Acta Scientiarum Polonorum

Czasopismo naukowe założone w 2001 roku przez polskie uczelnie rolnicze

| Informacje | Recenzenci | Rada Programowa | Rady naukowe | Adresy redakcji | Serie | Wymogi edytorskie | Wzorcowy artykuł | Warunki publikacji | Procedura recenzowania | Prenumerata | Streszczenia | Szukaj | Statystyki |
Hortorum Cultus
(Ogrodnictwo) 14 (1) 2015
Streszczenia
Wybierz numer

TytułDolistne zastosowanie potasu poprawia jakość owoców i plon roślin pomidora
AutorIrfan Afzal, Bilal Hussain, Shahzad Maqsood Ahmed Basra, Sultan Habib Ullah, Qamar Shakeel, Muhammad Kamran
Strony3–13
Słowa kluczoweLycopersicon esculentum, zastosowanie egzogenne, odżywianie potasem, jakość owoców
StreszczeniePokaż streszczenie
Pomidor to dobrze znane na całym świecie źródło składników odżywczych, ale brak równowagi substancji odżywczych w nawozach wpływa na jego jakość. Doświadczenie polowe przeprowadzono na dwóch odmianach pomidora, Nagina i Roma, w celu zbadania wpływu potasu na plon i jakość pomidora. Roztwory potasu w różnych dawkach (0,1; 0,2; 0,3; 0,4; 0,5; 0,6; 0,7; 0,8; 0,9 oraz 1,0%) zastosowano dolistnie i porównano z kontrolą (bez K). Egzogenne zastosowanie 0,6% K istotnie poprawiło wysokość roślin, zawartość likopenu, zawartość potasu, a także wagę i średnicę owoców. Egzogenne zastosowanie 0,5, 0,6 i 0,7% K maksymalnie poprawiło zwartość kwasu askorbinowego w obydwu odmianach, natomiast zastosowanie 0,4 i 0,8% nie wywołało takiego efektu. Ze względu na pozytywną korelację między odżywianiem K a jakością owoców, egzogenne zastosowanie właściwego poziomu K może przyczynić się do wyższego plonu i lepszej jakości owoców pomidora. Spośród wszystkich poziomów potasu, 0,5–0,7% K w sposób maksymalny poprawiał wydajność roślin pomidora obu odmian.
Pokaż

TytułGenetyczna różnorodność Pyricularia grisea, czynnika wywołującego zarazę ryżową przez SRR
AutorMohammad Reza Safari Motlagh, Fatemeh Hbibi, Ali Akbar Ebadi
Strony15–28
Słowa kluczowezaraza, zróżnicowanie genetyczne, Pyricularia grisea, PCR, ryż, SSR
StreszczeniePokaż streszczenie
Pyricularia grisea, grzyb zarazy ryżowej, jest zagrożeniem dla plonów ryżu w Iranie i na całym świecie. W niniejszym badaniu przy użyciu 14 markerów mikrosateklitarnych oceniano różnorodność genetyczną P. grisea zebranego z różnych pól prowincji Guilan. Markery te tworzyły 64 polimorficznych wiązań przy średnio 4,57 wiązaniach dla każdego markera. Średnia informacji polimorficznych we wszystkich markerach wynosiła 0,734, średnia efektywna liczba alleli – 2,68, średnia heterozygotyczność oczekiwana Nei – 0,734 a średni indeks informacji Shannon – 1,05. Marker SSR43,44 miał największą zawartość informacji polimorficznej (PIC = 0.85), największą liczbę alleli obserwowanych (na = 8), liczbę efektywnych alleli (ne = 3.76), największą heterozygotyczność oczekiwaną Nei (Ne = 0,861) i indeks informacji Shannon (I = 1.38). Był to najlepszy spośród 14 markerów użytych do oceny różnorodności genetycznej P. grisea. Analizę skupień przeprowadzono za pomocą prostego współczynnika simple maching oraz metody UPGMA. Na podstawie wyników badań izolaty zaklasyfikowano do 3 linii przez odcięcie dendogramu na podobnym poziomie powiązań 0,76. Numer 1 był główną grupą i reprezentował większość tych izolatów. Wyniki analizy głównych współrzędnych także dzieliły izolaty na trzy grupy podobne do tych, które otrzymano za pomocą analizy skupień. Podsumowując, wyniki badań potwierdziły, że markert mikrosatelitarne to dobre i odpowiednie markery do analizy struktury P. grisea.
Pokaż

TytułGrzybobójcze działanie niektórych wyciągów roślinnych przeciw Botrytis cinerea Pers. w plonie czarnej porzeczki (Ribes nigrum L.)
AutorTatiana Eugenia Şesan, Elena Enache, Beatrice Michaela Iacomi, Maria Oprea, Florin Oancea, Cristian Iacomi
Strony29–43
Słowa kluczoweczarna porzeczka, Botrytis cinerea, wyciągi roślinne, ogrodnictwo organiczne, Rumunia
StreszczeniePokaż streszczenie
Po raz pierwszy w Rumunii przetestowano i dokonano przesiewu in vitro oraz in vivo dziewięciu wyciągów roślinnych produkowanych przez Hofigal S.A. przeciwko Botrytis cinerea (szczep Bc 27) wyizolowanego z czarnej porzeczki (Ribes nigrum L.). Najlepszy efekt przeciw Botrytis in vitro (wydajność między 80 a 100%) uzyskano przy użyciu następujących wyciągów: Hyssopus officinalis (przy 20, 10 i 5%), Satureja hortensis, Allium sativum, Tagetes patula (przy 20 i 10%) oraz Mentha sp. (przy 20%). Umiarkowany efekt przeciw Botrytis (wydajność między 35,7 a 65,7%) zaobserwowano dla wyciągów Mentha sp. (przy 10 i 5%), Satureja hortensis, Allium sativum and Tagetes patula (przy 5%). Najsłabszy efekt przeciw Botrytis lub zero efektu stwierdzono przy użyciu wyciągów otrzymanych z Achillea millefolium, Artemisia dracunculus ‘Sativa’, Rosmarinus officinalis i Valeriana officinalis, zastosowanych nawet w 20%. Na podstawie wyników otrzymanych in vitro przetestowano i dokonano przesiewu in vivo sześciu wyciągów roślinnych w warunkach polowych w Hofigal S.A. Bucharest. Wyciągi Satureja hortensis, Allium sativum, Hyssopus officinalis, Mentha sp. i Tagetes patula były skuteczne przy 10% w ograniczaniu nasilenia szarej pleśni w porzeczce w porównaniu z kontrolą. Nie zarejestrowano żadnego działania in vivo dla wyciągu Valeriana officinalis. Wyciągi roślinne o dużej skuteczności mogą być rekomendowane jako alternatywne środki przyjazne dla środowiska, niepowodująca zanieczyszczenia (ogrodnictwo organiczne) w ochronie czarnej porzeczki jako rośliny leczniczej przeciwko szarej pleśni, która jest obecnie gospodarczo najważniejszą chorobą w Europie.
Pokaż

TytułGenetyczna różnorodność w składzie odżywczym owoców, antocyjaniny, fenole oraz zdolność antyoksydacyjna genotypów śliwy (Prunus domestica)
AutorHajra Nisar, Maqsood Ahmed, Muhammad Akbar Anjum, Sajjad Hussain
Strony45–61
Słowa kluczoweantyoksydanty, analiza biochemiczna, bioróżnorodność, genotypy, skład przybliżony
StreszczeniePokaż streszczenie
Badano różnorodność genetyczną w składzie odżywczym szesnastu genotypów śliw rosnących w różnych miejscach Tehsil Rawalakot, Dystrykt Poonch w Azad Jammu i Kashmirze (Pakistan). Oceniono różne parametry, takie jak wilgotność, zawartość popiołu, suchej masy i całkowitą zawartość rozpuszczalnych substancji stałych, kwasowość, pH, zawartość witaminy C, cukru, antocyjanów i fenoli, okres trwałości, cechy sensoryczne/organoleptyczne, a także omówiono zróżnicowanie tych cech. Na podstawie wyników można stwierdzić, że genotypy różniły się składem odżywczym, zawartością antocyjan i fenoli oraz zdolnością antyoksydacyjną owoców. Wyniki badania dotyczące składników odżywczych istniejącej germplazmy przyczynią się do pogłębienia wiedzy na temat gatunku Prunus oraz poszerzą pule genową dostępną dla przyszłych programów hodowli roślin
Pokaż

TytułUstalenie kształtu owoców laurowiśni wschodniej (Prunus laurocerasus) przy użyciu analizy eliptycznej Fouriera
AutorBahadır Sayinci, Sezai Ercişli, Mustafa Akbulut, Yusuf Şavşatli, Hüseyin Baykal
Strony63–82
Słowa kluczowelaurowiśnia, analiza Fouriera, kształt, rozmiar
StreszczeniePokaż streszczenie
Laurowiśnia wschodnia (Prunus laurocerasus) jest ważną dziką rośliną o jadalnych owocach rosnącą w rejonie Morza Czarnego w Turcji. Określono cechy kształtu dwudziestu dwóch jej odmian, zarówno w sposób opisowy, jak i – po raz pierwszy w literaturze – w oparciu o eliptyczna analizę Fouriera. W ocenie semantycznej kształt większości był zbliżony do kuli, jednak wyniki danych opisowych wykazały różnicę w rozmiarze, kształcie i cechach grawimetrycznych. Odmiany takie jak 30023, 30024 i 30027 miały najwieksze średnie wartości odnoszące się do cech rozmiaru i cech grawimetrycznych, natomiast średnie odmian 20043, 30028 i 30030 były najmiejsze. Dane dotyczące kulistości odmian 30019, 30028, 30030 i 30033 wskazywały na największe średnie mieszczące się w przedziale między 96,2 a 97,8%. Test skupisk podzielił odmiany na pięć podklas. Genotypy w piątym skupisku miały większe wartości cech grawimetrycznych i cech dotyczących kształtu niż pozostałe. Odmiany w pierwszym skupisku miały największą średnią sferyczności, ale najmiejsze wartości cech grawimetrycznych i cech dotyczących kształtu.
Pokaż

TytułFizykochemiczna i biologiczna aktywność owoców głogu (Crataegus spp. L.) w Turcji
AutorSezai Ercisli, Makbule Yanar, Memnune Sengul, Hilal Yildiz, Elif Feyza Topdas, Tuncer Taskin, Yasar Zengin, Kadir Ugurtan Yilmaz
Strony83–93
Słowa kluczowegłóg, Crataegus spp., różnorodność biochemiczna, zróżnicowanie genetyczne, masa owoców, antocyjany
StreszczeniePokaż streszczenie
Głóg (Crataegus spp. L.) jest w Turcji rodzimym gatunkiem owocodajnym o dużym znaczeniu gospodarczym, który od dawna jest szeroko stosowany w medycynie ludowej, zwłaszcza w leczeniu łagodnych chorób serca. Niniejsze badanie oceniało 18 wcześniej wyselekcjonowanych genotypów głogu należących do kilku gatunków Crataegus i rosnących w kolekcji repozytorim głogu w prowincji Malatya w Turcji. Masa owoców i zawartość rozpuszczalnych substancji stałych wahała się odpowiednio od 0,76 do 4,27 g oraz od 6,71 do 15,83%. Genotyp 44MA12 należący do C. monogyna subsp. Azarella miał wyraźną i największą zawartość antocyjan (516 mg na 100 g świeżych owoców) oraz najsilniejszą (1,1-difenyl-2-pikrylhydrazyl) zdolność pochłaniania rodników (2,91 µg·g-1). Należący do C. meyeri Genotyp 44MA11 miał największą zawartość fenoli (3460 mg na 100 g ekwiwalentu kwasu galusowego w świeżych owocach). Wszystkie rośliny głogu wykazywały wysokie działanie antyoksydacyjne. Na podstawie wyników można wywnioskować, że owoce głogu zwierają istotne substancje korzystne dla ludzkiego zdrowia i mogą być stosowane do wytwarzania żywności funkcjonalnej z powodu wysokiej zawartości fenoli i antocyjan oraz właściwości antyoksydacyjnych.
Pokaż

TytułWpływ nawozów organicznych i mineralnych na zawartość olejków eterycznych w owocach kminku, anyżu i kolendry
AutorMilica G. Aćimović, Željko K. Dolijanović, Snežana I. Oljača, Dušan.Đ Kovačević, Mićo V. Oljača
Strony95–103
Słowa kluczoweCarum carvi, Pimpinella anisum, Coriandrum sativum, warunki pogodowe, miejscowość, nawozy
StreszczeniePokaż streszczenie
Celem dwuletniego badania przeprowadzonego w warunkach polowych w trzech miejscowościach w Serbii było zbadanie wpływu zastosowania różnych typów nawozów na zawartość olejków eterycznych w owocach kminku, anyżu i kolendry. Zbadano wpływ czterech nawozów organicznych: dwóch nawozów mikrobiologicznych (Slavol i Bactofil B-10) oraz dwóch specyficznych nawozów organicznych (Royal Ofert biohumus i wermikompost). Użyto także nawozu chemicznego. Znajdowało się też poletko bez żadnego nawożenia. Na podstawie otrzymanych rezultatów można wywnioskować, że zastosowanie różnych nawozów ma wpływ na zawartość olejków eterycznych tylko w przypadku owoców anyżu. Zastosowanie Royal Ofert biohumus dało najlepsze wyniki, natomiast użycie nawozu chemicznego było na drugim miejscu. Użycie tych dwóch typów nawozów istotnie zwiększyło zawartość olejków eterycznych w owocach anyżu w porównaniu z pozostałymi zabiegami. Chociaż różnice w zawartości olejków eterycznych w kminku i kolendrze nie były istotne, wyżej wspomniane nawozy oraz wermikompost wykazały najlepsze rezultaty.
Pokaż

TytułBadanie chemiczne olejków lotnych w Rosa damascena Mill.; wpływ warunków przechowywania i suszenia
AutorNezihe Koksal, Hasan Aslancan, Said Sadighazadi, Ebru Kafkas
Strony105–114
Słowa kluczoweróża damasceńska, olejki lotne, przechowywanie, mikroekstrakcja do fazy stacjonarnej, GC/MS
StreszczeniePokaż streszczenie
Róża damasceńska (Rosa damascena) jest najważniejszym gatunkiem róży w kategoriach aromatów i zapachów. Ze względu na krótki okres kwitnienia i dużą liczbę kwiatów, znaczna liczba kwiatów róży czeka przez długi czas na destylację. Oznacza to straty olejków lotnych oraz pogorszenie jakości. Składowanie w chłodni i suszenie może być alternatywną metodą. Niniejsze badanie miało na celu określenie wpływu przechowywania w chłodni (4°C) i w warunkach pokojowych (25°C) oraz suszenia konwekcyjnego w różnych temperaturach (40, 50 i 60°C) na zmiany składu olejków lotnych kwiatów róży damasceńskiej w oparciu o ekstrakcję heksanu. W świeżych, magazynowanych i suszonych płatkach róży zidentyfikowano w sumie 20 składników lotnych. Różniły się one w zależności o warunków przechowywania i suszenia. Stwierdzono, że alkohol fenyloetylowy, cytronelol, octan geranylu oraz nonadekan były głównymi składnikami w przypadku wszystkich zabiegów. W niniejszym badaniu przechowywanie spowodowało wzrost utlenionych monoterpenów (OM), natomiast suszenie prowadziło do spadku OM. Stwierdzono, że zabiegi przechowywania i suszenia prowadzą do wzrostu zawartości składników benzenoidowych (BC) oraz węglowodorów alifatycznych (AH).
Pokaż

TytułMożliwości wydłużenia okresu owocowania dwóch polskich odmian truskawki typu krótkiego dnia
AutorAgnieszka Masny, Edward Żurawicz
Strony115–127
Słowa kluczoweFragaria × ananassa Duch., uprawa glebowa i bezglebowa, opóźnione sadzenie, sadzonki frigo, plon handlowy, jakość owoców
StreszczeniePokaż streszczenie
Wydłużenie okresu zbiorów umożliwia konsumentom spożywanie świeżych truskawek pochodzących z produkcji krajowej od wiosny do jesieni, zaś producentom – zwiększenie opłacalności produkcji. Jednak tego typu produkcja wymaga zastosowania nowoczesnych technologii i doboru właściwych odmian. Badania nad wydłużeniem (opóźnieniem) zbioru owoców dwóch polskich odmian truskawek (‘Grandarosa’ i ‘Pink Rosa’) prowadzono w Instytucie Ogrodnictwa w Skierniewicach (Centralna Polska) w latach 2012–2013. Plenność, termin dojrzewania oraz jakość owoców obu wymienionych odmian oceniano w produkcji polowej (trzy terminy opóźnionego sadzenia roślin frigo doniczkowanych i z „gołym” korzeniem), a także w uprawie bezglebowej na rynnach pod daszkami foliowymi oraz w wysokim tunelu (wykorzystując również technikę opóźnionego sadzenia roślin frigo). Odmianą standardową była ‘Elsanta’. Opóźnienie sadzenia roślin frigo przyczyniło się do wydłużenia czasu dojrzewania truskawek o ok. 10 tygodni w warunkach polowych oraz o 12 tygodni w uprawie bezglebowej, w porównaniu z tradycyjną uprawą gruntową. W obu typach upraw pełnia zbioru owoców odmian ‘Grandarosa’ i ‘Pink Rosa’ przypadała od 8 do 12 dni później niż u odmiany ‘Elsanta’. Obie polskie odmiany truskawki wykazały wysoką przydatność do uprawy na opóźniony zbiór owoców w gruncie oraz uprawy bezglebowej pod osłonami. Ich plenność, średnia masa owoców oraz jędrność owoców były istotnie większe w porównaniu z odmianą standardową ‘Elsanta’. Produkcja bezglebowa truskawek pod osłonami była bardziej efektywna niż uprawa w gruncie, gdyż wysokie temperatury gleby i powietrza występujące bezpośrednio po posadzeniu roślin powodowały spadek plonowania i pogorszenie jakości owoców. Ponadto zastosowane osłony skutecznie zabezpieczały rośliny przed jesiennymi przymrozkami, dzięki czemu owocowały one dłużej w porównaniu z roślinami uprawianymi w polu.
Pokaż

TytułSelekcja in vitro pędów wawrzynka w kierunku tolerancji na ołów
AutorAlina Wiszniewska, Ewa Hanus-Fajerska, Sylwester Smoleń, Ewa Muszyńska
Strony129–142
Słowa kluczowebioakumulacja, kultura in vitro, metale ciężkie, Thymelaeaceae, żywienie mineralne
StreszczeniePokaż streszczenie
W kulturze in vitro można stworzyć odpowiednie środowisko do selekcji tolerancyjnych względem podwyższonych stężeń metali ciężkich roślin drzewiastych, mogących znaleźć zastosowanie w remediacji gleby. W takich warunkach mnożono pędy wawrzynków Daphne jasminea Sibth. & Sm. i Daphne tangutica Maxim. (Thymelaeaceae), na pożywkach zawierających 0,1, 0,5 lub 1,0 mM azotanu ołowiu. Oceniano poziom bioakumulacji ołowiu, parametry wzrostu, zawartość barwników fotosyntetycznych oraz stan odżywienia mineralnego pędów. Na pożywkach zawierających jony ołowiu zanotowano intensywny wzrost gatunku D. jasminea, którego pędy charakteryzowały się dużą witalnością, a współczynnik tolerancji względem ołowiu wyniósł 73–89%, największą wartość osiągając na pożywce z dodatkiem 1,0 mM azotanu ołowiu. Obecność jonów ołowiu w pożywce ograniczyła namnażanie pędów D. tangutica, jednakże współczynnik tolerancji na pożywce zawierającej 1,0 mM Pb(NO3)2 osiągnął 152%. Dla obydwu badanych gatunków największy współczynnik bioakumulacji stwierdzono na pożywce z dodatkiem 0.1 mM azotanu ołowiu. Pędy D. tangutica akumulowały ponad dwukrotnie więcej ołowiu w porównaniu z pędami D. jasminea. Zawartość chlorofilu w pędach D. jasminea nie zmieniała się znacząco pod wpływem jonów ołowiu, natomiast w kulturach D. tangutica stwierdzono stymulację syntezy chlorofilu i karotenoidów na pożywkach zawierających Pb2+. Nie obserwowano toksycznego wpływu jonów ołowiu na poziom odżywienia mineralnego pędów. Jest to pierwsza praca dotycząca perspektywicznych gatunków ozdobnych z rodzaju wawrzynek, przedstawiająca uzyskanie żywotnych, proliferujących kultur in vitro pędów, które wykazują tolerancję na podwyższoną zawartość jonów ołowiu w pożywce.
Pokaż

TytułPlon i jakość surowca rumianku pospolitego (Chamomilla recutita (L.) Rausch.) w zależności od wybranych preparatów dolistnych oraz rozstawy roślin
AutorCezary A. Kwiatkowski
Strony143–156
Słowa kluczoweprodukcyjność, olejek eteryczny, flawonoidy, Asahi SL, Ekolist P, EM Farming, szerokość międzyrzędzi
StreszczeniePokaż streszczenie
Rumianek pospolity jest cenioną rośliną leczniczą o dużym znaczeniu gospodarczym. Ciągle aktualne jest więc doskonalenie agrotechniki tej rośliny. Jednym ze sposobów poprawy parametrów ilościowych i jakościowych surowca zielarskiego może być aplikacja preparatów dolistnych (stymulatorów wzrostu, nawozów dolistnych, Efektywnych Mikroorganizmów). Dużą rolę w agrotechnice rumianku może odgrywać rozstawa rzędów, która wpływa na wykorzystanie przez roślinę nawożenia oraz naturalnych warunków siedliska. W latach 2011–2013 przeprowadzono doświadczenie polowe, którego celem było określenie wpływu wybranych preparatów aplikowanych dolistnie oraz zróżnicowanej rozstawy rzędów na plonowanie rumianku pospolitego i jakość pozyskanego surowca. W badaniach uwzględniono trzy preparaty: Asahi SL, Ekolist P oraz EM Farming. Obiektem kontrolnym były poletka bez stosowania preparatów dolistnych. Drugim czynnikiem uwzględnionym w doświadczeniu była rozstawa pojedynczych rzędów wynosząca: 25, 35 i 45 cm. Określano wysokość roślin i liczbę kwiatostanów na łodydze rumianku, ogólny plon surowca oraz zawartość w surowcu olejku eterycznego i flawonoidów. Dowiedziono, że na plonowanie i jakość surowca rumianku pospolitego dodatnie wpływał stymulator wzrostu Asahi SL. Ekolist P wpływał w mniejszym stopniu na poprawę analizowanych parametrów. Potwierdzono doniesienia niektórych autorów o całkowitym braku wpływu Efektywnych Mikroorganizmów (EM Farming) na produkcyjność roślin. Wykazano, iż najkorzystniejszą dla plonu i jakości surowca rumianku pospolitego jest uprawa w rzędach odległych o 45 cm, ewentualnie w rozstawie 35 cm. Wąska rozstawa rzędów (25 cm) przyczyniała się do regresu plonów i pogorszenia ich jakości.
Pokaż