W pracy opisano możliwości wykorzystania danych zawartych w rejestrze cen i wartości nieruchomości (RCiWN). Przedstawiono podstawy prawne rejestru oraz Standard Wymiany Danych Ewidencyjnych (SWDE), za pomocą którego można pozyskiwać dane rejestru z ewidencji gruntów i budynków. Zaprezentowano przykład eksportu takich danych do formatu SWDE. W drugim opisanym zastosowaniu pokazano możliwości rozdzielenia łącznych cen transakcyjnych nieruchomości na poszczególne elementy składowe w celu ich dalszego wykorzystania w wycenie nieruchomości. Najszerzej opisano w pracy wykorzystanie danych RCiWN do różnego rodzaju prezentacji kartograficznych. Jednostkowym cenom można było przypisać odniesienie przestrzenne, ponieważ rejestr cen i wartości nieruchomości jest integralną częścią ewidencji gruntów i budynków.

Jednym z zadań mających na celu rozwój obszarów wiejskich jest modernizacja terenów rolnych. Biorą w niej udział różne instytucje zarówno rządowe, jak i samorządowe. W pracy przeprowadzono analizę przedsięwzięć Agencji Nieruchomości Rolnych, których celem jest polepszenie struktury wielkościowej gospodarstw indywidualnych. Można to osiągnąć przez powiększanie areału użytków rolnych w gospodarstwach w drodze zakupu lub dzierżawy. Zasoby ANR stanowią bank ziemi rolnej, która jest wydzierżawiana rozwojowym rolnikom gwarantującym utrzymanie ziemi w dobrej kulturze. Dzierżawionych jest około 70% powierzchni użytków rolnych z zasobu ANR. Mimo tak znaczących wskaźników areał uprawiany przez rolników indywidualnych jest znacząco mniejszy i bardziej rozdrobniony (średnia powierzchnia dzierżawionego gruntu przez rolników w badanej gminie Cieszków wynosi 4,58 ha).

Drzewa stanowią istotny element w krajobrazie rolniczym. Celem artykułu jest określenie różnorodności gatunkowej drzew w krajobrazie rolniczym na przykładzie parków wiejskich Kotliny Sandomierskiej. Badane parki podzielono na obiekty niepielęgnowane i pielęgnowane. W 51 parkach wiejskich wykonano 101 zdjęć fitosocjologicznych. Liczba gatunków drzew jest zróżnicowana w poszczególnych typach parków. Dominują gatunki rodzime, zgodne z siedliskiem grądowym.

Strefy podmiejskie dużych miast w Polsce są obecnie obszarem dynamicznych przekształceń w sferze społecznej, funkcjonalnej i morfologicznej osiedli, które odbywają się w wyniku procesów suburbanizacji. Procesy te, znane w innych krajach, szczególnie Europy Zachodniej i w Stanach Zjednoczonych, w Polsce są zjawiskiem młodym. Temat ten jest o tyle ważny, że polskie miasta stopniowo wchodzą w etap suburbanizacji. Tym często niekorzystnym procesom, mającym swoje odzwierciedlenie w krajobrazie, powinny przeciwdziałać władze samorządowe dysponujące narzędziem realizacji polityki przestrzennej, którym jest miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Regulacje prawne w zakresie gospodarki przestrzennej umożliwiają niestety także nieprzemyślany rozwój przestrzenny zabudowy wokół aglomeracji. Decyzje o warunkach zabudowy wydawane przy braku planu miejscowego sprzyjają dalszemu inwestowaniu w strefie podmiejskiej, co może przynosić wiele niekorzystnych następstw związanych m.in. z chaotycznych rozwojem zabudowy, brakiem czytelności założeń urbanistycznych i punktów identyfikujących przestrzeń.

W pracy przedstawiono próbę zbadania wpływu czynników środowiskowych na wartość użytków rolnych na przykładzie wybranych gmin powiatu świdnickiego. Na podstawie analizy literatury zidentyfikowano oraz scharakteryzowano wiele czynników cenotwórczych, następnie dokonano analizy i charakterystyki zbiorów danych o cechach nieruchomości. Zebrane dane poddano podstawowym analizom statystycznym i badaniom w przedziałach cenowych, na podstawie których określono wpływ atrybutów na wartość nieruchomości. Wyniki pracy mogą wspomóc pracę urządzeniowców rolnych w kompleksowym urządzaniu terenów wiejskich oraz rzeczoznawców majątkowych w procesie wycen nieruchomości. Rezultat badań usprawni pracę pozostałych zawodów związanych z rynkiem nieruchomości – pośredników w obrocie nieruchomościami oraz zarządców nieruchomości i deweloperów. Wskazanie źródeł danych i powiązanie ich z przestrzenią oraz cenami nieruchomości może wspomóc procesy planowania i zarządzania przestrzenią rolniczą na szczeblu gminy (miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, studia uwarunkowań i kierunków rozwoju gminy, strategie rozwoju) oraz powiatów i województw. Wyniki pracy stanowić mogą także podstawę do stworzenia lokalnego systemu informacji o nieruchomościach i o wpływie różnych czynników na kształtowanie się cen.

Bogactwo polskiej przyrody w znacznej mierze związane jest z obszarami rolniczymi. Niektóre typy występujących w Polsce łąk i pastwisk należą do najbogatszych w gatunki biocenoz Europy, a obszary rolnicze są pod względem walorów krajobrazowych bardzo atrakcyjne turystycznie. Na szczególną uwagę zasługują zespoły półnaturalne, ginące na skutek zarzucenia tradycyjnych form gospodarowania. Nieodłącznym elementem krajobrazu rolniczego o dużej różnorodności flory i fauny są łąki i pastwiska użytkowane ekstensywnie oraz zadrzewienia i miedze śródpolne. Kluczowe dla bioróżnorodności są łąki jednokośne, bogate w rzadkie gatunki roślin oraz w miejsca gniazdowania ptaków. Polska jest ojczyzną 25% europejskiej populacji bociana i 15% kuropatw zamieszkujących kontynent europejski, nasze pola zamieszkuje 200 000 par ortolanów, również co czwarty skowronek mieszka w Polsce. Zagęszczenie par lęgowych ptaków zasiedlających zadrzewienia może wynosić od 25 aż do 420 w przeliczeniu na 1 ha. Starania o finansowanie działań w krajobrazie rolniczym wspomogą informacje o ich pozytywnym wpływie na ochronę różnorodności biologicznej, która jest określona w Krajowej strategii ochrony i umiarkowanego użytkowania różnorodności biologicznej [2003] jako cel nadrzędny polityki państwa i będzie determinować warunki i możliwości dalszego rozwoju Polski w XXI w.

Udostępnianie geodanych w krajach członkowskich Unii Europejskiej odbywa się na różnych zasadach. W publikacji przedstawiono funkcjonowanie portali internetowych w Polsce i w Turyngii udostępniających dane geodezyjne zgodnie z dyrektywą INSPIRE. Porównano zawartość tematyczną obydwu geoportali, ze szczególnym zwróceniem uwagi na działający w Polsce Geoportal.gov.pl.

Leader jest podejściem do rozwoju obszarów wiejskich polegającym na oddolnym opracowaniu przez społeczność wiejską lokalnej strategii rozwoju obszarów wiejskich oraz realizacji wynikających z niej innowacyjnych projektów łączących zasoby, wiedzę i umiejętności przedstawicieli trzech sektorów: publicznego, gospodarczego i społecznego. Tworzą oni tzw. lokalną grupę działania – partnerstwo międzysektorowe. Grupa ta samodzielnie wybiera projekty, a ich realizacja przyczynia się do osiągnięcia celów wspólnie opracowanej strategii. Takie oddolne podejście wzmacnia spójność podejmowanych lokalnie decyzji, podnosi jakość zarządzania i przyczynia się do wzmocnienia kapitału społecznego w społecznościach wiejskich, a także skłania do stosowania innowacyjnych rozwiązań w zakresie rozwoju regionu.

Park Krajobrazowy im. gen. Dezyderego Chłapowskiego zajmuje szczególne miejsce w systemie obszarów chronionych Wielkopolski. Utworzono go w celu ochrony unikatowego, wzorowo zagospodarowanego krajobrazu rolniczego stanowiącego efekt działalności w XIX wieku generała Dezyderego Chłapowskiego. Świadomie komponowane elementy roślinne – charakterystyczne kliny i pasy zadrzewień, niewielkie enklawy leśne, kępy drzew i aleje – urozmaicają rolniczą przestrzeń produkcyjną, nadając jej charakter krajobrazu parkowego. Zróżnicowana struktura krajobrazu rolniczego podnosi również jego wartość przyrodniczą, zwiększa bioróżnorodność, wzmacnia odporność i zdolności regenerujące. Prowadzone na terenie parku badania struktury krajobrazu obejmują analizę i charakterystykę jego elementów oraz ich wzajemnych relacji przestrzennych, a także ocenę trwałości form historycznych, ukształtowanych przez Chłapowskiego. Ważny etap badań stanowi analiza percepcji krajobrazu oraz ocena jego walorów wizualnych. Obszar Parku Krajobrazowego im. gen. Dezyderego Chłapowskiego jest swego rodzaju poligonem doświadczalnym do wdrażania ekologicznych metod produkcji rolnej i zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich.

Artykuł ukazuje zmiany, które dokonały się w gospodarce przestrzennej (w ujęciu ilościowym) w gminach podmiejskich Olsztyna w latach 1996–2008. Ogółem do końca 2008 r. w strefie podmiejskiej Olsztyna uchwalono 216 planów zagospodarowania przestrzennego. W planach tych dominowała funkcja mieszkaniowa. Występowała w 175 planach (symbol MN lub MU). W 29 przypadkach plany dotyczyły funkcji rekreacyjnej (UT). Mniej liczna była funkcja górnicza (PG), dotyczyła 8 planów, a produkcyjna – (P) czterech. Tylko jeden plan związany był z ochroną walorów przyrodniczych. Obejmował korytarz ekologiczny rzeki Łyny (WS). Łącznie plany dotyczyły obszaru 7511 ha (5,5% powierzchni gmin). Warto podkreślić, że w latach 1996–2008 coraz większa powierzchnia terenów była ujmowana w planach zagospodarowania przestrzennego. Z drugiej zaś strony duża część nieruchomości w ich obrębie nie zmieniała swojej funkcji. Zachowywała rolniczy lub leśny charakter. W trakcie opracowania (stan na koniec 2008 r.) znajdowało się 35 planów zagospodarowania przestrzennego. W latach 2004–2008 wydano w strefie podmiejskiej 5193 decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. W tym 2908 decyzji (56,0% stanu) dotyczyło zabudowy jednorodzinnej (objęły one 143 wsie), a 98 (1,9% stanu) –zabudowy letniskowej. Powierzchnia terenu objęta zabudową jednorodzinną wynosiła 773,5 ha. W opracowaniu zwrócono również uwagę na perspektywy rozwoju, ograniczenia oraz zagrożenia związane z planowaniem przestrzennym w gminach bezpośrednio otaczających Olsztyn.

Rolnictwo jest dziedziną gospodarki mającą największy wpływ na krajobraz. Transformacja ustrojowa oraz zmniejszenie opłacalności produkcji rolniczej przyczyniły się do wyłączenia z rolniczego użytkowania znacznego areału gruntów. Zapotrzebowanie na energię pochodzącą z odnawialnych źródeł pozwala przypuszczać, że odłogi znikną z krajobrazu. Ich miejsce zajmą uprawy roślin dostarczających dużych ilości biomasy, stanowiącej surowiec do produkcji energii. Zapotrzebowanie na energię odnawialną stwarza również szansę rozwoju energetyki wiatrowej oraz wodnej, która w zasadniczy sposób będzie wpływać na krajobraz.