W doświadczeniach przeprowadzonych w latach 2004-2007 badano wartość przedplonową dla pszenżyta ozimego resztek pożniwnych oraz resztek pożniwnych łącznie ze słomą następujących roślin: pszenicy jarej, grochu siewnego i mieszanek pszenicy jarej z grochem siewnym. W pierwszym etapie badań zrealizowanych w latach 2004-2006 określono: masę resztek pożniwnych i słomy roślin przedplonowych, zawartość oraz nagromadzenie makroskładników w biomasie. Najmniej resztek pożniwnych i słomy pozostawił groch siewny. Najwięcej słomy dostarczyła mieszanka pszenicy jarej z grochem siewnym o udziale komponentów 75 + 25% oraz pszenica jara. Resztki pożniwne i słoma mieszanek pszenicy jarej z grochem siewnym charakteryzowały się pośrednią zawartością makroskładników między ich komponentami w siewie czystym. Słoma pszenicy jarej zgromadziła mniej makroskładników, zwłaszcza azotu, wapnia i magnezu, od słomy grochu siewnego i mieszanek pszenicy jarej z grochem siewnym.

W badaniach przeprowadzonych w latach 2005-2007 określono wpływ rodzaju przedplonu (pszenicy jarej, grochu siewnego, mieszanki pszenicy jarej z grochem siewnym) oraz sposobu pozostawiania masy organicznej przedplonu na polu (resztki pożniwne, resztki pożniwne + słoma) na plon ziarna pszenżyta ozimego, elementy struktury plonu oraz zawartość azotu ogółem w ziarnie. Plon ziarna i zawartość azotu ogółem w ziarnie pszenżyta ozimego uprawianego w stanowiskach po grochu siewnym i mieszankach pszenicy jarej z grochem siewnym były istotnie większe niż w stanowisku po pszenicy jarej. Większy plon ziarna pszenżyta ozimego stwierdzony w wyżej wymienionych stanowiskach wynikał z większej liczby kłosów na 1 m², liczby ziaren w kłosie i masy 1000 ziaren. W miarę zwiększania w przedplonie udziału grochu siewnego w mieszance z pszenicą jarą zwiększał się plon ziarna i zawartość azotu ogółem w ziarnie pszenżyta ozimego. Zastosowanie pod pszenżyto ozime resztek pożniwnych porównywanych przedplonów łącznie z ich słomą powodowało istotny wzrost plonu ziarna, elementów struktury plonu i zawartości azotu ogółem w ziarnie, w stosunku do resztek pożniwnych.

Badano oddziaływanie brasinosteroidu – 24-epibrasinolidu – na plonowanie, skład chemiczny nasion (zawartość białek, cukrów, fitoestrogenów i składników mineralnych) oraz odporność na suszę uprawianej w Polsce soi odmian Aldana i Augusta. Przeprowadzono ilościową i jakościową analizę zawartości brasinosteroidów w nasionach roślin traktowanych 24-epibrasinolidem. Eksperymenty wykonano w warunkach poletkowych oraz w szklarni. Brasinosteroid aplikowano poprzez przedsiewne moczenie nasion (0,25 mg·dm^-3) i oprysk roślin (1 mg·dm^-3). 24-Epibrasinolid wpływał na wzrost masy nasion w przeliczeniu na jedną roślinę (od 27-73%) w zależności od odmiany oraz warunków wegetacji (wystąpienie lub brak czynnika suszy w okresie zawiązywania nasion). Nie oddziaływał na poziom białek i cukrów rozpuszczalnych w nasionach, ale zwiększał zawartość fitoestrogenu genisteiny (odmiany Aldana) oraz zmniejszał poziom potasu (odmiany Augusta) i wapnia (odmiany Aldana). W nasionach soi stwierdzono obecność dwóch ważnych brasinosteroidów: brasinolidu i kastasteronu. 24-Epibrasinolid, którym traktowano rośliny, nie był akumulowany w nasionach. Wykazywał natomiast działanie ochronne na proces fotosyntezy u soi rosnącej w warunkach suszy.

W latach 2008-2010 badano wpływ glifosatu stosowanego przed zbiorem gorczycy białej w dawce 1,0 i 2,0 kg s.a.· ha^-1 na jakość jej nasion. Oceniono: masę tysiąca nasion, wyrównanie, gęstość w stanie zsypnym, energię i zdolność kiełkowania oraz początkowy wzrost kiełków. Określono także wschody roślin z nasion umieszczonych na głębokości 2 i 4 cm. Oddziaływanie glifosatu na parametry fizyczne nasion, a także zdolność kiełkowania i wschodów zależało od jego dawki. Stosowany w dawce 2,0 kg s.a.· ha^-1 zmniejszył wyrównanie i masę tysiąca nasion, a z powodu ograniczenia zdolności kiełkowania poniżej 87% i wschodów już z głębokości 2 cm uniemożliwia ich wykorzystanie jako materiału siewnego. Ograniczenie wschodów z większych głębokości w wyniku aplikacji nawet 1,0 kg glifosatu na ha zmniejsza ryzyko występowanie samosiewów jako chwastów fakultatywnych.

W latach 2006-2009 przeprowadzono 6 ścisłych doświadczeń polowych, których celem była ocena działania herbicydów używanych do odchwaszczania kukurydzy w obniżonych dawkach i różnych terminach. Herbicydy stosowano w trzech wariantach: (1) dwukrotnie na chwasty w fazie nie przekraczającej 2 liści właściwych, bez względu na fazę rozwojową kukurydzy, (2) zabieg doglebowy + zabieg nalistny, (3) dwa zabiegi nalistne – w fazie 1-3 oraz 4-6 liści kukurydzy. W badaniach wykorzystano następujące substancje aktywne: acetochlor, dikamba, linuron, florasulam + 2,4-D, fluroksypyr, foramsulfuron + jodosulfuron, nikosulfuron, nikosulfuron + rimsulfuron i rimsulfuron. Badania wykazały, że po zastosowaniu obniżonych dawek herbicydów istnieje możliwość uzyskania zadowalającego efektu chwastobójczego. Ograniczenie liczby chwastów i zahamowanie ich rozwoju pozwoliło uzyskać plony nie różniące się istotnie od uzyskanych po zabiegach w dawkach standardowych. Najlepszym komponentem w badanych mieszaninach herbicydów okazała się kombinacja florasulam + 2,4-D. W przypadku dużego nasilenia Chenopodium album L. jako komponentu mieszaniny nie należy stosować fluroksypyru. Stwierdzono, że w warunkach opóźniających się i nierównomiernych wschodów chwastów system dwóch zabiegów z obniżonymi dawkami herbicydów skutecznie ograniczał zachwaszczenie kukurydzy w dłuższym okresie wegetacji.

W badaniach oceniono oddziaływanie wodnych wyciągów z suchej i świeżej masy Galium aparine i Matricaria maritima subsp. inodora na energię, zdolność kiełkowania oraz długość korzenia zarodkowego i pierwszego liścia Secale cereale (odmiany Dańkowskie Złote) oraz Triticale rimpaui (odmiany Janko). Wyciągi wodne sporządzone ze świeżej masy Galium aparine zmniejszały energię kiełkowania żyta i pszenżyta ozimego wprost proporcjonalnie do wzrostu stężenia. Wyciągi wodne o najwyższym stężeniu sporządzone z Galium aparine i Matricaria maritima subsp. inodora obniżały zdolność kiełkowania ziarniaków, a także istotnie skracały długość korzeni zarodkowych w porównaniu z pozostałymi badanymi roztworami oraz obiektem kontrolnym. Wyciągi o najniższym stężeniu, z suchej i świeżej masy maruny oraz świeżej masy przytulii, wyraźnie natomiast stymulowały wzrost korzeni zarodkowych badanych gatunków zbóż. Testowane wodne wyciągi w istotnie większym stopniu skracały długość korzeni zarodkowych żyta ozimego niż pszenżyta ozimego, co świadczy o różnej wrażliwości badanych gatunków zbóż. Wyciągi ze świeżej masy przytulii i suchej masy maruny, o najwyższym stężeniu, w największym stopniu skracały długość pierwszego liścia w porównaniu z pozostałymi stężeniami i kontrolą.

W doświadczeniu polowym, przeprowadzonym w latach 2007-2010 w Mochełku (53^o13’ N; 17^o51’ E) koło Bydgoszczy na glebie kompleksu żytniego dobrego, oceniano wpływ nawożenia azotem (40, 80, 120, 160 kg N∙ha^-1) na plonowanie i jakość technologiczną ziarna pszenicy ozimej odmian Bogatka, Nutka, Kris, Tonacja. Stwierdzono, że w agrotechnice pszenicy ozimej na glebie lekkiej odmiana i nawożenie azotem są elementami oddziałującymi niezależnie. W tych warunkach glebowych i rejonie oraz latach o relatywnie niskich sumach opadów w okresie wegetacji, nawożenie azotem powyżej 80 kg N·ha^-1 nie zwiększało istotnie plonu ziarna, ale wpływało korzystnie na jego wartość technologiczną. Spośród porównywanych odmian pszenicy ozimej najlepiej plonowała odmiana Kris. Ziarno tej odmiany miało jednak najniższą jakość technologiczną.

W pracy przedstawiono wyniki badań składu elementarnego popiołu ze spalania słomy pszenicy, jęczmienia, rzepaku i siana traw nasiennych. Badane próbki popiołu miały odczyn alkaliczny (średnio pH 10,2) oraz znaczną ogólną zawartość potasu (155,7 g∙kg^-1 K), wapnia (124,0 g∙kg^-1 Ca), fosforu (15,1 g∙kg^-1 P) i magnezu (7,3 g∙kg^-1 Mg). Stwierdzono w nich ponadto obecność niezbędnych dla roślin mikroelementów (Fe > Mn > Zn > Cu). Niewielka naturalna zawartość metali ciężkich (Cr > Pb > Ni > Cd > Hg) w popiele z badanej słomy i siana traw nasiennych nie stanowi przeciwwskazań do jego rolniczego wykorzystania.

Celem badań wykonanych w latach 2005-2006 w Chrząstowie k. Nakła (53^o09’ N; 17^o35’ E) była ocena wydajności i jakości plonu odrostu jesiennego kostrzewy czerwonej uprawianej na nasiona w warunkach zróżnicowanych dawek i terminów nawożenia azotem. Jesienią, po zbiorze nasion stosowano 20, 40 lub 60 kg N·ha^-1. Wiosną aplikowano 40, 60, 80 kg N·ha^-1 jednorazowo w czasie ruszenia wegetacji, a także w dawce dzielonej 40 + 40 kg (40 kg w podstawowym terminie wczesno-wiosennym i 40 kg na początku fazy strzelania w źdźbło). Poziom wiosennego nawożenia azotem nie wpłynął na plon świeżej i suchej masy odrostu jesiennego w pierwszym i drugim roku pełnego użytkowania. Zwiększenie dawki azotu w okresie jesiennym z 20 do 40 kg·ha^-1 spowodowało przyrost plonu świeżej masy o 9-10 %. Dodatkowa aplikacja 20 kg N·ha^-1 dawała zwyżkę 5,6% w pierwszym i 13,6% w drugim roku użytkowania. Poziom jesiennego nawożenia azotem nie wpłynął na zawartość włókna surowego, ale zwiększenie dawki z 40 do 60 kg·ha^-1 spowodowało wzrost zawartości białka ogółem o 11% w pierwszym roku użytkowania. Niezależnie od terminu i poziomu nawożenia azotem wartość pokarmową odrostu ograniczał niedobór magnezu, wapnia i fosforu.

W pracy przedstawiono wpływ stosowanych regulatorów wzrostu: Moddus 250 EC, Bercema CCC i Flordimex 420 SL oraz czterech wybranych odmian życicy trwałej (Lolium perenne L.): Inka, Lisuna, Sabor i Figaro oraz przebiegu warunków pogodowych na kolorystykę muraw trawnikowych. Doświadczenie prowadzono na obiekcie doświadczalnym Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach (52°10’ N; 22°17’ E) w latach 2003-2005. Odmiany życicy trwałej charakteryzowały się wyrównaną kolorystyką, jednak statystycznie istotne różnice wystąpiły między poszczególnymi latami badań. Badane odmiany reagowały obniżeniem ogólnej oceny kolorystyki trawników na zastosowane regulatory wzrostu. Uzyskane wyniki wskazują, że z zastosowanych regulatorów wzrostu najsilniej na murawy oddziaływał Moddus. Jednocześnie wykazano, że użyte do badań retardanty odmiennie wpływały na kolorystykę trawników w poszczególnych miesiącach i latach badań.

Opracowanie obejmuje przegląd wyników badań nad mieszankami zbożowymi opublikowanych w latach 2003-2007 w krajowych czasopismach naukowych. Przedstawiono w nim ważniejsze zagadnienia dotyczące plonowania, zachwaszczenia, porażenia przez patogeny i szkodniki. Mieszanki zbożowe zajmują w Polsce w ostatnich latach największą powierzchnię zasiewów spośród zbóż jarych, a ich ziarno pełni ważną rolę w krajowym bilansie paszowym. Najwięcej mieszanek uprawia się w regionie wschodnim, a najmniej w południowo-zachodnim. Wyższe plonowanie mieszanek zbożowych w porównaniu z siewami jednogatunkowymi wynika z komplementarnego wykorzystania zasobów siedliskowych przez komponenty mieszanki w różnym czasie, przestrzeni (nadziemnej lub podziemnej) czy formie (woda, światło, składniki pokarmowe) oraz konkurencji odpowiedzialnej za zmiany udziału komponentów w plonie końcowym mieszanki. Lepszą stabilność plonowania mieszanek zbożowych przypisuje się większej konkurencyjności wobec chwastów i mniejszej wrażliwości na choroby i szkodniki niż w siewach czystych komponentów. Uprawy mieszane zbóż wykazują korzystną reakcję w plonie ziarna na intensyfikację ich uprawy, zwłaszcza na deszczowanie, nawożenie mineralne oraz ochronę chemiczną przed agrofagami. Ze względu na coraz większy w ostatnich latach udział w mieszankach jęczmienia i owsa o nieoplewionym ziarnie, ich plony są wprawdzie niższe niż mieszanek form oplewionych, ale ziarno odznacza się lepszą jakością paszową – mniejszą zawartością włókna, a większą białka i tłuszczu.