W latach 2005-2007 w Stacji Dydaktyczno-Badawczej Krasne (50^o03’ N; 22^o06’ E) koło Rzeszowa, na glebie brunatnej wytworzonej z lessu, kompleksu pszennego dobrego przeprowadzono badania nad wpływem sposobów pielęgnacji na zachwaszczenie i plonowanie mieszanek dwugatunkowych z 50% udziałem pszenicy jarej, jęczmienia jarego i owsa. Najwyższą skutecznością w ograniczaniu ogólnej liczby i masy chwastów, zwłaszcza w mieszance owsa z jęczmieniem, odznaczała się metoda mechaniczno- -chemiczna z zastosowaniem bronowania i ½ dawki herbicydu Chwastox Trio 540 SL. Stosowanie każdego sposobu pielęgnacji wpłynęło na istotną zwyżkę plonu ziarna mieszanek w porównaniu z obiektem kontrolnym. Istotnie niższe plony ziarna uzyskano na obiektach po zastosowaniu bronowania oraz pełnej dawki herbicydu w porównaniu z aplikacją herbicydu w dawce zmniejszonej po wcześniejszym bronowaniu. Wyższym potencjałem plonotwórczym charakteryzowała się mieszanka owsa z jęczmieniem, której plon wyniósł 4,42 t·ha^-1 i był istotnie wyższy, średnio o 0,45 t·ha^-1 od plonu pozostałych mieszanek.

Badano wpływ kukurydzy (Zea mays L.) jako rośliny fitoremediacyjnej na rozkład substancji ropopochodnych w glebach naturalnie i sztucznie skażonych substan-cjami ropopochodnymi. W procesie bioremediacji dodatkowo zastosowano szczepienie roślin bakteriami Azospirillum spp. i Pseudomonas stutzeri. Do badań w przypadku sztucznego skażenia gleb wybrano: antracen, fenantren i piren, które zastosowano w dawkach: 100, 500 oraz 1000 mg·kg^-1 s.m. gleby oraz olej napędowy o stężeniu: 0,1; 0,5 i 1% (v/w) s.m. gleby. Glebę naturalnie skażoną ropą naftową stanowiła gleba brunatna pobrana z terenu kopalni ropy naftowej. Doświadczenia wazonowe prowadzono w kontrolowanych warunkach w fito-tronie, podczas 4-tygodniowego okresu wegetacji roślin. Oznaczono zawartość antracenu, fenantrenu i pirenu w glebach sztucznie skażonych oraz Σ15 WWA w przypadku skażenia gleb olejem napędowym i ropą naftową. Stwierdzono statystycznie istotne zmniejszenie za-wartości antracenu, fenantrenu i pirenu oraz Σ15 WWA w glebach zarówno sztucznie, jak i naturalnie skażonych substancjami ropopochodnymi w procesie fitoremediacji, szczególnie widoczne po zastosowaniu szczepienia roślin Azospirillum i Pseudomonas stutzeri. Szcze-pienie to pozytywnie oddziaływało na procesy rozkładu WWA w glebach sztucznie skażonych i w glebie naturalnie skażonej ropą naftową. Procesy bioremediacji zachodziły szczególnie intensywnie (wysoki stopień degradacji WWA) w rędzinie wapiennej i czarnoziemie skażonym WWA i olejem napędowym oraz w glebie brunatnej skażonej ropą naftową.

Badano wpływ skażenia gleb naturalnie i sztucznie skażonych wielo-pierścieniowymi węglowodorami aromatycznymi (WWA) i olejem napędowym (ON) na plon suchej masy nadziemnych i podziemnych części roślin kukurydzy (Zea mays L.). Do badań w przypadku sztucznego skażenia gleb wybrano: antracen, fenantren i piren, które zastosowano w dawkach: 100, 500 oraz 1000 mg·kg^-1s.m. gleby oraz olej napędowy w stężeniu: 0,1; 0,5; 1% (v/w) s.m. gleby. W procesie bioremediacji zastosowano dodatkowo szczepienie roślin mieszaniną bakterii Azospirillum i Pseudomonas stutzeri w ilości 1 ml na 500 g gleby. Doświadczenia doniczkowe prowadzono w kontrolowanych warunkach w komorze klimatyzacyjnej podczas 4-tygodniowego okresu wegetacji roślin. Oznaczono podstawowe właściwości fizyczne gleb oraz plon roślin wyrażony suchą masą części nad-ziemnych i podziemnych. Stwierdzono statystycznie istotny wzrost plonu roślin w warunkach skażenia po zastosowanym szczepieniu roślin bakteriami. Stwierdzono statystycznie istotny przyrost plonu części nadziemnych i podziemnych w warunkach skażenia gleb 1% olejem napędowym. Szczepienie roślin oddziaływało ochronnie na plon roślin – zarówno części nadziemnych, jak i podziemnych w glebach sztucznie skażonych i w glebie naturalnie skażonej ropą naftową.

W 2005 r. wykonano dwuczynnikowe doświadczenie wazonowe w celu określenia wpływu wilgotności gleby na intensywność konkurencji pomiędzy roślinami owsa i łubinu żółtego w mieszankach. Czynnikiem I była: wilgotność podłoża: 40, 60, 80% ppw, a czynnikiem II: skład mieszanki owsa i łubinu (szt.· wazon^-1) odpowiednio – 30 + 5, 20 + 5, 10 + 5, 0 + 5 (siew czysty łubinu), 10 + 0, 20 + 0, 30 + 0 (siewy czyste owsa). Do oceny intensywności konkurencji zastosowano wskaźniki opracowane przez Rudnickiego i Kotwicę [2007]. Konkurencyjny wpływ owsa na łubin wzrastał wraz ze zwiększającą się obsadą roślin owsa w mieszankach tym silniej, im mniejsza była wilgotność gleby. Rośliny łubinu wywierały słabszą presję konkurencyjną na rośliny owsa niż odwrotnie, a wynikało to z ich mniejszej obsady. Pojedyncze rośliny owsa okazały się słabszymi konkurentami niż pojedyncze rośliny łubinu w mieszance.

Do określenia wzajemnych oddziaływań między owsem i łubinem żółtym posłużyły wyniki dwuczynnikowego doświadczenia polowego zrealizowanego w latach 2002, 2004 i 2005 w Stacji Badawczej Mochełek koło Bydgoszczy (53^o13’ N; 17^o51’ E). Czynnikami były: gęstość siewu owsa (0, 140, 280, 420, 560 ziaren·m^-2) i łubinu (0, 25, 50, 75, 100 nasion·m^-2). Kombinacje poziomów obydwu czynników dały 16 mieszanek i po cztery siewy czyste obu gatunków. Oceny intensywności konkurencji dokonano w oparciu o wskaźniki opracowane przez Rudnickiego i Kotwicę [2007]. Konkurencję między owsem i łubinem w łanach mieszanek cechuje silna asymetria. Gatunkiem dominującym był owies, a jego przewaga konkurencyjna nad łubinem wynikała z większej obsady roślin. Potencjał konkurencyjny pojedynczej rośliny łubinu żółtego względem owsa okazał się większy niż pojedynczej rośliny owsa względem łubinu. Relacje siły konkurencyjnej pojedynczej rośliny w mieszankach układały się wedle prawidłowości, że pojedyncze rośliny gatunku A były tym silniejszymi konkurentami dla roślin gatunku B, im silniejsza była rywalizacja między roślinami gatunku B,  a mniejsza między roślinami gatunku A.

Doświadczenia polowe z mieszankami: jęczmienia, owsa oplewionego i owsa nagoziarnistego z grochem pastewnym prowadzono w latach 2005-2007 w Podlaskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Szepietowie (53^o7’ N; 22^o9’ E). Jedno doświadczenie zakładano na glebie kompleksu pszennego dobrego (pH gleby powyżej 5,5; w stanowisku po pszenicy), a drugie na glebie kompleksu żytniego dobrego (pH gleby 4,8-5,5; w stano-wisku po pszenżycie). Badano wpływ dawek azotu: 0, 25 i 50 kg·ha^-1 na plon nasion, zawartość białka ogólnego w nasionach obu komponentów mieszanki, plon białka oraz udział wagowy komponentów w plonie nasion i białka. Do uprawy w mieszance z gro-chem lepiej od owsa nadawał się jęczmień (zwłaszcza w lepszych warunkach glebowych), ze względu na większe plony nasion, białka i energii netto. Dla mieszanek jęczmienia i owsa z grochem wystarczająca okazała się dawka N – 25 kg·ha^-1. Udział grochu w plo-nie nasion mieszanek ze zbożami był nieduży (16-32%), a w plonie białka – 24-41%. W mieszance z owsem nagoziarnistym stwierdzono większy udział białka pochodzącego z grochu niż w mieszankach ze zbożami oplewionymi.

Badania prowadzono w latach 2007-2009 w hali wegetacyjnej Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowego Instytutu Badawczego w Puławach, w wazonach Mitscherlicha zawierających mieszaninę 5 kg ziemi ogrodowej i 2 kg piasku. Czynnikiem I rzędu była wilgotność podłoża: 30 i 60% polowej pojemności wodnej (ppw), a czynnikiem II rzędu – sposób siewu: siew czysty łubinu – 5 roślin, siew mieszany – 3 rośliny łubinu i 6 roślin jęczmienia oraz siew czysty jęczmienia – 10 roślin∙wazon^-1. W doświadczeniu wysiewano łubin wąskolistny odmiany Sonet i jęczmień odmiany Johan. Celem badań było poznanie reakcji samokończącej odmiany łubinu wąskolistnego uprawianego w siewie czystym i w mieszance z jęczmieniem na stres suszy występujący w okresie kwitnienia. Stwierdzono mniejszą wrażliwość na suszę mieszanki łubinu z jęczmieniem niż łubinu uprawianego w siewie czystym. W warunkach optymalnej wilgotności gleby (60% ppw) najwyżej plonowały zasiewy łubinu z jęczmieniem, natomiast w warunkach niedoboru wody w glebie najwyżej plonował jęczmień uprawiany w siewie czystym. Ze względu na większą wierność plonowania, w warunkach przewidy-wanego niedoboru wody w glebie lepiej uprawiać łubin wąskolistny z jęczmieniem niż w siewie czystym. Planując takie zasiewy należy uwzględniać to, że mimo wysokich plonów dostarczają one mniej nasion łubinu niż czyste zasiewy tego gatunku.

Doświadczenie przeprowadzono w latach 2006-2008 w Zakładzie Doświadczalno-Dydaktycznym w Swadzimiu (52^o26’ N; 16º45’ E), należącym do Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Celem badań było określenie wpływu warunków pogodowych na kształtowanie plonu dziesięciu odmian kukurydzy cukrowej. Określono długość okresu wegetacji, wielkość plonu, udział kolb I klasy, liczbę ziaren w kolbie oraz ich długość. Stwierdzono, że warunki pogodowe mają istotny wpływ na wielkość plonu, udział kolb I klasy oraz na długość okresu wegetacji odmian kukurydzy cukrowej. Najwyższe plony kolb uzyskano z odmian Rebecca, Sweet Wonder, Sweet Nugget oraz Sweet Talk. Najwyższym udziałem kolb I klasy charakteryzowały się Sweet Wonder, Rebecca, Merkur oraz Sweet Talk. Najlepszymi odmianami do przetwórstwa okazały się: Sweet Wonder, Rebecca oraz Sweet Nugget, a do bezpośredniej konsumpcji Sweet Wonder, Rebecca oraz Sweet Talk.

W badaniach porównano produkcyjność pszenicy ozimej, uprawianej przy zróżnicowanym nawożeniu azotem, jako rośliny ochronnej dla wsiewek seradeli pastew-nej i koniczyny białej oraz ich mieszanki. Po zbiorze pszenicy wysiano międzyplony ścierniskowe gorczycy białej i grochu pastewnego oraz ich mieszanki. Doświadczenie polowe przeprowadzono w dwóch sezonach wegetacyjnych 2004/2005 i 2005/2006 na glebie brunatnej właściwej oglejonej, zaliczonej do klasy bonitacyjnej IIIb i kompleksu przydatności rolniczej gleb żytniego bardzo dobrego. Przedplonem dla pszenicy ozimej był rzepak ozimy. Nawożenie P i K pod pszenicę wynosiło odpowiednio 33,4 i 74,7 kg. Siew pszenicy przeprowadzano corocznie w trzeciej dekadzie września. Najwyższy plon ziarna i słomy pszenicy uzyskano przy nawożeniu azotem w wysokości 90 kg·ha^-1. Liczba ziaren w kłosie i masa 1000 ziaren ulegały zwiększeniu pod wpływem nawożenia azotem, co w efekcie zwiększało plon ziarna. Pszenica ozima stwarzała wsiewkom śródplonowym seradeli pastewnej i koniczyny białej oraz ich mieszankom korzystne warunki do wzrostu i rozwoju bez względu na wysokość dawki azotu. Uprawa międzyplonów ścierniskowych po zbiorze pszenicy ozimej zwiększyła ilość biomasy nawozowej, a ilość nagroma-dzonego azotu zależała od właściwości biologicznych uprawianego gatunku. Mieszanki gatunkowe w obrębie wsiewek śródplonowych i międzyplonów ścierniskowych umożli-wiły uzyskanie wysokiego plonu suchej masy i lepiej wpisywały się w ideę wprowadzania bioróżnorodności do rolnictwa zrównoważonego w porównaniu z międzyplonami jednogatunkowymi.

W pracy porównano efektywność nawożenia jęczmienia jarego odmiany Orthega w odniesieniu do zróżnicowanych dawek nawożenia azotem w latach 2001, 2002 i 2004. Analizę efektywności ekonomicznej określono w oparciu o ewidencję zabiegów i rodzajów wykorzystanego sprzętu technologicznego oraz nakładów siły roboczej, pociągowej i nakładów materiałowych, a efektywności energetycznej produkcji na podstawie stosunku energii zawartej w uzyskanych plonach do nakładów energetycznych poniesionych w produkcji. Na podstawie określenia efektywności ekonomicznej oraz energetycznej wykazano, że optymalne nawożenie paszowego jęczmienia jarego wynosi 80 kg N·ha-1. Analiza kosztów wykazała, że głównym generatorem kosztów jest praca ciągników i maszyn. Zwiększanie nawożenia azotem powodowało ponadto wzrost wskaź-nika opłacalności w ujęciu ekonomicznym i spadek wartości wskaźnika energetycznej opłacalności produkcji.