Makroi mikropierwiastki wpływają na proces fotosyntezy i transpiracji. Nawozy dolistne zwiększają zawartość pierwiastków w liściach i mają wpływ na przebieg wymiany gazowej. W pracy przedstawiono wyniki badań, których celem było określenie wpływu nawożenia doglebowego NPK 280 i 420 kg·ha^-1 oraz dolistnego (Basfoliar^® 12-4-6, ADOB^® Mn, Solubor^® DF) na intensywność wymiany gazowej w roślinach ziemniaka, odmian średnio wczesnych do późnych. W hipotezie badawczej przyjęto, że makroi mikropierwiastki zawarte w nawozach dolistnych wpłyną na intensywność procesu fotosyntezy i transpiracji w warunkach polowych, co w konsekwencji może oddziaływać na wydajność i jakość bulw ziemniaka. Pomiary fotosyntezy i transpiracji wykonano za pomocą przenośnego analizatora gazowego LI-COR 6400 (DMP AG SA LTD). Odczyty dla parametrów wymiany gazowej dokonywano w odstępach kilkudniowych. Uzyskany wysoki wskaźnik fotosyntezy, dochodzący nawet do 35.59 µmol CO2·m^-2·s^-1 w 2010 roku, świadczył o dobrej ogólnej kondycji roślin. Największym wskaźnikiem fotosyntezy wykazała się odmiana późna Ślęza – 18.45 µmol CO2·m^-2·s^-1. Nie zaobserwowano wpływu zróżnicowanych dawek nawozów doglebowych na intensywność fotosyntezy. W przeprowadzonym doświadczeniu odmiany ziemniaka oraz zastosowana dawka nawozów doglebowych NPK 280 kg·ha^-1 istotnie różnicowały intensywność transpiracji. Dla średnio późnej odmiany mniejsza dawka nawożenia doglebowego bardziej zintensyfikowała proces transpiracji. Transpiracja przebiegała bardziej dynamicznie po okresie obfitych opadów atmosferycznych. Nie wykazano wpływu mikropierwiastków zawartych w nawozach dolistnych na procesy wymiany gazowej.

W ostatnich latach coraz częściej uprawia się zboża, w tym pszenżyto, w płodozmianach uproszczonych. Celem badań było określenie wpływu uprawy bezorkowej i płużnej na poziom plonowania odmiany Pizarro i Pigmej pszenżyta ozimego w warunkach 50, 75 i 100% udziału zbóż w strukturze zasiewów. Badania przeprowadzono w latach 2010/2011 i 2013/2014 w SD IUNG – PIB w Osinach na glebie zaliczanej do kompleksu pszennego dobrego. Plonowanie pszenżyta ozimego zależało głównie od przebiegu warunków pogodowych oraz odmiany pszenżyta ozimego. Systemy uprawy roli nie wywarły jednoznacznego wpływu na plonowanie pszenżyta ozimego. Wyżej plonowała odmiana Pigmej niż odmiana Pizarro. Przy umiarkowanym niedoborze opadów lepiej radziły sobie rośliny w uprawie uproszczonej, natomiast przy optymalnych opadach wyższe plony ziarna pszenżyta ozimego zapewniła uprawa płużna. Najwyższe plony pszenżyta ozimego uzyskano przy 50% udziale zbóż w strukturze zasiewów, a najniższe w warunkach monokultury zbożowej.

Saldo bilansu azotu jest jednym z najważniejszych wskaźników agrośrodowiskowych stosowanych m.in. przez Eurostat i OECD. Jego wielkość dostarcza informacji o sile oddziaływania produkcji rolniczej na środowisko. W pracy podjęto metodyczną próbę określenia kryteriów optymalnych sald bilansowych azotu brutto w Polsce, z uwzględnieniem uwarunkowań produkcji rolniczej ostatnich lat. W ich określeniu uwzględniono w przychodowej stronie bilansu brutto tzw. azot działający i emisję jego związków gazowych oraz depozyt w opadzie atmosferycznym, a po stronie rozchodowej – wynoszenie w zbiorach potencjalnie możliwych w optymalnych warunkach pogodowych. Z wyliczeń wynika, że uzasadnione założeniami metodologicznymi optima dopuszczalnych sald azotu (N) mieszczą się w granicach od 30.8 do 75.9 kg·ha^-1 UR. Średnio dla Polski, na podstawie danych z lat 2011-2013, saldo azotu brutto powinno wynosić około 50 kg·ha^-1 UR. Obecnie jest ono większe od określanego jako optymalne tylko o 2.5 kg·ha^-1 UR.

Bezorkowe systemy uprawy roli, poprzez odmienne oddziaływanie na glebę w porównaniu do uprawy płużnej, modyfikują jej właściwości, a w konsekwencji warunki wzrostu i rozwoju roślin. Celem badań była ocena wieloletniego oddziaływania różnych systemów uprawy roli na plonowanie grochu oraz wybrane właściwości gleby. Schemat doświadczenia obejmował 5 wariantów uprawy roli: 1 – uprawa tradycyjna stosowana corocznie: podorywka + bronowanie, orka siewna na głębokość 25 cm, agregat uprawowy (kultywator z wałem strunowym), 2 – uprawa uproszczona stosowana corocznie (kultywator ścierniskowy), 3 – siew bezpośredni w ściernisko stosowany corocznie, 4 – siew bezpośredni stosowany przemiennie z uprawą uproszczoną, 5 – siew bezpośredni przerywany po 2 latach jednoroczną uprawą uproszczoną. Największe plony grochu uzyskano po uproszczonej uprawie roli, natomiast zastosowanie uprawy tradycyjnej oraz siewu bezpośredniego pod tę roślinę skutkowało obniżeniem plonu nasion, odpowiednio o 7,5 i 11,0%. Różnice w plonach nasion grochu pomiędzy systemami uprawy roli wynikały głównie z odmiennej obsady roślin na 1 m² przed zbiorem. Sposoby uprawy bezorkowej nie obniżały zawartości białka w nasionach grochu w odniesieniu do jego uprawy w systemie płużnym. Nie odnotowano korzystnego oddziaływania na plonowanie grochu zastosowanego siewu bezpośredniego przerywanego uprawą powierzchniową. Wieloletnie stosowanie uprawy uproszczonej i siewu bezpośredniego sprzyjało zwiększaniu wilgotności i gęstości objętościowej gleby oraz zmniejszaniu kapilarnej pojemności wodnej, a ponadto stymulowało aktywność enzymów w glebie do głębokości 10 cm.

Badania przeprowadzono na gruntach porolnych, nieużytkowanych rolniczo, w południowo-wschodniej części Polski, w 2012 roku. Celem badań było określenie tempa i kierunków przemian zachodzących w zbiorowiskach roślinnych na opuszczonym areale, z uwzględnieniem bezpośredniego sąsiedztwa z gruntami rolnymi. Obserwacje zbiorowisk roślinnych prowadzono na 6 stanowiskach badawczych. Wybór stanowisk uzależniono od wielkości obszaru porzuconych gruntów, ich bezpośredniego sąsiedztwa, reprezentatywności i jednorodności zbiorowisk. Występujące gatunki roślin, z uwzględnieniem ilościowości i towarzyskości, zapisywano w formularzu zdjęcia fitosocjologicznego. Roślinność grupowano w czterech warstwach (w każdej z osobna). Czynnikami stanu badanych, opuszczonych pól uprawnych były abiotyczne zmienne ekologiczne, jak: nachylenie pola, kamienistość podłoża, zasobność i pH gleby, a także historia gruntów i wiek opuszczonych pól uprawnych. Na gruntach położonych w pobliżu lasów obserwowano kolejne fazy sukcesji wtórnej, zmierzającej w kierunku lasu liściastego, zaś na gruntach oddalonych od naturalnych zbiorowisk leśnych zachodzące przemiany były znacznie wolniejsze lub prawie niezauważalne. Stopień różnorodności gatunkowej na porzuconych gruntach porolnych był uzależniony od charakteru i składu gatunkowego sąsiadujących zbiorowisk roślinnych. Dynamika roślinności w poszczególnych zbiorowiskach roślinnych była natomiast uzależniona od czynników środowiska i właściwości gleb. Grunty nieużytkowane rolniczo, z dominacją gatunków trawiastych, mogą stanowić trwały składnik krajobrazu porolnego. Zaprzestanie produkcji rolnej i pozostawienie gruntów porolnych może mieć istotny wpływ na kształtowanie krajobrazu w południowo-wschodniej Polsce. Możliwe są alternatywy zarządzania gruntami porolnymi w celu integracji nowych środowisk do współczesnego krajobrazu rolniczego, takie jak: ponowne zalesianie, restytucja pastwisk podgórskich czy tworzenie użytków ekologicznych, dzięki czemu zostaną zachowane obszary o naturalnych warunkach siedliskowych występującej tam roślinności.

Bioróżnorodność łąk zależy od szeregu czynników, jak: warunki abiotyczne, historia użytkowania roślinności i struktura krajobrazu. Obszar Parku Narodowego Gór Stołowych porastają głównie lasy; zbiorowiska trawiaste zajmują zaledwie 8% powierzchni, czyli około 500 ha. Obszary łąkowe są rozmieszczone w czterech odrębnych kompleksach: Darnków, Pasterka wschodnia, Pasterka zachodnia i Łężyce. Łąki tworzą odrębne płaty na tle krajobrazu zdominowanego przez lasy. Pomimo stosunkowo wysokiej różnorodności biologicznej roślinność łąk jest zdominowana przez zaledwie kilka gatunków traw (głównie Agrostis capillaris i Festuca rubra). Różnorodność gatunkowa jest kształtowana głównie przez różnorodność beta (zarówno pomiędzy zdjęciami fitosocjologicznymi, jak i pomiędzy kompleksami), podczas gdy wskaźnik Shannona-Wiennera przez różnorodność alfa. Głównymi czynnikami wpływającymi na różnorodność beta były odczyn podłoża i przynależność poletka badawczego do konkretnego kompleksu łąk. Różnice pomiędzy starymi a nowymi łąkami w odniesieniu do różnorodności biologicznej i wskaźnika Shannona-Wiennera nie były istotne statystycznie. Na obszarze łąk Parku Narodowego Gór Stołowych zostały odnotowane liczne gatunki objęte ochroną prawną i uznane za cenne, np.: Traunsteinera globosa, Colchicum autumnale, Platanthera bifolia, Listera ovata, Gladiolus imbricatus, Carlina acaulis, Trollius europaeus, Lilium bulbiferum.

Na postawie doświadczenia wazonowego założonego według schematu addytywnego oceniano wpływ odziaływań konkurencyjnych jęczmienia jarego na cechy morfologiczne koniczyny czerwonej w warunkach stresu wodnego. Analizy biometryczne wykonywano w pięciu terminach wyznaczonych przez rytm wzrostu jęczmienia w siewie czystym z wyższą dawką wody. Badania obejmowały: wysokość roślin, liczbę pędów i liści na roślinie, długości korzeni. Na podstawie biomasy roślin określono plony względne, całkowity plon względny i wskaźnik równowagi konkurencyjnej. Wykazano, że jęczmień jary od fazy krzewienia do końca wegetacji ograniczał wysokość roślin i długość korzenia koniczyny czerwonej. Podczas strzelania w źdźbło negatywny wpływ zboża pogłębił się, powodując wykształcenie mniejszej liczby liści i pędów niż u koniczyny w siewie czystym. Niedobór wody spowodował skrócenie roślin (od fazy krzewienia jęczmienia do końca wegetacji) oraz redukcję liczby liści (krzewienie – kłoszenie) i pędów (strzelanie w źdźbło i dojrzewanie) koniczyny.