–2009 obejmowały ocenę zawartości suchej masy, flawonoidów i kwasów fenolowych w cebulach szalotki tuż po zbiorze i dosuszeniu oraz po długotrwałym przechowywaniu (5 miesięcy w temperaturze 0–1°C i wilgotności 86%). W badaniach uwzględniono 3 odmiany szalotki: ‘Ambition F₁’, ‘Bonilla F₁’ i ‘Matador F₁’. Cebule tych odmian uzyskano z sadzenia rozsady. Do analiz chemicznych wybrano próby cebul o średnicy 25–30 mm, gdyż takie stanowiły największy udział w uzyskanym plonie. Zawartość cukrów ogółem i redukujących, flawonoidów (w przeliczeniu na kwercetynę) oraz kwasów fenolowych (w przeliczeniu na kwas kawowy) oznaczono w łuskach mięsistych, natomiast w łuskach suchych tylko zawartość flawonoidów i kwasów fenolowych. Sucha masa łusek mięsistych u badanych odmian szalotki wynosiła średnio 16.65%. Spośród trzech badanych odmian istotnie większą suchą masą wyróżniały się cebule odmiany ‘Bonilla F₁’ (średnio 18,03%). Zawartość cukrów ogółem w cebulach szalotki wynosiła średnio 6,32% tuż po zbiorze i 5,71% po 5 miesiącach przechowywania. Podobnie jak w przypadku suchej masy, cebule odmiany ‘Bonilla F₁’ okazały się najbardziej zasobne zarówno w cukry ogółem, jak i redukujące. Badane odmiany różniły się istotnie zawartością flawonoidów i kwasów fenolowych zarówno w łuskach suchych, jak i mięsistych. U wszystkich odmian łuska sucha zawierała ponad 50 razy więcej flawonoidów i ponad 34 razy więcej kwasów fenolowych, w porównaniu z łuską mięsistą. Długotrwałe przechowywanie cebul szalotki wpłynęło istotnie na zmniejszenie zawartości flawonoidów, nieznaczne zmniejszenie cukrów ogółem, lecz istotne zwiększenie zawartości kwasów fenolowych. Spośród badanych odmian ‘Ambition F₁’ charakteryzowała się najmniejszą zawartością wszystkich analizowanych składników.

Endywia, podobnie jak pozostałe warzywa liściowe, jako roślina roczna o krótkim okresie wegetacji, jest skłonna do gromadzenia azotanów. Celem przeprowadzonych w latach 2007–2009 badań była ocena wpływu różnych dawek azotu na wzrost, plonowanie i wartość odżywczą dwóch odmian endywii Excel i Cigal. Porównywano działanie dwóch rodzajów nawozów: saletry amonowej oraz Entec 26, zawierającego inhibitor nitryfikacji DMPP. Na podstawie uzyskanych wyników wykazano, że endywia Excel wydała średnio o 19,4% większy plon handlowy w porównaniu z odmianą Cigal. Istotnie większy plon handlowy endywii, niezależnie od odmiany, uzyskano stosując nawożenie jednorazową dawkę nawozu Entec 26, zwłaszcza w ilości 90 i 135 kg N·ha^-1. Przeprowadzone badania wykazały także istotny wpływ sposobu nawożenia oraz dawki azotu na wartość biologiczną badanych odmian endywii. Odmiana Excel charakteryzowała się wyższym stopniem akumulacji azotanów oraz większą zawartością karotenoidów, zaś odmiana Cigal większą zawartością witaminy C (średnio o 8,8%), suchej masy oraz chlorofilu.

Dynia makaronowa jest interesującą nowością w Polsce. Rozpowszechnienie uprawy dyni makaronowej w naszym kraju wymaga opracowania zaleceń agrotechnicznych. Duży wpływ na wielkość i jakość plonu ma termin siewu i obsada roślin. W 4-letnich badaniach określano wpływ terminu siewu (5, 15 i 25 maja) i rozstawy roślin (1 × 0,6 m, 1 × 0,8 m i 1 × 1 m, tj. 16 668, 12 500 i 10 000 roślin na 1 ha) na plonowanie dyni makaronowej (‘Makaronowa Warszawska’ i ‘Pyza’) w warunkach glebowo-klimatycznych środkowowschodniej Polski. Największy plon z 1 ha i największą liczbę owoców handlowych z jednej rośliny uzyskano przy siewie 5 maja. Opóźnienie terminu siewu powodowało zmniejszenie plonu z 1 ha i liczby owoców handlowych z jednej rośliny, ale średnia masa owocu handlowego przy siewie 15 i 25 maja nie różniła się istotnie w porównaniu z siewem 5 maja. Zwiększenie rozstawy roślin z 1 × 0,6 m do 1 × 1 m powodowało zmniejszenie plonu z 1 ha, ale liczba owoców handlowych z jednej rośliny była większa. Rozstawa roślin nie miała istotnego wpływu na średnią masę owocu handlowego. Plon z 1 ha odmiany ‘Pyza’ był większy niż odmiany ‘Makaronowa Warszawska’. Liczba owoców handlowych z jednej rośliny nie różniła się istotnie, ale masa owoców odmiany ‘Pyza’ była większa.