Acta Scientiarum Polonorum

Czasopismo naukowe założone w 2001 roku przez polskie uczelnie rolnicze

| Informacje | Recenzenci | Rada Programowa | Rady naukowe | Adresy redakcji | Serie | Wymogi edytorskie | Wzorcowy artykuł | Warunki publikacji | Procedura recenzowania | Prenumerata | Streszczenia | Szukaj | Statystyki |
Hortorum Cultus
(Ogrodnictwo) 14 (5) 2015
Streszczenia
Wybierz numer

TytułWPŁYW AMINOTOKSYWINYLOGLICYNY (AVG) NA JAKOŚĆ OWOCÓW ŚLIWY JAPOŃSKIEJ (Prunus salicina Lindell cv. Fortune)
AutorEmine Kucuker, Burhan Ozturk, Kenan Yildiz, Yakup Ozkan
Strony3–17
Słowa kluczoweantyutleniacz, kolor, etylen, trwałość, AVG, fenole
StreszczeniePokaż streszczenie
Zbadano wpływ aminotoksywinyloglicyny (AVG) użytej przed zbiorem owoców śliwy japońskiej (Prunus salicina Lindell cv. ‘Fortune’) na ich składniki bioaktywne, dojrzewanie i jakość. Całe drzewa opryskano wodnym roztworem AVG (0, 100 i 200 mg l-1) na dwa tygodnie przed spodziewanym zbiorem owoców. W porównaniu z wynikami z kombinacji kontrolnej, AVG opóźnił dojrzewanie owoców i wybarwienie ich skórki na czerwono. Preparat w stężeniu 200 mg∙l-1 zastosowany w ostatni dzień zbioru spowodował także obniżenie intensywności oddychania owoców oraz wytwarzania przez nie etylenu (odpowiednio o 57 i 60% w porównaniu z owocami z kombinacji kontrolnej). Obniżyły się także całkowita zawartość fenoli i aktywność antyutleniająca. Ta ostatnia, w tym samym terminie użycia, była dwa razy wyższa niż u owoców z kombinacji kontrolnej. Zawartości kwasów chlorogenowego i kafeinowego, rutyny i kaempferolu obniżyły się przy zastosowaniu AVG w obu stężeniach i we wszystkich terminach zbioru owoców.
Pokaż

TytułAKTYWNOŚĆ PEKTYNOLITYCZNA Boeremia strasseri SPRAWCY CZARNEJ ZGNILIZNY ŁODYG I ROZŁOGÓW MIĘTY PIEPRZOWEJ
AutorBeata Zimowska, Zdzisław Targoński
Strony19–28
Słowa kluczoweBoeremia strasseri, aktywność pektynolityczna, produkcja pektynaz, termostabilność, grzyby
StreszczeniePokaż streszczenie
Przeprowadzone badania dotyczą aktywności pektynolitycznej trzech izolatów Boeremia strasseri. Do hodowli grzyba użyto płynnej pożywki Mendels-Weber zawierającej 1% pektyny cytrusowej, jako źródło węgla. Aktywność pektynolityczna enzymów wzrastała wraz ze wzrostem pH do momentu osiągnięcia wartości optymalnej 4,7. Enzymy pektynolityczne B. strasseri były aktywne w szerokim zakresie temperatury od 30 do 70°C, jednak najwyższą aktywność zaobserwowano w temperaturze 40°C. Pektynazy były całkowicie stabilne w temperaturze 40°C przez 80 min. Największy spadek aktywności obserwowano podczas ogrzewania enzymów w temperaturze 70°C.
Pokaż

TytułBIOLOGICZNA WALKA ZE ZGNILIZNĄ KORZENI SPOWODOWANĄ PRZEZ Rhizoctonia solani Kühn NA ZIEMNIAKACH I FASOLI PRZY UŻYCIU BAKTERII ANTAGONISTYCZNYCH
AutorMesude Figen Donmez, Badel Uysal, Erkol Demırcı, Sezai Ercisli, Ramazan Cakmakcı
Strony29–40
Słowa kluczowefasola, ziemniak, Rhizoctonia solani, walka biologiczna
StreszczeniePokaż streszczenie
W niniejszym badaniu badano użycie 73 bakterii wyizolowanych z ryzosfery roślin herbaty (Camellia sinensis) w rejonie Morza Czarnego w Turcji jako potencjalnego środka w walce przeciwko zgniliźnie korzeni spowodowanej przez Rhizoctonia solani i znanej jako ważna choroba roślin ziemniaka i fasoli w Turcji i na całym świecie. W warunkach in vitro użyto 73 bakterie i stwierdzono, że 15 spośród 74 działało przeciwko R. solani i tworzyło 0,20–2,30-centymetrową strefę inhibicji, a także hamowało rozwój grzybni patogenu. Doświadczenie in vivo także wykazało, że szczepy bakterii antagonistycznych miały różny poziom efektu inhibicji (między 12% a 83%) na R. solani w porównaniu z kontrolą. Badanie wykazało, że środki ochrony biologicznej mogą odgrywać zasadniczą rolę w zwalczaniu zgnilizny korzeni ziemniaka i fasoli.
Pokaż

TytułWARTOŚĆ BIOLOGICZNA LIŚCI Eruca sativa Mill. POD WPŁYWEM ZRÓŻNICOWANEGO ŻYWIENIA ROŚLIN AZOTEM I POTASEM
AutorRenata Nurzyńska-Wierdak
Strony41–53
Słowa kluczoweBrassicacea, warzywa, rokietta, substancje aktywne, kwas L-askorbinowy
StreszczeniePokaż streszczenie
Warzywa zajmują znaczące miejsce w piramidzie zdrowego żywienia. Zaleca się jak najczęstsze ich spożywanie w celu dostarczenia substancji odżywczych i biologicznie aktywnych. Celem prezentowanych badań było określenie wartości biologicznej liści rokietty siewnej pod wpływem zróżnicowanego żywienia mineralnego roślin azotem i potasem. Rośliny uprawiano w podłożu torfowym, w warunkach szklarniowych. Po zbiorze w liściach rokietty określono zawartość kwasu L-askorbinowego, chlorofilu, flawonoidów, glukozynolanów i olejku eterycznego. Liście rokietty okazały się cennym źródłem bioskładników i można je uznać za istotne składniki żywności funkcjonalnej. Średnia zawartość chlorofilu a + b w 100 g świeżej biomasy rokietty wynosiła 1,16 mg, a koncentracja kwasu L-askorbinowego – 92,66 mg. 100 g wysuszonych liści rokietty zawierało średnio 0,84 g flawonoidów i 0,15 ml olejku eterycznego, a 1 g suchego materiału roślinnego charakteryzował się średnio obecnością 10,56 μmol glukozynolanów. Interesującym źródłem potasu okazał się chlorek potasu, którego aplikacja istotnie podnosiła koncentrację glukozynolanów w liściach rokietty. Nie stwierdzono jednak istotnego wpływu postaci potasu na gromadzenie kwasu L-askorbinowego, chlorofilu, flawonoidów i olejku eterycznego. Podwyższona dawka azotu przyczyniła się do zmniejszenia zawartości kwasu L-askorbinowego i glukozynolanów. Przedstawione wyniki badań wskazują, że istnieje możliwość modyfikacji składu chemicznego liści rokietty przy zastosowaniu odpowiedniego schematu żywienia mineralnego roślin.
Pokaż

TytułWPŁYW UPRAWY EKOLOGICZNEJ NA PLONOWANIE I JAKOŚĆ SUROWCA MELISY LEKARSKIEJ (Melissa officinalis L.)
AutorKatarzyna Seidler-Łożykowska, Romuald Mordalski, Wojciech Kucharski, Elżbieta Kędzia, Kamila Nowosad, Jan Bocianowski
Strony55–67
Słowa kluczowemelisa leksrska, systemuprawy, plon, surowiec, olejek eteryczny
StreszczeniePokaż streszczenie
Surowce zielarskie powinny spełniać coraz wyższe wymagania jakościowe przetwórców, które dotyczą szczególnie zawartości substancji czynnych, plonu surowca i zanieczyszczeń: mikrobiologicznych, metalami ciężkimi lub pestycydami. Te rosnące wymagania mogą spełnić surowce pochodzące ze zbioru lub upraw ekologicznych. Głównym celem badań była ocena i porównanie wartości surowca melisy lekarskiej pochodzącej z uprawy ekologicznej i konwencjonalnej. W latach 2008–2010 oceniano plonowanie i jakość melisy lekarskiej w ekologicznych doświadczeniach polowych. Doświadczenia zostały założone w czterech certyfikowanych gospodarstwach ekologicznych w różnych częściach Polski. W doświadczeniach oceniano następujące cechy: świeżą i suchą masę surowca, plon nasion, masę 1000 nasion, zawartość i skład olejku eterycznego w suchym surowcu oraz poziom zanieczyszczeń mikrobiologicznych surowca. Plon ziela melisy z doświadczeń ekologicznych był mniejszy w porównaniu z uprawą konwencjonalną, natomiast zawartość olejku eterycznego w zielu pochodzącym z obu systemów uprawy był podobny. Zawartość olejku eterycznego oraz jego skład nie były zależne od systemu uprawy. W doświadczeniach ekologicznych uzyskano satysfakcjonujący plon nasion, a nasiona były większe od kontroli. Badany surowiec melisy spełniał wymogi zanieczyszczeń mikrobiologicznych surowców poddawanych działaniu gorącej wody (A) zgodnie z Farmakopeą Europejską 7.0.
Pokaż

TytułCECHY JAKOŚCIOWE GRUSZEK PARTOKAPICZNYCH ZEBRANYCH Z DRZEW ROSNĄCYCH NA RÓŻNYCH PODKŁADKACH
AutorGrzegorz P. Łysiak, Wojciech Antkowiak
Strony69–82
Słowa kluczowejędrność, masa owocu, barwa skórki, TSS, indeks skrobiowy, indeks Streifa
StreszczeniePokaż streszczenie
W krajach, w których przymrozki wiosenne często powodują niszczenie kwiatów grusz, naturalna i indukowana partenokarpia pozwala na uzyskanie plonu owoców. Skłonność do partenokarpii poszczególnych odmian jest uwarunkowana genetycznie. Celem badań była ocena wpływu odmiany i podkładki na powstawanie owoców partenokarpicznych oraz poznanie wpływu liczby nasion na jakość owoców oraz ich tempo dojrzewania. Owoce pięciu odmian gruszy europejskiej zebrano z drzew posadzonych w 2002 r. w rozstawie 4 × 1,5 m. Każda odmiana była uprawiana na trzech różnych podkładkach. Doświadczenie przeprowadzono w latach 2008 i 2011. W obu latach wystąpił przymrozek w okresie kwitnienia i wiele kwiatów zostało zniszczonych. Pomimo tego drzewa owocowały, co pozwalało spodziewać się dużego udziału owoców partenokarpicznych. W okresie zbioru oceniono ich jędrność, zawartość ekstraktu, kwasowość, barwę skórki oraz zawartość skrobi. Po testach owoce pokrojono i policzono liczbę nasion. Udział owoców beznasiennych wahał się od 2,2 (‘Carola’) do 46,7% (’Amfora‘) w 2008 r. i od 26,7 (‘Dicolor’) do 84,1% (‘Amfora’) w 2011 r. Podkładka wpłynęła na liczbę owoców beznasiennych u każdej z badanych odmian. Najwięcej owoców partenokarpicznych zebrano z drzew uprawianych na podkładce pigwa S1. Liczba nasion oddziaływała na takie cechy jakościowe jak masa owoców, jędrność i zawartość ekstraktu. Partenokarpia wpływała także na tempo osiągania dojrzałości oceniane za pomocą indeksu skrobiowego oraz indeksu Streifa. Tylko kwasowość oraz barwa podstawowa skórki nie były lub były nieznacznie zależne od liczby nasion lub partenokarpii.
Pokaż

TytułGENETYCZNA I MOLEKULARNA CHARAKTERYSTYKA POPULACJI Pyricularia grisea Z RYŻU
AutorMohammad Reza Safari Motlagh, Fatemeh Habibi, Ali Akbar Ebadi
Strony83–97
Słowa kluczowezróżnicowanie genetyczne, PCR, Pyricularia grisea, ryż
StreszczeniePokaż streszczenie
Pyricularia grisea, przyczyna choroby ryżu, jest uważany za jeden z najważniejszych grzybów na polach ryżowych. Izolaty Pyricularia grisea zostały zanalizowane przez SSR w celu określenia zróżnicowania genetycznego w populacjach. Zastosowano czternaście starterów i stworzono pasma DNA 95-640 bp. Analiza skupień przy użyciu metody UPGMA dała trzy grupy. Grupa 1 była główną grupą i większość izolatów zebranych na zachodzie prowicji Guilan należało do tej grupy. Grupy 2 i 3 to izolaty zebrane, odpowiednio, w środkowej i wschodniej części Guilan. Wyniki ukazały, że chociaż odległość genetyczna pomiędzy izolatami z zachodniej i wschodniej części Guilan była wysoka, a podobieństwo genetyczne między izolatami z tych dwóch populacji było niskie, to istniała maksymalna odległość genetyczna lub minimalne podobieństwo genetyczne między izolatami populacji ze środkowej części i wschodniej części Guilan. Najmniejsza odległość genetyczna lub największe podobieństwo genetyczne istniało między populacją ze środkowej części Guilan a populacją z zachodniej części. Podsumowując, wyniki badań potwierdziły, że mikrosatelitarne startery są dobrymi i odpowiednimi markerami do analizy struktury populacji Pyricularia grisea.
Pokaż

TytułWPŁYW 22S, 23S-HOMOBRASSINOLIDU I GA3 NA JAKOŚĆ OWOCÓW CZEREŚNI ‘0900 ZIRAAT’ ORAZ NA ZABURZENIA FIZJOLOGICZNE
AutorHakan Engin, Zeliha Gökbayrak, Mustafa Sakaldaş, Fatmanur Uslu Duran
Strony99–108
Słowa kluczowebrassinosteroid, gibereliny, Prunus avium, jakość, zaburzenie
StreszczeniePokaż streszczenie
Uzyskanie wysokiej jakości w produkcji czereśni ma ogromną wagę. Regulatory wzrostu roślin używane były do zwiększenia plonu i jakości w produkcji czereśni. Stwierdzono, że brassinosteroidy, stosunkowo nowa grupa regulatorów wzrostu roślin, ma ciekawy wpływ na wzrost i rozwój roślin. Badanie przeprowadzono w celu oceny roli brassensteroidów i giberelin dla jakości owoców i występowania zaburzeń fizjologicznych u czereśni ‘0900 Ziraat’. Przez okres 2 lat stosowano kwas giberelinowy (GA3) oraz 22S, 23S-homobrassinolid jako oprysk w pełni kwitnienia i na początku rozwoju owoców. GA3 stosowano w stężeniach 25, 50 i 100 mg l-1 a 22S, 23S-homobrassinolid – w stężeniach 0,05; 0,1 oraz 0.5 mg l-1. Stosowano też połączone działanie 100 mg l-1 GA3 + 0,1 mg l-1 22S, 23S-homobrassinolidu. Zastosowanie regulatorów wzrostu roślin spowodowało zwiększenie stosunku masy owoców i miąższu do pestek oraz zmniejszenie długości owoców. Efekt ten był głównie spowodowany gibereliną. Hormony i pora roku miały wpływ na całkowitą zawartość stałych substancji rozpuszczalnych oraz kwasowość oznaczoną. Żaden z regulatorów wzrostu nie miał wpływu na występowanie zaburzeń fizjologicznych. W drugim sezonie były one na mniejszym poziomie.
Pokaż

TytułWPŁYW NAWADNIANIA I NAWOŻENIA MINERALNEGO NA AKTYWNOŚĆ FOTOSYNTETYCZNĄ I ZUŻYCIE WODY W ODNIESIENIU DO PLONOWANIA WIŚNI ODMIANY ‘KELLERIS 16’
AutorAnna Jaroszewska
Strony109–120
Słowa kluczowenawożenie, stres wodny, plon, współczynnik wykorzystania wody
StreszczeniePokaż streszczenie
W związku ze zmniejszającymi się zasobami wodnymi, coraz więcej uwagi zwraca się na rozsądne gospodarowanie wodą. Aby móc zmniejszyć zużycie wody do minimum i gospodarować nią racjonalnie, niezbędnym wydaje się poznanie zarówno gospodarki wodnej roślin, jak i ich reakcji na stres wodny. W literaturze naukowej znajdujemy niewiele doniesień na temat wpływu nawadniania i nawożenia mineralnego na drzewa pestkowe, przeprowadzone dotychczas badania dotyczą przede wszystkim sadów jabłoniowych. Doświadczenie przeprowadzono w latach 2011, 2013 i 2014 w Stacji Doświadczalnej w Lipniku k. Stargardu. Określono wpływ nawadniania i nawożenia mineralnego na aktywność fotosyntetyczną, zużycie wody oraz plonowanie wiśni odmiany ‘Kelleris 16’. Pierwszym czynnikiem było nawadnianie uzupełniające: 0 – obiekty kontrolne, bez nawadniania, W – obiekty nawadnianie, przy potencjale wodnym gleby poniżej -0,01 MPa. Drugim czynnikiem było nawożenie mineralne NK: 0 NK (kontrola, bez nawożenia), 1 NK – 80 kg.ha-1 (40 + 40), 2 NK – 160 kg.ha-1 (80 + 80). Pomiary aktywności fotosyntetycznej liści wykonano analizatorem LCA-4 (ADC Bioscentific LTD, Hoddeson, Great Britain) w ujęciu dynamicznym. Współczynnik WUE wzrastał w warunkach niedoboru wody, malał w warunkach optymalnego uwilgotnienia. Wyliczone współczynniki wykorzystania wody (WUE) oraz (WUEI) były większe na obiektach nawożonych dawką na poziomie 1 NK. Zastosowane nawadnianie uzupełniające oraz nawożenie NK istotnie wpłynęło na wzrost plonowania drzew wiśni odmiany Kelleris. Ponadto wykazano istotną dodatnią korelację pomiędzy plonem a asymilacją oraz plonem a (WUE).
Pokaż

TytułZMIANY CECH JAKOŚCIOWYCH OWOCÓW DYNI OLBRZYMIEJ I BULW ZIEMNIAKÓW O KOLOROWYM MIĄŻSZU PODCZAS PRZECHOWYWANIA
AutorElvyra Jariene, Honorata Danilcenko, Nijolė Vaitkevičienė, Edita Juknevičienė, Marek Gajewski, Živilė Juknevičienė, Natalija Chupakhina
Strony121–132
Słowa kluczowedynia olbrzymia, ziemniak o kolorowym miąższu, przechowywanie, jakość
StreszczeniePokaż streszczenie
Bulwy ziemniaka i owoce dyni olbrzymiej muszą być zwykle przechowywane, zanim zostaną zużytkowane do konsumpcji lub przetwórstwa, a to sprawia, że przechowywanie ma kluczowe znaczenie dla zmian zachodzących w składzie chemicznym tych produktów. Długotrwałe przechowywanie może wpłynąć na zmianę zawartości niektórych składników odżywczych. Głównym celem pracy było zbadanie zmian składu chemicznego podczas przechowywania owoców dyni olbrzymiej odmian: ‘Justynka F1ʼ, ‘Karowitaʼ, ‘Amazonkaʼ i bulw ziemniaka o kolorowym miąższu odmian: ‘Blue Congoʼ, ‘Vitelotteʼ and ‘Blue Danubeʼ. Do oznaczenia suchej masy, włókna surowego, popiołu i ubytków masy zastosowano standardowe metody. Na podstawie uzyskanych wyników wnioskuje się, że po czterech miesiącach przechowywania zawartość suchej masy w bulwach ziemniaka znacznie wzrosła u wszystkich odmian. Największy wzrost suchej masy stwierdzono w bulwach odmiany ‘Blue Congoʼ (2,34%). Podczas przechowywania zawartość popiołu surowego w bulwach wszystkich odmian nie zmieniła się istotnie, natomiast zawartość włókna surowego zmniejszyła się w miąższu odmian ‘Blue Danubeʼ (1,02%) i ‘Vitelotteʼ (0,50%). Największy ubytek masy podczas przechowywania odnotowano w przypadku bulw odmiany ‘Vitelotteʼ. Po przechowywaniu zawartość suchej masy zmniejszyła się istotnie w przypadku owoców wszystkich odmian dyni. Największy spadek zawartości suchej masy stwierdzono dla owoców odmiany ‘Justynka F1ʼ (5,36%). Zawartość popiołu surowego podczas przechowywania wzrosła w miąższu wszystkich odmian dyni – ‘Justynka F1ʼ o 6,15%, ‘Karowitaʼ o 4,37%, ‘Amazonkaʼ o 5,72%. Po zakończeniu przechowywania ilość włókna surowego znacznie zmniejszyła się w owocach wszystkich odmian dyni, a najbardziej w miąższu owoców odmiany ‘Justynka F1ʼ (17,05%).
Pokaż

TytułWPŁYW RETARDANTU WZROSTU NA TRANSPIRACJĘ I CECHY MORFOLOGICZNE Pelargonium × hortorum L.H. Bailey
AutorAnna Pobudkiewicz, Robert Maciorowski
Strony133–144
Słowa kluczoweprzewodność szparkowa, pelargonia, fluroprimidol, zahamowanie wzrostu
StreszczeniePokaż streszczenie
Retardanty wzrostu mogą wpływać na pewne cechy morfologiczne i fizjologiczne roślin. Celem badań była ocena wpływu fluroprimidolu stosowanego dolistnie i jednokrotnie na transpirację, wzrost i kwitnienie pelargonii. Fluroprimidol (Topflor 015 SL) stosowano dolistnie, jednokrotnie, w stężeniach 7,5, 15,0 lub 22,5 mg dm-3. Żądaną wysokość pelargonii ‘Classic Noblesse’ i ‘Classic Diabolo’ uzyskano, stosując fluroprimidol w stężeniach, odpowiednio, 22,5 i 15,0 mg dm-3. Fluroprimidol nie miał wpływu na przewodność szparkową, transpirację, liczbę dni do kwitnienia, zmniejszył średnicę rośliny, powierzchnię liścia, świeżą i suchą masę rośliny, powierzchnię i liczbę kwiatostanów oraz zwiększył stosunek powierzchni kwiatostanów do wysokości rośliny. Nazwa chemiczna: α-(1-metyloetylo)-α-[4-(trifluorometoksyfenylo]-5-pirymidynometanol fluroprimidol).
Pokaż

TytułFIZJOLOGICZNE ASPEKTY ROZMNAZANIA PERUKOWCA PODOLSKIEGO (Cotinus coggygria Scop. ‘Royal purple’) PRZEZ SADZONKI PĘDOWE
AutorAndrzej Pacholczak, Paweł Petelewicz, Katarzyna Jagiełło-Kubiec, Agnieszka Ilczuk
Strony145–157
Słowa kluczoweukorzenianie, fotosynteza, oddychanie, węglowodany, białka
StreszczeniePokaż streszczenie
Biostymulatory są preparatami stosowanymi w celu poprawy wzrostu i rozwoju roślin, zwłaszcza w warunkach stresujących. Celem pracy było sprawdzenie działania dwóch biostymulatorów: AlgaminoPlant (0,2%) i Route (0,1%) na ukorzenianie perukowca podolskiego ‘Royal Purple’ i ich wpływu na zmiany biochemiczne oraz wymianę gazową u sadzonek pędowych. Sadzonki podczas ukorzenienia opryskiwane były jedno-, dwu- lub trzykrotnie, w odstępach tygodniowych, wodnym roztworem biostymulatorów. Skuteczność preparatów porównano z tradycyjnie stosowanymi środkami w produkcji szkółkarskiej, czyli pudrowym ukorzeniaczem Rhizopon AA, zawierającym syntetyczną auksyny IBA (2%) lub roztworem wodnym IBA (200 mg dm-3) stosowanym dolistnie. Potrójne traktowanie sadzonek AlgaminoPlantem i jednokrotne zastosowanie Route zwiększyło stopień ich ukorzeniania w stosunku do kontroli. W sadzonkach opryskiwanych jednokrotnie AlgaminoPlantem i dwukrotnie Route, zaobserwowano zwiększoną fotosyntezę. Jednokrotne i trzykrotne opryskiwanie AlgaminoPlantem spowodowało wzrost intensywności oddychania sadzonek. Zastosowanie w/w biostymulatorów wpłynęło na wzrost zawartości chlorofilu, cukrów ogólnych i redukujących. Na podstawie uzyskanych wyników wnioskuje się, że stosowanie biostymulatorów może powodować biochemiczne i fizjologiczne zmiany u sadzonek, które zwiększają ich zdolność do regeneracji korzeni, dlatego ich wykorzystanie powinno być zalecane w praktyce szkółkarskiej.
Pokaż

TytułWYBRANE ASPEKTY METABOLIZMU AZOTU ORAZ JAKOŚĆ SAŁATY (Lactuca sativa L.) GRUNTOWEJ W ZALEŻNOŚCI OD ZRÓŻNICOWANEGO NAWOŻENIA ZWIĄZKAMI JODU I SELENU
AutorSylwester Smoleń, Łukasz Skoczylas, Roksana Rakoczy, Iwona Ledwożyw-Smoleń, Marta Liszka-Skoczylas, Aneta Kopeć, Ewa Piątkowska, Renata Bieżanowska-Kopeć, Mirosław Pysz, Aneta Koronowicz, Joanna Kapusta-Duch, Włodzimierz Sady
Strony159–175
Słowa kluczowebiofortyfikacja, jakość biologiczna, azotany, związki fenolowe
StreszczeniePokaż streszczenie
Jod i selen razem pełnią ważne funkcje w organizmach ludzi i zwierząt. Prowadzenie równoczesnej biofortyfikacji (wzbogacenia) roślin w te pierwiastki jest więc uzasadnione – często spotyka się problemy łącznego endemicznego niedoboru (lub ukrytego głodu) I i Se w żywności. Stosunkowo niewiele wiadomo na temat interakcji pomiędzy I i Se w roślinach. Nie tylko w zakresie efektywności ich akumulacji, ale również wpływu I i Se na gospodarkę mineralną roślin czy jakość biologiczna plonu. Badania przeprowadzone w latach 2012–2014 obejmowały nawożenie doglebowe jodem i selenem sałaty odmiany ‘Valeska’ z uwzględnieniem następujących kombinacji: kontrola, KI, KIO3, Na2SeO4, Na2SeO3, KI + Na2SeO4, KIO3 + Na2SeO4, KI + Na2SeO3, KIO3 + Na2SeO3. Jod i selen były aplikowane dwukrotnie: przedsiewnie i w nawożeniu pogłównym (każde po 2,5 kg I·ha-1 + 0,5 kg Se·ha-1) – zastosowano całkowitą dawkę 5 kg I·ha-1 i 1 kg Se·ha-1. Z wyjątkiem masy główek sałaty oraz zawartości sacharozy stwierdzono, że skrajnie różny przebieg warunków klimatycznych w latach 2012–2014 w istotny sposób modyfikował wpływ nawożenia I i Se na gospodarkę mineralną azotem oraz jakość biologiczną sałaty. Nawożenie Na2SeO4, KI + Na2SeO4 oraz KIO3 + Na2SeO4 (ale nie nawożenie samym Na2SeO4) było czynnikiem stresowym, zmniejszało masę główek sałaty i zawartość w niej cukrów oraz równocześnie zwiększającym zawartość związków fenolowych, fenolopropanoidów i flawonoli oraz aktywność antyoksydacyjną.
Pokaż

TytułWPŁYW JAKOŚCI ŚWIATŁA NA PARAMETRY FOTOSYNTETYCZNE LIŚCI SAŁATY I ICH PLON
AutorEdward Borowski, Sławomir Michałek, Katarzyna Rubinowska, Barbara Hawrylak-Nowak, Wojciech Grudziński
Strony177–188
Słowa kluczoweLED-s, światło fluorescencyjne, barwniki fotosyntetyczne, wymiana gazowa, fluorescencja chlorofilu
StreszczeniePokaż streszczenie
W doświadczeniach wazonowych prowadzonych w kontrolowanych warunkach przy PPFD 200 µmol m-2 s-1 na roślinach sałaty badano wpływ światła LED o zróżnicowanym składzie spektralnym wobec białego światła fluorescencyjnego (FL-W) na aktywność fotosyntetyczną liści i plon biomasy. W badaniach zastosowano lampy LED emitujące światło białe (12W), czerwone (12R) i czerwono-niebieskie (R/B) z lamp o różnym stosunku w lampie diod czerwonych (R) do niebieskich (B) [9R + 3B; 10R + 2B; 11R + 1B]. Wyniki badań wykazały, że najniższe plony wydały rośliny przy LED (12W), a najwyższe FL(W). Zbliżone pod względem masy i powierzchni liści efekty w stosunku do FL(W) miały rośliny przy LED(12R). Wzrost promieniowania R a spadek B powodował wzrost biomasy, powierzchni liści i SLA oraz spadek zawartości chlorofilu w liściach. Liście roślin przy świetle LED R/B wykazywały wyższą przewodność szparkową, fotosyntezę i transpirację niż przy pozostałych rodzajach światła. Najniższą wartość wskaźników fluorescencji chlorofilu (Fo, Fm, Fv/Fm) stwierdzono przy świetle LED (12R). Biorąc pod uwagę zużycie energii przez zastosowane źródła światła, plonowanie roślin i inne określone w pracy parametry, najbardziej korzystne dla produkcji sałaty wydaje się światło LED(11R + 1B).
Pokaż

TytułWPŁYW ŚRODOWISKA MIEJSKIEGO NA WYSTĘPOWANIE MSZYC NA KLONIE POSPOLITYM (Acer platanoides L.)
AutorEwa Mackoś-Iwaszko, Magdalena Lubiarz, Katarzyna Karczmarz
Strony189–207
Słowa kluczowebioróżnorodność mszyc, klon pospolity, dynamika liczebności mszyc, warunki miejskie
StreszczeniePokaż streszczenie
Miasta niszczą naturalne siedliska zwierząt, ale jednocześnie tworzą nowe nisze ekologiczne i stwarzają całkiem odmienne od naturalnych warunki środowiska. W tych nowych warunkach niektóre owady, jak na przykład mszyce, mogą szybko się rozwijać i stają się ważnymi szkodnikami. Niniejsza praca prezentuje dynamikę populacji mszyc zasiedlających klon pospolity w warunkach miejskich Lublina. Ponadto zaprezentowane są wzajemne relacje pomiędzy gatunkami mszyc zasiedlającymi badany gatunek drzewa. Wykazano, że mszyce licznie zasiedlają klon pospolity (Acer platanoides), a najliczniejszym gatunkiem okazał się Periphyllus aceris. Gatunek ten był wyraźnym superdominantem w obu stanowiskach badawczych (osiedlowym i przyulicznym). Przy zastosowaniu wskaźników ekologicznych wykazano, że stanowisko osiedlowe charakteryzuje się większa różnorodnością gatunkową, niż stanowisko przyuliczne. Wykazano także, że warunki pogodowe istotnie wpływają na liczebność mszyc na klonie pospolitym. Najwyższą liczebność mszyc zanotowano w 2008 r., który charakteryzował się ciepłą wiosną. Niniejsza praca jest próbą odpowiedzi na pytanie, czy zmiany liczebności mszyc wynikają z wpływu warunków pogodowych i siedliskowych, czy być może także z wzajemnych relacji pomiędzy tymi gatunkami.
Pokaż