Urzeźbienie dna zbiornika wodnego podczas jego eksploatacji kształtowane jest przez akumulację osadów, proces oczyszczania lub abrazję powodowaną przepływem wody. Te modyfikacje rzeźby dna prowadzą do zmian zdolności akumulacyjnej zbiornika wodnego. Wykorzystując GIS, korzystano z cyfrowego modelu terenu (DTM), który reprezentuje dno badanego zbiornika. Proponowana metoda oceny zdolności pojemnościowych zbiornika wykorzystuje obiekty typu punktowego. W celu zgromadzenia współrzędnych punktów (x, y, z), użyto urządzenia pomiarowego składającego się z odbiornika GPS i sonaru, które umieszczonego na tratwie. Dane zgromadzono podczas żeglowania po zbiorniku wodnym Golianovo. Ostatecznie DTM użyto do obliczenia pojemności zbiornika z wykorzystaniem strefowych statystyk z programu ArcGIS 10.

Erozja wodna jest uważana za jeden z głównych czynników powodujących fizyczną degradację gleby na Słowacji. Oceniono, że około 65% słowackiego areału rolnego zagrożonych jest erozją w stopniu od umiarkowanego do skrajnego. Większość badań koncentruje się na zastosowaniu formuł empirycznych, takich jak Universal Soil Loss Equation (USLE), który nie zawsze jest właściwym narzędziem do badań erozji. Zaprojektowany jako metoda przewidywania średnich rocznych strat gleby powodowanych przez erozję strumyka USLE bywa często krytykowany za brak aplikacji. Chociaż można za jego pomocą oszacować straty gleby dla długiego okresu, to jednak nie może być on zastosowany dla specyficznego roku lub zjawiska. Aby uwzględnić wpływ zbieżności przebiegu, współczynnik nachylenia i długości stoku został zastąpiony przez powierzchnię zasilającą [Moore i Burch 1986, Mitašová i in. 1995, 1996, Desmet i Govers 1996]. Zmodyfikowane równanie do obliczania współczynnika LS jest formą pokazującą różnicę w komórce siatki reprezentującej segment stoku zbocza, która została wyprowadzona przez Desmet i Govers (1996). System Informacji Geograficznej to nowoczesne narzędzie, które umożliwia wprowadzanie różnych równań do obliczeń erozji wodnej uwzględniających zmienność przestrzenną. Ostateczny model lokalizuje potencjalne obszary erozji, które wymagają kontroli i środków zapobiegawczych, według stopnia erozji skupiając się na erozji strumyka.

Celem niniejszej pracy jest porównanie różnych metod obliczania współczynnika opadu. W badaniach wykorzystano dwie metody, tj. metodologie Wischmeiera–Smitha (1978) i Hudsona (1971). Główna różnica między tymi metodami polega na przetwarzaniu danych, zwłaszcza w obliczeniach i wyborze interwałów energii kinetycznej. Te czynniki wpływają na wynikowe wartości współczynnika opadu. Dane do badań zostały pozyskane ze Słowackiego Instytut Hydrometeorologii w Bratysławie,

Gospodarowanie wodą rzek poprzez jej piętrzenie powoduje zmiany w środowisku przyrodniczym. W celu zmniejszenia oddziaływania budowli wodnych na środowisko buduje się przepławki dla ryb, które umożliwiają ich migrację. W artykule określano czynniki wpływające w największym stopniu na możliwości zwiększenia do maksimum liczby przepławek dla ryb z wykorzystaniem metody STEEPVL. Określono siły oddziaływania i przewidywalność poszczególnych czynników metody STEEPVL. W badaniach wykorzystano również metodę SWOT, która posłużyła do wyznaczenia grup czynników pozytywnie (mocne strony, szanse zewnętrzne) i negatywnie (słabe strony, zagrożenia zewnętrzne) wpływających na rozwój przepławek dla ryb. Na podstawie analizy kluczowych czynników metody STEEPVL przygotowano cztery scenariusze nakreślające przyszłość badanego problemu.

Jakość wody w badanych potokach ma duże znaczenia dla ludzi zamieszkujących dane tereny. Przeprowadzono ocenę właściwości wskaźników środowiskowych w trzech zlewniach dorzeczy: Drevenica, Čerešňový Potok i Žitavy (region Zlaté Moravce). W szesnastu wioskach w zlewniach cząstkowych nie przewiduje się wzrostu tendencji demograficznych, a nawet zanotowano spadek ludności o 228 osób w porównaniu z rokiem 2000. Pod względem poboru wody w badanych miejscowościach zaobserwowano, że zużycie wody jest nawet poniżej poziomu wymaganego do utrzymania higieny minimalnej. Cztery gminy nie mają publicznego dostępu do wody, ale są podłączone do grupowego zaopatrzenia w wodę Zlaté Moravce. Średnie zużycie wody w 2010 roku wyniosło 68,84 dm3 · s–1 · dzień–1. Sposoby oczyszczania ścieków w analizowanych zlewniach są zróżnicowane. W zlewni Drevenica jedna z czterech gmin wybudowała oczyszczalnię ścieków, zlewnia Čerešňový Potok posiada trzy oczyszczalnie na cztery gminy. W dorzeczu Žitavy na siedem gmin istnieją trzy oczyszczalnie ścieków, jedna jest w trakcie budowy, a pozostałe są podłączone do istniejącej sieci kanalizacyjnej. Na stan jakości wody w dorzeczach mają również wpływ niepunktowe źródła zanieczyszczeń. Największy odsetek w użytkowaniu i pokryciu terenu przypada na grunty rolne, które w dorzeczu Drevenicy stanowią 51,12%, w Čerešňovym Potoku 53,09%, a w zlewni Žitavy 46,38%.

Ze względu na ekstremalne skutki suszy i powodzi niezbędne jest poznanie bilansu hydrologicznego oraz zawartości wody w glebie. W niniejszym opracowaniu korzystaliśmy z danych historycznych dotyczących pogody i upraw z lat 1974–1994, a także pomiarów wilgotności gleby w lesie, gruncie ornym oraz, użytku zielonym porośniętym wierzbą Salix viminalis L. Na podstawie informacji, odpływu niskiego wody (przez ABSCAN), powierzchni odpływu (metoda SCS), były oceniane i obliczane zawartość wody w glebie.

W artykule zaprezentowano wyniki wieloletnich badań prowadzonych w małych nizinnych zlewniach rolniczych i leśnych. Stwierdzono, że racjonalna eksploatacja urządzeń wodno-melioracyjnych pozytywnie wpływa za zasoby retencji terenów przyległych, zwiększając wyraźnie ilość wody dostępnej dla roślin w okresie wegetacji. Nawodnienie podsiąkowe stabilizuje zasoby wodne doliny i pozwala na utrzymanie w okresie wegetacyjnym płytszych o około 0,5 m poziomów zwierciadła wody gruntowej w porównaniu z terenami nieobjętymi nawadnianiem.

W ciągu ostatnich dziesięcioleci wiele uwagi poświęcono tematom czasowego i przestrzennego rozkładu pojemności wody w profilu glebowym i ewapotranspiracji. Celem niniejszej pracy było zbadanie i opisanie wpływu modyfikacji powierzchni gleby na intensywność parowania, a następnie zarekomendowanie opcji z najlepszymi możliwościami do zminimalizowania parowania w praktyce rolniczej. W 2011 roku, w strefie eksperymentalnej w Ogrodzie Botanicznym Słowackiego Uniwersytetu Rolniczego obserwowano wpływ modyfikacji powierzchni gleby na magazynowanie wody w glebie, ilość odparowanej wody i intensywność parowania. W eksperymencie stosowano różne modyfikacje powierzchni gleby: zmianę kształtu powierzchni (wypukły i wklęsły), zmiany właściwości hydrofizycznych (zastosowanie detergentów), zabiegi agrotechniczne (napowietrzanie, walcowanie, rozdrabnianie). Wilgotność gleby na głębokości profilu 1 m mierzono za pomocą metody ADR. Następnie magazynowana woda w glebie na głębokości 0,6 m została oznaczona z wykorzystaniem areometru. Przy wykorzystaniu uproszczonego równania bilansu wodnego ilość odparowanej wody i intensywność parowania zostały obliczone dla każdego wariantu eksperymentalnego. Na podstawie obliczonej ilości odparowanej wody w poszczególnych wariantach można stwierdzić, że ewaporacja była minimalizowana najbardziej efektywnie przy zastosowaniu detergentu na powierzchni gleby o wypukłym kształcie. W okresie monitorowania wariant ten wykazywał najniższą intensywność parowania i całkowitą ilość odparowanej wody z gleby (664,7 mm) –o 3,25% mniej niż w wariancie gleba bez modyfikacji. Wynik ten jest uważany przez autorów za najbardziej wartościowy, bo otwiera drzwi do nowych sposobów minimalizacji parowanie za pomocą substancji, które obniżają napięcie powierzchniowe.

Praca poświęcona jest charakterystyce ujęć oraz pozyskiwanych poprzez nie z poziomu czwartorzędowego wód podziemnych dla miasta Nowy Targ. Nowy Targ w przeszłości korzystał z wód powierzchniowych, ale ze względu na niedostateczną jakość tych wód zaczął dla pokrycia zapotrzebowania na wodę do spożycia przez ludzi eksploatować wody podziemne. W opracowaniu przedstawiono ocenę jakości tych wód sporządzoną na podstawie wyników badań z 2007 roku.

W pracy przedstawiono wyniki badań hydrologicznych w zlewni Nowego Rowu do przekroju Brodno prowadzonych w okresie od maja 1995 do października 2010 roku przez Instytut Kształtowania i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Nowy Rów jest ciekiem położonym w dolinie Odry; jego zlewnia charakteryzuje się niewielkimi spadkami, rolniczym użytkowaniem i dużą powierzchnią lasów. Średni roczny odpływ jednostkowy w analizowanym okresie wynosił 2,73 dm³ · s^–1 · km^–2, a w półroczach zimowym i letnim odpowiednio 3,59 dm³ · s^–1 · km^–2 i 1,8 dm³ · s^–1 · km^–2. Średni roczny wskaźnik odpływu był równy 87 mm, w półroczu zimowym 58 mm i w letnim 29 mm.

W artykule przedstawiono i porównano gospodarkę wodną mad średnich w okresie od kwietnia do września 2011 r. dla dwóch profili glebowych zlokalizowanych w dolinie Odry poniżej i powyżej piętrzenia rzeki budowlą w Brzegu Dolnym. Analizy dokonano na tle warunków meteorologicznych, stanów wody w Odrze w przekroju górnej i dolnej wody na stopniu oraz głębokości zalegania wód gruntowych. Przeprowadzone pomiary uwilgotnienia gleb oraz obliczenia zapasów wody wykazały, że na wielkość zapasów wody oraz zmiany uwilgotnienia analizowanej gleby z obszaru poniżej spiętrzenia decydujący wpływ mają opady atmosferyczne. Natomiast w glebach doliny powyżej budowli piętrzącej, poza opadami atmosferycznymi, wpływ wywiera podsiąk z wód gruntowych.

W pracy badano wpływ nawożenia kompostem, przygotowanym na bazie higienizowanych osadów ściekowych z dodatkiem kory sosnowej, i ściółkowania świeżą ektopróchnicą leśną na warunki glebowe, wybrane parametry wzrostu jednorocznych sadzonek lipy drobnolistnej oraz występowanie roztoczy (Acari) glebowych. Badania przeprowadzono w 2008 r. w szkółce leśnej Białe Błota (Nadleśnictwo Bydgoszcz) na glebie rdzawej właściwej. Cała powierzchnia doświadczenia była nawadniana za pomocą deszczowni stałej. Gleba cechowała się odczynem alkalicznym (pH w H₂O zakresie 7,2–7,4), niską zawartością przyswajalnego potasu i fosforu oraz zawartością C org. od 35,7 do 38,4 g · kg^–1. Stosunek C : N wynosił 14,3–14,9. Sadzonki lipy drobnolistnej na poletkach nawożonych kompostem charakteryzowały się większą liczbą liści i ich powierzchnią oraz większą średnicą pędu i świeżą masą, były jednak niższe od rosnących na poletkach z nawożeniem mineralnym. Przeprowadzone we wrześniu ściółkowanie nie oddziaływało istotnie na żaden z rozpatrywanych parametrów wzrostu rocznych sadzonek, natomiast wpłynęło istotnie na występowanie roztoczy glebowych. Po przeprowadzeniu tego zabiegu odnotowano na odpowiednich poletkach duży wzrost zagęszczenia i różnorodności gatunkowej tych stawonogów, a w ich zgrupowaniach wyraźnie dominowały saprofagiczne mechowce (Oribatida).

Znaczenie i potrzeba ochrony mokradeł wynika z ich wielofunkcyjności i wartości, które są związane z jakością wody, siecią pokarmową oraz funkcjami biotopu roślin i dzikich zwierząt. Zachowanie i racjonalne użytkowanie terenów podmokłych oraz ich zrównoważony rozwój, a także zabezpieczenie zysków, których źródłem są woda, węgiel, żywność, energia, wreszcie różnorodność biologiczna to najbardziej znaczące zobowiązania Konwencji Ramsarskiej. W publikacji przedstawiono znaczenie, zadania i cele w ramach realizacji tego zobowiązania w Republice Słowackiej.

W pracy przedstawiono wyznaczanie współczynnika szorstkości przy wykorzystaniu modyfikacji równania Manninga i Erguna. Gęstość roślin jest jednym z parametrów, które wpływają na współczynnik szorstkości i spadek hydrauliczny zwierciadła wody. W obliczeniach hydraulicznych zachodzi konieczność uwzględnienia oddziaływania zbiorowiska roślinnego na przepływ. Najczęściej stosuje się wówczas współczynnik szorstkości odczytywany z tablic Ven Te Chowa. Dobór wartości współczynnika z tablic może być niejednoznaczny. Brak empirycznej zależności tego parametru może wpływać na przeszacowanie albo niedoszacowania wartości przepływu przez analizowany obszar. Prezentowane formuły obliczeniowe charakteryzują strukturę geometryczną roślinności terenów zalewowych i mogą być alternatywą do wyznaczania współczynnika szorstkości na podstawie wspomnianych tablic.

Zbiorniki retencyjne buduje się w celu gromadzenia wody, którą można wykorzystać w późniejszym okresie. Utrata pojemności nie jest jedynym szkodliwym efektem osadzania się rumowiska w zbiorniku. Innymi skutkami są: wzrost poziomu wód powodziowych powyżej zbiornika, regresja dna i poziomu wody poniżej zapory, wpływ osadów na jakość zgromadzonej w zbiorniku wody. Zjawiska z tym związane – akumulacja i erozja – ograniczają okres użytkowania zbiornika i bezpiecznej eksploatacji stopnia wodnego. Stosowane dotychczas rozwiązania koncentrują się przede wszystkim na oddzielnym przeciwdziałaniu skutkom erozji poniżej budowli piętrzącej lub usuwaniu osadów z czaszy zbiornika. W artykule zwrócono uwagę na metody ochrony i utrzymania pojemności zbiornika, zapewniające nieprzerwany przepływ całości lub części materiału transportowanego przez rzekę.