Niniejszy artykuł dotyczy problematyki aktywizacji zawodowej oraz poszukiwania dodatkowych źródeł dochodu na obszarach wiejskich województwa kujawsko--pomorskiego. W pierwszej części przedstawiono ogólnie zagadnienia pozarolniczej działalności gospodarczej wykonywanej przez rolników w ramach gospodarstw rolnych. W drugiej części w celu rozpoznania przyczyn i uwarunkowań społeczno-gospodarczych gospodarstw rolnych prowadzących działalność pozarolniczą poddano szczegółowej analizie 332 gospodarstwa, którą przeprowadzono na podstawie badań ankietowych wykonanych w ramach projektu Agrinpol.

Jednym z ważnych wskaźników charakteryzujących rolnictwo jest struktura obszarowa gospodarstw rolnych. W krajach Unii Europejskiej jest ona bardzo zróżnicowana. W pracy wyodrębniono 7 grup krajów UE charakteryzujących się podobieństwem struktury agrarnej. Zastosowano wybrane metody taksonomiczne. Przeprowadzono charakterystykę porównawczą wyodrębnionych grup.

W artykule przedstawiono źródła finansowania działań, dzięki którym rolnicy pozyskują alternatywne źródła dochodów. Szczególną uwagę zwrócono na finansowanie agroturystyki, pozarolniczej działalności gospodarczej oraz dopłaty bezpośrednie. Analiza zebranego materiału badawczego dowodzi znaczących możliwości finansowania agroturystyki oraz pozarolniczej działalności gospodarczej. Ponadto dopłaty bezpośrednie są zaliczane do alternatywnych źródeł dochodów gospodarstw rolnych. Finansowanie tych działań wpływa na wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich.

Celem pracy jest wskazanie możliwości wspierania rozwoju obszarów wiejskich przez lokalne grupy działania (LGD), na przykładzie grup Leadera z woj. warmińsko--mazurskiego. W pracy przedstawiono wyniki analizy dostępnych dokumentów opisujących warunki realizacji Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia 2007–2013 (NSRO) w zakresie rozwoju obszarów wiejskich. Następnie, na przykładzie LGD z woj. warmińsko-mazurskiego, przedstawiono plany wydatkowania dostępnych środków na realizację lokalnych strategii rozwoju (LSR). W podsumowaniu stwierdzono, że suma środków przeznaczonych na realizację LSR jest wręcz symboliczna wobec lokalnych potrzeb. LGD, dzięki aktywnemu poszukiwaniu innych niż PROW źródeł finansowania realizacji celów LSR, może stanowić ważny czynnik wsparcia rozwoju społeczno-gospodarczego obszarów wiejskich.

Celem opracowania było zaprezentowanie wykorzystania środków unijnych z Sektorowego Programu Operacyjnego „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich” na lata 2004–2006 na realizację przedsięwzięć związanych z agroturystyką w 40 gospodarstwach województwa mazowieckiego. Wykorzystano informacje udostępnione przez Departament Analiz i Sprawozdawczości Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Badane gospodarstwa w zdecydowanej większości (90%) posiadały powierzchnię użytków rolnych nieprzekraczającą 10 ha przeliczeniowych, w tym 1/3 to gospodarstwa o areale poniżej 5 ha. 20% z tych gospodarstw można zaliczyć do grupy żywotnych ekonomicznie. Inwestycje, na które beneficjenci otrzymali dofinansowanie to głównie rozbudowa, przebudowa lub remont połączony z modernizacją istniejących budynków mieszkalnych i gospodarczych na cele agroturystyczne. Średni koszt projektu w badanych gospodarstwach wynosił 155 472 zł, a średnia kwota przyznana na jedno gospodarstwo to 70 609,5 zł.

W opracowaniu przedstawiono podstawowe kierunki działań przedsiębiorców dostosowujących ofertę handlową do sytuacji rynkowej. Kierunki tej modernizacji wynikają z realizacji orientacji na konsumenta zarówno w ujęciu pierwotnego kształtowania elementów marketingu-mix, jak i reakcji na uwagi klientów. W artykule zaprezentowano także bariery ograniczające możliwości dostosowania oferty badanych przedsiębiorstw handlu detalicznego.

Celem opracowania jest wskazanie roli rent gruntowych w zrównoważonym rozwoju rolnictwa. Autorzy rozumieją zrównoważenie jako realizację triady ładów: ekonomicznego, społecznego i środowiskowego. Uznając, że zrównoważenie środowiskowe jest w polskim rolnictwie względnie osiągnięte, doszukują się możliwości wyrażenia dwóch pozostałych równowag. Konstatując, można uznać, że ze zrównoważeniem społecznym mamy do czynienia, gdy następuje parytetowa względem innych działów gospodarki opłata pracy własnej. Z kolei zrównoważenie ekonomiczne występuje wówczas, gdy generowana jest nadwyżka ekonomiczna umożliwiająca reprodukcję rozszerzoną zasobów i struktur. Podjęto także próbę sformułowania koncepcji renty gruntowej adekwatnej do procesów zachodzących we wspólnej polityce rolnej Unii Europejskiej, ukierunkowując ją na czynniki instytucjonalne. Stawia się tezę, że renta instytucjonalna należy do najtrwalszych rent ekonomicznych, zważywszy na kierunek rozwoju, który obrało europejskie rolnictwo.

Celem opracowania jest ocena wykorzystania instrumentów rynku finansowego w systemie marketingowym produktów zbożowo-młynarskich. Na podstawie studiów literatury i badań przeprowadzonych w 17 przedsiębiorstwach przemysłu młynarskiego dokonano identyfi kacji instrumentów finansowych wykorzystywanych w działalności operacyjnej, inwestycyjnej oraz w ograniczaniu ryzyka rynkowego. Analiza danych bilansowych przedsiębiorstw pozwoliła ponadto na określenie struktury i zmian aktywów i pasywów. Badania wykazały szczególną rolę w działalności fi rm młynarskich kredytów i pożyczek bankowych oraz pozabankowych kredytów handlowych. Analiza rynku kapitałowego w Polsce wykazała możliwość wykorzystania przez fi rmy zbożowo-młynarskie instrumentów finansowych pozwalających na ograniczenie ryzyka rynkowego, w tym przede wszystkim stóp procentowych i kursów walutowych. Ograniczenie ryzyka zmiany cen towarów odbywa się na rynku produktów zbożowych przede wszystkim przez kontrakty dostawne typu forward. Brak jest w Polsce rozwiniętego rynku kontraktów terminowych typu futures na surowce rolne.

W artykule zaprezentowano wyniki badań ankietowych przeprowadzonych metodą ankiety bezpośredniej na próbie 1676 osób. Celem zrealizowanego badania była analiza ważności cech wpływających na wybór pieczywa. W efekcie końcowym przeprowadzono segmentację konsumentów, gdzie jako kryterium segmentacji przyjęto ważność cech produktu. Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono, że najważniejszymi dla konsumentów cechami pieczywa są: świeżość, smak i zapach oraz zdrowotność, przedłużona trwałość, rozpoznawalność gatunku, wartość odżywcza oraz cena. Można wyznaczyć pięć grup segmentów konsumentów pieczywa ze względu na cechy pieczywa ważne dla konsumentów oraz cechy demograficzne i ekonomiczne (Wygodni, Wymagający, Oszczędni, Smakosze i Tradycjonaliści). Stwierdzono, że w zmiennym otoczeniu marketingowym firm i realiach konkurencji istnieje możliwość wejścia przez producentów czy handlowców pieczywa z ofertą swoich produktów albo podjęcia działań, które byłyby związane z przystosowaniem oferty asortymentowej czy handlowej do oczekiwań konsumentów.

W opracowaniu zaprezentowano klasyczne, tradycyjne kanały dystrybucji oraz nowe alternatywne formy sprzedaży. Analiza udziału poszczególnych kanałów dystrybucji w składce przypisanej działu I (ubezpieczenia na życie) i działu II (ubezpieczenia osobowe i majątkowe) w Polsce w latach 2002–2008 wskazuje na odchodzenie towarzystw od tradycyjnych kanałów dystrybucji na rzecz bancassurance oraz kanałów direct. Są to tańsze i bardziej efektywne formy dotarcia do klientów oraz pozwalają towarzystwu na zachowanie pełnej kontroli nad kanałem.

Celem artykułu było zaprezentowanie opinii 249 klientów instytucjonalnych i 755 usługobiorców indywidualnych na temat czynników stymulujących atrakcyjność oferty Podkarpackiego Banku Spółdzielczego. Wyniki badań dowiodły, że w opinii klientów zarówno instytucjonalnych, jak i indywidualnych zróżnicowana jest hierarchia ważności cech świadczących o profesjonalności badanej instytucji. Niemniej jednak wszystkie grupy klientów, reprezentujących zarówno usługobiorców banku, jak i konkurencji, zwróciły uwagę na profesjonalność obsługi jako bardzo istotny czynnik we współczesnych realiach działalności banku.

W artykule zaprezentowano wyniki badań związku między wartością wskaźnika przedsiębiorczości gmin wiejskich województwa mazowieckiego a odległością tych jednostek terytorialnych od głównych ośrodków gospodarczych. Wskaźnik przedsiębiorczości został wyrażony jako liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarczych w przeliczeniu na 1000 mieszkańców w wieku produkcyjnym. W procedurze badawczej przyjęto, że głównymi ośrodkami gospodarczymi województwa mazowieckiego jest pięć największych miast: Warszawa, Radom, Płock, Ostrołęka i Siedlce. Odległości poszczególnych gmin od głównych ośrodków gospodarczych zostały obliczone jako najkrótsze odległości drogowe. Weryfikacja postawionej hipotezy pozwoliła na stwierdzenie, iż pomiędzy wartością wskaźnika przedsiębiorczości w gminie a jej odległością od głównego ośrodka gospodarczego występuje istotna statystycznie zależność.

Celem pracy była analiza przestrzenna (woj. kujawsko-pomorskie i pomorskie) i czasowa (2002–2008) zmian poziomu rozwoju infrastruktury technicznej i społecznej oraz wykazanie znaczenia elementów infrastruktury dla rozwoju przedsiębiorczości na obszarach wiejskich. Badaniami objęto również zróżnicowanie przestrzenne przedsiębiorczości z uwzględnieniem poszczególnych sekcji działalności gospodarczej. W pracy zastosowano analizę korelacji liniowej Pearsona oraz taksonomiczne mierniki rozwoju. Wyniki badań wskazują na umiarkowaną zależność między rozwojem infrastruktury wiejskiej a rozwojem przedsiębiorczości (r = 0,55).

Celem opracowania jest określenie znaczenia kredytu bankowego w finansowaniu gospodarstw rolnych oraz analiza przyczyn absencji kredytowej rolników. Stwierdzono, iż wykorzystanie tej formy finansowania rolnictwa w Polsce na tle innych krajów Unii Europejskiej jest relatywnie małe. Sytuacja ta jest efektem występowania ograniczeń kredytowych o charakterze endogenicznym, tj. występujących po stronie gospodarstw rolnych. Jej źródłami są także niedoskonałości rynku finansowego oraz oferta i działanie banków, a także wpływ czynników makroekonomicznych.

Przedmiotem artykułu była analiza unijnego wsparcia konkurencyjności gospodarki rolno-żywnościowej województwa lubelskiego w latach 2002–2006. Wyodrębniono 9 działań z programów: SAPARD, SPO Rolnictwo 2004–2006 i PROW 2004–2006, które w sposób zarówno bezpośredni, jak i pośredni miały znaczący wpływ na realizację wybranego do analizy celu strategicznego. Podmioty sektora rolno-żywnościowego oraz poprawę warunków prowadzenia działalności gospodarczej na obszarach wiejskich województwa wsparto kwotą w wysokości 1 179 240 tys. PLN. Najwięcej środków trafiło do rolników (68,7%). Przemysł przetwórczy pozyskał 21,3%, natomiast 10% wykorzystanego budżetu przeznaczono na poprawę infrastruktury na obszarach wiejskich.

Celem badań była ocena efektywności otwartych funduszy inwestycyjnych działających na polskim rynku w okresie hossy i bessy. Analizy prowadzono korzystając ze wskaźników Sharpe’a, Treynora i Jensena dla dziennych stóp zwrotu z jednostek uczestnictwa 18 funduszy w okresie 1.07.2005 – 31.07.2009. Na podstawie wyznaczonych wskaźników skonstruowano mierniki agregatowe, na podstawie których zbudowano ranking funduszy w okresie koniunktury i dekoniunktury na GPW w Warszawie.

Światowy kryzys finansowy istotnie uderzył w rynki sekurytyzacji w Europie. Straty na sekurytyzowanych aktywach z ratingiem AAA prowadziły do konieczności tworzenia wysokich rezerw w dużych instytucjach finansowych oraz gwałtownego spadku popytu wśród inwestorów. Jednak sekurytyzacja nadal odgrywa istotną rolę jako źródło finansowania zewnętrznego dla systemu bankowego w Europie. Wiele krajów uznało, że ożywienie rynku sekurytyzacji ABSs jest ważnym narzędziem do przywrócenia płynności i stabilności systemu finansowego. Niemcy i Rosja są jednymi z tych krajów. Celem artykułu jest prezentacja specyfi ki rynku transakcji sekurytyzacyjnych w obu tych krajach przed kryzysem i w trakcie kryzysu, z uwzględnieniem funkcjonujących tam różnych systemów prawnych i ekonomicznych. Analiza wskazuje, że sekurytyzacja została zastosowana w systemów finansowych krajów Europy Wschodniej na początku – 2000 roku. Stopień rozwoju tego rynku i regulacji nadzorujących sekurytyzację jest znacznie niższy niż w krajach o rozwiniętych systemach finansowych, takich jak Niemcy. Rosyjskie banki sekurytyzowały kredyty hipoteczne, należności leasingowe, karty kredytowe, a banki niemieckie w przeważającym stopniu kredyty hipoteczne. W obydwu rynkach ważną rolę spełniają agencje rządowe, odpowiedzialne za kredyty mieszkaniowe. Światowy kryzys finansowy uderzył w oba rodzaje rynków i przesunął zainteresowanie inwestorów na sekurytyzację aktywów niższego ryzyka, częściowo gwarantowanych przez rząd.

W artykule omówiono stan przedsiębiorczości w powiecie chodzieskim, zmiany zachodzące w ostatnich latach, jak również czynniki wyróżniające powiat jako miejsce przyjazne przedsiębiorczości. Wskazano na istotną rolę czynników lokalnych w rozwoju przedsiębiorczości. Określono również szanse i zagrożenia rozwoju przedsiębiorczości, ze szczególnym uwzględnieniem podmiotów funkcjonujących na obszarach wiejskich.

W opracowaniu podjęto problem kreacji nowej polityki wobec obszarów górskich, a zwłaszcza rolnictwa, która jest przedmiotem obrad Parlamentu Europejskiego. Dokonano przeglądowej analizy trzech dokumentów odnoszących się do problematyki gospodarowania na obszarach górskich, w szczególności w odniesieniu do gospodarki rolnej. Podstawowym dokumentem rozważań jest projekt rezolucji Parlamentu Europejskiego w sprawie sytuacji i perspektyw rolnictwa na obszarach górskich. Ponadto analizowano opinie Komisji Rozwoju Regionalnego i uzasadnienie do projektu rezolucji oraz projekt sprawozdania w sprawie wspólnej polityki rolnej po 2013 r. Dokumenty te powstały na kanwie debat dotyczących reformowania WPR, oraz zakresu i metod wsparcia rolnictwa i obszarów problemowych, w tym obszarów górskich, w nowej projekcji ekonomicznej 2013–2020. Wskazano w nich na potrzebę zachowania płatności bezpośrednich jako ważnego instrumentu zrównoważonego użytkowania ziemi rolniczej. Szczególne znaczenie mają rekompensaty finansowe za ponoszone nakłady związane z ekologią w rolnictwie, a także z podtrzymaniem użytkowania rolniczego trwałych użytków zielonych. Zwrócono uwagę na potrzebę doskonalenia obecnego systemu wspierania gór i poszukiwania w tym zakresie nowych instrumentów ekonomicznych.

Subwencjonowanie jednostek samorządu terytorialnego w Polsce stanowi istotny element systemu finansów publicznych. Subwencja ogólna dla gmin składa się z trzech części: wyrównawczej, równoważącej i oświatowej. Każda z tych części pełni funkcję wsparcia finansowego dla tych jednostek. Artykuł koncentruje uwagę na kwocie wyrównawczej subwencji ogólnej, której zadaniem jest zmniejszanie dysproporcji w poziomie dochodów gmin. Celem artykułu jest ocena skuteczności subwencji wyrównawczej w wyrównywaniu sytuacji dochodowej wybranych gmin województwa mazowieckiego w latach 2006–2008. W pierwszej części artykułu zostały przedstawione zasady naliczania kwot subwencji wyrównawczej dla gmin oraz zmiany, jakie zaszły w tej kwestii od 2004 r. Z kolei w drugiej części dokonano oceny sytuacji dochodowej wybranych gmin przed otrzymaniem i po otrzymaniu subwencji wyrównawczej oraz zbadano, jak jej kwoty wpłynęły na zmniejszenie zróżnicowania poziomu dochodów badanych gmin.

W opracowaniu przedstawiono zastosowanie miernika rozwoju Hellwiga jako metody określania poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego jednostek terytorialnych na przykładzie gmin miejsko-wiejskich i wiejskich województwa warmińsko-mazurskiego. Badane województwo charakteryzuje się wyraźnym zróżnicowaniem wewnętrznym w zakresie sytuacji społeczno-gospodarczej – zwłaszcza jego podregion olsztyński. Wyniki badań wskazują na istotną rolę przestrzennych czynników lokalizacyjnych, takich jak położenie w strefie bezpośredniego oddziaływania większych miast czy bliskość szlaków komunikacyjnych (w tym także sieci dróg lokalnych), w rozwoju społeczno-gospodarczym gmin.

Przedsiębiorstwa rynku MŚP coraz częściej interesują się narzędziami wspomagającymi analitykę biznesową, w tym również możliwością wspierania zarządzania finansami firmy. Technologia Business Intelligence jest jedną z propozycji rozwiązań informatycznych, które mogą z powodzeniem być wykorzystane w tym zakresie. Możliwość integracji posiadanych danych, realizacja dowolnych analiz finansowych, automatyzacja sprawozdawczości i raportowania finansowego oraz interakcyjna wizualizacja uzyskanych wyników są niezbędnymi elementami efektywnego zarządzania polityką finansową firmy. W części teoretycznej artykułu zaprezentowano rozwiązania Business Intelligence oraz zakres ich zastosowanie w obszarze zarządzania polityką finansową przedsiębiorstwa. W części badawczej przedstawiono analizę porównawczą wybranych narzędzi Business Intelligence pod kątem możliwości ich wykorzystania do wspierania analizy finansowej oraz dostępności dla firm MŚP. Rozpatrywane były narzędzia: wiodących dostawców rynku BI, którzy posiadają w ofercie także wersje oprogramowania dedykowane MŚP (grupa I – liderzy rynku BI), dostawców, którzy pojawili się na rynku BI z nowoczesnymi i nowatorskimi rozwiązaniami (grupa II – wizjonerzy rynku BI) oraz dostawców oprogramowania open source BI (grupa III – OSBI). Produkty oceniane były pod względem ich: dostępności dla firm MŚP, możliwości integracji z istniejącym środowiskiem informatycznym, zakresem wsparcia dla polityki finansowej przedsiębiorstwa oraz nowoczesności rozwiązania. Uzyskane podczas analizy wyniki pozwalają stwierdzić, że dobór najlepszego rozwiązania BI, wspierającego zarządzanie polityką finansową firmy MŚP, musi być poprzedzony staranną analizą potrzeb i możliwości przedsiębiorstwa w odniesieniu do funkcjonalności i ceny dostępnych na rynku produktów.

Potrzeby finansowe rolników najczęściej zaspokajają banki spółdzielcze, które określane są mianem małych instytucji finansowych o specyficznej misji. Misja ta polega na ich roli, jaką pełniły i pełnią na rynku, czyli na efektywnym zaspokajaniu zapotrzebowania na usługi finansowe klientów w środowisku lokalnym. Efektywne zaspokajanie potrzeb finansowych środowiska lokalnego jest możliwe tylko wtedy, gdy bank jest blisko tych potrzeb, potrafi je identyfikować i jest skłonny angażować swoje środki na ich zaspokajanie. Celem niniejszego opracowania była próba określenia, w jakim stopniu banki spółdzielcze, działające na terenie wiejskim w rejonie Siedlec, zaspokajają zmieniające się potrzeby finansowe rolników. Analizy dokonano przez pryzmat marketingu mix, oceniając oferowane przez bank produkty, ich cenę, dystrybucję i personel. Wszystkie działania banku, idące w kierunku zaspokajania potrzeb swoich klientów, zostały ocenione pozytywnie. W skali od 1 do 5 najwięcej punktów otrzymała szeroko rozumiana sprawność działania banku, w tym szybkość załatwiania spraw (4,58 punktu), poufność informacji (4,57 punktu), kompetencja personelu (4,42 punktu) oraz miła obsługa (4,42 punktu).

Celem pracy jest charakterystyka i identyfikacja wybranych czynników determinujących skłonność wiejskich gospodarstw domowych do oszczędzania. Źródłem danych do analizy i wnioskowania były informacje uzyskane w badaniach przeprowadzonych w Małopolsce na grupie 554 gospodarstw domowych zlokalizowanych na obszarach wiejskich. Jak wynika z badań, czynnikami decydującymi o skłonności do oszczędzania są wiek, wykształcenie, wysokość i rodzaj źródła dochodu, a także liczba osób w gospodarstwie domowym. Grupą najchętniej oszczędzającą były osoby lepiej wykształcone, o wyższym poziomie wiedzy finansowej, w wieku 45–54 lat, uzyskujące dochody z pracy najemnej oraz gospodarstwa domowe, w których dochód netto na osobę w rodzinie wynosił 1501–3000 PLN. Badania ujawniły także, że znaczna część oszczędności gromadzonych przez wiejskie gospodarstwa domowe występuje w postaci gotówki (40%). Co trzecie gospodarstwo domowe zaoszczędzone środki ulokowało w banku na lokatach lub kontach oszczędnościowych. Popularną formą gromadzenia oszczędności był także rachunek oszczędnościowo-rozliczeniowy. Z kolei mniejsze znaczenie miały inwestycje w jednostki funduszy inwestycyjnych, zakup produktów ubezpieczeniowych i papierów wartościowych.

Public relations staje się niezbędnym elementem funkcjonowania każdej jednostki organizacyjnej. Sposób i zasięg wykorzystania narzędzi PR w polskich przedsiębiorstwach jest bardzo zróżnicowany. Wynika to między innymi ze sposobu zarządzania oraz znajomości nowych trendów w branży public relations. W opracowaniu oparto się na wynikach badań przeprowadzonych w 2008 roku wśród kadry zarządzającej spółki Grupa Firm Kolporter. W badaniach dokonano próby wskazania stosowanych narzędzi public relations przez kadrę zarządzającą oraz określenia stopnia świadomości ich wykorzystywania przez kadrę zarządzającą.

Streszczenie: Skuteczna pomoc ze strony władz samorządowych w aktywizowaniu przedsiębiorczości może przyczynić się do rozwoju gospodarczego regionu, a wydatki z budżetów urzędów na rzecz wspierania inicjatyw gospodarczych zostaną zwrócone w postaci podatków lokalnych płaconych przez dobrze funkcjonujące miejscowe podmioty gospodarcze. Działania na rzecz zwiększania ich konkurencyjności są szczególnie ważne w aspekcie otwarcia lokalnych rynków dla firm integrującej się Europy. Przedmiotem rozważań w niniejszym artykule są formy wsparcia przez władze samorządowe rozwoju przedsiębiorczości na obszarach wiejskich Podkarpacia, będącego jednym z najsłabszych obszarów na mapie gospodarczej Polski i Wspólnoty Europejskiej. Wyniki badań potwierdziły, iż w niewielkim zakresie widoczne były działania samorządu w zakresie wspierania rozwoju i stymulowania przedsiębiorczości na obszarach wiejskich Podkarpacia. Zdecydowana większość przedsiębiorców stwierdzała, że samorząd nie spełnia żadnej roli w promowaniu przedsięwzięć gospodarczych na Podkarpaciu.

Ocenę opłacalności sposobów odchwaszczania ziemniaka przeprowadzono na podstawie doświadczeń polowych przeprowadzonych w latach 2005–2007 w Rolniczej Stacji Doświadczalnej Zawady należącej do Akademii Podlaskiej w Siedlcach. Warianty doświadczenia obejmowały cztery sposoby odchwaszczania: pielęgnacja mechaniczna oraz trzy obiekty pielęgnacji mechaniczno-chemicznej z użyciem herbicydów Plateen 41,5 WG, Racer 250 EC i Sencor 70 WG. Do oceny ekonomicznej sposobów odchwaszczania wykorzystano metodę opartą na standardowej nadwyżce bezpośredniej (SGM – Standard Gross Margin). Celem badań było porównanie opłacalności różnych sposobów pielęgnacji ziemniaka. Wartość uzyskanego plonu bulw ziemniaka była zróżnicowana i kształtowała się od 8288,5 do 14 605,0 PLN·ha–1. Standardowa nadwyżka bezpośrednia wynosiła od –484 PLN na obiekcie kontrolnym do 5851,5 PLN na obiekcie, na którym zastosowano herbicyd Sencor 70 WG.