W pracy badano wpływ wybranych cukrów na wzrost i rozwój pędowych kultur in vitro paulowni puszystej (Paulownia tomentosa) – wartościowego gatunku drzewa o wielostronnym zastosowaniu. Przetestowano, a następnie określono przydatność kilku cukrów, głównie sacharozy (10–50 g dm^-3) oraz glukozy i fruktozy (15,8 i 30 g dm^-3). Cukry były składnikiem pożywki MS z dodatkiem BA (1 mg dm^-3), NAA (0,1 mg dm^-3) i GA₃ (0,1 mg dm^-3). Sacharoza w rosnącym stężeniu (20–40 g dm^-3) nie oddziaływała wyraźnie na proliferację pędów kątowych, podczas gdy ograniczała istotnie rozwój pędów przybyszowych i występowanie szklistości. Glukoza (15,8 g dm^-3) stymulowała zarówno proliferację, jak i elongację pędów kątowych. Sacharoza (10 g dm^-3) i fruktoza (15,8 g dm^-3) sprzyjały rozwojowi pędów przybyszowych i witryfikacji kultur. Pożywki z dodatkiem sacharozy (30–40 g dm^-3) lub glukozy (15,8 g dm^-3) mogą być polecane do mikrorozmnażania roślin, podczas gdy sacharoza (50 g dm^-3) i fruktoza (15,8 g dm^-3) odpowiednio do kolekcjonowania kultur in vitro i hodowli twórczej z wykorzystaniem technik opartych na pędach przybyszowych.

Cięte liście oraz ulistnione pędy stanowią obok kwiatów bardzo cenny materiał bukieciarski. Często jednak zielone dodatki jako pierwsze w kompozycji tracą wartość ozdobną, szybko więdną, bledną czy brązowieją. Dlatego ważne jest opracowanie preparatów do kondycjonowania zieleni ciętej, które skutecznie przedłużyłyby jej trwałość i zahamowały postępujący proces starzenia. Celem podjętych badań było sprawdzenie, czy kondycjonowanie ulistnionych pędów Weigela florida 'Variegata Nana' w roztworach regulatorów wzrostu i preparatów komercyjnych może mieć wpływ na ich jakość pozbiorczą. W przeprowadzonym eksperymencie analizowano trwałość pozbiorczą, stopień uwodnienia tkanek, integralność błon cytoplazmatycznych, zawartość barwników asymilacyjnych i wybrane parametry fluorescencji chlorofilu. Postępujący proces starzenia pędów W. florida spowodował obniżenie ich jakości pozbiorczej, o czym świadczy spadek wartości wskaźnika względnej zawartości wody (RWC) oraz wzrost wartości wskaźnika wypływu elektrolitów (E_L) w tkankach liści. Trwałość ciętych pędów W. florida najskuteczniej przedłużał preparat Chrysal Clear 2 zastosowany w formie 24-godzinnego kondycjonowania. Ten sam preparat wpłynął także korzystnie na stopień uwodnienia tkanek liści badanego gatunku oraz na wartość parametrów fluorescencji chlorofilu, w tym na maksymalną wydajność kwantową i rzeczywistą aktywność fotochemiczną. Na stan membran cytoplazmatycznych najkorzystniej wpłynęło kondycjonowanie pędów krzewuszki w roztworze kwasu giberelinowego w stężeniu 0,25 mmol ∙ dm^-3, natomiast najwyższą zawartość barwników asymilacyjnych (chlorofilu „a” i „b”) stwierdzono po zastosowaniu kondycjonowania pędów w 0.1 mmol ∙ dm^-3 roztworze BA i Chrysalu Clear 2.

We współczesnej ochronie roślin w coraz większym stopniu powraca się do metod niechemicznego zwalczania agrofagów. Dużą uwagę zwraca się na wzbogacenie bioróżnorodności agrocenoz. Zastosowanie współrzędnej uprawy różnych gatunków roślin, np. cebula, marchew, koper ogrodowy, fasola, facelia lub gorczyca, ogranicza liczebność szkodników. Metoda ta wprowadza dezorientację wizualną (mszyce), zapachową (połyśnica marchwianka) lub przywabia organizmy pożyteczne (bzygowate, biedronkowate). Doświadczenie założono w Ogrodzie Dydaktyczno-Doświadczalnym Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, w sezonie wegetacyjnym 2009–2010. Przeprowadzono je na glebie brunatnej, klasy IV b, na redlinach, które przygotowano zgodnie z wymaganiami ekologicznej uprawy. Pierwszym czynnikiem badań było 6 odmian marchwi o zróżnicowanym okresie wegetacji: ‘Deep Purple F₁’, ‘Florida F₁’, ‘Interceptor F₁’, ‘Joba’, ‘Kazan F₁’, ‘Purple Haze F₁’. Drugi czynnik stanowiła proekologiczna ochrona marchwi, w której porównywano następujące metody: obiekt kontrolny – rośliny niechronione, ekologiczna ochrona biopreparatem Bioczos BR, zawierającym miazgę czosnkową w otoczce parafinowej w opakowaniu jednostkowym (kostce) 10 g, współrzędna uprawa marchwi z koprem ogrodowym odmiany ‘Szmaragd’ oraz współrzędna uprawa marchwi z cebulą siedmiolatką odmiany ‘Parade’. Współrzędna uprawa marchwi z koprem ogrodowym i z rozsadą cebuli siedmiolatki skutecznie ograniczała uszkodzenia korzeni spichrzowych przez larwy połyśnicy marchwianki. Zastosowane metody ochrony roślin różnicowały istotnie plon ogółem i handlowy marchwi. Wykazano korzystny wpływ Bioczosu BR i współrzędnej uprawy marchwi z cebulą siedmiolatką na plon ogółem i handlowy korzeni spichrzowych. Istotne zmniejszenie plonu uzyskano z uprawy współrzędnej marchwi z koprem ogrodowym. Zawartość suchej masy, cukrów ogółem i kwasu L-askorbinowego zależała od odmiany oraz jej współdziałania z metodą ochrony roślin. Większą zawartością suchej masy i kwasu L-askorbinowego charakteryzowały się korzenie odmian o zabarwieniu purpurowym ‘Deep Purple F₁’ i ‘Purple Haze F₁’. Zawartość azotanów (V) w korzeniach badanych odmian marchwi kształtowała się poniżej dopuszczalnych norm wyznaczonych przez Ministra Zdrowia.

Zbyt duża liczba owoców na drzewie powoduje spadek ich masy. Dobrym sposobem na poprawę jakości, np. śliwek, jest przerzedzanie zawiązków. Doświadczenie poświęcone temu zagadnieniu prowadzono w latach 2003–2005 w Stacji Badawczo-Dydaktycznej w Samotworze w okolicach Wrocławia. Przedmiotem badań były 10-letnie drzewa dwóch późnych odmian śliwy ‘Valor’ i ‘President’ na podkładce z ałyczy, posadzone w rozstawie 4 × 3 m (833 drz./ha). Przez 3 kolejne lata przerzedzano zawiązki ręcznie, miesiąc i dwa miesiące po pełni kwitnienia, oraz chemicznie preparatami Pomonit R-10 + Ethrel, a także samym preparatem Ethrel (odpowiednio 14 i 10 dni po kwitnieniu drzew). Kontrolę stanowiły drzewa, na których zawiązków nie przerzedzano. Przerzedzanie ręczne zwiększyło średnią masę owocu odmiany ‘President’, natomiast u ‘Valor’ taką zależność zaobserwowano tylko przy późniejszym wykonaniu tego zabiegu. Przerzedzanie chemiczne nie miało istotnego wpływu na jakość zebranego plonu. U obu odmian owoce z drzew nieprzerzedzanych charakteryzowały się podobną zawartością ekstraktu i składników mineralnych w porównaniu z przerzedzaniem ręcznym i chemicznym.

Orzech włoski ze względu na dekoracyjny pokrój korony jest drzewem często spotykanym w parkach i ogrodach Lublina. Obecność orzecha włoskiego w krajobrazie miejskim prowokuje do głębszego przeanalizowania występującej na nim fauny. Celem pracy było prześledzenie zmian liczebności w nawiązaniu do układu warunków pogodowych oraz ustalenie bionomii Panaphis juglandis (Goeze) zasiedlającej drzewa Juglans regia L. Badania prowadzono na orzechu włoskim (Juglans regia L.) w Lublinie w latach 2006–2008. Do obserwacji wyznaczono trzy stanowiska: ogrodowe (A), parkowe (B) oraz przyuliczne (C). Określono liczebność i bionomię P. juglandis. Najliczniejsze mszyce notowano w roku 2007 na stanowisku parkowym. Przebieg warunków pogodowych znacząco wpływał na terminy wiosennego pojawu oraz jesiennego zaniku mszyc. Ciepła wiosna z niezbyt intensywnymi opadami sprzyjała rozwojowi P. juglandis. Natomiast ulewne deszcze typu burzowego i temperatury powietrza powyżej 30ºC latem ograniczały liczebność tej mszycy. W cyklu rozwojowym zaobserwowano pojawienie się kolejnych pokoleń od założycielek rodów, przez samice dzieworodne aż do pokolenia dwupłciowego. Przeprowadzono badania płodności samic. We wszystkich latach badań najwyższą średnią płodnością charakteryzowały się założycielki rodów, a najniższą stwierdzono u samic pokolenia obupłciowego. Najbardziej płodne samice dzieworodne (68,4 larwy · samica^-1) obserwowano wiosną 2006 r. na stanowisku przyulicznym. Podjęto również obserwacje dotyczące określenia miejsca i terminu występowania oraz liczby jaj mszyc na zdrewniałych pędach Juglans regia L. Największą liczbę jaj odnotowano 2008 r. w stanowisku parkowym.

W ostatnich dziesięcioleciach popularnośc ściółkowania wzrasta nie tylko w ogrodnictwie handlowym. W rolnictwie organicznym jest ono szczegółnie ważne. Gdy używa się ściółek, na plon wpływa wiele czynników. Doświadczenie polowe przeprowadzono w Uniwersytecie Aleksandras Stulginskis (54º53'N, 23º50'E) w latach 2007–2009. Typ gleby – Calc(ar)i – Endohypogleyic Luvisol. Czynnik A – ściółkowanie: 1) bez ściółki; 2) słoma; 3) torf; 4) trociny; 5) trawa. Czynnik B – grubość warstwy ściółki: 1) 5 cm; 2) 10 cm. Celem niniejszego badania była ocena wpływu ściółek organicznych oraz różnej grubości warstwy ściółki na agrocenozę. Wpływ ściółki z trawy na agrocenozę warzyw był silniejszy w porównaniu ze ściółkami ze słomy, torfu oraz trocin. Ściółkowanie 10 cm warstwą trawy miało wpływ silniejszy w porównaniu z 5 cm warstwą trawy jedynie w 2. i 3. roku ściółkowania. Warunki agrocenozy na działkach bez ściółki pogarszały się, a na działkach z 10 cm warstwą ściółki – poprawiały się.

Jednym z czynników określających wczesność brzoskwini jest sadzenie drzew w dużej rozstawie. Jest to trudne z uwagi na zastosowanie generatywnych, silnie rosnących podkładek. Intensywny wzrost drzew brzoskwini może być modyfikowany poprzez sadzenie na redlinach oraz zmianę kształtu korony. Doświadczenie przeprowadzono w Stacji Badawczo-Dydaktycznej w Samotworze należącej do Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. W doświadczeniu oceniono drzewa na podkładce siewka brzoskwini Mandżurskiej, odmian: ‘Suncrest’ i ‘Cresthaven’ posadzone wiosną 2006 r., w rozstawie: 3,5 × 1 m (korona osiowa), 3,75 × 2 m, (korona wrzecionowa), 4,25 × 3 m (korona kotłowa). Część drzew w rozstawie 3,5 × 1 m została posadzona w sposób tradycyjny, a część posadzono „w redliny”, które polegało na ustawieniu drzewek na powierzchni gruntu i obsypaniu systemu korzeniowego. Celem przeprowadzonych badań było określenie możliwości prowadzenia sadu założonego z drzew brzoskwini na siewce przy zastosowaniu osiowej formy korony i sposobu sadzenia „w redliny” na tle dwóch powszechnie stosowanych modeli sadu z drzewami prowadzonymi w formie korony wrzecionowej i kotłowej. Suma plonów z trzech pierwszych lat owocowania wskazuje na możliwość uzyskania wysokich plonów brzoskwini przy gęstym sadzeniu drzew w porównaniu z tradycyjnym modelem sadzenia i prowadzenia drzew brzoskwini. Najniższym poziomem plonowania charakteryzowały się drzewa obu badanych odmian posadzone w rozstawie 4,25 × 3 m i prowadzone w formie korony kotłowej. Wzrost drzew mierzony polem przekroju poprzecznego pnia zależał od odległości sadzenia drzew w rzędzie. Wyraźnie najsilniej rosły drzewa prowadzone w formie korony kotłowej i sadzone w rozstawie 4,25 × 3 m. Sadzenie drzew „w redliny” nie spowodowało wyraźnego zróżnicowania w plonowaniu i wzroście drzew posadzonych w rozstawie 3,5 × 1 m i prowadzonych w formie korony osiowej. Na podstawie przeprowadzonych badań można postawić wniosek, że wybór rozstawy i formy korony decyduje o poziomie plonowania drzew brzoskwini w pierwszych latach po posadzeniu.

Wprowadzane przez UE ograniczenia produkcji i zastosowania środków ochrony roślin wymuszają na szkółkarzach poszukiwania nowych substancji bezpiecznych dla środowiska a skutecznych w produkcji materiału roślinnego. Celem niniejszej pracy było określenie wpływu preparatu z grupy biostymulatorów – AlgaminoPlantu – zastosowanego w formie opryskiwania sadzonek 0.2% roztworem wodnym, na proces ukorzeniania sadzonek pędowych Cornus alba ‘Aurea’ i ‘Elegantissima’. Dla porównania użyto stosowane dotąd w praktyce szkółkarskiej ukorzeniacze pudrowe: Ukorzeniacz AB (0.3% NAA) i Rhizopon AA (2% IBA). Zastosowane ukorzeniacze w niewielkim stopniu oddziaływały na rizogenezę u derenia. Wyniki przeprowadzonego doświadczenia wskazują natomiast na możliwość wykorzystania preparatu AlgaminoPlant w procesie ukorzeniania w/w odmian derenia, ponieważ jego zastosowanie zwiększyło procent i stopień ukorzenienia sadzonek w porównaniu z sadzonkami kontrolnymi. Preparat ten wpłynął na wzrost zawartości chlorofilu, węglowodanów zawartość i wolnych aminokwasów w liściach sadzonek.

Struktura powierzchniowych warstw owoców, budujących tzw. „skórkę” dwu odmian jabłoni uprawnych: ‘Lobo’ i ‘Boskoop’, przechowywanych przez 2 miesiące w przechowalni o kontrolowanej atmosferze, była analizowana w mikroskopach: świetlnym oraz elektronowym skaningowym. Epiderma owoców odmiany Lobo o gładkiej i śliskiej powierzchni odznaczała się występowaniem mikrospękań o jednokierunkowym przebiegu, które były mniej liczne i miały mniejszą głębokość niż u odmiany Boskoop. Powierzchnia owoców odmiany Boskoop była szorstka i sucha, a licznie występujące mikrospękania przebiegały różnokierunkowo wzdłuż ścian komórek epidermy. W mikroszczelinach, a także we wnętrzu przetchlinek owoców odmiany Boskoop zaobserwowano strzępki grzybni, których nie stwierdzono na powierzchni owoców odmiany Lobo. Badane odmiany jabłoni różniły się ponadto grubością pokładu kutykuli, wysokością komórek epidermy oraz liczbą warstw hipodermy.

Obecnie rolnictwo nienaruszające równowagi ekologicznej oraz wartość żywności stanowią sprawę istotną dla całego świata. Praktyki uprawy ekologicznej mają w tej kwestii duże znaczenie. Celem niniejszej pracy jest obserwacja wpływu systemu rolnictwa organicznego na produkty, na przykładzie fasoli szparagowej (Phaseolus vulgaris L.). Przeprowadzono badanie porównawcze składu pierwiastkowego (chemicznego) różnych próbek fasoli szparagowej (Phaseolus vulgaris L.) czułą metodą fluorescencji rozpraszającej długość fali promieniami Roentgena (WDXRF). 26 pierwiastków, takich jak: Al, Ca, Cu, Fe, As, Hg, Pb, Cd, Bi, Mn, Ni, P, S, Sr, Zn, Zr, La, Ti, Sn, Cl, K, Mg, Na, Ba, Rb oraz Si oznaczono w próbkach fasoli szparagowej (n = 10) uprawianej systemem organicznym i tradycyjnym. Otrzymane wyniki z każdej grupy poddano analizie statystycznej z wykorzystaniem programu statystycznego SPSS. Zaobserwowano, że wartości stężenia I szczytowej intensywności pierwiastków Ca, Fe, Mn, P, Zn, Cl, K, Na, Mg oraz Si były wyższe w próbkach fasoli szparagowej uprawianej systemem organicznym. Stwierdzono także wyższy poziom Al i Sr w próbkach uprawianych zgodnie z systemem konwencjonalnym. Nasze wyniki wyraźnie wykazały, że uprawiana organicznie fasola szparagowa prawdopodobnie zawiera więcej mineralnych składników odżywczych, zaś uprawiana zgodnie z systemem konwencjonalnym może zawierać szkodliwe metale, takie jak Al i Sr, mogące uszkadzać różne narządy i/lub układy w organizmach ludzi i zwierząt.

Arnica montana L. jest cenną rośliną leczniczą wykorzystywaną od wiele lat w przemyśle farmaceutycznym i kosmetycznym. Tradycyjne metody rozmnażania w przypadku tego chronionego gatunku są mało wydajne, stąd zastosowanie metody kultur in vitro stwarza możliwość zwiększenia współczynnika mnożenia, co ułatwiłoby wprowadzenie arniki do uprawy polowej. Celem badań była ocena wpływu cytokinin i ich stężeń do mnożenia pędów oraz zróżnicowanego stężenia auksyny do ukorzeniania namnożonych pędów Arnica montana L. Rośliny arniki górskiej rozmnażano z wierzchołków pędów, które umieszczano na agarowym (0,7%) podłożu MS z dodatkiem NAA (0,1 mg ·l^-1) oraz jedną z czterech cytokinin, tj. BAP, KIN, 2iP oraz Z w stężeniach: 0,5; 1,0; 1,5; 2,0 mg ·l^-1. Po 5 tygodniach kultury in vitro otrzymane pędy w celu ukorzenienia przenoszono na agarowe podłoże MS z dodatkiem NAA w ilości 0; 0,05; 0,1; 0,2 mg ·l^-1. Najwięcej eksplantatów tworzących pędy oraz ich największą liczbę stwierdzono na pożywce MS z dodatkiem 0,5 mg·l^-1 BAP. Na długość wytwarzanych pędów największy wpływ miała KIN w stężeniu 1,5 i 2,0 mg·l^-1. W przypadku Z nie stwierdzono zmiany długości i masy pędów, zaś większą liczbę pędów obserwowano w stężeniach od 1,0 do 2,0 mg·l^-1. Otrzymane pędy charakteryzowały się dużą zdolnością do ryzogenezy. Najwięcej pędów ukorzeniło się na pożywce zawierającej 0,1 mg·l^-1 NAA. Na tej pożywce otrzymano również rośliny o większej liczbie i masie korzeni, natomiast najdłuższe korzenie stwierdzono przy stężeniu 0,05 mg·l^-1 NAA.

Polska zajmuje czołowe miejsce w uprawie roślin zielarskich. Jednym z głównych gatunków jest nagietek lekarski, mający szerokie zastosowanie w przemyśle farmaceutycznym, kosmetycznym i spożywczym. Doświadczenie wazonowe z nagietkiem lekarskim odmiany Radio prowadzono w latach 2007–2009 w hali wegetacyjnej. W badaniach uwzględniono dwa czynniki: nawożenie azotem (g∙wazon^-1): A – 0 (próba kontrolna), B – 0,3, C – 0,6 (0,6 + 0), D – 0,9 (0,6 + 0,3), E – 1,2 (0,6 + 0,6) i nawożenie magnezem (g∙wazon^-1): a – 0 (próba kontrolna), b – 0,5. W badaniach odnotowano istotny wpływ nawożenia azotem na liczbę kwiatostanów nagietka. Stwierdzono istotny wzrost plonów (w porównaniu z obiektem kontrolnym) po zastosowaniu dawki 0,6 g N∙wazon^-1. Natomiast nawożenie magnezem negatywnie oddziaływało na wszystkie badane cechy.

W szkółkarstwie mało jest sprawdzonych podkładek do produkcji okulantów czereśni oraz nie zawsze uzyskuje się przy ich zastosowaniu pożądane wyniki wzrostu drzewek. Ciekawymi podkładkami, ale mało jeszcze poznanymi w szkółce są GiSelA 5 i PHL-A. Do łatwiejszej adaptacji roślin i polepszenia warunków ich wzrostu stosuje się coraz częściej szczepionki mikoryzowe. W doświadczeniu przeprowadzonym w latach 2007–2010 sprawdzono przydatność czterech podkładek oraz zabiegu mikoryzacji do produkcji okulantów dwóch odmian czereśni w szkółce. Badaniami objęto następujące podkładki: Prunus avium, Colt, GiSelA 5, PHL-A i odmiany czereśni: ‘Sumit’ i ‘Vanda’ oraz szczepionkę mikoryzową firmy ‘Mycoflor’ (szczepionka 1) i ‘Suplo’ (szczepionka 2). W szkółce najsilniej rosła podkładka Prunus avium, a najsłabiej PHL-A. Zabieg mikoryzacji przy zastosowaniu szczepionki 1 wpłynął istotnie na wzrost podkładek, a szczepionki 2 nie zmienił istotnie wyników wzrostu w stosunku do kontroli bez mikoryzacji. Najintensywniejszy wzrost okulantów czereśni uzyskano na podkładce Colt, a najsłabszy na podkładce PHL-A. Najlepszą wydajność okulantów otrzymano na podkładkach Colt i PHL-A, a najgorszą na Prunus avium. Zastosowanie zabiegu mikoryzacji podkładek wpłynęło pozytywnie na średnicę okulantów i ich świeżą masę.

Różaneczniki o liściach zimozielonych i o liściach opadających na zimę (azalie) to krzewy najczęściej uprawiane we współczesnych ogrodach. Ich walorami są nie tylko dekoracyjne kwiaty, ale również skórzaste, błyszczące liście. Na licznych krzewach w sezonie wegetacyjnym obserwowano plamistości i nekrozy liści prowadzące do ich przedwczesnego opadania. Badania prowadzono w trzech kolejnych sezonach wegetacyjnych w ogrodach i parkach na terenie Małopolski. Obiektem badań były opadłe liście różaneczników i azalii. Do badań mikologicznych pobrano po 1500 fragmentów porażonych liści. Izolację mikologiczną przeprowadzono zgodnie ze standardowymi metodami stosowanymi w fitopatologii. Z opadłych liści różaneczników wyodrębniono 1300 kolonii grzybów należących do 54 gatunków, a z azalii 1777 kolonii, również należących do 54 gatunków. Do najliczniej izolowanych należały: Alternaria alternata, Pestalotia sydowiana, P. truncata i Epicoccum purpurascens oraz grzyby z rodzajów: Aspergillus, Fusarium, Mortierella, Penicillium, Phoma i Trichoderma.

Grzybień biały – lilia wodna – Nymphaea alba L. wśród miłośników oczek wodnych cieszy się wielką popularnością. O dekoracyjności roślin świadczą okazałe kwiaty oraz pływające liście. Celem badań było określenie stanu zdrowotnego grzybienia białego oraz identyfikacja mikobiota towarzyszących mu w okresie wegetacji i powodujących symptomy chorób. Badania prowadzono w dwudziestu oczkach wodnych na terenie województwa małopolskiego i podkarpackiego, w latach 2006, 2008–2010. Stwierdzono, że plamistość i nekrozy liści powodował kompleks grzybów i grzybów chromistopodobnych z rodzajów: Alternaria, Aspergillus, Cladosporium, Cylindrocarpon, Fusarium, Mortierella, Mucor, Paecilomyces, Penicillium, Phialophora, Phoma, Phytophthora, Pythium, Sordaria, Trichoderma i inne. Roślinom grzybienia białego najczęściej towarzyszyły: A. alternata, P. verrucosum v. verrucosum, P. expansum, Paecilomyces farinosus, Cylindrocarpon destructans, Sordaria fimicola, Mucor hiemalis f. hiemalis i Fusarium oxysporum. Grzyby najsilniej kolonizowały rośliny grzybienia w okresie jesiennym. Stwierdzono, że chorobotwórcze grzyby i grzyby chromistopodobne towarzyszące wegetacji grzybienia białego, powodując różnorakie przebarwienia i nekrozę, przyczyniały się do destrukcji tkanek, czego skutkiem było obniżenie walorów dekoracyjnych roślin.

Od wielu lat na świecie obserwuje się wzrost spożycia żywności ekologicznej. Polska, z relatywnie czystym środowiskiem i mało intensywnym rolnictwem, jest krajem szczególnie predestynowanym do prowadzenia upraw metodami ekologicznymi. Lepsza jakość odżywcza żywności ekologicznej w porównaniu z żywnością konwencjonalną jest tematem wielu kontrowersji. Badania dotyczące porównania wpływu uprawy konwencjonalnej i ekologicznej na właściwości soków z marchwi, selera i buraka ćwikłowego prowadzone były w roku 2009. Analizami objęto 39 plantacji zlokalizowanych w czterech województwach: małopolskim, podkarpackim, mazowieckim oraz lubelskim. Wszystkie gospodarstwa prowadzące uprawy ekologiczne posiadały ważne certyfikaty zgodne z rozporządzeniem UE 2092/91. Z pobranych surowców warzywnych tłoczono w prasie hydraulicznej soki mętne. Po mineralizacji mikrofalowej soków w HNO₃ oznaczono w nich zawartość składników pokarmowych: P, K, Mg, Ca, S, Fe, Zn, Mn, Cu, B, jak również Na, Cd, Pb i Ni metodą ICP-OES. Ponadto oznaczono zawartość azotu amonowego i azotanowego metodą FIA. Soki z selera posiadały największą zawartość P, K, Mg, Ca, Fe, Zn, B oraz metali ciężkich Cg i Pb, podczas gdy soki z marchwi zawierały najwięcej S i Na. Generalnie konwencjonalny sposób uprawy warzyw istotnie zwiększał zawartość N-NO₃ (tylko w marchwi), Mg i Na w sokach, natomiast w sokach uzyskanych z warzyw uprawianych metodą ekologiczną wykazano najwięcej Ca. Istotnie wyższe zawartości N-NH₄ oznaczono w sokach z surowców konwencjonalnych niż ekologicznych. Wyższe zawartości kadmu stwierdzono w sokach z marchwi i buraka ćwikłowego z surowców konwencjonalnych w stosunku do ekologicznych, ale analiza statystyczna nie potwierdziła istotności obserwowanych różnic.

Phomopsis diachenii należy do grzybów niedawno wykrytych na roślinach zielarskich w warunkach klimatycznych Polski. Celem pracy było rozpoznanie szkodliwości grzyba dla materiału siewnego, siewek, łodyg i liści kminku zwyczajnego. Testy infekcyjne, zgodnie z regułami Kocha, przeprowadzono dla 2 i 4 izolatów P. diachenii, stosując do inokulacji organów roślinnych: płyny pohodowlane, wodną zawiesinę konidiów i krążki pożywki z zarodnikującą grzybnią. Badania prowadzono w laboratorium oraz w fitotronie. P. diachenii wywoływał objawy chorobowe w postaci nekroz na wszystkich testowanych organach roślin. Wykazano zdolność P. diachenii do bezobjawowego zasiedlania inokulowanych części roślinnych. Zranienia tkanki okrywającej podnosiły wyraźnie efektywność inokulacji. Wykonane testy patogeniczności oraz wyniki spod mikroskopu elektronowego SEM wskazały, że testowane izolaty P. diachenii należą do okolicznościowych patogenów kminku zwyczajnego.

W dotychczasowych badaniach potwierdzono korzystne działanie polimerów hydrofilowych na wzrost roślin. Ich wykorzystanie w rolnictwie polega głównie na mieszaniu z glebą lub podłożem. Celem doświadczenia było określenie wpływu nowej formy aplikacji supersorbentu w postaci geokompozytu na rozwój przymiotna ogrodowego, sadźca purpurowego i firletki chalcedońskiej. Pierwszy czynnik stanowiło zastosowanie geokompozytu, drugi – ściółkowanie korą sosnową. Geokompozyt składał się z polimeru zamkniętego w geowłókninie. Po namoczeniu w wodzie umieszczano go w glebie i sadzono nad nim rośliny. Oceniano wzrost i kwitnienie roślin w terminie ich najobfitszego kwitnienia. Wykazano korzystny wpływ geokompozytu na wzrost wegetatywny wszystkich badanych bylin. Rośliny osiągnęły większą średnicę i liczbę pędów oraz (u sadźca) wysokość. Geokompozyt wpływał także pozytywnie na kwitnienie przymiotna i sadźca. Niezależnie od zastosowania ściółki w kombinacjach z geokompozytem rośliny kwitły obficiej i miały większe kwiatostany. Kora sosnowa korzystnie wpływała na wysokość i średnicę sadźca, a niekorzystnie na średnicę roślin i liczbę pędów firletki.

W przeprowadzonych doświadczeniach badano wpływ fotoperiodu i DIF na elongację i wzrost roślin kopru ogrodowego. W pierwszym doświadczeniu porównywano zróżnicowaną temperaturę dnia i nocy (DIF-5 – 20/25°C, DIF0 – 20°C i 25°C, DIF+5 – 25/20°C) dla 16-godzinnego fotoperiodu. W drugim doświadczeniu czynnikami były: fotoperiod – 16 i 24 godziny oraz dwie stałe, dobowe temperatury – 20 i 25°C. Stwierdzono istotne różnice w wysokości roślin dla DIF+5 i DIF-5. Dodatnie DIF wpływało stymulująco na wysokość roślin, natomiast ujemne DIF obniżało wartość ej cechy. Jednak największe zahamowanie wzrostu elongacyjnego roślin stwierdzono dla temperatury 25°C przy 16-godzinnym fotoperiodzie. Powierzchnia liści zależała od temperatury i DIF, a w znacznie mniejszym stopniu od okresu świetlnego. Mniejszą powierzchnię liści uzyskano dla DIF-5 w porównaniu z DIF+5 i DIF0 (20°C). Najwyższą zawartość olejków eterycznych w zielu stwierdzono w uprawie w stałej temperaturze 25°C oraz w temperaturze 20°C i 24-godzinnym okresie świetlnym.

Uprawa bezorkowa z użyciem żywej ściółki oferuje wiele korzyści związanych z ochroną środowiska i wpisuje się bardzo dobrze w zasady rolnictwa zrównoważonego, lecz dotychczas niewiele jest informacji o uprawie tą metodą warzyw w warunkach przyrodniczych Polski. W trzyletnim doświadczeniu polowym wysoko rosnąca odmiana pomidora ‘Malinowy Ożarowski’, uprawiana przy palikach metodą bezorkową z użyciem wyki kosmatej jako żywej ściółki, wydała istotnie mniejszy plon owoców ogółem i owoców handlowych niż w uprawie tradycyjnej. Plon owoców porażonych zarazą ziemniaka był również istotnie mniejszy, ale jego udział w plonie ogółem był znacznie większy. Zawartość karotenoidów, cukrów prostych i cukrów ogółem w owocach zabranych w uprawie tradycyjnej była istotnie większa, a zawartość suchej masy istotnie mniejsza niż w uprawie bezorkowej. Metoda uprawy nie miała wpływu na zawartość wit. C. W pełni owocowania liście pomidorów rosnących na poletkach okrytych wyką zawierały więcej azotu, fosforu i potasu, natomiast zawartość wapnia i magnezu była niezależna od metody uprawy. Metoda uprawy nie miała wpływu na przyjmowanie się doniczkowanej rozsady, ale następnie pomidory rosnące poletkach okrytych żywą ściółką były zdominowane przez wykę i rosły znacznie wolniej do trzeciej dekady lipca, kiedy obumarła większość roślin wyki. Rośliny pomidora rosnące w ściółce charakteryzowały się wzrostem znacznie bardziej zróżnicowanym przez cały okres wegetacji. Żywa ściółka i następnie ściółka utworzona z zaschniętych roślin wyki okrywały powierzchnię gleby prawie całkowicie i skutecznie ograniczały wzrost chwastów rocznych. Średnia temperatura dekadowa gleby uprawianej metodą tradycyjną mierzona na głębokości 5 cm i 10 cm była najczęściej wyższa, a wilgotność gleby w warstwie 0–40 cm była istotnie niższa niż gleby okrytej ściółką. Metoda uprawy nie miała wpływu na porowatość ogólną ani na gęstość gleby. Świeża i sucha masa roślin wyki oznaczana w czasie sadzenia pomidorów wynosiła średnio 39,7 t∙ha^-1 i 6,5 t·ha^-1 i zawierała 180 kg N, 43 kg P, 209 kg K, 51 kg Ca i 12 kg Mg. Badana metoda uprawy charakteryzowała się zaletami odnoszącymi się do ochrony środowiska, ale także większą uciążliwością w stosowaniu i zmiennością w oddziaływaniu na wzrost i plonowanie pomidora.

Zachwaszczenie łanu zależy od zawartości diaspor chwastów w glebie, warunków siedliska oraz stosowanej agrotechniki. Z czynników agrotechnicznych na stan i stopień zachwaszczenia znacząco wpływa uprawa roli. W przeprowadzonych badaniach bezorkowa i herbicydowa uprawa roli istotnie zwiększały liczbę i powietrznie suchą masę chwastów na 1 m² w łanie grochu siewnego, w stosunku do uprawy płużnej. Stwierdzono również więcej chwastów na 1 m² w pierwszym terminie oceny zachwaszczenia grochu (w fazie trzeciego liścia właściwego) niż w drugim (dojrzewania strąków i nasion). Z kolei powietrznie sucha masa chwastów była większa w drugim terminie oceny niż w pierwszym. Ponadto wykazano większą liczbę gatunków chwastów w warunkach uprawy bezorkowej (20–22 gatunki) i herbicydowej (20 gatunków) niż płużnej (14–16 gatunków). W uprawie płużnej dominowały: Amaranthus retroflexus L. i Echinochloa crus-galli (L.) P.B. (w pierwszym terminie oceny) oraz Avena fatua L. i Chenopodium album L. (w drugim terminie). W uprawie bezorkowej najliczniejszymi były: Echinochloa crus-galli (L.) P.B. i Amaranthus retroflexus L. (w pierwszym terminie), a także Fallopia convolvulus (L.) A. Löve, Avena fatua L. i Galinsoga praviflora Cav. (w drugim terminie). W herbicydowej uprawie przeważały: Echinochloa crus-galli (L.) P.B. i Matricaria inodora L. (w pierwszym terminie) oraz Matricaria inodora L. i Echinochloa crus-galli (L.) P.B. (w drugim terminie). Uproszczenia w uprawie roli zwiększyły udział chwastów wieloletnich: Cirsium arvense (L.) Scop., Elymus repens (L.) P.B. i Convolvulus arvensis L.

W produkcji szkółkarskiej mało jest sprawdzonych podkładek zmniejszających wzrost drzew czereśni w sadzie. Alternatywnym rozwiązaniem jest zastosowanie wstawki skarlającej. W przeprowadzonym doświadczeniu sprawdzono przydatność wstawki skarlającej ‘Frutana’ do produkcji okulantów czereśni w szkółce. Badaniami objęto następujące podkładki: Prunus avium, i Colt oraz odmiany czereśni: ‘Kordia’, ‘Lapins’ and ‘Regina’. Najsilniejszy wzrost okulantów czereśni uzyskano na podkładce Colt, a najsłabszy na podkładce Prunus avium z wstawką. Najlepszą wydajność okulantów otrzymano na podkładce Prunus avium, a najgorszą na Prunus avium z wstawką. Wykonane przekroje anatomiczne nie uwidoczniły oznak niezgodności fizjologicznej pomiędzy wstawką ‘Frutana’ a badanymi odmianami czereśni.

Właściwości lecznicze i aromatyczne ziela bazylii sprawiają, że gatunek ten coraz częściej pojawia się w uprawach polowych i szklarniowych. Wzrost i plonowanie roślin bazylii uzależnione jest m.in. od odmiany oraz nawożenia. Doświadczenie przeprowadzono w szklarni w okresie od lutego do maja 2009–2010. Rośliny uprawiano w doniczkach o pojemności 4 dm³, wypełnionych substratem torfowym. Różnicowano koncentrację w podłożu azotu: 0,2; 0,4; 0,6; 0,9 g N · dm³, podanego w formie saletry amonowej oraz potasu: 0,4; 0,8 g K · dm³, danego w postaci siarczanu. Rośliny badanych odmian bazylii (Kasia, Wala, forma zielonolistna) różniły się średnią wysokością, liczbą rozgałęzień, wielkości liści oraz masy świeżego i powietrznie suchego ziela. Zastosowanie nawożenia azotem w istotny sposób różnicowało średnią wysokość oraz długość i szerokość blaszki liściowej roślin bazylii, które zmniejszały się wraz ze wzrostem dawki tego składnika. Rośliny żywione najmniejszą i średnią dawką azotu charakteryzowały się istotnie większą masą świeżego i powietrznie suchego ziela, w porównaniu z roślinami otrzymującymi dawkę najwyższą. Wielkość masy świeżego ziela badanych roślin pozostawała pod istotnym wpływem współdziałania odmiany i dawki azotu. Stwierdzono brak istotnego wpływu dawki potasu na badane cechy biometryczne roślin bazylii. Interakcję azotu i potasu w kształtowaniu wzrost i rozwoju bazylii wykazano jedynie w odniesieniu do wysokości roślin oraz szerokości blaszki liściowej.

Rośliny z rodziny Brassicaceae charakteryzują się dużymi potrzebami pokarmowymi i nawozowymi, szczególnie odnośnie azotu, potasu i siarki. Pozytywne działanie wymienionych składników pokarmowych na wzrost i plon roślin wiąże się m.in. z ich dawką i formą, oraz wzajemnymi relacjami pomiędzy poszczególnymi składnikami. Doświadczenie przeprowadzono w szklarni w okresie od marca do maja 2010 i 2011 r. Rośliny rokietty siewnej wysiewano punktowo do doniczek o pojemności 2 dm³, podłożem był torf. W schemacie doświadczenia uwzględniono trzy dawki (g dm^-3 podłoża) potasu w postaci K₂SO₄: 0,3K (oraz 0,34 S); 0,6 K (oraz 0,47 S); 0,9 K (oraz 0,6 S), w postaci KCl: 0,3 K (oraz 0,27 Cl); 0,6 K (oraz 0,54 Cl); 0,9 K (oraz 0,81 Cl) oraz dwie dawki azotu w formie Ca (NO₃)₂: 0,3 N (oraz 0,37 Ca); 0,6 N (oraz 0,74 Ca). Określono wysokość rośliny (cm), liczbę liści w rozecie (szt.), masę rośliny (g) oraz plon świeżej masy rozet liściowych (g ^. doniczka ^-1). W wysuszonym materiale roślinnym oznaczono zawartość: N, P, K, Ca i Mg, S-SO₄, Cl. Zwiększenie dawki azotu w środowisku odżywczym rokietty nie wpłynęło na wysokość roślin oraz liczbę liści w rozecie, natomiast powodowało istotny wzrost plonu świeżej masy rozet liściowych, jak również zwiększenie zawartości wapnia oraz zmniejszenie koncentracji chloru w roślinach. Zwiększona ilość potasu w podłożu przyczyniła się do wzrostu plonu rokiety, a także do zwiększenia koncentracji potasu i chloru. Chlorek potasu okazał się lepszym źródłem K, niż siarczan, z uwagi na wielkość świeżej masy oraz plonu badanych roślin. Rośliny żywione KCl odznaczały się także większą zawartością azotu, chloru, wapnia i magnezu niż po zastosowaniu K₂SO₄.