Acta Scientiarum Polonorum

Czasopismo naukowe założone w 2001 roku przez polskie uczelnie rolnicze

| Informacje | Recenzenci | Rada Programowa | Rady naukowe | Adresy redakcji | Serie | Wymogi edytorskie | Wzorcowy artykuł | Warunki publikacji | Procedura recenzowania | Prenumerata | Streszczenia | Szukaj | Statystyki |
Agricultura
(Agronomia) 10 (3) 2011
Streszczenia
Wybierz numer

TytułWPŁYW HALOKSYFOPU I ALOKSYDYMU STOSOWANYCH ODDZIELNIE I ŁĄCZNIE Z KWASEM SALICYLOWYM, DIFENYLOAMINĄ LUB NORFLURAZONEM NA WZROST KORZENI WYBRANYCH GATUNKÓW TRAW I ROŚLIN DWULIŚCIENNYCH ORAZ SKŁAD ICH KWASÓW TŁUSZCZOWYCH
AutorAntoni Banaś, Walentyna Banaś, Tomasz Furmanek
Strony3–13
Słowa kluczowegraminicydy, mechanizm działania graminicydów, nienasycone kwasy tłuszczowe, substancje antagonistyczne
StreszczeniePokaż streszczenie
Badaniami objęto osiem gatunków z rodziny traw (pszenicę zwyczajną, żyto zwyczajne, pszenżyto, jęczmień zwyczajny, owies zwyczajny, kukurydzę zwyczajną, perz właściwy, ryż siewny) oraz dwa gatunki dwuliścienne (groch zwyczajny i len zwyczajny). Siewki testowanych gatunków hodowano w kulturach wodnych z dodatkiem haloksyfopu lub aloksydymu (graminicydy) oraz z dodatkiem testowanego graminicydu i jednej z badanych substancji o działaniu antagonistycznym (difenyloaminy, kwasu salicylowego, norflurazonu). Wszystkie testowane gatunki z rodziny traw wykazywały zbliżoną wrażliwość (mierzoną ich wpływem na przyrost długości korzeni) w stosunku do haloksyfopu i aloksydymu, zaś testowane gatunki dwuliścienne były niewrażliwe. Oprócz kukurydzy, dodatek do pożywki z haloksyfopem lub aloksydymem substancji o działaniu antagonistycznym osłabiał znacznie ich inhibitorowe działanie. Zarówno haloksyfop, jak i aloksydym wywierały również znaczny wpływ na skład kwasów tłuszczowych większości gatunków wrażliwych (oprócz kukurydzy, gdzie wpływ ten był niewielki). W lipidach z wierzchołkowych partii korzeni stwierdzono znaczne obniżenie się zawartości kwasu oleinowego i linolowego oraz podwyższenie zawartości kwasu linolenowego.
Pokaż

TytułWPŁYW INTENSYWNOŚCI UŻYTKOWANIA NA ODRASTANIE TRAWNIKOWYCH ODMIAN WIECHLINY ŁĄKOWEJ (Poa pratensis L.)
AutorJadwiga Andrzejewska, Piotr Julian Domański, Roman Iwicki
Strony15–26
Słowa kluczowedobowe przyrosty wysokości roślin, odmiany gazonowe, odmiany wolno odrastające, roczne przyrosty wysokości roślin, użytkowanie ekstensywne, użytkowanie umiarkowanie intensywne
StreszczeniePokaż streszczenie
Celem badań było określenie poziomu rocznych i dobowych przyrostów wysokości roślin trawnikowych odmian wiechliny łąkowej w zależności od intensywności ich użytkowania oraz pogrupowanie odmian wiechliny na wolno i szybko odrastające. Podstawę opracowania stanowiły wyniki doświadczeń odmianowych prowadzonych przez COBORU w latach 1998-2004 w trzech Stacjach Doświadczalnych Oceny Odmian –Lisewie (54°06’ N; 18°50’ E), Łopusznej (49°29’ N; 20°08’ E) i Pawłowicach (50°28’ N; 18°29’ E). Stosowano dwa sposoby użytkowania: umiarkowanie intensywny (Relaks) i ekstensywny (Park). Przy ekstensywnym użytkowaniu roczne przyrosty roślin wszystkich testowanych odmian były o 20-30 cm, a średnie dobowe przyrosty o 0.14 cm mniejsze niż przy ich użytkowaniu intensywnym. Odmianami wolno odrastającymi były Alicia, America, Baron, Bartender, Broadway, Limousine, NIB398, Orfeo, RAH498, Samoa i Qantum Leap, a szybko odrastającymi –Gol, Mardona, Haga, Sobra i Evora. Przy sposobie użytkowania Relaks dobowe przyrosty odmian wolno odrastających były średnio o 25% mniejsze, a przy sposobie Park –o 35% mniejsze niż odmian szybko odrastających.
Pokaż

TytułWPŁYW INTENSYWNOŚCI AGROTECHNIKI I PRZECHOWYWANIA ZIARNA NA WARTOŚĆ TECHNOLOGICZNĄ PSZENICY OZIMEJ CZ. I. CECHY JAKOŚCIOWE ZIARNA I MĄKI
AutorTeofil Ellmann
Strony27–36
Słowa kluczowegęstość ziarna, gluten, nawożenie azotem, poziom ochrony roślin, rozpływalność glutenu, szklistość ziarna, termin zbioru
StreszczeniePokaż streszczenie
W pracy przedstawiono ocenę jakościową ziarna i mąki z pszenicy ozimej odmiany Bogatka, uprawianej w latach 2007-2009 na glebie brunatnej właściwej, kompleksu pszennego dobrego. Czynnikami doświadczalnymi były: ochrona roślin (ekstensywna, intensywna), nawożenie azotem (60, 100, 140, 180 kg N·ha-1), termin zbioru (optymalny i opóźniony o 2 tygodnie) oraz czas przechowywania ziarna. Ocenę jakościową ziarna wykonano bezpośrednio po zbiorze oraz po jego półrocznym przechowywaniu. Oznaczono: masę tysiąca ziaren, gęstość w stanie zsypnym, szklistość i mączystość ziarna oraz ilość i jakość glutenu. Intensyfikacja poziomu ochrony roślin nie wpływała istotnie na gęstość ziarna w stanie zsypnym, szklistość ziarniaków i rozpływalność glutenu, zwiększała natomiast jego ilość i masę tysiąca ziaren. Wzrost nawożenia azotowego wpływał na zwiększenie gęstości ziarna w stanie zsypnym i jego szklistości, a także ilości wymytego glutenu; rozpływalność glutenu pozostała bez zmian. Opóźnienie zbioru skutkowało pogorszeniem gęstości ziarna i jego szklistości oraz zmniejszeniem wydajności glutenu, nie zmieniała się natomiast jego rozpływalność.
Pokaż

TytułWPŁYW INTENSYWNOŚCI AGROTECHNIKI I PRZECHOWYWANIA ZIARNA NA WARTOŚĆ TECHNOLOGICZNĄ PSZENICY OZIMEJ CZ. II. CECHY JAKOŚCIOWE MĄKI I CHLEBA
AutorTeofil Ellmann
Strony37–46
Słowa kluczoweczas przechowywania ziarna, objętość, porowatość i konsystencja miękiszu, poziom nawożenia azotem, poziom ochrony roślin, termin zbioru, wartość wypiekowa mąki
StreszczeniePokaż streszczenie
W artykule przedstawiono ocenę jakościową mąki i chleba z ziarna pszenicy ozimej odmiany Bogatka, pozyskanego z doświadczenia polowego przeprowadzonego w latach 2006-2009. Czynnikami doświadczalnymi były: ochrona roślin (ekstensywna, intensywna), nawożenie azotem (60, 100, 140, 180 kg·ha-1), termin zbioru (optymalny i opóźniony o 2 tygodnie) oraz czas przechowywania ziarna. Bezpośrednio po zbiorze oraz po półrocznym przechowywaniu wykonano ocenę jakości mąki i upieczonego z niej chleba. Oznaczono: wskaźnik sedymentacji, liczbę opadania i wodochłonność mąki, objętość oraz gęstość miękiszu chleba. Przeprowadzono także organoleptyczną ocenę jego jakości. Intensywna ochrona roślin, nawożenie azotowe 140 i 180 kg N·ha-1, zbiór ziarna w optymalnym terminie i krótkie jego przechowywanie gwarantowały pozyskanie mąki o dobrych parametrach jakościowych. Upieczony z niej chleb charakteryzował się dobrą objętością, porowatością i konsystencją miękiszu, barwą skórki, dobrym zapachem i smakiem. Pieczywo z mąki z ziarna pszenicy nawożonej 60 kg N·ha-1, po ekstensywnym zwalczaniu agrofagów i opóźnionym terminie zbioru charakteryzowało się dużą liczbą nieregularnych porów, zwartym miękiszem, mniejszą elastycznością, popękaną, zbyt ciemną i odstającą od miękiszu skórką.
Pokaż

TytułANALIZA PORÓWNAWCZA WARTOŚCI BIOLOGICZNEJ BIAŁKA KOMOSY RYŻOWEJ (Chenopodium quinoa WILLD.) I KOMOSY BIAŁEJ (Chenopodium album L.) CZ. I. SKŁAD AMINOKWASOWY BIAŁKA NASION
AutorKrzysztof Gęsiński, Krystian Nowak
Strony47–56
Słowa kluczoweplony aminokwasów, pseudozboża, wskaźnik aminokwasu ograniczającego, wskaźnik aminokwasów egzogennych (EAAI)
StreszczeniePokaż streszczenie
Badania dotyczyły zawartości aminokwasów w białku i plonu aminokwasów nasion komosy ryżowej i komosy białej. Nasiona komosy ryżowej odmiany Sandowal pochodziły z Niemiec, a komosy białej z powszechnie występujących w Polsce form. Nasiona obu gatunków komosy odznaczały się korzystnym składem aminokwasowym, szczególnie zawartością lizyny. Profile udziału aminokwasów w białku nasion obu gatunków pokazały, że ich skład się różnił. Mierzona wskaźnikiem aminokwasów egzogennych (EAAI) wartość biologiczna białka nasion komosy ryżowej była wyższa niż białka komosy białej. Komosa ryżowa znacząco przewyższała jednak komosę białą plonem zarówno aminokwasów egzogennych, jak i endogennych oraz plonem wszystkich aminokwasów.
Pokaż

TytułANALIZA PORÓWNAWCZA WARTOŚCI BIOLOGICZNEJ BIAŁKA KOMOSY RYŻOWEJ (Chenopodium quinoa WILLD.) I KOMOSY BIAŁEJ (Chenopodium album L.) CZ. II. SKŁAD AMINOKWASOWY BIAŁKA ZIELONEJ MASY
AutorKrzysztof Gęsiński, Krystian Nowak
Strony57–65
Słowa kluczoweEAAI, jakość białka, pseudozboża, wskaźnik aminokwasu ograniczającego, wskaźnik aminokwasów egzogennych, zawartość aminokwasów
StreszczeniePokaż streszczenie
Materiał do badań uzyskano z doświadczenia polowego przeprowadzonego w Stacji Badawczej Oceny Odmian w Chrząstowie (53°09’ N; 17°35’ E) w latach 2006-2008. Zawartość aminokwasów w masie wegetatywnej oznaczano po hydrolizie kwasowej metodą chromatografii wysokociśnieniowej HPLC. Stwierdzono wysoką zawartość białka ogólnego w zielonej masie. Analiza profilowa wykazała, że białko analizowanych gatunków różni się między sobą składem. Charakteryzuje się jednak podobną zawartością trzech aminokwasów egzogennych (fenyloalaniny, izoleucyny, waliny) oraz dwóch endogennych (alaniny i seryny). Komosa ryżowa różni się od komosy białej wyższą wartością biologiczną białka zielonej masy, mierzoną wskaźnikiem aminokwasów egzogennych (EAAI). Analizowane gatunki charakteryzują się wysokimi plonami aminokwasów egzogennych i endogennych w uprawie na zieloną masę. Komosa ryżowa jako roślina uprawna charakteryzuje się większą wartością zielonki niż komosa biała. Nieduży udziału komosy białej w łanie komosy ryżowej nie wpłynie znacząco na zmianę jakości produkowanej zielonej masy.
Pokaż

TytułKOLORYSTYKA MURAW TRAWNIKOWYCH ZAŁOŻONYCH NA BAZIE KOSTRZEWY CZERWONEJ W ZALEŻNOŚCI OD STOSOWANIA SUPERABSORBENTU ORAZ ZRÓŻNICOWANYCH NAWOZÓW
AutorJolanta Jankowska, Kazimierz Jankowski, Jacek Sosnowski
Strony67–75
Słowa kluczowekolorystyka trawników, kostrzewa czerwona, superabsorbent
StreszczeniePokaż streszczenie
Celem badań było określenie wpływu superabsorbentu i nawozów mineralnych na kolorystykę muraw trawnikowych. Badania prowadzone w latach 2002-2004 obejmowały dwa doświadczenia trawnikowe założone w układzie split-blok split-plot w czterech powtórzeniach. Jednostką doświadczalną było poletko o powierzchni 1 m2. Jedno doświadczenie dotyczyło muraw jednogatunkowych (siew czysty), natomiast drugie obejmowało murawy mieszankowe. W siewie czystym uprawiano cztery odmiany kostrzewy czerwonej: Adio, Libano, Corail, Simone. Badane mieszanki różniły się procentowym udziałem 20, 40, 60 i 80% kostrzewy czerwonej. Doświadczenie jednogatunkowe i mieszankowe prowadzono na dwóch rodzajach podłoża: 1) z dodatkiem superabsorbentu (S), 2) bez dodatku superabsorbentu (BS). Składniki pokarmowe niezbędne do prawidłowego wzrostu i rozwoju traw, a także gwarantujące atrakcyjny wygląd trawnika dostarczono w postaci dwóch nawozów mineralnych o nazwie Trawovit Komplet oraz Sierrablen. Na podstawie uzyskanych wyników badań stwierdzono znaczne zróżnicowanie kolorystyki badanych odmian kostrzewy czerwonej na podłożu z superabsorbentem. Kolorystyka muraw badanych odmian kostrzewy czerwonej, niezależnie od rodzaju podłoża, zmieniała się w latach badań. Średnio z trzech lat badań najkorzystniejszą trawiastozieloną barwą (7,2o) cechowała się odmiana Libano. W miarę zwiększania się procentowego udziału nasion kostrzewy czerwonej w mieszance zielone zabarwienie ulegało pogorszeniu. Z badanych nawozów korzystniejszy wpływ na poprawę kolorystki muraw jednogatunkowych miał nawóz Sierrablen, a muraw mieszankowych – Trawovit Komplet, co świadczy o zróżnicowanej reakcji poszczególnych gatunków traw występujących w badanych mieszankach na zastosowane nawozy mineralne.
Pokaż

TytułWPŁYW KONSERWUJĄCEJ UPRAWY ROLI ORAZ MIĘDZYPLONÓW NA WYBRANE WŁAŚCIWOŚCI CHEMICZNE GLEBY RĘDZINOWEJ
AutorPiotr Kraska
Strony77–92
Słowa kluczoweinkorporacja międzyplonów, monokultura, pszenica jara, talerzowanie międzyplonów, uprawa bezorkowa, uprawa płużna
StreszczeniePokaż streszczenie
Badania przeprowadzono w latach 2006/2007-2008/2009 na podstawie doświadczenia założonego w 2005 roku w Gospodarstwie Doświadczalnym Bezek (51o19’ N; 23o25’ E), należącym do Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie. Oceniano wpływ systemów uprawy roli (uprawa płużna i uprawa konserwująca z jesiennym lub wiosennym talerzowaniem międzyplonów) oraz stosowania różnych międzyplonów w monokulturze pszenicy jarej na wybrane właściwości chemiczne gleby rędzinowej. Uprawa konserwująca w porównaniu z uprawą płużną wpłynęła na zwiększenie zawartości węgla organicznego, azotu i potasu oraz na zmniejszenie zawartości fosforu w wierzchniej warstwie gleby (0-20 cm). Największą zawartość magnezu i siarki siarczanowej oznaczono w glebie spod uprawy konserwującej, gdzie międzyplony talerzowano wiosną. Międzyplon ścierniskowy z gorczycy białej wpłynął na zwiększenie zawartości S-SO4 w glebie w porównaniu z kontrolą i z pozostałymi poletkami, na których wysiewano międzyplony. Zawartość węgla organicznego w glebie, gdzie jako międzyplony wysiewano koniczynę czerwoną, życicę westerwoldzką oraz gorczycę białą, była większa niż w stanowisku po facelii błękitnej oraz na poletkach bez międzyplonów. Największą zawartość fosforu w glebie określono w kombinacji z wsiewką międzyplonową koniczyny czerwonej, kontroli oraz z facelią błękitną. Najwyższą zawartość potasu w glebie stwierdzono na poletkach z życicą westerwoldzką i gorczycą białą. Jesienią zawartość P, K, oraz S-SO4 w glebie była istotnie mniejsza niż wiosną. Podobną tendencję stwierdzono dla azotu i magnezu. Zawartość węgla organicznego, potasu, magnezu i siarki siarczanowej w glebie zwiększała się w kolejnych latach badań. Największą zawartość fosforu stwierdzono w pierwszym, a azotu w drugim roku badań.
Pokaż

TytułAKTYWNOŚĆ RESPIRACYJNA I DEHYDROGENAZOWA W GLEBIE POD UPRAWAMI KUKURYDZY W WARUNKACH PÓL DESZCZOWANYCH I NIEDESZCZOWANYCH
AutorMałgorzata Natywa, Marek Selwet
Strony93–100
Słowa kluczoweaktywność mikrobiologiczna, faza rozwojowa, niedobór wody
StreszczeniePokaż streszczenie
Celem badań było określenie wpływu deszczowania lub jego braku na aktywność respiracyjną i dehydrogenaz w glebie pod uprawą kukurydzy. Badania prowadzono w latach 2007-2009, w 6 terminach, w sezonie wegetacyjnym kukurydzy. Eksperyment obejmował poletka doświadczalne z uprawą kukurydzy odmiany Clarica (FAO 220, Pioneer) przeznaczoną na CCM. Na poletkach, które podlegały procesowi deszczowania, zainstalowano deszczownie typu półstałego. Aktywność dehydrogenaz w glebie ustalono kolorymetrycznie, a respiracyjną oznaczano metodą miareczkową. Aktywność oddechowa gleby nie wykazywała znacznego zróżnicowania w sezonach wegetacyjnych, z wyjątkiem roku 2009, gdzie w II terminie analiz (kukurydza w fazie 2-3 liści) odnotowano najwyższe średnie w sezonie. W trzecim roku analiz (2009) praktycznie nie stwierdzono istotnych różnic w aktywności tych enzymów między obiektami deszczowanymi a niedeszczowanymi. Analizując terminy analiz, największą aktywność tych enzymów stwierdzano wiosną, przed siewem roślin oraz latem. Średnie wartości aktywności oddechowej nie wykazywały dużego zróżnicowania w sezonach.
Pokaż

TytułWPŁYW REGULATORÓW WZROSTU NA ZADARNIENIE MURAW TRAWNIKOWYCH O ZRÓŻNICOWANYM UDZIALE ŻYCICY TRWAŁEJ
AutorAgnieszka Affek-Starczewska, Krzysztof Starczewski
Strony101–109
Słowa kluczowechlorek 2-chloroektylotrójmetyloamoniowy, etefon, gazon, Inka, Lolium perenne, trawnik, trineksapak etylu
StreszczeniePokaż streszczenie
Procesy fizjologiczne roślin mogą być modyfikowane przez związki organiczne zwane regulatorami wzrostu. Celem badań było określenie oddziaływania wybranych regulatorów wzrostu: Moddus 250 EC, Bercema CCC i Flordimex 420 SL na zadarnienie mieszankowych muraw trawnikowych, w których elementem modyfikującym był procentowy udział życicy trwałej (Lolium perenne L.) odmiany Inka. Badania prowadzono na polu doświadczalnym Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach (52°10’ N; 22°17’ E) w latach 2003-2005. Zastosowanie regulatorów wzrostu modyfikowało stan zadarnienia badanych mieszanek trawnikowych. Tendencja wzrostowa była widoczna w przypadku zastosowania Bercemy CCC. Na ten regulator wzrostu najsilniej reagowały mieszanki z 20% i 40% udziałem życicy trwałej. Najniższy stopień zadarnienia zanotowano dla mieszanki z 20% udziałem życicy trwałej po zastosowaniu Flordimexu. Na stopień zadarnienia badanych mieszanek trawnikowych istotny wpływ miała interakcja procentowego udział życicy trwałej w mieszankach i zastosowanych regulatorów wzrostu.
Pokaż

TytułWPŁYW NAWOŻENIA AZOTEM I BOREM NA CECHY MORFOMETRYCZNE I PLONOWANIE KOLENDRY SIEWNEJ (Coriandrum sativum L.) ARTYKUŁ PRZEGLĄDOWY
AutorJustyna Nowak, Władysław Szempliński
Strony111–118
Słowa kluczoweCoriandri fructus, morfologia kolendry, rośliny lecznicze, owoce kolendry
StreszczeniePokaż streszczenie
W doświadczeniach wazonowych prowadzonych w latach 2006-2008 określano wpływ nawożenia azotem i borem na cechy morfometryczne i plonowanie kolendry siewnej. Badania wykazały, że wzrastające nawożenie azotem istotnie zwiększało długość łodygi, liczbę rozgałęzień bocznych pierwszego rzędu, liczbę kwiatostanów na roślinie oraz liczbę owoców z rośliny, obniżało natomiast wysokość osadzenia pierwszego rozgałęzienia bocznego. Na zwiększające się dawki nawożenia azotem kolendra reagowała zwiększeniem plonu owoców z rośliny, jednakże obserwowano jednocześnie zmniejszenie się masy 1000 owoców, głównie na skutek wykształcenia się na roślinie większej ich liczby. Nawożenie borem nie różnicowało ocenianych w badaniach cech morfometrycznych roślin oraz plonu owoców z rośliny kolendry siewnej.
Pokaż