Acta Scientiarum Polonorum

Czasopismo naukowe założone w 2001 roku przez polskie uczelnie rolnicze

| Informacje | Recenzenci | Rada Programowa | Rady naukowe | Adresy redakcji | Serie | Wymogi edytorskie | Wzorcowy artykuł | Warunki publikacji | Procedura recenzowania | Prenumerata | Streszczenia | Szukaj | Statystyki |
Silvarum Colendarum Ratio et Industria Lignaria
(Leśnictwo i Drzewnictwo) 12 (4) 2013
Streszczenia
Wybierz numer

TytułPRUNUS VIRGINIANA L. (ROSACEAE) NA STANOWISKACH SYNANTROPIJNYCH W POLSCE
AutorWładysław Danielewicz, Blanka Wiatrowska
Strony5–22
Słowa kluczowePrunus virginiana, Rosaceae, czeremcha wirginijska, antropofity, gatunki obce, Polska
StreszczeniePokaż streszczenie
Do pospolitych i najbardziej znanych inwazyjnych roślin drzewiastych obcego pochodzenia w środkowej Europie należy czeremcha amerykańska (Prunus serotina Ehrh.). Problematyce jej występowania, uwarunkowań, przebiegu i skutków ekspansji poświęcono już wiele uwagi w badaniach naukowych. Mało natomiast wiadomo o zadomowieniu innego północnoamerykańskiego przedstawiciela rodzaju Prunus z podrodzaju Padus – czeremchy wirginijskiej (P. virginiana L.). Znaczne podobieństwo morfologiczne wymienionego taksonu do P. padus L. jest przyczyną dość dużych trudności z jego identyfikacją. Niełatwo go odróżnić od wspomnianego, pokrewnego gatunku rodzimego, częstego w lasach i zaroślach mezofilnych na terenie centralnej Europy. Dlatego P. virginiana zwykle jest niezauważana, a w konsekwencji rzadko uwzględniana w opracowaniach florystycznych. W polskich zbiorach zielnikowych też jest reprezentowana skromnie, przeważanie w postaci okazów zbieranych w parkach, ogrodach i kolekcjach dendrologicznych. Na podstawie danych pochodzących z różnych źródeł – w większości zgromadzonych przez autorów w czasie wyjazdów terenowych, uzupełnionych informacjami z literatury i notatkami niepublikowanymi uzyskanymi od różnych osób – podsumowano wiadomości na temat rozmieszczenia wtórnych stanowisk P. virginiana w Polsce. Przedstawiono wykaz obejmujący 28 takich miejsc oraz mapę, na której zaznaczono ich lokalizację. Najwięcej stanowisk podano z terenu środkowej Wielkopolski, rejonu Torunia i Bydgoszczy oraz Dolnego Śląska. Omawiany gatunek najczęściej był obserwowany w środowisku leśnym, na eutroficznych oraz mezotroficznych siedliskach lasów liściastych, w strefie występowania zarośli krzewiastych na obrzeżach zwartych drzewostanów. Znajdowano go także w podszycie lasów liściastych i borów sosnowych oraz w zaroślach śródpolnych. Ustalono, że w Polsce nie tylko jest zadomowiony w pełni na siedliskach półnaturalnych, lecz wkracza do fitocenoz leśnych o charakterze naturalnym. Obecnie można stwierdzić, że na ogół powoduje jedynie wzbogacenie ich składu florystycznego, a czasami przejawia zdolność do wypierania i zastępowania gatunków rodzimych. Celem zwrócenia uwagi na możliwość występowania P. virginiana na innych, nierozpoznanych jeszcze stanowiskach synantropijnych zamieszczono spostrzeżenia dotyczące cech morfo-logicznych i właściwości fenologicznych, pozwalających na dostrzeganie tego taksonu w warunkach terenowych. W Polsce na ogół jest on krzewem osiągającym wysokość do 5 m i wytwarzającym liczne odrosty korzeniowe. W odróżnieniu od P. padus i P. serotina, pędy zimowe ma brunatnoszare, bez połysku. Pąki są najszersze w połowie ich długości. W dolnej części okrywają je liczne jasnobrązowe i matowe łuski. Powierzchnia blaszek liściowych jest gładka lub nieznacznie pomarszczona, a ich brzeg wyróżnia się drobnym i ostrym piłkowaniem. Kwiatostany rozwijają się później niż u P. padus, a wcześniej niż u P. serotina. Wśród porównywanych gatunków, P. virginiana odznacza się: najmniejszymi kwiatami, nagim dnem kwiatowym i najkrócej utrzymującymi się pozostałościami okwiatu na dojrzewających owocach. Wspólną cechą taksonów północnoamerykańskich jest gładki endokarp, który jest wyraźnie bruzdowany u gatunku europejskiego.
Pokaż

TytułWPŁYW METOD PRZYGOTOWANIA GLEBY ORAZ SPOSOBÓW UTYLIZACJI POZOSTAŁOŚCI ZRĘBOWYCH NA BIOMASĘ FRAKCJI PODZIEMNEJ SADZONEK 3-LETNIEJ UPRAWY SOSNOWEJ
AutorJakub Jakubowski, Roman Gornowicz
Strony23–31
Słowa kluczowebiomasa części podziemnej, przygotowanie gleby, utylizacja pozostałości zrębowych
StreszczeniePokaż streszczenie
W pracy zaprezentowano wyniki badań nad wpływem metod przygotowania gleby oraz sposobów utylizacji pozostałości zrębowych na biomasę części podziemnej sadzonek 3-letniej uprawy sosnowej, która została założona sztucznie. Statystycznie istotne zależności wykryto pomiędzy biomasą korzeni a metodami przygotowania gleby, natomiast nie stwierdzono istotnego wpływu sposobów utylizacji pozostałości zrębowych. Ponadto interakcja metod przygotowania gleby i sposobów utylizacji pozostałości zrębowych również nie wpłynęła znacząco na biomasę części podziemnej. O największych wartościach biomasy możemy mówić w przypadku powierzchni, gdzie gleba została przygotowana poprzez naoranie wałków oraz orkę pługiem LPZ-75. Na działkach, gdzie zastosowano zdarcie pasów frezem leśnym zaobserwowano najmniejsze wartości biomasy korzeni.
Pokaż

TytułWPŁYW SPOSOBU ZAGOSPODAROWANIA POZOSTAŁOŚCI ZRĘBOWYCH I PRZYGOTOWANIA GLEBY NA WYSOKOŚĆ 3-LETNIEJ UPRAWY SOSNOWEJ
AutorJakub Jakubowski, Roman Gornowicz, Zenon Pilarek, Tomasz Kiedrowski
Strony33–41
Słowa kluczoweuprawa sosnowa, wysokość, przygotowanie gleby, utylizacja pozostałości zrębowych
StreszczeniePokaż streszczenie
Celem pracy było określenie wpływu przygotowania powierzchni zrębowej na wysokość 3-letniej uprawy sosnowej. Analizowano trzy sposoby zagospodarowania pozostałości zrębowych oraz trzy metody przygotowania gleby. Określono strukturę wysokości oraz poddano analizie statystycznej ich średnie wartości w poszczególnych wariantach. Przeprowadzone analizy wykazały znacznie większy wpływ przygotowania gleby niż zagospodarowania pozostałości zrębowych. Statystycznie istotny wpływ na wysokość odnotowano w przypadku spulchnienia i przemieszania gleby za pomocą frezu leśnego, gdzie osiągnięto najmniejsze średnie wartości. Wyoranie bruzd pługiem LPz-75 okazało się najkorzystniejszym wariantem przygotowania gleby. W tym przypadku uzyskano największe wartości wysokości 3-letnich sosen.
Pokaż

TytułWYBRANE PARAMETRY TECHNICZNE DREWNA MŁODOCIANEGO SOSNY ZWYCZAJNEJ (PINUS SYLVESTRIS L.) – ZRÓŻNICOWANIE POMIĘDZY KLASAMI BIOSOCJALNYMI W DRZEWOSTANIE PANUJĄCYM
AutorArkadiusz Tomczak
Strony43–53
Słowa kluczowestruktura biosocjalna, gęstość umowna, wytrzymałość na ściskanie wzdłuż włókien, wytrzymałość na ściskanie statyczne, moduł elastyczności
StreszczeniePokaż streszczenie
W pracy porównano gęstość umowną, wytrzymałość na ściskanie wzdłuż włókien, wytrzymałość na zginanie statyczne oraz moduł elastyczności drewna młodocianego sosen z różnych klas Krafta. Badania przeprowadzono w ośmiu dojrzałych monokulturach sosnowych, w północno-zachodniej części Polski. Na każdej powierzchni wyselekcjonowano po dziewięć drzew, łącznie badaniem objęto 72 drzewa modelowe (po 24 dla każdej klasy biosocjalnej). Najwyższymi wartościami analizowanych parametrów technicznych charakteryzowało się drewno drzew współpanujących. Najniższymi drewno drzew górujących, dla drewna drzew panujących otrzymano wartości pośrednie. Wszystkie stwierdzone różnice były istotne statystycznie. Podobne zależności zaobserwowano, porównując drewno z różnych części pnia, przy czym największe dysproporcje, często istotne statystycznie, występowały w jego dolnej części.
Pokaż

TytułWPŁYW USŁONECZNIENIA NA PRZYROST WYSOKOŚCI SOSNY
AutorBogna Zawieja, Katarzyna Kaźmierczak
Strony55–65
Słowa kluczowekorelacja, warunki meteorologiczne, analiza regresji, warunki pogodowe, sosna zwyczajna
StreszczeniePokaż streszczenie
Przyrost wysokości jest jedną z podstawowych cech dendrometrycznych sosny zwyczajnej. Jest on wykorzystywany do oceny kondycji drzew oraz określania okresowego przyrostu na promieniu. Duży wpływ na wielkość przyrostu wysokości mają warunki meteorologiczne w czasie kształtowania się pąków drzewa oraz podczas ich wzrostu. Długość czasu usłonecznienia jest jednym z takich czynników pogodowych. W prezentowanej pracy zajmowano się wpływem usłonecznienia na wielkość bieżących przyrostów wysokości sosen. W analizach wykorzystano współczynnik korelacji oraz postępującą regresję krokową. Wykazano, że badane zależności są istotne statystycznie. Okazało się, iż usłonecznienie występujące podczas sezonu wegetacyjnego, zwłaszcza w miesiącach zimowych, wiosennych oraz w lipcu, miało największy wpływ na przyrosty wysokości badanych sosen.
Pokaż