Acta Scientiarum Polonorum

Czasopismo naukowe założone w 2001 roku przez polskie uczelnie rolnicze

| Informacje | Recenzenci | Rada Programowa | Rady naukowe | Adresy redakcji | Serie | Wymogi edytorskie | Wzorcowy artykuł | Warunki publikacji | Procedura recenzowania | Prenumerata | Streszczenia | Szukaj | Statystyki |
Agricultura
(Agronomia) 12 (2) 2013
Streszczenia
Wybierz numer

TytułOCENA EKONOMICZNA UPRAWY KUKURYDZY W ZALEŻNOŚCI OD DAWKI OBORNIKA ORAZ SPOSOBU PIELĘGNACJI W EKOLOGICZNYM SYSTEMIE GOSPODAROWANIA
AutorJolanta Bojarszczuk, Jerzy Księżak, Mariola Staniak
Strony5–14
Słowa kluczowekoszt jednostkowy, nadwyżka bezpośrednia, pielnik szczotkowy, plon zielonej masy kukurydzy, system ekologiczny
StreszczeniePokaż streszczenie
Zwalczanie chwastów jest ważnym zabiegiem pielęgnacyjnym w uprawie kukurydzy, a termin jego wykonania ograniczony fazą rozwojową roślin decyduje o wysokości plonu i wyniku finansowym. W gospodarstwach ekologicznych wykorzystywanie chemicznych środków ochrony roślin jest jednak niedozwolone, dlatego na poziom uzyskiwanych plonów i efekty ekonomiczne uprawy tego gatunku duży wpływ ma mechaniczna regulacja zachwaszczenia. Celem badań była ocena ekonomiczna kukurydzy uprawianej na zieloną masę w zależności od sposobu pielęgnacji oraz dawki nawożenia w formie przekompostowanego obornika. Materiał badawczy stanowiły wyniki doświadczenia polowego przeprowadzonego w latach 2009-2011 w Rolniczym Zakładzie Doświadczalnym IUNG-PIB w Grabowie (woj. mazowieckie). Czynnikiem I rzędu były dawki obornika – 20 i 40 Mg·ha-1, czynnikiem II rzędu – sposoby pielęgnacji: A – bez zwalczania chwastów (kontrola), B – pielnik szczotkowy, C – opielacz rzędowy, D – pielnik szczotkowy oraz obsypnik. W zestawieniu kosztów produkcji uwzględniono koszty bezpośrednie oraz pośrednie. Przeprowadzona analiza wykazała, iż na plon zielonej masy kukurydzy istotny wpływ miały zastosowane dawki obornika. Największe plony zanotowano, gdy do jej pielęgnacji zastosowano trzykrotnie pielnik szczotkowy. Plony świeżej, jak i suchej masy kukurydzy nawożonej dawką 20 Mg·ha-1 były mniejsze od plonów kukurydzy, pod którą stosowano 40 Mg·ha-1. Zaniechanie pielęgnacji mechanicznej w uprawie kukurydzy, niezależnie od dawki obornika, spowodowało redukcję plonów zielonej masy o około 38% w stosunku do poletek, na których chwasty zwalczano mechanicznie. Najkorzystniejsze wyniki finansowe możliwe były do uzyskania przy wykorzystaniu pielnika szczotkowego. Ten sposób odchwaszczania zapewnił również uzyskanie najmniejszego kosztu jednostkowego w odniesieniu do 1 t zielonej masy. Dodatni wynik finansowy bez płatności obszarowych osiągnięto przy wykorzystaniu wariantów technologicznych, gdzie stosowano mniejszą dawkę obornika (20 Mg·ha-1), z zastosowaniem pielnika szczotkowego, opielacza rzędowego oraz na poletkach z wykorzystaniem pielnika i obsypnika.
Pokaż

TytułBADANIE PODOBIEŃSTWA GENETYCZNEGO POMIĘDZY POPULACJAMI HAPLOIDÓW A FORMAMI DIPLOIDALNYMI KUKURYDZY NA PODSTAWIE MARKERÓW RAPD-PCR
AutorZbigniew Broda, Sylwia Mikołajczyk, Agnieszka Tomkowiak, Dorota Weigt
Strony15–22
Słowa kluczowehodowla heterozyjna, induktor, kukurydza, polimorfizm
StreszczeniePokaż streszczenie
Rośliny haploidalne kukurydzy otrzymuje się stosując techniki in vitro w procesie androgenezy w kulturach pylników i izolowanych mikrospor, jak również in vivo, pozyskując linie haploidów matecznych powstałe w wyniku zapylenia induktorem. Linie DH otrzymywane in vivo mają coraz większe znaczenie w hodowli heterozyjnej kukurydzy. Celem badań była ocena zróżnicowania genetycznego 11 potomstw haploidalnych kukurydzy, otrzymanych z krzyżowań wewnątrzgatunkowych z induktorem haploidów. Materiał roślinny pochodził z Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w Radzikowie. Do oceny zróżnicowania genetycznego użyto markerów RAPD (Random Amplified Polymorphic DNA), generowanych przy wykorzystaniu techniki PCR. Wartość współczynnika podobieństwa genetycznego Nei’a i Li [1979] pomiędzy poszcze-gólnymi liniami wyliczono w oparciu o polimorficzne 84 amplikony. Wartości współ-czynników podobieństwa genetycznego uzyskane dla linii podwojonych haploidów (DH – duble haploid) były stosunkowo wysokie i zawierały się w przedziale od 82 do 98%. Zastosowanie metody RAPD-PCR pozwoliło na wyodrębnienie genotypów o najmniej-szym podobieństwie genetycznym. Po wcześniejszym testowaniu na ogólną i specyficzną zdolność kombinacyjną linie te będą mogły stanowić materiał wyjściowy do tworzenia nowych odmian mieszańcowych kukurydzy, w których zostanie wykorzystany efekt heterozji.
Pokaż

TytułWPŁYW SYSTEMÓW UPRAWY ROLI NA ZACHWASZCZENIE ŁANU OWSA OPLEWIONEGO I NAGOZIARNISTEGO
AutorStanisław Deryło, Joanna Stachowska-Kowalczyk
Strony23–38
Słowa kluczoweowies, pielęgnacja, system uprawy roli, zachwaszczenie
StreszczeniePokaż streszczenie
Celem badań była ocena zachwaszczenia (liczby, biomasy i składu gatunkowego) łanów owsa oplewionego i nieoplewionego w zależności od systemu uprawy roli (klasyczny, uproszczony z międzyplonem, uproszczony, siew bezpośredni) i sposobu pielęgnacji roślin (mechaniczny i chemiczny). Badania przeprowadzono w latach 2000-2002, na glebie płowej, wytworzonej z lessów. Przedmiotem badań był owies oplewiony (odmiana Borowiak) i nieoplewiony (odmiana Akt III). Największa liczba chwastów występowała w łanie oplewionej (123 szt.· m-2) i nieoplewionej (102 szt.· m-2) odmiany owsa po stosowaniu siewu bezpośredniego, a w przypadku odmiany Akt III także po uprawie uproszczonej (68,7 szt.· m-2). Największą suchą masę chwastów oznaczono po stosowaniu siewu bezpośredniego (Borowiak – 104,8; Akt III – 100,5 g·m-2) i uprawy uproszczonej (Borowiak – 72,5; Akt III – 64,1 g·m-2). Najmniejszą liczbę i masę chwastów w łanach obu odmian owsa stwierdzono po klasycznej uprawie gleby oraz po uprawie uproszczonej ze stosowaniem międzyplonu. Wprowadzenie chemicznego zwalczania chwastów wpłynęło na redukcję liczby i suchej masy chwastów w zakresie od 16 do 22%, zarówno w łanie odmiany Borowiak, jak i Akt III. Szczególnie skuteczne było tam, gdzie stosowano siew bezpośredni lub uprawę uproszczoną. Wśród chwastów dominowały gatunki krótkotrwałe, ale w łanie odmiany Akt III występowało ich więcej niż w łanie odmiany Borowiak. System uprawy roli oraz sposób zwalczania chwastów miały podobny wpływ na zachwaszczenie łanów oplewionej i nieoplewionej odmiany owsa siewnego.
Pokaż

TytułWALORY PRZYRODNICZE I WARTOŚĆ GOSPODARCZA ŁĄK ŚRÓDLEŚNYCH W DOLINIE RZEKI BUKÓWKA
AutorBeata Borowiak-Sobkowiak, Mieczysław Grzelak, Agnieszka Knioła, Maciej Murawski
Strony39–44
Słowa kluczoweSłowa kluczowe: Lemnetea, Phragmitetea, Potametea, waloryzacja przyrodnicza, wartość użytkowa, zbiorowiska roślinne
StreszczeniePokaż streszczenie
Łąki śródleśne ze względu na zachowanie unikalnych biotopów łąkowych i ekotonowych, zbliżonych do stanu naturalnego, mają cenne walory przyrodnicze. Poprzez swoją odmienność wydatnie wpływają też na funkcjonowanie ekosystemów leśnych, z którymi sąsiadują. Celem badań wykonanych w latach 2006-2010 w dolinie rzeki Bukówka była ocena walorów przyrodniczych łąk śródleśnych metodą Oświta [2000] na podstawie 140 zdjęć fitosocjologicznych, określenie wartości gospodarczej przez oszacowanie plonu suchej masy oraz wyliczenie wartości użytkowej runi. Stwierdzono bogactwo i różnorodność florystyczną łąk śródleśnych, wynikającą głównie z mozaikowatości siedlisk i intensywności użytkowania. Wyróżnione zbiorowiska z klasy Phragmitetea, Potametea, Lemnetea, a także Molinio-Arrhenatheretea na ogół przedstawiały mierną jakość, ze względu na bardzo późny termin koszenia i nadmierne uwilgotnienie większości siedlisk.
Pokaż

TytułSKUTECZNOŚĆ WYBRANYCH INSEKTYCYDÓW W ZWALCZANIU LARW SKRZYPIONEK W PSZENICY OZIMEJ ORAZ ICH WPŁYW NA PLON ZIARNA I WSKAŹNIKI EKONOMICZNE
AutorZdzisław Kaniuczak
Strony45–53
Słowa kluczoweprodukcyjna efektywność insektycydów, pszenica ozima, skrzypionki, skuteczność insektycydów, uszkodzenia liści, wskaźnik pokrycia kosztów
StreszczeniePokaż streszczenie
Zboża narażone są na znaczne straty powodowane przez szkodliwe owady. W latach badań nad efektami produkcyjnymi i ekonomicznymi zwalczania szkodników w pszenicy ozimej larwy skrzypionek uszkodziły od 31,6 do 49,8% powierzchni blaszek liściowych. Celem była ocena skuteczności oraz efektywności ekonomicznej zastosowanych insektycydów w zwalczaniu larw skrzypionek w pszenicy ozimej. Ocenę uszkodzenia pszenicy przez larwy skrzypionek wykonano określając procent zniszczenia powierzchni liści. Każda z zastosowanych w badaniach kombinacji ochrony przed szkodnikami przyczyniła się do istotnego, względem kombinacji bez zabiegu, ograniczenia procentu uszkodzenia powierzchni blaszek liściowych. Zastosowane insektycydy do zwalczania larw Oulema spp. wykazały dobrą skuteczność na poziomie średnio od 70,3 do 90,9%. Wielkość produkcji uratowanej w wyniku stosowania zabiegów ochrony roślin wahała się od 54 do 532 zł·ha-1, średnio 221 zł·ha-1. Koszt ochrony jednego hektara pszenicy ozimej przed larwami skrzypionek był niski i wynosił od 76 do 118 zł·ha-1. Wskaźnik pokrycia kosztów wahał się w zależności od roku prowadzonych badań od 0,6 do 7,0. Wskaźnik opłacalności zabiegów wyniósł średnio 1,4, a procentowy wskaźnik kosztów od 1,2 do 4,1.
Pokaż