Acta Scientiarum Polonorum

Czasopismo naukowe założone w 2001 roku przez polskie uczelnie rolnicze

| Informacje | Recenzenci | Rada Programowa | Rady naukowe | Adresy redakcji | Serie | Wymogi edytorskie | Wzorcowy artykuł | Warunki publikacji | Procedura recenzowania | Prenumerata | Streszczenia | Szukaj | Statystyki |
Agricultura
(Agronomia) 11 (2) 2012
Streszczenia
Wybierz numer

TytułWPŁYW WCZESNOŚCI ODMIAN KUKURYDZY (Zea mays L.) NA USZKODZENIA POWODOWANE PRZEZ Ostrinia nubilalis HBN. (LEP., CRAMBIDAE)
AutorPaweł K. Bereś, Dariusz Górski
Strony5–17
Słowa kluczowe FAO, Ostrinia nubilalis, podatność odmian, szkodliwość, wczesność odmian, Zea mays L.
StreszczeniePokaż streszczenie
Na podstawie wykonanych badań wykazano, że wczesne odmiany kukurydzy o liczbie FAO 190-220 były w większym stopniu uszkadzane przez gąsienice omacnicy prosowianki (Ostrinia nubilalis Hbn.) niż odmiany średnio późne o liczbie FAO 270-280. Przeprowadzona analiza współczynników korelacji i regresji wykazała, że wczesność odmian miała istotny wpływ na liczbę gąsienic w roślinie, procent uszkodzonych roślin oraz plon ziarna. Wraz ze wzrostem liczby FAO stwierdzono spadek liczby gąsienic omacnicy prosowianki w roślinie (r = –0,87; p < 0,001), redukcję liczby uszkodzonych roślin (r = –0,64; p < 0,001) oraz wzrost plonu ziarna (r = 0,62; p < 0,001). Z wyprowadzonych równań regresji wynika, że wzrost liczby FAO odmiany kukurydzy o 100 jednostek powoduje spadek liczby gąsienic w roślinie średnio o 2,6 sztuk, zmniejszenie liczby uszkodzonych roślin średnio o 24,38% oraz wzrost plonu ziarna o 5,07 t·ha-1.
Pokaż

TytułREAKCJA ŁUBINU BIAŁEGO (Lupinus albus L.) NA SZCZEPIENIE MATERIAŁU SIEWNEGO NITRAGINĄ
AutorDorota Bobrecka-Jamro, Wacław Jarecki
Strony19–26
Słowa kluczowebakterie brodawkowe, komponenty plonu, Nitragina, odmiany łubinu białego, plon
StreszczeniePokaż streszczenie
W latach 2009-2011 przeprowadzono ścisłe doświadczenie polowe, którego celem było określenie reakcji dwóch odmian łubinu białego na szczepionkę bakteryjną – Nitraginę. Stwierdzono, że zastosowana szczepionka wydłużyła fazę pąkowania i kwi- tnienia o dwa dni oraz fazę dojrzewania (techniczną i pełną) o trzy dni w porównaniu z obiektem kontrolnym. Pod wpływem Nitraginy istotnie zwiększała się liczba strąków na roślinie i liczba nasion w strąku, natomiast nie uległa zmianie masa tysiąca nasion. Efektem zastosowania szczepionki bakteryjnej był istotny wzrost plonu nasion o 0,29 Mg·ha-1, tj. 9% w porównaniu z obiektem kontrolnym. Plony obu odmian były wysokie; średnio w latach wynosiły 3,38 Mg.ha-1. Zawartość białka w suchej masie nasion wzrosła o 2,7% po inokulacji nasion siewnych bakteriami w stosunku do nasion z obiektu kontrolnego. W nasionach obu odmian koncentracja białka ogólnego kształtowała się na zbliżonym statystycznie poziomie.
Pokaż

TytułWPŁYW SYSTEMU UPRAWY ROLI I MIĘDZYPLONU NA ZACHWASZCZENIE ZASIEWÓW PSZENICY JAREJ (Triticum aestivum L.)
AutorPiotr Kraska
Strony27–43
Słowa kluczowemiędzyplon, monokultura, mulcz, pszenica jara, uprawa konserwująca, uprawa płużna
StreszczeniePokaż streszczenie
Celem badań było porównanie wpływu systemu uprawy roli (płużnego i konserwującego) i różnych międzyplonów oraz wytworzonej przez nie powietrznie suchej masy na poziom zachwaszczenia łanu pszenicy jarej uprawianej po sobie. Badania przeprowadzono w latach 2006-2008 na średnio ciężkiej rędzinie mieszanej. Statyczne, dwuczynnikowe doświadczenie uwzględniało uprawę płużną (A) oraz konserwującą z jesiennym talerzowaniem międzyplonów (B) lub wiosennym ich talerzowaniem (C). Zastosowano przy tym cztery sposoby regeneracji stanowiska w monokulturze pszenicy jarej w postaci różnych międzyplonów. W odniesieniu do obiektu kontrolnego bez międzyplonów (a) porównywano oddziaływanie wsiewek śródplonowych koniczyny czerwonej (b) i życicy westerwoldzkiej (c) oraz międzyplonów ścierniskowych facelii błękitnej (d) i gorczycy białej (e) na poziom zachwaszczenia łanu pszenicy jarej. Uprawa konserwująca zwiększała w łanie pszenicy jarej różnorodność gatunkową chwastów, ich ogólną liczbę i powietrznie suchą masę w porównaniu z uprawą płużną. Wprowadzenie międzyplonów w monokulturze pszenicy jarej zmniejszyło różnorodność gatunkową flory segetalnej w stosunku do obiektu kontrolnego (bez międzyplonów). Wsiewki śródplonowe koniczyny czerwonej i życicy westerwoldzkiej wytworzyły większą biomasę w ocenianym trzyleciu i bardziej ograniczyły liczbę chwastów niż międzyplony ścierniskowe facelii błękitnej i gorczycy białej. Powietrznie sucha masa chwastów w pszenicy jarej uprawianej po wsiewce koniczyny czerwonej była istotnie mniejsza niż po wsiewce życicy westerwoldzkiej. Gatunkami najliczniej występującymi w łanie pszenicy jarej były: Galium aparine, Fallopia convolvulus i Avena fatua. System uprawy roli nie oddziaływał istotnie na plon suchej masy roślin międzyplonów. Wsiewki międzyplonowe w mniejszym stopniu reagowały na zmienne warunki pogodowe niż międzyplony ścierniskowe.
Pokaż

TytułNASTĘPCZY WPŁYW JEDNOROCZNEGO UGOROWANIA GLEBY NA ZACHWASZCZENIE PSZENŻYTA OZIMEGO
AutorJoanna Kurus
Strony45–52
Słowa kluczowesposób ugorowania, ugór czarny, ugór herbicydowy, ugór kośny, ugór uprawowo-herbicydowy, ugór zielony na paszę
StreszczeniePokaż streszczenie
W pracy przedstawiono wyniki badań wpływu różnych sposobów ugorowania pola ornego na zachwaszczenie pszenżyta ozimego na glebie bielicowej. Badania przeprowadzono w latach 2007-2010 w Gospodarstwie Doświadczalnym Bezek (wschodnia Lubelszczyzna) na glebie bielicowej niecałkowitej na podłożu marglistym, o składzie granulometrycznym piasku gliniastego mocnego. Pszenżyto wysiewano na polu po rocznym ugorowaniu, na którym stosowano 5 różnych sposobów użytkowania gleby: ugór czarny (uprawki mechaniczne), ugór uprawowo-herbicydowy, ugór herbicydowy, ugór kośny i ugór zielony na paszę. Do chemicznej pielęgnacji stosowano preparat Roundup 360 SL (3 dm3·ha-1). Zakres badań obejmował ocenę następczego wpływu ugorowania pola na zachwaszczenie łanu pszenżyta ozimego. Zachwaszczenie określano metodą ilościowo-wagową przed zbiorem pszenżyta. Największą liczbę chwastów na jednostce powierzchni oraz ich powietrznie suchą masę odnotowano w pszenżycie ozimym wysiewanym w stanowisku po ugorze kośnym. Stosowanie ugoru herbicydowego lub uprawowo-herbicydowego wpłynęło ograniczająco na liczbę chwastów wieloletnich w zasiewach pszenżyta ozimego, a dominującymi gatunkami chwastów w pszenżycie ozimym uprawianym po jednorocznym ugorowaniu pola okazały się Apera spica-venti, Setaria pumila oraz Elymus repens.
Pokaż

TytułOCENA DETERMINACJI PLONU PSZENICY JAREJ UPRAWIANEJ W MONOKULTURZE PRZERYWANEJ UPRAWĄ MIĘDZYPLONÓW ŚCIERNISKOWYCH Z WYKORZYSTANIEM ANALIZY ŚCIEŻEK
AutorAntoni Bombik, Katarzyna Rymuza, Elżbieta Turska, Grażyna Wielogórska, Małgorzata Wyrzykowska
Strony53–61
Słowa kluczowecechy plonotwórcze, efekty bezpośrednie zmiennych przyczynowych, efekty pośrednie zmiennych przyczynowych, komponenty plonu, międzyplony ścierniskowe
StreszczeniePokaż streszczenie
Badania przeprowadzono w latach 2001-2004 w Rolniczej Stacji Doświadczalnej w Zawadach, należącej do Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach. Celem pracy była analiza wpływu niektórych cech pszenicy jarej, uprawianej w monokulturze, przerywanej uprawą międzyplonów ścierniskowych na jej plon. Wpływ wybranych komponentów plonu na plonowanie pszenicy jarej oceniono za pomocą metody analizy ścieżek. Stwierdzono, że w warunkach stosowania monokultury plon pszenicy jarej, uprawianej po gorczycy, determinowany był głównie przez długość kłosa, liczbę kłosków w kłosie, masę tysiąca ziaren i obsadę kłosów na 1 m2. Plon pszenicy jarej uprawianej po facelii najsilniej determinowały: masa tysiąca ziaren, liczba ziaren w kłosie oraz obsada kłosów.
Pokaż

TytułREAKCJA ODMIAN TYMOTKI ŁĄKOWEJ (Phleum pratense L.) NA UPRAWĘ W ZRÓŻNICOWANEJ ROZSTAWIE RZĘDÓW
AutorAgnieszka Katańska-Kaczmarek, Małgorzata Szczepanek
Strony63–72
Słowa kluczoweodrost jesienny, pędy generatywne, plon nasion, polowy wskaźnik wschodów
StreszczeniePokaż streszczenie
W latach 2005-2009 w Szelejewie (woj. wielkopolskie) przeprowadzono doświadczenie polowe, którego celem była ocena reakcji plonu nasion i zielonki odrostu jesiennego trzech odmian tymotki łąkowej: Prosny, Obry i Nowinki na uprawę w dwóch rozstawach rzędów: 24 i 36 cm. Badania prowadzono w dwóch seriach obejmujących rok siewu i dwa lata pełnego użytkowania. Wykazano, że w pierwszym roku pełnego użytkowania odmiany Prosna i Obra plonowały podobnie, natomiast w drugim roku większy plon nasion dała Prosna. Najmniejszą wydajnością w uprawie na nasiona w obu latach użytkowania charakteryzowała się odmiana Nowinka. W pierwszym roku zastosowanie rozstawy rzędów 24 cm korzystniej wpływało na wykształcanie pędów generatywnych i plon nasion w porównaniu z rozstawą 36 cm. W drugim roku plon nasion w obu rozstawach rzędów był podobny. W pierwszym roku użytkowania największe plony zielonej masy odrostu jesiennego wydała odmiana Prosna, a najmniejsze Obra.
Pokaż

TytułREAKCJA PSZENŻYTA OZIMEGO ODMIANY MODERATO NA TERMIN I GĘSTOŚĆ SIEWU W PÓŁNOCNO-WSCHODNIEJ POLSCE
AutorBogdan Dubis, Władysław Szempliński
Strony73–83
Słowa kluczowekomponenty plonu, opóźnienie terminu siewu, plon ziarna, pszenżyto ozime, zboża ozime
StreszczeniePokaż streszczenie
W pracy przedstawiono wyniki badań przeprowadzonych w latach 2005-2008 w Zakładzie Produkcyjno-Doświadczalnym w Bałcynach (53o35’ N; 19o51’ E). Badania miały na celu określenie wpływu zróżnicowanego terminu i gęstości siewu na plonowanie i kształtowanie się elementów składowych plonu pszenżyta ozimego odmiany Moderato w warunkach klimatycznych północno-wschodniej Polski. Wykazano, że odmiana Moderato w opisywanych warunkach ma bardzo wysoki potencjał plonowania. Średni z 3 lat plon ziarna wynosił 8,91 Mg·ha-1, a w roku korzystnym nawet 10,55 Mg·ha-1. Najwyższy plon ziarna uzyskano, gdy siew wykonano 22 września. Opóźnianie tego terminu o 10 dni istotnie zmniejszało głównie liczbę kłosów na jednostce powierzchni. Zwiększanie ilości wysiewu z 300 do 500 kiełkujących ziaren na 1 m2 nie różnicowało plonu ziarna ani żadnego z jego elementów składowych. Wykazano współdziałanie terminu siewu z gęstością siewu na plon ziarna, ale nie na poszczególne komponenty plonu.
Pokaż

TytułWPŁYW WIELOLETNIEGO STOSOWANIA UPROSZCZEŃ W UPRAWIE ROLI NA NIEKTÓRE WŁAŚCIWOŚCI GLEBY I PLONY WYBRANYCH ROŚLIN JARYCH
AutorAndrzej Biskupski, Tomasz Sekutowski, Janusz Smagacz, Stanisław Włodek
Strony85–95
Słowa kluczowegęstość gleby, temperatura gleby, uprawa zerowa, wilgotność gleby
StreszczeniePokaż streszczenie
W Stacji Doświadczalnej IUNG-PIB w Jelczu Laskowicach na Dolnym Śląsku prowadzono od 1993 roku doświadczenie łanowe na glebie płowej wytworzonej z piasku gliniastego mocnego, w którym porównywano trzy systemy uprawy roli: tradycyjny: orka na głębokość 25-30 cm z doprawieniem roli do siewu tradycyjnymi narzędziami uprawowymi; uproszczony – uprawa kultywatorem do głębokości 10-15 cm, doprawianie zestawem uprawowo siewnym; zerowy – siew bezpośredni w glebę nie uprawianą. W latach 2006-2009 uprawiano groch, jęczmień jary, owies i pszenicę jarą. Wiosną oznaczano właściwości fizyczne gleby. Wieloletnie uproszczenia uprawy spowo- dowały wolniejsze nagrzewanie się gleby wiosną oraz większą gęstość objętościową, nie wpłynęły jednoznacznie na wilgotność gleby, przyczyniły się do wzrostu zawartości fosforu i potasu w wierzchniej warstwie gleby. Wieloletnie uproszczenia uprawy roli spowodowały obniżenie plonów roślin.
Pokaż