Acta Scientiarum Polonorum

Czasopismo naukowe założone w 2001 roku przez polskie uczelnie rolnicze

| Informacje | Recenzenci | Rada Programowa | Rady naukowe | Adresy redakcji | Serie | Wymogi edytorskie | Wzorcowy artykuł | Warunki publikacji | Procedura recenzowania | Prenumerata | Streszczenia | Szukaj | Statystyki |
Silvarum Colendarum Ratio et Industria Lignaria
(Leśnictwo i Drzewnictwo) 11 (4) 2012
Streszczenia
Wybierz numer

TytułWPŁYW EKSTREMALNYCH ZJAWISK METEOROLOGICZNYCH NA DYNAMIKĘ ODŁOWU KORNIKA DRUKARZA (IPS TYPOGRAPHUS L.) DO PUŁAPEK FEROMONOWYCH W RÓŻNYCH WARUNKACH ŚRODOWISKOWYCH GÓRSKICH DRZEWOSTANÓW ŚWIERKOWYCH
AutorJarosław Bielan, Dorota Haliniak
Strony5–17
Słowa kluczoweIps typographus, świerk, susza, huragan
StreszczeniePokaż streszczenie
Huragan oraz wysokie temperatury i susza spowodowały szkody w lasach Beskidu Żywieckiego. W uszkodzonych drzewostanach świerkowych badano wpływ ekstremalnych zjawisk meteorologicznych na rozwój populacji Ips typographus w latach 2005-2007, stosując pułapki feromonowe do odłowu chrząszczy. Średnio dziennie do jednej pułapki feromonowej odławiano od 32 do 72 chrząszczy w kolejnych sezonach wegetacyjnych. Stwierdzono, że warunki termiczne panujące na różnych wysokościach n.p.m. wpływały na termin rozpoczęcia i przebieg rójki I. typographus. W każdym z trzech kolejnych sezonów wegetacyjnych wystąpiły trzy okresy kulminacji rójki. Ekstremalnie wysokie temperatury w 2006 roku nie wpłynęły na wzrost liczby kulminacji rójki. W 2007 roku liczba odławianych chrząszczy do pułapek feromonowych była dwukrotnie większa niż w pierwszym roku badań.
Pokaż

TytułMODELOWANIE MATEMATYCZNE PROCESU WZROSTU SOSNY ZWYCZAJNEJ (PINUS SILVESTRIS)
AutorPaweł Artur Kluza, Bogdan Choczewski
Strony19–26
Słowa kluczowedyskretny układ dynamiczny, punkt stały, równanie różnicowe
StreszczeniePokaż streszczenie
Sformułowano dwa ogólne podejścia do rozważanego problemu, sygnalizując źródła danych eksperymentalnych. Wprowadzono symbolikę matematyczną dla każdej części rośliny i podano, jakie pełni funkcje. Skonstruowano dwuwymiarowy dyskretny układ dynamiczny opisujący proces wzrostu sosny zwyczajnej i poczyniono odpowiednie założenia odnośnie jego składowych. Zauważono, że układ ten jest ciągiem iteracji pewnego przekształcenia płaszczyzny, na bazie którego został utworzony układ dynamiczny. Dzięki niemu uzyskano kilka istotnych wyników w postaci twierdzeń, uwag i wykresów. Uzyskane wnioski dotyczą zachowania się całkowitej biomasy Mn , która rośnie wykładniczo, a dla dostatecznie dużych n rośnie liniowo. Wnioski opisują również stosunek biomas λ, który dąży do obliczonego punktu stałego λ1.
Pokaż

TytułEFEKTYWNOŚĆ PRODUKCJI ZRĘBKÓW ENERGETYCZNYCH Z BIOMASY LEŚNEJ
AutorTadeusz Moskalik, Magda Borkowska, Jarosław Sadowski, Dariusz Zastocki
Strony27–36
Słowa kluczoweodnawialne źródła energii, biomasa leśna, zrębki energetyczne, rębak
StreszczeniePokaż streszczenie
W celu przeciwdziałania obserwowanym zmianom klimatycznym podejmowane są na świecie różnego rodzaju działania. Jednym z nich jest promowanie odnawialnych źródeł energii. Cele wyznaczone w ostatnim okresie przez Komisję Europejską dotyczą wzrostu udziału energii pochodzącej z odnawialnych źródeł średnio do 20% w 2020 roku. Polska jako kraj członkowski UE jest zobowiązana do zwiększenia tego udziału do 15%. Promowanie odnawialnych źródeł energii przyczynia się do dywersyfikacji dostaw, stwarzając warunki do rozwoju energetyki na poziomie lokalnym. Uwzględniając nasze warunki, uważa się, że jednym ze znaczących jej źródeł może być biomasa, także pochodząca z lasów. W pracy przedstawiono efektywność produkcji zrębków energetycznych z biomasy leśnej, produkowanych z wykorzystaniem rębaka Bandit 2090. Wydajność zrębkowania, w zależności od warunków drzewostanowych, kształtowała się na poziomie 14-17 m3·h-1.
Pokaż

TytułPODSTAWOWE PARAMETRY PROCESÓW POZYSKIWANIA DREWNA W GÓRACH BUKOWYCH W NADLEŚNICTWIE KOMAŃCZA
AutorJarosław Sadowski, Tadeusz Moskalik, Dariusz Zastocki
Strony37–44
Słowa kluczowedrzewostan górski, rębnia IVd wydajność, struktura dnia roboczego
StreszczeniePokaż streszczenie
Podstawowym celem pracy było ustalenie struktury dnia roboczego oraz wydajności pracy przy pozyskiwaniu drewna w warunkach górskich. Parametry określono z wykorzystaniem danych zebranych podczas badań terenowych. Strukturę dnia roboczego ustalono na podstawie chronometrażu i obserwacji migawkowych. Powierzchnie objęte pomiarami to drzewostany typowo górskie, w których wykonywano użytkowanie rębne rębnią IVd. Zespoły robocze przeznaczały na operacje technologiczne około 50-70% czasu zmiany roboczej, przy czym najwięcej na okrzesywanie i przerzynkę. Znaczną część dnia zajmowało przygotowanie stanowiska roboczego (ok. 10%) oraz ścinka i obalanie drzew. W głównej mierze wynikało to z konieczności odgarnięcia pokrywy śnieżnej. Wydajność prac technologicznych wynosiła dziennie od 3 do 14 m3 na 1 robotnika. W czasie zrywki uszkadzany był znaczny procent drzew pozostających wzdłuż szlaku zrywkowego. Na podstawie otrzymanych wyników oraz ich analizy podjęto próbę oceny oraz wskazania możliwości wprowadzenia zmian w organizacji pozyskiwania drewna mających na celu zwiększenie efektywności pracy.
Pokaż

TytułPOSTĘP TECHNICZNY I TECHNOLOGICZNY W SZKÓŁKARSTWIE POLSKIM
AutorJózef Walczyk, Paweł Tylek
Strony45–55
Słowa kluczoweprzygotowanie gleby, siew punktowy, dozownik nawozów, uprawa w korytach, szkółki leśne
StreszczeniePokaż streszczenie
W pracy przedstawiono nowe rozwiązania technologiczne i techniczne dla szkółkarstwa leśnego, które w ostatnim czasie zostały opracowane w Katedrze Mechanizacji Prac Leśnych Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie i wprowadzone do praktyki leśnej. W celu wzbogacenia podłoży w grzyby mikoryzowe oraz polepszenia nawożenia i przedsiewnego przygotowania gleby skonstruowano dozowniki nawozów oraz biopreparatu wyposażone w mechanizm do mieszania, spulchniania i wstępnego zagęszczania gleby. Do siewu punktowego zmodyfikowano sekcje siewnika punktowego firmy Agricola Italiana typ PK do nasion grubych. Mogą więc one wysiewać dwurzędowo zarówno nasiona ciężkie (buk, jodła), jak i lekkie, dzięki czemu siewnik stał się uniwersalny do wysiewu nasion drzew leśnych. Sekcje wysiewające, mocowane do 5 sztuk na ramie, mogą obsiewać punktowo grzędy siewne w warunkach polowych. Do siewu w korytach zmodyfikowano ramę siewnika polowego, aby umożliwić mocowanie sekcji wysiewających bocznie, a ciągnik mógł poruszać się obok koryta. Do siewu punktowego pod osłonami skonstruowano napędzany elektrycznie nośnik narzędzi, do którego może być mocowane urządzenie do przygotowania gleby (siew nawozów, dawkowanie biopreparatu mikoryzowego, spulchnianie i wałowanie podłoża), sekcje siewnika punktowego lub siedzisko do wykonywania plewienia.
Pokaż

TytułWYBRANE ASPEKTY ENERGETYCZNEGO WYKORZYSTANIA BIOMASY WIERZBOWEJ
AutorDariusz Zastocki, Tadeusz Moskalik, Jarosław Sadowski, Wojciech Fortuna
Strony57–66
Słowa kluczoweodnawialne źródła energii, plantacje wikliny
StreszczeniePokaż streszczenie
Rozwój cywilizacji wymaga poszukiwania coraz nowocześniejszych sposobów zaspokajania rosnących potrzeb społeczeństwa. W wyniku zwiększającego się standardu życia wynikającego ze wzrostu gospodarczego rośnie także zapotrzebowanie społeczeństwa na energię. Jest to równoznaczne z koniecznością poszukiwania alternatywnych jej źródeł. W przeciwnym razie w bardzo szybkim tempie nastąpi degradacja środowiska naturalnego oraz deficyt surowców konwencjonalnych dostarczających energię. W polskich warunkach czołową rolę w energetyce odnawialnej odgrywa biomasa, której znaczenie będzie rosło z każdym rokiem. W pracy określono produktywność trzech odmian wierzby: Tur, Ekotur i Turbo, uprawianych w krótkich rotacjach na gruntach rolniczych.
Pokaż

TytułSTRUKTURA I ROZMIESZCZENIE W POSZCZEGÓLNYCH REGIONALNYCH DYREKCJACH LASÓW PAŃSTWOWYCH HARWESTERÓW I FORWARDERÓW W POLSCE NA POCZĄTKU DRUGIEJ DEKADY XXI WIEKU
AutorRoland Żabierek, Roman Wojtkowiak
Strony67–77
Słowa kluczoweliczba harwesterów, liczba forwarderów, rozmieszczenie harwesterów i forwarderów na terenie Polski
StreszczeniePokaż streszczenie
Celem pracy było stwierdzenie liczby harwesterów i forwarderów w Polsce na początku drugiej dekady XXI wieku. Bardzo istotne jest, aby na bieżąco monitorować liczbę i rodzaj maszyn, którymi pozyskuje się drewno w Polsce. W jakim kierunku i jak rozwija się mechanizacja pozyskiwania drewna? Od czasu ostatniej analizy z 2008 roku zmieniło się bardzo dużo na rynku zarówno polskim, jak i europejskim. W latach 2008 i 2009 nastąpił kryzys gospodarczy, wprowadzono nowe rozporządzenia i zalecenia w różnych krajach Europy Zachodniej, traktujące o ochronie podłoża leśnego. Niemniej interesujące jest rozmieszczenie, w zależności od podziału administracyjnego Lasów Państwowych (LP), siedzib podmiotów gospodarczych mających na stanie wysokowydajne maszyny. W pewien sposób można to odnieść do lesistości poszczególnych regionów. W pracy zestawiono stan harwesterów i forwarderów w zakładach usług leśnych i będących własnością Lasów Państwowych. Niewątpliwie europejski rynek maszyn leśnych jest interesujący dla ich producentów. Liczby corocznie sprzedawanych harwesterów i forwarderów są gruntownie mierzone i analizowane przez wszystkich uczestników tego rynku. Trzeba pamiętać, że ze względu na specyfikę pracy i zastosowania należą one do grupy maszyn specjalistycznych, a to z kolei sprawia, że naprawdę niewielu jest fachowców znających się na ich doborze do odpowiednich zastosowań. Specyfika omawianych maszyn polega też na tym, że ich technologiczny rozwój oraz stosowane systemy dorównują najnowszym wynalazkom z mechaniki, hydrauliki, elektroniki oraz informatyki. Ich producenci prześcigają się w wykorzystywaniu coraz to nowszych podzespołów, które sprawiają, że maszyny są wydajniejsze, lżejsze i oszczędniejsze. Z przeprowadzonej analizy wynika, że w Polsce 364 podmiotów gospodarczych nie podlegających strukturalnie PGL LP posiada 335 harwesterów i 459 forwarderów. Bardzo interesująco przedstawia się struktura w zależności od liczby maszyn w poszczególnych RDLP. Jeśli porównamy liczbę maszyn w RDLP w Szczecinku, gdzie 81 firm ma na stanie 91 forwarderów i 48 harwesterów z RDLP w Krakowie gdzie 1 ZUL ma jedynie 1 harwestera, powstaje w pewien sposób obraz rozmieszczenia specjalizowanych maszyn na terenie polskich lasów.
Pokaż

TytułKOSZTY OPERACYJNE FORWARDERA TIMBERJACK 1010 W WYBRANEJ JEDNOSTCE LASÓW PAŃSTWOWYCH
AutorRoland Żabierek, Roman Wojtkowiak, Józef Wojciechowski
Strony79–86
Słowa kluczoweforwarder, koszty eksploatacji, wydajność pracy, jednostkowe koszty zrywki
StreszczeniePokaż streszczenie
Zmiany społeczno-gospodarcze, które zaszły w Polsce po 1989 roku wpłynęły na wiele innych przemian. Również w Lasach Państwowych sprywatyzowano prawie wszystkie usługi wykonywane na rzecz tego przedmiotu gospodarczego, oddając sprzęt i ludzi wykonujących „prace gospodarcze” w ręce prywatnych usługodawców. Chociaż zdarza się, że z różnorakich względów niektóre czynności w lasach wykonuje się w dalszym ciągu własnymi ludźmi i własnym sprzętem. Według ekonomistów istnieje wiele podstawowych przekrojów klasyfikacji kosztów: koszty proste, koszty złożone. Ze względu na działalność operacyjną i finansową wyróżniamy: koszty zwykłej działalności operacyjnej (koszty działalności podstawowej, pomocniczej, ogólnego zarządu), pozostałe koszty operacyjne i koszty operacji finansowych. Związek kosztów z osiągniętymi przychodami decyduje o następującym podziale: koszty uzyskania przychodów, koszty i wydatki niebędące kosztami uzyskania przychodów. W pracy przedstawiono sposób odnoszenia kosztów na wytwarzane produkty, jakim jest zrywka drewna, do kosztów utrzymania (stałe) Ks i kosztów użytkowania (zmienne) Kz . Przy czym uwzględniano następujący rodzaj kosztów: amortyzacja, zużycie materiałów i energii, usługi obce, podatki i opłaty, wynagrodzenia, ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia, pozostałe koszty rodzajowe. Analiza kosztów przeprowadzona w przedsiębiorstwie typu nadleśnictwo jest bardzo interesująca w konfrontacji z kosztami rejestrowanymi w przedsiębiorstwach prywatnych. Koszty związane z eksploatacją w takiej firmie muszą być wszechstronnie i szczegółowo rejestrowane. Ich rzeczywiste koszty są więc bardziej wiarygodne niż w innych przedmiotach gospodarczych, które często nie rejestrują wszystkich wydatków z różnych względów. Uwzględnienie w tej analizie wydajności i czasu pracy maszyny umożliwia oszacowanie jednostkowych kosztów zrywki drewna w porównaniu z prywatnymi właścicielami takich samych maszyn.
Pokaż