Na podstawie przeprowadzonych badań i analiz wykonanych w latach 1972, 1992 i 2010 oceniono zmiany wybranych chemicznych właściwości gleby, na której uprawiano 5 gatunków zbóż w dwóch przyrodniczo poprawnych płodozmianach i w jednogatunkowych monokulturach. W przyjętym za wyjściowy do oceny zmian 1972 roku zawartość węgla organicznego i fosforu przyswajalnego była z reguły większa w glebie zbóż uprawianych w płodozmianie niż w monokulturze. Odczyn gleby oraz zawartość pozostałych przyswajalnych form makroskładników nie wykazały tak jednokierunkowych tendencji. W zależności od gatunku zboża notowano większą ich zawartość glebie płodozmianu lub monokultury. W 1992 roku, po 20 latach bezobornikowej uprawy roślin, stwierdzono spadek zawartości węgla organicznego, z reguły większy na obiektach monokultur niż płodozmianów. Zmniejszyła się zawartość przyswajalnego wapnia, zwiększyły się natomiast pH gleby i zawartość pozostałych przyswajalnych form makroskładników. Nawożenie obornikiem, stosowane od 1992 roku, przyczyniło się do zwiększenia zawartości węgla organicznego w glebie. Po 18 latach jego stosowania zawartość węgla organicznego prawie na wszystkich obiektach była większa niż w wyjściowym 1972 roku. Natomiast obniżce uległo pH gleby, a także, z nielicznymi wyjątkami, zawartość wapnia. Zawartość pozostałych makroskładników, w zależności od gatunku zboża i stanowiska uprawy, zwiększyła się lub uległa obniżeniu.

W pracy określono efektywność ekonomiczną czterech technologii produkcji ziarna krótkosłomej formy pszenżyta ozimego (odmiana Alekto), zróżnicowanych poziomem nawożenia azotem oraz intensywnością ochrony przed chorobami grzybowymi. Koszty ogólne uprawy pszenżyta ozimego sięgały ok. 2200-2600 zł, w tym koszty bezpośrednie stanowiły ok. 60-65%. W strukturze kosztów ogólnych, niezależnie od technologii produkcji, dominującą rolę ogrywały koszty nawozów mineralnych (30-39%), następnie odpowiednio: koszty pracy ciągników i maszyn rolniczych (ok. 26-30%), środków ochrony roślin (ok. 11-19%) oraz pracy ludzkiej (ok. 3%). Najkorzystniejsze efekty rolnicze (plon ziarna z 1 ha) oraz ekonomiczne (dochód z 1 ha, koszt jednostkowy, wskaźnik opłacalności) uzyskano nawożąc krótkosłomą odmianę pszenżyta ozimego azotem na poziomie 120 kg·ha^-1 N w podziale na dwie równe części (27 i 32 BBCH ) i 2-krotnie chroniąc łan przed chorobami grzybowymi (31 i 39 BBCH).

Podczas wegetacji wsiewki i rośliny ochronnej zachodzą interakcje, których wzorce i mechanizmy nie są do końca rozpoznane, zwłaszcza w zakresie zmienności czynników ekologicznych. Wspólne korzystanie z puli zasobów środowiska może modyfikować pobieranie składników pokarmowych z podłoża i ich gromadzenie w poszczególnych organach roślin. Celem badań było określenie wpływu interakcji zachodzących między jęczmieniem jarym a koniczyną czerwoną na zawartość fosforu w ich organach na tle zróżnicowanego zaopatrzenia w wodę. W eksperymencie wazonowym (3 cykle) czynnikami badawczymi były: (1) rodzaj siewu roślin (uprawa każdego z gatunków w siewie czystym i w mieszance), (2) zaopatrzenie roślin w wodę (dawka zabezpieczająca wymagania i obniżona o 50%). Mieszankę skomponowano według schematu addytywnego. Zawartość fosforu oznaczano w materiale roślinnym pobieranym w 5 fazach wyznaczonych przez rytm rozwojowy jęczmienia w siewie czystym w warunkach korzystniejszego zaopatrzenia w wodę. Rodzaj siewu nie miał wpływu na zawartość fosforu w organach jęczmienia jarego, ale siew mieszany skutkował nagromadzeniem większej ilości fosforu w korzeniach w fazie strzelania w źdźbło, a mniejszej w pędach i kłosach pod koniec wegetacji. U koniczyny czerwonej siew mieszany obniżył zawartość fosforu w korzeniach w stadium dojrzałości zboża. Konkurencja ze strony jęczmienia hamowała pobieranie i magazynowanie fosforu przez koniczynę czerwoną. Zaopatrzenie w wodę nie różnicowało wprawdzie zawartości fosforu w organach jęczmienia jarego i koniczyny czerwonej, ale deficyt wody niemal przez cały okres wegetacji ograniczał pobranie fosforu przez obydwa gatunki. Konkurencja ze strony jęczmienia była dla koniczyny czerwonej silniejszym czynnikiem utrudniającym magazynowanie fosforu w organach roślin niż deficyt wody. Stres wodny nie pogłębiał już negatywnego wpływu konkurencji.

Badania były prowadzone w płatach nieużytkowanych łąk Molinietum caeruleae: płat I był zdominowany przez niewielkie gatunki łąkowe, w płacie II przeważały wysokokępowe trawy, natomiast płat III był zarośnięty przez krzewiaste gatunki wierzb i otoczony drzewami. W każdym płacie losowo wykonano po 15 okrągłych luk o promieniu 30 cm przez usunięcie roślin i ściółki. Następnie każdą lukę podzielono na część centralną (o promieniu 20 cm) oraz część obwodową. Natężenie światła oraz temperatura gleby były znacznie wyższe w środku odsłonięć niż na ich obrzeżach, natomiast wilgotność gruntu prezentowała odwrotną tendencję. Pomimo heterogennych warunków całkowita liczba gatunków/siewek odnotowana w środku i na skraju odsłonięć były podobne. W puli siewek przeważały gatunki kolonizujące równomiernie całą powierzchnię luk, odnotowano również taksony pojawiające się głównie w centralnej części odsłonięć oraz kiełkujące zwłaszcza na obrzeżach luk. W świetle przeprowadzonych badań stwierdzić można, że niejednorodne warunki siedliskowe umożliwiają rekrutację taksonów o rożnych wymaganiach, przyczyniając się do wzrostu zróżnicowania gatunkowego w płatach nieużytkowanych łąk.

Celem pracy była ocena wpływu różnych gęstości siewu oraz przebiegu warunków atmosferycznych w okresie wegetacji na plon i elementy składowe plonu wybranych brunatnoi żółtoplewkowych genotypów (odmian i rodów) owsa siewnego. Dwuczynnikowe doświadczenie polowe przeprowadzono w latach 2007-2010 w Zakładzie Hodowlano-Produkcyjnym Małopolskiej Hodowli Roślin w Polanowicach koło Krakowa. Pierwszy czynnik badawczy stanowiło 6 odmian/rodów owsa siewnego: 3 odmiany/rody brunatno (Gniady, CHD 2875/01, CHD 2833/02) i 3 odmiany żółtoplewkowe (Bohun, Deresz i Cwał). Drugim czynnikiem były 3 gęstości siewu: 300, 400 i 500 kiełkujących ziaren·m^-2. Porównywane w badaniach brunatno(5,90 Mg·ha^-1) i żółtoplewkowe (6,13 Mg·ha^-1) genotypy owsa siewnego nie różniły się istotnie wielkością plonu ziarna, natomiast pomiędzy poszczególnymi rodami i odmianami (Gniady, CHD 2875/01, CHD 2833/02, Bohun, Deresz i Cwał) stwierdzono istotne różnice zarówno w plonach ziarna, jak i liczbie ziaren wykształconych w wiesze i masie 1000 ziaren. Średni plon owsa uzyskany w doświadczeniach wyniósł 5,6-6,4 Mg·ha^-1, a najwyżej plonującym okazał się brązowoplewkowy ród CHD 2833/02. Zróżnicowana gęstość siewu nie miała wpływu na wielkość plonu ziarna, natomiast istotnie różnicowała elementy składowe plonu. Wzrost zagęszczenia był wprost proporcjonalny do liczby wiech wykształconych na jednostce powierzchni. Badane czynniki doświadczalne miały istotny wpływ na celność ziarna w badanym materiale. Najwyżej plonujące odmiany i rody (CHD 2833/02, Bohun, Deresz) cechowały się większym udziałem ziaren małych (<2,2 mm) i mniejszą zawartością ziaren dużych. Przebieg warunków pogodowych w latach prowadzenia badań istotnie różnicował wielkość plonu, elementy składowe plonu oraz udział ziarniaków poszczególnych frakcji. W korzystnych dla wzrostu i rozwoju roślin owsa warunkach 2008 roku, udział ziarniaków frakcji 2,5-2,7 mm był większy niż w pozostałych latach prowadzenia doświadczeń.

Mieszanki strączkowo-zbożowe są cennym źródłem białka dla zwierząt. Do uprawy na glebach słabszych zaleca się mieszanki łubinu wąskolistnego z owsem. W pracy przedstawiono wyniki badań z lat 2009-2011 mające na celu określenie wpływu składu i terminu zbioru mieszanek łubinu wąskolistnego z owsem na zawartość i plon białka ogólnego w zielonej masie. W doświadczeniu badano dwa czynniki: I) skład mieszanek: łubin wąskolistny – siew czysty, owies – siew czysty, łubin wąskolistny 75% + owies 25%, łubin wąskolistny 50% + owies 50%, łubin wąskolistny 25% + owies 75%, II) termin zbioru: faza kwitnienia łubinu wąskolistnego, faza płaskiego zielonego strąka łubinu wąskolistnego. Podczas zbioru mieszanek z każdego poletka pobrano średnie próby świeżej masy w celu wykonania analiz chemicznych. W pobranym materiale roślinnym oznaczono zawartość suchej masy, białka ogólnego oraz obliczono plon białka ogólnego. Otrzymane wyniki badań pozwalają stwierdzić, że plon suchej masy mieszanek łubinu wąskolistnego z owsem zbieranych w fazie płaskiego zielonego strąka był istotnie większy od plonu suchej masy mieszanek łubinu wąskolistnego z owsem zebranych w fazie kwitnienia łubinu wąskolistnego. Mieszanki zebrane w fazie kwitnienia łubinu wąskolistnego zawierały więcej białka ogólnego niż mieszanki zebrane w fazie płaskiego zielonego strąka łubinu wąskolistnego. Zielonka z łubinu wąskolistnego zebrana w fazie kwitnienia charakteryzowała się najwyższą zawartością białka ogólnego. Plon białka ogólnego z mieszanek łubinu wąskolistnego z owsem otrzymany w fazie płaskiego zielonego strąka łubinu wąskolistnego był istotnie większy od plonu białka ogólnego otrzymanego z mieszanek zebranych w fazie kwitnienia łubinu wąskolistnego. Największy plon białka ogólnego zapewniła mieszanka łubinu wąskolistnego z owsem o 50% udziale obu komponentów zebrana w fazie płaskiego zielonego strąka łubinu wąskolistnego. Mieszanka łubinu wąskolistnego z owsem o 50% udziale obu komponentów zebrana w fazie płaskiego zielonego strąka łubinu wąskolistnego zapewniła największy plon suchej masy o największej ilości białka ogólnego.

Na podstawie 3-letniego doświadczenia wazonowego realizowanego według schematu addytywnego badano wpływ oddziaływań konkurencyjnych ze strony koniczyny czerwonej oraz deficytu wody na cechy morfologiczne jęczmienia jarego (długość korzenia, pędu i kłosa, krzewienie ogólne i produkcyjne, liczba liści i liczba ziaren w kłosie). Czynnikami doświadczenia były poziom nawadniania podłoża oraz sposób siewu. Zastosowano poziom nawadniania wyższy, odpowiadający zapotrzebowaniu roślin, i obniżony o 50%. Rośliny wysiewano w siewie jednogatunkowym (18 roślin jęczmienia jarego na wazon) i mieszanym (18 roślin jęczmienia jarego z 8 roślinami koniczyny czerwonej na wazon). Pomiarów biometrycznych dokonywano w pięciu fazach rozwojowych wyznaczonych przez rytm wzrostu jęczmienia w siewie czystym z wyższą dawką wody, tj. w fazach (skala BBCH): rozwoju liści (10-13), krzewienia (22-25), strzelania w źdźbło (33-37), kłoszenia (52-55) i dojrzewania (87-91). Wykazano, że wspólna uprawa jęczmienia jarego z koniczyną czerwoną pozostawała bez wpływu na analizowane cechy morfologiczne tego zboża przez cały okres wegetacji. Z kolei deficyt wody w podłożu skutkował ograniczeniem wzrostu zboża w okresie krzewienie – dojrzewanie, wykształceniem mniejszej liczby liści (krzewienie – strzelanie w źdźbło) oraz słabszym krzewieniem ogólnym i produkcyjnym. Stres wodny spowodował również wytworzenie krótszych kłosów z mniejszą liczbą zawiązanych w nich ziaren. Konkurencyjne oddziaływanie koniczyny czerwonej spotęgowane deficytem wody skutkowało redukcją liczby pędów produkcyjnych jęczmienia. Nie stwierdzono wpływu czynników doświadczenia na długości korzeni w początkowych fazach wzrostu (rozwój liści – krzewienie).