W pracy porównano wyniki badań dotyczących wielkości potencjalnej mineralizacji organicznych związków azotu w glebach mineralno-murszowych uzyskane po inkubacji gleby w warunkach tlenowych i beztlenowych. Określono również zależność między wielkością mineralizacji organicznych związków azotu w glebie a zawartością w niej masy organicznej i żelaza. Stwierdzono, że przyrost ilości N-NO₃ po inkubacji gleby w warunkach tlenowych był od 24 do 102% większy niż przyrost ilości N-NH₄ po inkubacji beztlenowej. Wyjątek stanowiła gleba o dużej zawartości utlenionych związków żelaza, w której przyrost N-NO₃ był o 12% mniejszy niż przyrost N-NH₄. Wielkość mineralizacji organicznych związków azotu była zależna od zawartości w murszu masy organicznej i od warunków wodnych siedliska.

Na podstawie testów genotoksyczności badano występowanie szkodliwych metabolitów pośrednich rozkładu związków organicznych w węglu kolumn filtracyjnych używanych w procesach uzdatniania wody. Stwierdzono dużą przydatność tych testów do wykrywania obecnych w wodzie, a zaadsorbowanych w węglu substancji o działaniu genotoksycznym. Badania prowadzono na dwóch stacjach wodociągowych. Genotoksyczność związków zaadsorbowanych w węglu oznaczano za pomocą testu SOS Chromotest. Do badań stosowano wyciągi DMSO uzyskane z węgla kolumn filtracyjnych. Współczynniki indukcji określone dla próbek węgla po wprowadzeniu do wody aldryny, heptachloru i trifenylometanu charakteryzowały się wartościami większymi od 1,5, co świadczy o słabej genotoksyczności związków obecnych w próbkach.

W próbkach wód podziemnych pobranych z piezometrów rozmieszczonych wokół składowiska odpadów komunalnych „Swojczyce” we Wrocławiu oznaczono zawartość szesnastu wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA). Badania prowadzono w 2001 r., pobierając próbki wody w czerwcu, wrześniu i grudniu. Na podstawie wyników badań stwierdzono, że w wodach wypływających ze składowiska zawartość wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych była nawet kilka razy większa niż w wodach dopływających do składowiska. Przeważały węglowodory trójpierścieniowe, które nie mają bezpośredniego działania kancerogennego. Zgodnie z klasyfikacją opracowaną przez Bąbelka podziemne wody wypływające ze składowiska można zaliczyć do wód nie zanieczyszczonych wielopierścieniowymi węglowodorami aromatycznymi.

Rosnące wymagania w zakresie ochrony środowiska powodują konieczność oceny zanieczyszczenia gleb podlegających oddziaływaniu składowisk uciążliwych dla otoczenia. W związku z tym badaniami objęto gleby na obszarze przylegającym do składowiska odpadów przemysłu naftowego w Jaśle-Niegłowicach w województwie podkarpackim. Stwierdzono, że gleby te wykazują odczyn zasadowy oraz cechują się dużą zawartością węgla organicznego, a niewielką azotu, azotanów i chlorków. Nagromadzenie w glebie badanych pierwiastków – Cr, Pb, Cd, Ni, Co, Zn, Cu, Fe i As – nie było zbyt duże. Największe przekroczenie dopuszczalnej zawartości metali ciężkich wystąpiło w przypadku kadmu, niklu i cynku. Wierzchnia warstwa gleby użytkowanej rolniczo wokół składowiska charakteryzowała się bezpiecznym pod względem sanitarnym stanem mikrobiologicznym.

Badania miały na celu określenie zawartości chromu w różnych rodzajach cementów i wybranym rodzaju piasku oraz ustalenie stopnia wymywania tego metalu z wymienionych materiałów i ze stwardniałych cementogruntów. Próbki o różnym udziale procentowym cementu badano zarówno w stanie nienaruszonym, jak i rozkruszone (symulacja zniszczonej podbudowy). Stwierdzono, że piasek zawierał niewielką ilość chromu (ok. 15 mg . kg-1), a cementy charakteryzowały się zbliżoną zawartością ogólną tego metalu wynoszącą 50–60 mg . kg-1. Ilość chromu wymywanego z poszczególnych rodzajów cementu była podobna (20–25 mg . dm-3). Stężenie chromu w wyciągach z cementogruntów wynosiło około 1,0 mg . dm-3 i było nieznacznie większe w przypadku próbek rozkruszonych niż próbek nienaruszonych. Zawartość ogólna chromu w cementach mieściła się w zakresie dopuszczalnych wartości zanieczyszczenia substancjami chemicznymi gruntów. Stężenie chromu w eluatach z cementogruntów było wyższe od dopuszczalnego stężenia tego metalu w ściekach wprowadzanych do ziemi.

Małe zbiorniki wodne (MZW) odgrywają ważną rolę zarówno w krajobrazie, jak i w gospodarce wodnej Słowacji. Dzięki swym wielorakim funkcjom przyczyniają się do zaopatrzenia w wodę obszarów o rzadkiej sieci hydrograficznej i niewystarczających zasobach wód gruntowych. W artykule przedstawiono wyniki klasyfikacji słowackich MZW według kryteriów Dyrektywy Wodnej UE 2000/60/EC (wysokość n.p.m., średnia głębokość, powierzchnia i pojemność zbiornika) oraz omówiono znaczenie sposobu zagospodarowania terenów nadbrzeżnych dla jakości wody zgromadzonej w zbiorniku. Obszary położone nad MZW były w Słowacji często użytkowane rolniczo aż do samej linii brzegowej. Wykorzystując model matematyczny opracowano sposób projektowania roślinnego pasa ochronnego wokół MZW i zastosowano go do zbiornika Doľany. Model oparto na ocenie stabilności ekologicznej mikrozlewni przyległych do zbiornika.

Podjęto próbę prognozy zamulenia małych zbiorników wodnych w przypadku braku danych hydrologicznych. Zmierzono wielkość zamulenia zbiorników w Cierpiszu, Głuchowie i Brzózie Stadnickiej oraz opracowano prognozę zamulenia według formuły Gončarova. Ze względu na brak danych dotyczących pierwszego roku eksploatacji zbiorników ilość odkładów w tymże roku określono jako iloczyn zdolności zbiornika do trwałego zatrzymania rumowiska i średniej rocznej dostawy materiału terrygenicznego. Zdolność akumulacyjną zbiorników wyznaczono z nomogramu Brune’a. Ilość rumowiska dopływającego do zbiorników obliczono metodą DR-USLE. Na podstawie wyników obliczeń stwierdzono, że żywotność zbiornika w Cierpiszu wyniesie 90 lat, zbiornika w Głuchowie – 62 lata, a w Brzózie Stadnickiej – 19 lat.

W pracy podjęto próbę oceny sprawności działania systemu drenarskiego na podstawie czasu osiągania minimalnej normy odwodnienia gruntu. Badania prowadzono w latach hydrologicznych 2000–2002 na terenie obiektu doświadczalnego położonego w Sudetach Środkowych na drenowanych gruntach ornych. Mierzono poziom wody gruntowej w wybranych działach drenarskich o rozstawie normatywnej i dwukrotnie od niej większej. Analizując wyniki pomiarów stwierdzono, że drenowanie sprawnie obniżało poziom wód gruntowych w okresie poprzedzającym wiosenne prace polowe, nawet w latach mokrych, zarówno przy rozstawie normatywnej, jak i zwiększonej.

W pracy podjęto próbę zweryfikowania tezy, że wprowadzenie do gleby wełny mineralnej spowoduje polepszenie fizyczno-chemicznych właściwości gleby oraz zwiększenie plonów roślin uprawnych. Badania przeprowadzono na zerodowanej glebie lessowej znajdującej się na zboczu o nachyleniu około 14%. Obejmowały one pomiary zapasów wody w glebie i plonów roślin oraz oznaczenie niektórych fizyczno-chemicznych właściwości gleby. Wyniki uzyskane w wariancie z wełną mineralną odnoszono do wyników kontrolnych. Nie stwierdzono wpływu wełny na zapasy wody w glebie i własności fizyczne gleby ani na plony roślin uprawnych.

W pracy przedstawiono wyniki oznaczeń wybranych parametrów charakteryzujących jakość wód powierzchniowych i gruntowych w mikrozlewni nizinnej o dużym zalesieniu położonej w centralnej części Wielkopolski około 20 km na północny-wschód od Poznania (w Puszczy Zielonka). Jakość wód powierzchniowych określano metodą maksymalnych stężeń w latach hydrologicznych 1998–2002. Stwierdzono, że zawartość azotanów w wodach badanego cieku była na poziomie odpowiadającym I, a zawartość fosforanów, tlenu rozpuszczonego i azotynów – II lub III klasie czystości (według norm polskich). Biogeny obecne w wysokim stężeniu w wodach gruntowych zlewni stanowiły główne zanieczyszczenie tych wód.

W ramach badań prowadzonych w latach 1994–2003 na terenie Doświadczalnej Stacji Badawczej „Mokronosy” określano zawartość różnych form azotu w wodzie śródpolnego oczka wodnego. Na podstawie obserwacji terenowych i wyników analiz laboratoryjnych stwierdzono, że okresowy, znaczny wzrost zawartości azotanów III i V był związany z dopływem do oczka wód drenarskich. Największe stężenie jonu amonowego przypadało na miesiące letnie. Przez większość część okresu badawczego stężenie NO₃^-, NO₂^- i NH₄⁺ w wodzie oczka mieściło się w zakresie odpowiadającym I klasie czystości wód.

Zjawisko kondensacji pary wodnej na wewnętrznej powierzchni ścian drewnianego kościoła w Dębnie Podhalańskim badano z zastosowaniem własnego programu komputerowego. Obliczenia oparto na pomiarach temperatury i wilgotności względnej powietrza na zewnętrz i wewnątrz kościoła wykazały, że zjawisko to występuje najczęściej zimą, a jego główną przyczyną jest liczna obecność ludzi w kościele. Stwierdzono też, że w narożach kościoła kondensacja pary wodnej występuje znacznie częściej i trwa dłużej niż na pozostałej powierzchni ścian. Badania wykazały ponadto, że obniżenie wilgotności względnej tylko o 5%, przy zachowaniu pozostałych parametrów mikroklimatu, skróci czas trwania kondensacji w narożu o około 40%, a na pozostałej powierzchni o około 20%.

Na terenie wielkotowarowej fermy brojlerów badano strukturę wiatru w przygruntowej warstwie atmosfery, aby ocenić stan przewietrzenia przestrzeni między budynkami, warunkujący stan aerosanitarny fermy. Stwierdzono, że przy wietrznej pogodzie ruch powietrza między brojlerniami odbywał się wzdłuż korytarzy, jakie tworzą te budynki, bez względu na kierunek wiatru na wysokości 8,5 m. Podczas cisz wiatrowych ruch powietrza w warstwie przygruntowej miał kierunek poprzeczny do budynków, czego konsekwencją było przemieszczanie się zanieczyszczonego powietrza z budynku do budynku. Na podstawie wyników badań sformułowano zalecenia dotyczące właściwego usytuowania budynków oraz sposobów polepszenia przewietrzania fermy.

Praca miała na celu zbadanie zależności między stanem wyposażenia terenów wiejskich w urządzenia infrastruktury techniczno-ekologicznej a społeczno-gospodarczą funkcją tych terenów. Przeprowadzono klasyfikację funkcjonalno-przestrzenną gmin województwa małopolskiego, a następnie dokonano analizy współzmienności ich typów funkcjonalnych i wybranych parametrów charakteryzujących infrastrukturę ekologiczno-komunalną. Wyniki badań mogą stanowić podstawę do programowania przez władze lokalne inwestycji z zakresu infrastruktury ekologicznej.

Wykorzystując dane dotyczące opadów i temperatury za lata 1805–2000 (196 lat), zgromadzone przez praskie obserwatorium meteorologiczne Klementinum, obliczono wskaźnik surowości suszy Palmera dla obszaru Europy Środkowej i zanalizowano tendencje w występowaniu suszy. Stwierdzono, że w ostatnim półwieczu zwiększyła się częstość występowania miesięcy suchych, osiągając maksimum w ostatnich dwóch dekadach, przy czym siedem spośród dziesięciu najsuchszych miesięcy z całego badanego okresu przypadło na ostatnie jedenaście lat. Zaobserwowano, że pojawianie się okresów suszy ma charakter cykliczny, a długość tego cyklu wynosi około 9 lat.