Jednym z bardziej dyskusyjnych zagadnień w nawożeniu roślin sadowniczych pozostaje nawożenie azotowe, a przede wszystkim jego rola we wzroście i plonowaniu drzew owocowych, zwłaszcza jabłoni. Celem badań było opracowanie racjonalnej metody nawożenia azotem, pozwalającej na minimalizację zużycia nawozów, przy osiągnięciu optymalnego wzrostu drzew, obfitego plonowania oraz optymalnej wielkości owoców. Doświadczenie przeprowadzono w latach 2000–2009 na jabłoniach odmiany ‘Jonagored’ na podkładce M.9, rosnących na glebie typu mada wykazującej skład pyłu ilastego w rozstawie 3,5 × 1,5 m. Gleba pola przeznaczonego pod doświadczenie wykazywała na głębokości 0–20 cm odczyn lekko kwaśny (6,0), odznaczała się wysoką zawartością przyswajalnego Mg (16,6 mg%) i P (6,6 mg%), średnią zawartością przyswajalnego K (19,6 mg%) i niskim stosunkiem K/Mg (1,2). Biorąc pod uwagę niekorzystny stosunek K w glebie do innych kationów, zastosowano pod orkę sól potasową w dawce 200 kg K₂O/ha. Przez wszystkie lata trwania doświadczenia nie stosowano wapnowania gleby, a także nawożenia potasem, magnezem i fosforem. W doświadczeniu porównywano następujące obiekty nawożenia azotem: 1. N-0 (bez azotu, kontrola); 2. N-50 (50 kg N ha^-1 jednorazowo wiosną od 2000 r. na całą powierzchnię); 3. N-100 (100 kg N ha^-1 jednorazowo wiosną od 2000 r. na całą powierzchnię); 4. N-100_{od 4 roku} (100 kg N ha^-1 jednorazowo wiosną od 4. roku po posadzeniu (2004) na całą powierzchnię); 5. N-100_murawa (100 kg N ha^-1 wiosną, od czwartego roku po posadzeniu (2004), tylko w obrębie murawy). Jako nawóz azotowy stosowano saletrę amonową na powierzchnię gleby. Korony prowadzono w formie wrzecionowej; wysokość pnia wynosiła 60–70 cm. Wzdłuż rzędów drzew utrzymywano wąski ugór herbicydowy (1 m szerokości), natomiast w międzyrzędziach była murawa, często koszona. Wzrost drzew mierzony polem przekroju poprzecznego pnia po 10 latach prowadzenia doświadczenia był uzależniony od dawki i sposobu nawożenia azotem. Najsłabiej rosły drzewa, gdy stosowano dawkę 100 kg N ha^-1 jednorazowo wiosną na całej powierzchni, a najsilniej, gdy stosowano również dawkę 100 kg N ha^-1, ale dopiero od 4. roku po posadzeniu. Nie stwierdzono jednak istotnej różnicy pomiędzy kombinacjami nawożonymi a kombinacją nienawożoną azotem. Podobną sytuacje zanotowano w przyroście pola przekroju poprzecznego pnia za okres 10 lat badań (wiosna 2000 – wiosna 2010). Zarówno plonowanie drzew w poszczególnych latach, jak i suma plonów za lata 2002–2009 oraz wielkość owoców nie zależała w sposób istotny ani od dawki, ani od sposobu nawożenia azotem. Zarówno dawka, jak i sposób nawożenia azotem nie miały wpływu na wskaźnik intensywności owocowania wyrażony stosunkiem sumy plonów do końcowego pola powierzchni przekroju poprzecznego pnia.

Plamistość liści owsa (Avena sativa L.) powodowana jest przez gatunek Drechslera avenae (Drechslera chaetomioides, Helmintosporium avenae). Podatność wybranych odmian i rodów hodowlanych owsa na infekcję przez ten patogen badano w warunkach polowych w latach 2001–2002 oraz w fitotronie. W wyniku naturalnej infekcji w warunkach polowych, brązowe lub brązowo-czerwone plamy, powodowane przez D. avenae stwierdzono w przypadku wszystkich genotypów owsa w obu latach badań, ale występowały one w mniejszym nasileniu w sezonie bardziej suchym i chłodniejszym (2001). Średnie wartości indeksu porażenia liści w przypadku badanych genotypów owsa wynosiły od 5.65 (CHD 2100) do 10.33 (Akt). W wyniku sztucznej inokulacji liści owsa w warunkach fitotronowych objawy na liściach były podobne, ale indeks porażenia liści znacznie wyższy – od 15.0 (Bajka) do 41.3 (STH 4699). Badania przy zastosowaniu wysokorozdzielczej chromatografii cieczowej wykazały zdolność do produkcji przez szczep D. avenae nr 1 pochodnych antrachinonowych – cynodontyny i helmintosporyny. Związki te mogą ograniczać wzrost niektórych patogenów i saprotrofów.

Nasiona dyni oleistej (Cucurbita pepo L. var. Styriaca) i bulwy topinamburu (Helianthus tuberosus L.) stanowią alternatywny produkt dla tradycyjnie spożywanych warzyw. Zawierają one szereg cennych składników pod względem aktywności biologicznej. Celem trzyletnich badań było określenie zawartości mikro- i makroelementów w nasionach dyni oleistej i bulwach topinamburu uprawianych ekologicznie na Litwie. Wybrane do doświadczenia odmiany dyni były następujące – ‘Miranda’, ‘Herakles’, ‘Golosemiannaja’, ‘Danaja’, ‘Olga’, a topinamburu – ‘Albik’, ‘Rubik’, ‘Sauliai’ oraz linie hodowlane nr 05-1 i nr 05-7. Zawartość makro i mikroelementów określano za pomocą spektrometru masowego. Wyniki wskazują, że zawartość suchej masy była najwyższa w nasionach dyni ‘Herakles’, ‘Danaja’, ‘Olga’, a w bulwach topinamburu ‘Albik’. Najwięcej Ca, K, Fe, Mn, Se akumulowały nasiona dyni oleistej ‘Miranda’, a Mg, Na –‘ Olga’. Największą zawartość Ca, Mg, Se identyfikowano w bulwach topinamburu ‘Rubik’, a K, Na, –‘ Albik’. Zawartość Mn i Zn w wybranych do doświadczeń bulwach odmian topinamburu prawie się nie różniła.

Osmokondycjonowanie jest jednym z powszechnie stosowanych zabiegów poprawy jakości nasion. Celem doświadczenia było określenie wpływu osmokondycjonowania nasion cynii w połączeniu z traktowaniem ekstraktem z grejpfruta (Biosept 33 SL) na kiełkowanie, wigor i zasiedlenie nasion przez grzyby w temperaturze 10 i 20°C. Dwie próby nasion, odm. Kirke i Orys, różniące się początkowym zasiedleniem przez Alternaria zinniae, traktowano 0,05, 0,25, 0,5 i 1,0% roztworami preparatu Biosept 33 SL podczas kondycjonowania i po kondycjonowaniu w glikolu polietylenowym (PEG 8000). Kontrolę stanowiły nasiona nietraktowane, nasiona traktowane fungicydem Sarfun T 65 DS oraz nasiona moczone w 0,05, 0,25, 0,5 i 1,0% roztworach preparatu Biosept 33 SL. Samo kondycjonowanie, podobnie jak kondycjonowanie w połączeniu z traktowaniem ekstraktem z grejpfruta, znacząco poprawiało kiełkowanie i wigor nasion. Wpływ preparatu Biosept 33 SL na zdrowotność nasion był zróżnicowany u obu prób i znacząco uzależniony od początkowego zasiedlenia nasion przez grzyby, zastosowanej dawki preparatu i temperatury inkubacji.

W światowym sadownictwie zaznacza się trend stałego limitowania rozmiarów większości gatunków drzew owocowych. Z tego powodu kontynuowane są badania nad nowymi podkładkami ograniczającymi siłę wzrostu uprawianych roślin. Doświadczenie przeprowadzono w Stacji Doświadczalnej Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu w latach 2008–2009. Celem doświadczenia była ocena wpływu 15 różnych klonów powstałych z krzyżowania podkładek A.2 × B.9 na wzrost drzewek odmian ‘Galaxy’ i ‘Rubin’ w szkółce. Dla porównania jako kontrolę zastosowano podkładki M.9 i M.26. Najsilniejszy wzrost okulantów jabłoni otrzymano na podkładce M.26 i na klonie 15. Wzrost drzewek na klonie 5 był słabszy niż na M.9. Okulanty jabłoni odmiany ‘Rubin’ nie tworzyły pędów bocznych na większości podkładek. Największą liczbę i sumę pędów bocznych stwierdzono u drzewek odmiany ‘Galaxy’ rosnących na klonach 1, 3, 6, 7, 10, 13 i 15, a najmniej na 2, 5 i 9. Najwięcej korzeni szkieletowych miały drzewka na podkładce M.26, a najmniej na M.9. Największą wydajność okulantów uzyskano na klonach 6, 10 i 13, a najmniejszą na 2, 7, 8, 9 i 11, które nie różniły się od kontroli M.9. Dla wszystkich klonów uzyskano wysoki procent drzewek zgodnych z normą, a wyniki nie różniły się od kontroli na M.9 i M.26.

Ajania staje się coraz bardziej popularna jako roślina doniczkowa. Jest bliską krewną chryzantemy i może stać się dla niej interesującą alternatywą tym bardziej, że uprawę obu gatunków można prowadzić jednocześnie. Celem pracy była ocena wpływu uszczykiwania oraz długości dnia na wzrost i kwitnienie roślin. W badaniach wykorzystano ajanię spokojną odmiany ‘Silver and Gold’ oraz ‘Bea’, ‘Benetti’ i ‘Bengo’ (z grupy Bellania). Pierwszy etap uprawy przeprowadzono w szklarni dnia długiego. Po posadzeniu do doniczek każdą odmianę podzielono na grupy: nieuszczykiwane i uszczknięte jednorazowo, a te na kolejne – przeznaczone od razu do uprawy przy dniu krótkim oraz takie, które przed drugim etapem uprawy (zaciemnianiem roślin, przez okres dwóch tygodni) uprawiano dalej w warunkach dnia długiego. Nie wszystkie odmiany w jednakowy sposób reagowały na zabieg uszczykiwania. U ‘Bengo’ rośliny uszczknięte wytworzyły pąki i rozpoczęły kwitnienie w podobnym terminie co nieuszczykiwane, u ‘Benetti’ i ‘Bea’ opóźnienie było niewielkie, a u ‘Silver and Gold’ pąki pojawiły się od 5 do 12 dni później. Rośliny rosnące dłużej w warunkach dnia długiego były wyższe, szersze, miały dłuższe i szersze baldachogrona, więcej kwiatostanów, dłużej zachowywały trwałość.

Czerwce jako szkodniki roślin mają znaczenie w krajach klimatu tropikalnego i subtropikalnego, gdzie powodują straty w uprawach cytrusów, oliwek, kawy, kakao, herbaty i grejpfrutów. W ostatnich latach obserwuje się wzrost znaczenia gospodarczego tej grupy owadów również w krajach o umiarkowanym klimacie. Zjawisko to jest spowodowane kilkoma czynnikami, a mianowicie globalnym ociepleniem klimatu i coraz łagodniejszymi zimami, wzrastającą liczbą ogrodów przydomowych i rosnącym zapotrzebowaniem na ciekawe, często obce dla naszej fauny gatunki roślin oraz swobodnym importem drzew i krzewów owocowych i ozdobnych. Celem niniejszej pracy było określenie wielkości populacji czerwców występujących na drzewach i krzewach ozdobnych, rosnących w warunkach naturalnych oraz ich znaczenia gospodarczego w Polsce. Analizę ilościową i jakościową czerwców przeprowadzono na podstawie zebranego przez autorów materiału dokumentacyjnego oraz danych z piśmiennictwa. Badania przeprowadzono w latach 2008–2010 w Lublinie oraz jego okolicach. W wyniku przeprowadzonej analizy na roślinach ozdobnych w Polsce stwierdzono występowanie trzydziestu trzech gatunków czerwców (23.08% rodzimej fauny Coccoidea). Czerwce te należą do sześciu rodzin: Asterolecaniidae, Coccidae, Diaspididae, Eriococcidae, Kermesidae and Pseudococcidae. Wśród nich najliczniej reprezentowane były rodziny Diaspididae (13 gatunków) i Coccidae (12 gatunków). W pracy dla każdego gatunku czerwca określono typ zbiorowiska, w którym wystąpił, rośliny żywicielskie, znaczenie ekonomiczne oraz jego przynależność zoogeograficzną. Stwierdzone gatunki czerwców obserwowano w parkach, ogrodach botanicznych, ogrodach przydomowych, osiedlach mieszkaniowych, a także wzdłuż alei na ozdobnych drzewach i krzewach liściastych (24 gatunki) i iglastych (8 gatunków). Gatunkiem czerwca o największym znaczeniu gospodarczym, który w badaniach wystąpił najczęściej, był Parthenolecanium corni. Również Carulaspis juniperi i Leucaspis lowi wystąpiły w frekwencji i liczebności zagrażającej ich żywicielom. Szczególną uwagę należy zwrócić na gatunki inwazyjne: P. floccifera na ostrokrzewie kolczastym oraz nieoznaczony jeszcze Parthenolecanium sp. na rododendronach. Czerwce te wystąpiły na swoich żywicielach w dużym zagęszczeniu i są w stanie przezimować w Polsce.

Kwiaty jadalne stosowano w medycynie tradycyjnej i ziołolecznictwie już w czasach starożytnych, wciąż jednak brak jest dokładnych danych dotyczących ich wartości odżywczej. Lawendowo-różowe, kuliste kwiaty szczypiorku nie tylko upiększają ogrody czy suche bukiety, mogą być również używane do przyrządzenia aromatycznego octu, sałatek czy zup. Celem niniejszej pracy było określenie wartości odżywczej kwiatów szczypiorku uprawianego w latach 2009 i 2010 w Ogrodniczej Stacji Doświadczalnej w Dołujach (północno-zachodnia Polska). W świeżym materiale roślinnym oznaczono zawartość suchej masy, popiołu ogólnego, białka ogółem, kwasowość ogólną, zawartość kwasu L-askorbinowego, cukrów ogółem i redukujących, tłuszczu, błonnika surowego, polifenoli ogółem, karotenoidów ogółem, chlorofili, ostrość, aktywność antyoksydacyjną i wartość energetyczną. Kwiaty Allium schoenoprasum L. (wysuszony materiał roślinny) ekstrahowano etanolem w temperaturze 50°C i w temperaturze otoczenia (maceracja). Otrzymane ekstrakty analizowano metodą GC-MS. Analiza wykazała, że kwiaty szczypiorku zawierają ważne kwasy tłuszczowe, nasycone i nienasycone, w tym kwas palmitynowy (7.94–16.94%), kwas linolowy (7.63–13.45%) i stearynowy (3.13–31.16%), jak również γ-sitosterol (3.41–6.42%), kampesterol (0.34–0.66%), fukosterol (0.29–0.51%) i witaminę E (0.16–0.49%). W suchym materiale roślinnym określono również zawartość flawonoidów ogółem.

Prunus domestica L. jest najważniejszym gatunkiem drzew owocowych w Europie, a także najważniejszym w obrębie rodzaju Prunus. Serbia jest trzecim po USA i Chinach światowym producentem owoców tego gatunku. Siedem genotypów śliwy (Prunus domestica L.) F_1, pochodzących z trzech połączeń krzyżowych (‘Č ačanska Lepotica’ × ‘Stanley’, ‘Č ačanska Najbolja’ × ‘Stanley’, ‘Stanley’ × ‘Stanley’) i te same odmiany jako rośliny kontrolne posadzono w sadzie doświadczalnym w Prislonicy, koło Cacaku, wiosną 2000 r. W latach 2005–2007 oceniono kilka cech wartości biologicznej (okres kwitnienia, termin zbioru oraz plon), a także główne cechy jakościowe owoców. Znaczną różnorodność zaobserwowano wśród genotypów F₁, tj. połączeń krzyżowych Wszystkie genotypy zaczynały kwitnąć później niż ich rodzice. Najwcześniejszy termin zbioru zaobserwowano u ‘P₄’, a najpóźniejszy u ‘P₇’. Najwyższy plon stwierdzono u ‘P₅’. Genotyp ‘P₄’ miał wyższe wartości niektórych cech jakościowych owoców (masa owocu, współczynnik owocu, współczynnik miąższu, wysokość owocu, średnica szwu, średnica policzka, rozpuszczalne ciała stałe, fruktoza i całkowita zawartość cukrów), w porównaniu z innymi genotypami F₁ oraz odmianami kontrolnymi. Genotypy z lepszymi cechami biologicznymi i cechami jakościowymi owoców zaliczono do połączeń krzyżowych ‘Č ačanska Lepotica’ ב Stanley’ .

Indukowana mutageneza pozwala uzyskać w stosunkowo krótkim czasie nowe odmiany chryzantem o zmienionych pojedynczych cechach jak barwa lub kształt i wielkość kwiatostanu, które decydują w głównej mierze o wartości dekoracyjnej. U tego gatunku bardzo utrudnione jest stosowanie tradycyjnych metod hodowli, takich jak krzyżowanie, selekcja oraz technik transformacji genetycznej. Badaniom poddano trzy odmiany Chrysanthemum × grandiflorum (Ramat.) Kitam. –‘ Albugo’, ‘Alchimist’, ‘Satinbleu’. Promieniowanie gamma zastosowane w dawce 15 Gy pochodziło ze źródła ⁶⁰Co aparatu typu Theratron 780 C. Moc pochłoniętej dawki wynosiła 2,14 Gy·min^-1. U odmian ‘Albugo’ i ‘Satinbleu’ napromienieniu poddano mikrosadzonki rosnące na pożywce MS. Po napromienieniu – na pożywkę MS uzupełnioną 0,6 mg × dm^-3 BAP i 2,0 mg × dm^-3 IAA wyłożono jednowęzłowe fragmenty pędu i liście. U odmiany ‘Alchimist’ napromieniano eksplantaty liściowe z kalusem zregenerowanym na ogonkach. Miesiąc wcześniej eksplantaty te wyłożono na pożywkę MS z dodatkiem 0,6 mg × dm^-3 BAP i 2,0 mg×dm^-3 IAA. Regenerację pędów przybyszowych prowadzono bez pasażu na tej samej pożywce. Po 4 miesiącach od napromienienia uzyskane pędy przeniesiono na pożywkę ukorzeniającą. Promieniowanie gamma wpłynęło na regenerację pędów na eksplantatach. Spośród uzyskanych mutantów w pokoleniu vM₂ wyłoniono pięć interesujących, godnych wprowadzenia do uprawy genotypów: ‘Albugo Sunny’, ‘Alchimist Tubular’, ‘Alchimist Golden Beet’, ‘Satinbleu Minty’, ‘Satinbleu Honey’.

Intensyfikacja produkcji sadowniczej jest możliwa dzięki użyciu odpowiedniej podkładki dla danej odmiany. W latach 2000–2009 prowadzono obserwacje i pomiary drzew jabłoni odmiany ‘Elise’ rosnącej na osiemnastu podkładkach wegetatywnych podzielonych na trzy grupy w zależności od siły wzrostu drzew: superkarłowe (M.27, P 16, PB 4), karłowe (B 9, B 146, P 2, P 59, siedem podklonów podkładki M.9: EMLA, Burgmer 984, Burgmer 751, T 339, Pajam 1, Pajam 2, RN 29) oraz półkarłowe (P 14, M.26, P 60, B 396). Drzewa na podkładkach superkarłowych rosły w rozstawie 3,2 × 0,5 m, na podkładkach karłowych 3,5 × 0,7 m, natomiast na podkładkach półkarłowych w rozstawie 3,8 × 1,0 m. Spośród wszystkich badanych podkładek najsilniejszy wzrost wykazywały drzewa rosnące na podkładce P 14, najsłabszym wzrostem charakteryzowały się drzewa rosnące na podkładce PB 4. Zarówno najmniejsze pole przekroju poprzecznego pnia (PPPP) po dziesięciu latach wzrostu w sadzie, jak i przyrost pola przekroju poprzecznego pnia (PPPPP) za lata 2000–2009 w grupie podkładek superkarłowych uzyskały drzewa rosnące na podkładce PB 4, natomiast wśród podkładek karłowych na podkładce P 59. W grupie podkładek półkarłowych największe PPPP oraz PPPPP uzyskały drzewa na P 14. Najwyższy sumaryczny plon za lata 2001–2009 w grupie podkładek superkarłowych otrzymano z drzew na podkładce P 16, najniższy zaś z drzew na podkładce PB 4. Spośród podkładek karłowych najsłabiej plonowały drzewa na podkładce P 59, najsilniej na podkładce M.9 751. Podkładka miała istotny wpływ na wskaźnik intensywności owocowania drzew (WIO). W grupie podkładek superkarłowych najwyższy WIO uzyskano z drzew na podkładce P 16, w grupie podkładek karłowych na podkładce P 59, natomiast w grupie podkładek półkarłowych na podkładce P 60 i B 396.

W warunkach niedoboru siarki w glebie nawożenie tym pierwiastkiem ma istotny wpływ na plonowanie roślin i ich jakość. Celem pracy była ocena wpływu dawki i rodzaju siarki na zawartość w suchej masie i pobranie przez plon suchej masy bulw ziemniaka Cu, Zn, Mn i Fe. Doświadczenie polowe z ziemniakiem prowadzono w latach 2004–2006, stosując różne rodzaje siarki (siarka elementarna i K₂SO₄) i dawki (0, 25 i 50 kg∙ha^-1). Aplikacja siarki istotnie wpłynęła na zwiększenie plonu bulw. Jednakże nie zaobserwowano niezależnego wpływu dawki siarki i rodzaju nawozu. Dopiero w przypadku ich współdziałania stwierdzono, że najwyższy plon bulw nastąpił, gdy zastosowano 25 kg∙ha^-1 siarki w postaci siarczanowej i 50 kg∙ha^-1 siarki niezależnie od rodzaju nawozu. Plon suchej masy bulw był największy, gdy stosowano 25 kg∙ha^-1 siarki w postaci siarczanowej. Zawartość w suchej masie bulw i pobranie w plonie suchej masy bulw Cu, Zn, Mn (z wyjątkiem Fe) zależało generalnie od nawożenia siarką. Dodatek siarki w dawce 25 kg∙ha^-1 w postaci siarczanowej obniżał zawartość i pobranie mikroelementów w suchej masie bulw. Najwyższa zawartość i pobranie Cu i Zn przez bulwy była po zastosowaniu 50 kg S∙ha^-1 w postaci elementarnej i na poletkach kontrolnych (bez siarki). Zawartość i pobranie Mn było ograniczane nawożeniem siarką, natomiast zawartość i pobranie Fe przez bulwy zwiększało się w wyniku zwiększania dawki siarki (choć nie potwierdzono tego statystycznie). Nawożenie siarką elementarną w dawce 50 kg∙ha^-1 istotnie zmniejszyło wartość pH gleby. Stwierdzono istotną korelację między wartością pH gleby a zawartością i pobraniem Cu (ujemną), Zn (dodatnią) i Mn (różne wartości w zależności od lat badań).

Wielkość zachwaszczenia zależy od czynników siedliskowych, od glebowego zapasu nasion oraz od zabiegów agrotechnicznych, które stymulują lub hamują kiełkowanie i rozwój chwastów. Stosowane we współczesnych systemach uprawy rośliny międzyplonowe modyfikując środowisko glebowe, oddziałują również na zachwaszczenie upraw. Celem przeprowadzonych badań było określenie wpływu stosowania roślin międzyplonowych oraz rodzaju orki na stan i stopień zachwaszczenia skorzonery. W doświadczeniu polowym z uprawą skorzonery (Scorzonera hispanica L.) zastosowano rośliny międzyplonowe: wyka siewna (Vicia sativa L.), facelia błękitna (Phacelia tanacetifolia Benth.), owies siewny (Avena sativa L.), oraz zróżnicowaną uprawę roli: tradycyjna uprawa płużna z orką przedzimową bez roślin międzyplonowych; siew roślin międzyplonowych + głęboka orka przedzimowa; siew roślin międzyplonowych + orka wiosenna. W zachwaszczeniu skorzonery oznaczono łącznie 37 taksonów chwastów, wśród których najliczniej występowały Chenopodium album L., Senecio vulgaris L., Capsella bursa-pastoris (L.) Med., Lamium amplexicaule L., Galinsoga ciliata (Raf.) S.F. Blake and Urtica urens L. Liczebność zachwaszczenia pierwotnego i wtórnego skorzonery po orce przedzimowej i wiosennej była zbliżona. Rośliny międzyplonowe istotnie ograniczyły zachwaszczenie pierwotne i wtórne skorzonery. Najmniej chwastów rosło w obiektach, w których rośliną międzyplonową był owies, a najwięcej w uprawie bez międzyplonów. Rośliny międzyplonowe ograniczyły występowanie Senecio vulgaris i Capsella bursa-pastoris w zachwaszczeniu pierwotnym, a międzyplon z owsa także występowanie Lamium amplexicaule i Senecio vulgaris w zachwaszczeniu wtórnym skorzonery.

Salsefia posiada duże walory smakowe i odżywcze. Jest bogatym źródłem inuliny – glikozydu korzystnie oddziałującego na organizmy ludzi i zwierząt. Praca przedstawia badania dotyczące składu gatunkowego grzybów glebowych porażających korzenie Tragopogon porrifolius var. sativus uprawianej z zastosowaniem owsa, facelii i wyki siewnej, jako roślin okrywowych. W doświadczeniu polowym rośliny okrywowe wytworzyły przed zimą obfity plon zielonej masy, stanowiącej naturalny mulcz na powierzchni roli, który był zagospodarowany w dwojaki sposób: 1) wymieszany z glebą w wyniku orki wiosennej lub 2) wymieszany z glebą w wyniku orki przedzimowej. Kontrolę stanowiła tradycyjna uprawa salsefii, tj. bez roślin okrywowych. W badaniach określono liczebność i zdrowotność czterotygodniowych siewek salsefii oraz korzeni z objawami nekrozy. Laboratoryjna analiza mikologiczna pozwoliła na określenie składu ilościowego i jakościowego grzybów porażających organy podziemne Tragopogon porrifolius var. sativus. Wschody oraz udział porażonych siewek salsefii były różne i zależały od gatunku rośliny mulczującej. Najmniej porażonych siewek uzyskano po mulczowaniu gleby owsem. Nieco więcej po zastosowaniu wyki siewnej lub facelii, jako roślin okrywowych, a najwięcej w kontroli. Bez względu na gatunek rośliny mulczującej, z chorych siewek oraz korzeni salsefii często izolowano Alternaria alternata, Fusarium culmorum, Fusarium oxysporum, Penicillium spp., Rhizoctonia solani i Sclerotinia sclerotiorum. Najbardziej szkodliwymi dla badanych korzeni salsefii okazały się R. solani i S. sclerotiorum. System uprawy, tj. wykonanie orki wiosennej lub przedzimowej, nie miał istotnego wpływu na liczebność grzybów izolowanych z roślin salsefii.

Chloroza żelazowa jest czynnikiem w szerokim zakresie ograniczającym produkcję rolniczą. Niedobór żelaza jest uzupełniany głównie poprzez dokarmianie dolistne, ponieważ aplikacja doglebowa jest generalnie nieefektywna, szczególnie w uprawie roślin jednorocznych. W doświadczeniu wazonowym prowadzonym w fitotronie badano efektywność dolistnego nawożenia fasoli szparagowej trzema nieorganicznymi [FeSO₄ · 7H₂O, FeCl₃ · 6H₂O, Fe(NO₃)₃ · 9H₂O] i dwoma organicznymi [Fe-Cytr., Fe-EDTA] solami żelaza podanymi bez dodatku i z dodatkiem 0.5% CO(NH₂)₂. Żelazo zastosowano 3-krotnie tylko na liście pojedyncze w formie roztworów wodnych zawierających w 1 cm³ – 0,2 mg Fe wobec wody jako kontroli. Uzyskane wyniki wykazały, że aplikacja roztworów soli żelaza wpłynęła na wyraźne zwiększenie zawartości Fe w liściach pojedynczych i kolejnych liściach 3-listkowych. Najbardziej efektywne było dolistne nawożenie roślin Fe(NO₃)₃, a najmniej Fe-EDTA. Żelazo podane w formie chelatów wykazywało w roślinach większy stopień mobilności niż w formie soli nieorganicznych. Dolistne nawożenie roślin nieorganicznymi solami żelaza w istotnym stopniu zwiększało zawartość w liściach chlorofilu a+b, karotenoidów, a także ich przewodność szparkową i tempo przebiegu fotosyntezy i transpiracji. Natomiast wpływ chelatów Fe, a zwłaszcza Fe-EDTA na wymienione cechy roślin nie był jednoznaczny. Największą zawartość barwników asymilacyjnych i najbardziej intensywny przebieg wymiany gazowej wykazywały liście roślin traktowanych Fe(NO₃)₃. Aplikacja nieorganicznych soli żelaza i Fe-Cytr. wpłynęła na istotny wzrost liczby brodawek wiązanych na korzeniach fasoli i ich masy. Najwięcej brodawek wytworzyły na korzeniach rośliny traktowane Fe-Cytr., a brodawek o największej masie – Fe(NO₃)₃. Dodatek mocznika do roztworów żelaza wpłynął na wzrost wartości wskaźnika transportu żelaza, a spadek zawartości żelaza, karotenoidów, przebiegu wymiany gazowej w liściach oraz liczby i masy brodawek korzeniowych.

Celem przeprowadzonych badań była ocena aktywności enzymów celulolitycznych i amylolitycznych w podłożu w zależności od czasu inkubacji grzybni szczepu Pleurotus ostreatus (Mori Hiratake no 39) B7 i określonego etapu rozwoju rozwojowego grzybni. Doświadczenie podzielono na trzy części różniące się od siebie długością czasu inkubacji grzybni w podłożu uprawowym przed wywołaniem owocowania: I – czas inkubacji 2 tygodnie, II – czas inkubacji 4 tygodnie, III – czas inkubacji 6 tygodni. Po zakończeniu inkubacji grzybni wykonywano szok termiczny i mechaniczny. Badania wykazały, że czynniki takie jak czas inkubacji grzybni w podłożu, zabiegi agrotechniczne (szok termiczny i mechaniczny), rodzaj warstwy grzybni mają wpływ na aktywność celulolityczną i amylolityczną grzybni w podłożu uprawowym. Największy wpływ na zmianę aktywności enzymatycznej grzybni miały zabiegi agrotechniczne – szok termiczny i mechaniczny.

Hodowla podkładek dla drzew pestkowych jest bardzo ważna dla sadownictwa. W wielu krajach uzyskano liczny materiał hodowlany dla czereśni, wiśni i śliwy. Analizę przeprowadzono w Cacak (Serbia zachodnia) w latach 2006–2007, w celu zbadania głównych cech morfologicznych części nadziemnej i systemu korzeniowego odrostów, pochodzących z krzewów matecznych trzech nowo wyhodowanych podkładek wegetatywnych dla drzew pestkowych, zwłaszcza śliwy, brzoskwini i moreli. Podkładki wegetatywne rozwinęły się z wyhodowanego materiału genetycznego i oznaczono je w sposób następujący: FA 2/53 (Prunus domestica L.), FA 5/7 (P. domestica L.) oraz FA 6/209 (P. cerasifera Ehrh.). Analiza odrostów podkładek wegetatywnych polegała na badaniu następujących cech morfologicznych: a) długości części nadziemnej, b) liczby pędów na części nadziemnej, c) liczby korzeni, d) długości korzeni oraz e) objętości, masy i rodzaju korzeni. Podkładki wytworzyły dobrze rozwinięty system korzeniowy oraz dobrze wyrośniętą część nadziemną. Podkładka wegetatywna FA 2/53 może być klasyfikowana jako podkładka słaborosnąca, FA 5/7 jako półkarłowa (nieco silniej rosnąca niż podkładka wegetatywna FA 2/53 ), zaś FA 6/209 jako półkarłowa podkładka wegetatywna dla drzew pestkowych.

Gatunki należące do rodzaju Phoma powszechnie występują na roślinach zielnych, w tym również zielarskich. W latach 2004–2006 z ziół z rodziny Lamiaceae otrzymano zróżnicowane pod względem morfologicznym izolaty należące do rodzaju Phoma. Na podstawie obserwacji stałych cech morfologicznych, przeprowadzonych in vitro w kulturach rozwijających się na standardowych podłożach zakwalifikowano poszczególne izolaty Phoma spp. do odpowiedniej sekcji, a następnie do gatunku. Ze wszystkich organów badanych roślin izolowano gatunek P. exiqua var. exiqua. Kultury P. nepeticola otrzymano z liści i łodyg serdecznika pospolitego, a z korzeni uzyskano izolaty P. nemophilae. Oprócz wyżej wymienionych gatunków wyizolowano również P. capitulum, P. labilis, P. pereupyrena, P. subglomerata oraz P. septicidalis.

Praca przedstawia metodę selekcji genotypów ogórka charakteryzujących się małą wrażliwością na niską temperaturę. Wybrane genotypy ogórka mogą być przydatne do hodowli w warunkach klimatu umiarkowanego. W liścieniach 55 linii hodowlanych ogórka uprawianych w temperaturze 12°C oznaczano zawartość azotanów (NO₃^–), aktywność reduktazy azotanowej (NRA) oraz zawartość chlorofilu (Chl). Cechy te wykorzystano do opracowania prostego algorytmu, który umożliwił uszeregowanie genotypów zgodnie z ich wrażliwością na chłód. Na podstawie wartości kwartylowych badanych cech genotypom nadano rangi (od 1 do 4). Z badanej kolekcji wyselekcjonowano 14 genotypów o najmniejszej wrażliwości na chłód, których wybór do dalszej hodowli wiąże się z najmniejszym ryzykiem. Mała wrażliwość na niską temperaturę tych 14 genotypów przejawiała się wysokim poziomem Chl oraz wysoką aktywnością NRA i dużą zawartością (NO₃^–), czyli suma rang odpowiadających wartościom kwartylowym cech wynosiła od 10 do 12, przy maksimum 12. Przeprowadzono także analizę skupień w celu selekcji genotypów charakteryzujących się pożądanymi wartościami badanych cech. Stwierdzono, że przy podziale 55 genotypów na dwa oraz trzy podzbiory, zawsze 14 genotypów uznanych za obiecujące (niewrażliwe na chłód) znalazło się w tym samym zbiorze. Natomiast, gdy genotypy podzielono na więcej podzbiorów, to z 14 najlepszych w jednym zbiorze znalazło się 13 genotypów. Przedstawiona metoda może być wykorzystywana do selekcji genotypów niewrażliwych na chłód również z innych kolekcji. Znając wartości kwartylowe obliczane na podstawie przedstawionych wyników można oszacować rangę nowego genotypu pod warunkiem, że eksperyment będzie przeprowadzony w warunkach opisanych w prezentowanej pracy. W innym przypadku zastosowanie algorytmu musi być poprzedzone szczegółową analizą eksploratywną.

Nagietek lekarski należy do najstarszych roślin leczniczych wykorzystywanych już w starożytności. Obecnie dostarcza surowca zielarskiego o dużym znaczeniu dla przemysłu farmaceutycznego i kosmetycznego. Badania przeprowadzono w latach 2007– –2009 na glebie lessowej o składzie granulometrycznym pyłu ilastego. Celem eksperymentu było określenie wpływu zróżnicowanych dawek azotu (0, 40, 80, 120, 160 kg N∙ha^-1) na wybrane cechy morfologiczne roślin oraz na plonowanie i jakość surowca nagietka lekarskiego. Kwitnienie nagietka najkrócej trwało w obiekcie kontrolnym (30 dni), zaś najdłużej (40 dni) tam, gdzie zastosowano azot w największej dawce (160 kg N·ha^-1). Nawożenie azotem w istotny sposób wpłynęło na liczbę wytworzonych przez roślinę koszyczków kwiatowych, nie stwierdzono natomiast różnic w średnicy kwiatostanów pod wpływem badanego czynnika. Stwierdzono istotny wzrost plonów surowca po zastosowaniu 80 kg N·ha^-1 w porównaniu z obiektem kontrolnym. Na dalsze zwiększanie ilości azotu (120, 160 kg N·ha^-1) rośliny nagietka nie reagowały istotną zwyżką plonu. Nawożenie azotem modyfikowało zawartość olejku eterycznego w koszyczkach (wraz ze zwiększaniem dawek azotu jego zawartość wzrastała) nie wpłynęło natomiast na procentowy udział związków flawonoidowych.

Cukinia (Cucurbita pepo L. var. giromontina) to warzywo niezawodne w uprawie charakteryzujące się wysoką plennością. Uprawiane w polu i pod osłonami porażane jest przez wiele patogenów specyficznych dla rodziny Curbitaceae, jak i charakterystycznych dla innych plantacji. Obecnie w ochronie roślin przed patogenami stosuje się coraz częściej produkty naturalne, takie jak wyciągi roślinne. Celem badań była laboratoryjna ocena wpływu azoksystrobiny (Amistar 250SC, Syngenta) i ekstraktu z grejpfruta (Biosept 33SL, Cintamani Polska) na niektóre grzyby występujące na cukinii. W doświadczeniu użyto izolaty Alternaria alternata, Botrytis cinerea, Fusarium avenaceum, F. culmorum, F. equiseti, F. oxysporum, Rhizoctonia solani, Trichoderma hamatum wyosobnione z roślin cukinii. Amistar stosowano w stężeniach: 0.05%, 0.1% a Biosept w stężeniach: 0.1%, 0.2%. W badaniach zastosowano metodę szalkową zalecaną do testowania fungicydów w warunkach laboratoryjnych. Ekstrakt z grejpfruta był skuteczniejszy niż azoksystrobina i wykazywał bardziej długotrwałe działanie względem badanych gatunków grzybów. Obserwacje mikroskopowe wykazały zmiany morfologiczne w strzępkach grzybów pod wpływem działania azoksystrobiny i ekstraktu z grejpfruta. Badane substancje opóźniały zarodnikowanie lub całkowicie je zahamowały, powodowały deformację, zgrubienie i załamywanie się strzępek.