Artykuł jest próbą oceny systemu planowania przestrzennego we Francji w porównniu z systemem polskim. Omówiono najważniejsze cechy tego systemu, podstawy jego tworzenia oraz najważniejsze dokumenty planistyczne, ich treść i skutki uchwalenia. Przeanalizowano dokumenty i rozwiązania francuskie pod względem podobieństwa do dokumentów stosowanych w Polsce.

Obrzędowość związana z chowaniem zmarłych od zarania dziejów była istotnym wyróżnikiem badanych kultur. Obszarem, na którym można prześledzić tradycje pogrzebowe od czasów prehistorycznych do współczesnych, jest Lednicki Park Krajobrazowy położony 30 km na wschód od Poznania. Spotykamy tu pochówki ciałopalne, cmentarze średniowieczne, charakterystycznie uformowane i ozdobione roślinnością, nieczynne cmentarze ewangelickie z przełomu XIX i XX w. oraz czynne cmentarze katolickie z cennym starodrzewem. Drzewostany historycznych nekropolii są w wylesionym, rolniczym krajobrazie parku krajobrazowego istotnymi dominantami i ważnymi składnikami krajobrazu kulturowego. Przeprowadzone w Lednickim Parku Krajobrazowym w latach 2000–2004 badania nad zachowaniem kompozycji cmentarzy istniejących tu w ciągu ostatnich 150 lat potwierdziły postępującą degradację tych założeń od 1945 r. do dnia dzisiejszego. Uderzające są straty w drzewostanach czynnych cmentarzy katolickich, do których doszło w ciągu ostatnich lat. Zjawiska degradacji kompozycji cmentarnych nie powstrzymuje poddanie obszaru pod ochronę. Bezpowrotnie giną cenne walory krajobrazu kulturowego parku.

Publikację poświęcono problematyce opłat od nieruchomości, prezentując podstawowe zagadnienia teoretyczne z tego obszaru, tj.: pojęcie systemu opłat od nieruchomości, funkcje pełnione przez ten system oraz jego pożądane cechy z punktu widzenia efektywnej realizacji pełnionych funkcji. Przedstawiono też liczne klasyfikacje opłat od nieruchomości, według następujących kryteriów: charakteru prawnego, okresu wnoszenia, podmiotu uprawnionego do poboru oraz zasięgu przestrzennego i rodzaju podstawy opłaty.

Artykuł pokazuje metodykę badania rynku i szacowania wartości rynkowej nieruchomości w oparciu o modele statystyczne bazujące na parametrach globalnych. Prezentowane wyniki badań potwierdziły tezę, że wybrane wskaźniki społeczno-gospodarcze i parametry makroekonomiczne są dobrym estymatorem prognozowania rynkowej wartości nieruchomości. W pracy szeroko zastosowano analizę czynnikową i regresję wieloraką w celu wyłonienia i weryfikacji parametrów globalnych z badanych wskaźników społeczno-gospodarczych.

Stabilna władza Kościoła katolickiego wywierała wpływ na kształtowanie sieci osadniczej Warmii aż do I rozbioru Polski. Dzięki temu zarówno w miastach, jak i na wsi warmińskiej wytworzył się odrębny sposób zagospodarowania terenu miejscowości oraz obrębu gospodarstw. W latach powojennych na tzw. Ziemie Odzyskane nastąpiła migracja ludności. Większość pozostawionych gospodarstw szybko popadało w ruinę. Do czasów obecnych kształt i forma istniejących sadyb uległy dalekim przekształceniom. Jedynym śladem dawnych założeń przestrzennej organizacji zagród wiejskich oraz preferowanych przez ich mieszkańców gatunków roślin ozdobnych są dobrze zachowane opuszczone sadyby gospodarskie z luźnej zabudowy. W latach 2002–2005 przeprowadzono badania florystyczne w 50 sadybach zlokalizowanych we wschodniej części Warmii. Wyróżniają się one dużym bogactwem florystycznym. Stwierdzono występowanie 246 gatunków roślin naczyniowych. Liczną grupę tworzy dendroflora reprezentowana przez 66 taksonów. Ponad 25% flory stanowią gatunki pochodzące z dawnych nasadzeń. Są to głównie drzewa, krzewy owocowe i ozdobne oraz wieloletnie byliny ozdobne.

Nowe technologie, nowoczesną technikę na terenach wiejskich, przemiany w krajobrazie wsi i terenów podmiejskich obserwuje się w całym kraju. Wiążą się one także z transformacją obszarów rolnych. Celem opracowania było zwrócenie uwagi na przemiany krajobrazu wiejskiego i podmiejskiego, które wywołała zmiana stosunków społeczno-gospodarczych (przekształcenie mienia popegerowskiego) oraz wprowadzanie wielkopowierzchniowych upraw (m.in. wierzby energetycznej), a także wykorzystywanie nowoczesnych maszyn i sprzętu w produkcji rolniczej (np. kombajnów, pras do słomy) i w produkcji pozarolniczej (np. peleciarek, rozdrabniaczy gałęzi itp.). Wraz z gospodarką rynkową większość państwowych gospodarstw rolnych zbankrutowała, a ich majątek został przejęty przez Agencję Własności Rolnej Skarbu Państwa, spółki pracownicze lub sprzedany indywidualnym rolnikom. Aktualnie obserwujemy krajobrazowe konsekwencje tych przemian. Nowe technologie, nowoczesna technika, nowe wielkopowierzchniowe uprawy nie zawsze korzystnie wpływają na krajobraz wiejski. Zatraca on swój dotychczasowy charakter. Powinniśmy dbać o prawidłowe kształtowanie przestrzeni dla potrzeb człowieka, również z myślą o przyszłych pokoleniach.

Gospodarowanie nieruchomościami publicznymi stanowi system, którego elementy są ze sobą powiązane. Działania wewnątrzsystemowe realizowane są w specyficznych warunkach, charakterystycznych dla publicznego sektora nieruchomości. Praca ma na celu wskazanie elementów systemu gospodarowania nieruchomościami publicznymi oraz rozpoznanie podstawowych relacji zachodzących między nimi, a także określenie cech pozwalających badać sprawnie działające systemy. Badania przeprowadzono na podstawie aktualnie obowiązujących przepisów prawa, literatury przedmiotu oraz dostępnych w Internecie danych na temat gospodarowania zasobami w wybranych krajach.

W artykule poruszono problematykę oddziaływania infrastruktury drogowej na otaczającą przestrzeń. Istniejąca oraz budowana sieć transportowa pełni bardzo ważną funkcję w rozwoju regionu oraz komunikowaniu się ludzi. Jednak oddziaływanie nie zawsze jest pozytywne. Hałas, drgania, zanieczyszczenie powietrza, wody, gleby oddziałują negatywnie na tereny najbliżej położone. Istnieje możliwość osłabiania negatywnego wpływu niektórych czynników lub ich neutralizowania, np. poprzez stawianie ekranów akustycznych, budowę urządzeń filtrujących zanieczyszczenia lub poprzez budowanie tzw. zielonych mostów dla zwierząt. Jednak nie wszystkie skutki mogą być złagodzone, dlatego też każdorazowy przebieg nowej inwestycji należy rozpatrywać z punktu widzenia oddziaływań środowiskowych.

Pewnym przejawem i miernikiem rozwoju miasta są zmiany ilościowe, jakościowe i strukturalne w użytkowaniu ziemi zachodzące w określonym czasie i przestrzeni. Rozwojem tym kierują procesy dyfuzji przestrzennej postępujące od centrum miasta w kierunku stref peryferyjnych. Związane są one z aktywnością człowieka w określonym czasie na danym obszarze. W zakresie zagospodarowania przestrzennego polegają na wypieraniu mniej intensywnych form użytkowania ziemi formami bardziej intensywnymi [Bajerowski i in. 2002, Hopfer i in. 1987]. Nieustanne dążenie do pozyskiwania coraz to nowych terenów pod zabudowę mieszkaniową, szukanie alternatywnych rozwiązań do lokalizacji inwestycji, określanie właściwego kierunku zagospodarowania powoduje potrzebę wykorzystywania coraz to nowych metod, które wspomogłyby proces podejmowania decyzji o przekształceniach funkcji przestrzeni wokółmiejskiej. Przedmiotem badań były zmiany form użytkowania gruntów w Olsztynie i okolicach w latach 1999–2009.

Walory krajobrazu stanowią jeden z najważniejszych czynników wpływających na wartość nieruchomości o funkcji mieszkaniowej i rekreacyjnej. W pracy określono wpływ metodyki określania wartości walorów krajobrazowych na wyniki szacowania nieruchomości. Do realizacji etapów prac badawczych oraz prezentacji wyników wykorzystano pakiet oprogramowania ArcGIS 9.3.1. Za pomocą interpolacji liniowej opracowano mapę wartości bonitacyjnych walorów krajobrazowych. Opracowano mapy wartości dla metody krzywej wrażeń Wejcherta oraz metody porównań bezpośrednich. Otrzymane wyniki zastosowano do praktycznej wyceny działek przeznaczonych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego na cele rekreacyjne. Końcowym etapem było porównanie otrzymanych wyników, a tym samym określenie wpływu wyboru metody na oszacowaną wartość.

Lata 1995–2007 cechował wzmożony ruch budowlany w gminach podmiejskich Olsztyna. Ogółem oddano do użytku 2486 budynków, w tym 2181 domów jednorodzinnych. W tym najwięcej, bo 28,1% w gminie Dywity i 17,7% w gminie Jonkowo. Wielkość ruchu budowlanego w gminach jest ściśle powiązana z liczbą dużych wsi położonych w niewielkiej odległości od Olsztyna. Największą popularnością do osiedlenia się cieszą się małe wsie bezpośrednio sąsiadujące z Olsztynem (np. Ostrzeszewo, Bartąg, Wadąg, Nikielkowo) i wsie z siedzibą gminy oraz duże wsie położone wzdłuż dróg powiatowych, wojewódzkich i krajowych (np. Wójtowo, Łęgajny, Szczęsne), w odległości do 15 km od Olsztyna. Wraz z rozwojem zabudowy jednorodzinnej wzrasta liczba ludności w gminach strefy podmiejskiej Olsztyna. Ogółem wzrost ten wyniósł 13,7%. Największą jego wartość odnotowano w gminie Dywity (26,0%). W pozostałych gminach wynosił on od 4,7 do 17,5%. Ponadto spośród 200 wsi w strefie podmiejskiej Olsztyna w 110 (55% stanu) odnotowano wzrost liczby ludności. Rozwój strefy podmiejskiej Olsztyna wpływa na zmianę struktury użytkowania ziemi i w konsekwencji na przekształcenia krajobrazu rolniczego. W głównej mierze dotyczą one około 40 wsi (20% stanu). Obecnie 5,5% powierzchni gmin stanowi zabudowa mieszkaniowa i sieć komunikacyjna. W przyszłości, biorąc pod uwagę obecne tempo zmian, wartość ta może wzrosnąć do około 10%.

Przedmiotem opracowania jest obszar Parku Krajobrazowego Wzgórz Dylewskich wraz z otuliną, dla którego przeprowadzono badania dotyczące możliwości rozwoju turystyki w oparciu o istniejące walory krajobrazowe. Na tle Polski północnej park wyróżnia się unikatową dynamiką rzeźby terenu, wielkością lokalnych deniwelacji oraz intensywnością form morfologicznych, czego przykładem jest Góra Dylewska o wysokości 312,2 m n.p.m. będąca jednocześnie najwyższym wzniesieniem na Pojezierzu Mazurskim. Dodatkowo czyste i mało przekształcone środowisko oraz krajobrazy o charakterze podgórskim i naturalno-rolniczym decydują o wysokim potencjale turystycznym tego terenu.

Budowa pruskiej twierdzy na terenie Poznania stanowiła jedno z największych w dziejach miasta przedsięwzięć oddziałujących na jego krajobraz. Umocnienia pod koniec XIX w. objęły swoim zasięgiem teren wielokrotnie przekraczający wielkość ówczesnego organizmu miejskiego. Miejsca budowy poszczególnych fortów były starannie wybierane, tak aby dzieła fortyfikacyjne jednocześnie panowały nad otaczającym terenem i były w ograniczonym stopniu widoczne. Działania mające na celu maskowanie obiektów fortyfikacyjnych indywidualnie dopasowywano do charakteru krajobrazu każdej twierdzy. W przypadku Poznania powstające w latach 70. XIX w. forty wpisywane były w krajobraz typowo rolniczy i do form takiego krajobrazu nawiązywano, wprowadzając m.in. towarzyszące im układy zieleni maskującej. Obiekty fortyfikacyjne stopniowo wchłaniała aglomeracja miejska i dzisiaj stanowią fragmenty krajobrazu zurbanizowanego.

Krajobraz kulturowy związany z doliną Białej Lądeckiej na odcinku od Żelazna do Radochowa tworzą m.in. założenia pałacowo-parkowe w Żelaźnie, Ołdrzychowicach Kłodzkich, Trzebieszowicach i Radochowie. We współczesnym przekształconym krajobrazie doliny malowniczość rzeki i jej znaczenie rekreacyjne zostały niejednokrotnie zatracone. Negatywnych przekształceń i zaniedbań doświadczył także zespół pałacowo-parkowy w Trzebieszowicach. Artykuł przedstawia wyniki analiz historycznych oraz ich porównanie z obecnym stanem zagospodarowania parku w Trzebieszowicach. Uwzględniono także powiązania krajobrazowe zespołu oraz potrzebę jego rewaloryzacji w odniesieniu do całego systemu zieleni kształtowanego wzdłuż doliny Białej Lądeckiej.

Posiadanie wiarygodnych informacji o ziemi stanowi jedno z podstawowych ogniw racjonalnego zarządzania gospodarką narodową, postrzeganego przede wszystkim w kontekście realizacji różnych działań związanych z szeroko pojętym użytkowaniem ziemi oraz strategią rozwoju gospodarczego kraju. Spośród wielu zbiorów tych informacji podstawowe znaczenie ma ewidencja gruntów i budynków. Funkcjonowanie ewidencji gruntów i budynków będzie spełniało oczekiwania jej użytkowników w zakresie zdolności zaspokajania zapotrzebowania na dane ewidencyjne, jeżeli system ten będzie miał pożądaną jakość i skuteczność. Dane ewidencyjne powinny umożliwiać prowadzenie monitoringu otaczającej przestrzeni w kontekście wyróżnianych rodzajów prowadzonej działalności człowieka w ramach gospodarki przestrzennej, a także stanowić istotny element tworzącej się infrastruktury informacji przestrzennej na poziomie lokalnym. Zestaw danych ewidencyjnych będących elementem SDI na poziomie lokalnym powinien być ograniczony do minimum. Wybrane dane muszą jednak umożliwiać w miarę pełne odzwierciedlanie zakresu informacyjnego ewidencji gruntów i budynków z punktu widzenia gospodarki przestrzennej oraz tworzenie warstw tematycznych przedstawiających konkretne problemy badawcze związane z użytkowaniem ziemi w sposób uszczegółowiony. Sformułowanie takiego zbioru danych ewidencyjnych jest możliwe po ustaleniu, na podstawie wyników analizy przepisów prawnych i standardów technicznych, stopnia wykorzystywania potencjału informacyjnego ewidencji gruntów i budynków w działaniach związanych z gospodarką przestrzenną. Wyniki badań opracowano z zastosowaniem metody punktowej. Ustalono, że spośród analizowanych działań praktycznych składających się na gospodarkę przestrzenną najbardziej powiązane z danymi ewidencyjnymi jest opracowanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz realizacja zadań związanych z gospodarką nieruchomościami. Z kolei najbardziej pożądanymi danymi ewidencyjnymi w gospodarce przestrzennej są granice i numer działki ewidencyjnej, kontury użytków gruntowych i ich oznaczenia na mapie ewidencyjnej oraz kontury klas gleboznawczych i ich oznaczenia na mapie ewidencyjnej.