W artykule przedstawiono rys historyczny rozwoju naukowego i kształcenia na Wydziale Budownictwa i Inżynierii Środowiska SGGW w zakresie dyscyplin technicznych, od melioracji rolnych, przez inżynierię środowiska do budownictwa. Omówiono zmiany struktury organizacyjnej jednostek Wydziału prowadzących działalność dydaktyczną oraz rozwój kadry i działalność naukowo-badawczą w dyscyplinie budownictwo. Przedstawiono założycieli Wydziału i profesorów kierujących nim na przestrzeni 70 lat istnienia oraz uznanych naukowców prowadzących badania w zakresie budownictwa. Opisano rozwijaną bazę lokalową i badawczą oraz najważniejsze efekty działalności naukowo-badawczej, współpracy międzynarodowej, z praktyką, placówkami naukowymi i administracyjnymi.

Konstrukcje cienkościenne cieszą się rosnąca popularnością ze względu na lekkość, łatwość montażu oraz prostą technologię wytwarzania. Są one jednak podatne na utratę stateczności (miejscowej lub ogólnej), dlatego często zdarza się, że o nośności elementu konstrukcyjnego decyduje wyboczenie lub stan powyboczeniowy. Ocena oraz pomiar deformacji jest więc kluczowym zadaniem, które należy wykonać, aby poprawnie zaprojektować tego typu konstrukcję. Celem, jaki postawili sobie autorzy pracy, było wykonanie wstępnych badań laboratoryjnych, na podstawie których ocenione zostały możliwości wykorzystania technik geodezyjnych przy pomiarze przemieszczeń poziomych kształtowników stalowych ulegających globalnej i miejscowej utracie stateczności pod wpływem osiowej siły ściskającej.

W artykule został omówiony zakres rozpoznania i dobór parametrów podłoża, uwzględniający warunki pracy konstrukcji, pozwalający na wykorzystanie nowoczesnych technik modelowania numerycznego oraz zaawansowanych modeli konstytutywnych gruntu w analizie głęboko posadowionych obiektów budowlanych. Zaprezentowano doświadczenia i wnioski z wykonanych numerycznych modeli obliczeniowych w przestrzeni 2D i 3D wybranych obiektów, odzwierciedlające lokalne uwarunkowania geotechniczne i istniejącą infrastrukturę.

Moduł odkształcenia postaciowego (G) jest jednym z kluczowych parametrów w analizie odpowiedzi gruntu na oddziaływania sejsmiczne i zazwyczaj może być wyznaczony za pomocą badań dynamicznych, takich jak badania w kolumnie rezonansowej (RCT), lub cykliczno-statycznych (CST), na przykład skrętne ścinanie (TS) bądź cykliczne badanie trójosiowe. Badania w kolumnie rezonansowej (RC) oraz w aparacie skrętnego ścinania (TS) są obecnie powszechnie stosowanymi metodami laboratoryjnymi pozwalającymi na znalezienie sztywności gruntu w zakresie małych i średnich odkształceń. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie wyników badań w kolumnie rezonansowej i w aparacie skrętnego ścinania wykonanych na glinie z pyłem i piaskiem, pochodzącej z zachodniej części Warszawy. Ponadto zamierzeniem autorów jest porównanie wartości modułów ścinania uzyskanych z dwóch różnych technik badawczych. Autorzy potwierdzają także istnienie wpływu w szczególności zastosowanego naprężenia efektywnego, poziomu odkształcenia oraz metody badawczej (tj. częstotliwości obciążenia i amplitudy napięcia na układzie napędowym) na moduł ścinania przy małych odkształceniach (Gmax) oraz na sieczny moduł ścinania (G). Wyniki przeważnie pokazują, że sztywność badanego materiału obliczona na podstawie badań TS jest mniejsza niż ta uzyskana z badań RC.

Obciążenia cykliczne charakteryzują się często nieniszczącym działaniem. Deformacje powstające przy obciążeniu cyklicznym różnią się od deformacji przy obciążeniu statycznym. Reakcja gruntu na obciążenia cykliczne wymaga innego opisu z powodu możliwości wyróżnienia wielkości deformacji plastycznych i sprężystych w jednym cyklu obciążenia. Na reakcję gruntu spoistego obciążonego cyklicznie ma wpływ wiele czynników, takich jak: stan nasycenia ośrodka gruntowego, stopień prekonsolidacji czy spoistość. Warunki, w których znajduje się grunt poddany obciążeniu, takie jak: wielkość naprężenia głównego (σ3), wartość naprężenia dewiatorowego (qmax) czy amplituda naprężenia (σa), w przypadku obciążeń powtarzalnych prowadzą do różnej reakcji gruntu spoistego. W artykule przedstawiono wyniki badań na gruncie spoistym – ile piaszczysto-pylastym. Badania przeprowadzono za pomocą aparatu cyklicznego trójosiowego ściskania. Celem badań była charakterystyka naprężenia powodująca różną reakcję gruntu spoistego. W artykule przedstawiono metodykę badań oraz analizę zachowania się ośrodka gruntowego. Zaproponowano także równanie empiryczne pozwalające na określenie przyrostu odkształceń trwałych w kierunku pionowym w kolejnych cyklach obciążenia.

Artykuł dotyczy zakresu stosowalności określania współczynnika filtracji na podstawie charakterystyk konsolidacji ze względu na uziarnienie badanego gruntu. Omawiane podejście pośrednie oparto na metodach Casagrande’a i Taylora wyznaczania współczynnika konsolidacji (cv). Badania przeprowadzono na sześciu rodzajach gruntu o zróżnicowanej zawartości frakcji drobnej z zakresu 9–99,5%. Próbki były rekonstruowane w wielkowymiarowym konsolidometrze, a następnie obciążane. Niezależnie, dla każdego materiału, na koniec konsolidacji wyznaczono współczynnik filtracji metodą bezpośrednią, stosując technikę stabilizującego się gradientu przy stałym wymuszonym przepływie. Przyjęte kryterium zbieżności wyników metody bezpośredniej i opartej na założeniach teorii konsolidacji było podstawą do określenia zakresu stosowalności metod pośrednich wyznaczania współczynnika filtracji ze względu na skład granulometryczny.

W artykule opisano proces powstawania projektu oraz realizacji prac na jednej z ważniejszych inwestycji realizowanych w ostatnim czasie, tj. rozbudowie Elektrowni Opole. Przedmiotem projektu było wzmocnienie podłoża pod fundamentem płytowym turbozespołu nowych bloków nr 5 i 6, zrealizowane za pomocą kolumn betonowych. Istotnym elementem przygotowania prac było wykonanie projektu wzmocnienia. Zdecydowano o wykonaniu przestrzennego modelu podłoża wraz z elementami wzmocnienia. W obliczeniach zastosowano nieliniowe modele materiałowe, takie jak Hardening Soil dla gruntów oraz Hoeka-Browna dla utworów skalistych. Parametry geotechniczne oraz rozwiązanie projektowe (prognoza osiadań płyt fundamentowych) kalibrowano na etapie wykonywania próbnych obciążeń kolumn testowych. W trakcie realizacji wykonano 1020 zbrojonych kolumn CFA oraz 2057 kolumn CMC.

W nawiązaniu do kryteriów normy PN-EN 206-1 przedstawiono poszczególne składniki wody oddziałujące korozyjnie na beton, kryteria oceny korozyjności chemicznej wód gruntowych oraz klasy ekspozycji. Na przykładzie badań wód czwartorzędowych z obszaru aglomeracji warszawskiej omówiono zmienność poszczególnych czynników korozyjnych. Zostały wskazane te składniki chemizmu wód gruntowych, które mają statystycznie dominujący wpływ przy ocenie oddziaływań korozyjnych na beton.

Mając na uwadze brak krajowych wytycznych dotyczących metod obliczania przemieszczeniowych pali wkręcanych oraz liczne awarie, których powstanie wiąże się z błędnym wymiarowaniem takich pali, w artykule porównano różne podejścia obliczeniowe. Ponadto poddano krytycznej analizie kilka wybranych projektów, mając na celu przedstawienie praktycznego zastosowania przedstawionych podejść obliczeniowych. Analizę ograniczono do współpracy pali z podłożem niespoistym.

W projektowaniu geotechnicznym według zasad i reguł podanych w Eurokodzie 7 [PN-EN 1997-1:2008], normie zalecanej do stosowania od 2010 roku w krajach Unii Europejskiej, jednym z najważniejszych zadań inżynierskich jest dobór parametrów do sprawdzenia wszystkich możliwych do wystąpienia w projektowanych budowlach stanów granicznych. W określaniu wartości charakterystycznych parametrów geotechnicznych, w tym wytrzymałościowych i odkształceniowych, należy w sposób ostrożny i przemyślany zastosować metody statystyczne, zarówno klasyczne, jak i podejście bayesowskie. Analiza statystyczna Bayesa uzasadniona jest szczególnie w przypadku dysponowania i uwzględniania w doborze parametrów wartości a priori, na przykład wartości eksperckich parametrów geotechnicznych lub w przypadku możliwości powiększania liczebności zbiorów parametrów i danych geotechnicznych, co stanowi podstawę projektowania metodą obserwacyjną. W artykule przedstawiono przykłady analiz danych geotechnicznych z wykorzystaniem teorii Bayesa, których celem było określenie wpływu zakresu badań geotechnicznych, w tym liczby i rodzaju sondowań oraz ich odległości od projektowanego obiektu, na parametry charakterystyczne podłoża. Ponadto przedstawiono znaczenie teorii Bayesa w projektowaniu stóp fundamentowych w przypadku wykorzystywania w projektowaniu metody obserwacyjnej. Wyniki analiz wskazują na przydatność teorii Bayesa w rozwiązywaniu wielu zadań geotechnicznych.

W pracy omówiono skrótowo budowę i działanie składowisk odpadów paleniskowych oraz główne elementy technologii ich składowania. Opisano warunki pracy i stosowane konstrukcje pomostów eksploatacyjnych. Zaprojektowano kilka wersji pomostów o różnych rozwiązaniach konstrukcyjnych i przeanalizowano je, porównując takie ich cechy, jak: masa, pracochłonność wykonania, łatwość inspekcji, czyszczenia i malowania na składowisku, wysokość słupów potrzebna do zamocowania pomostu nad lustrem wody, estetyka. Wybrano i zarekomendowano bardzo korzystne, zdaniem autorów, rozwiązanie pomostu usytuowanego w dolnych pasach dźwigarów kratowych wysokości 1,1 m, spełniających zarazem funkcję barierek ochronnych.

Badania wytrzymałościowe trzciny napotykają szereg trudności z powodu powłokowej struktury łodyg, ich anizotropii, niejednorodności, małych wymiarów przekroju oraz dużych rozrzutów w wynikach z powodu specyficzności użytych próbek. Mając świadomość wszystkich tych trudności, w niniejszej pracy przedstawiono wyniki prostego eksperymentu, polegającego na osiowym rozciąganiu próbek łodyg trzciny z kolankami i bez. Związek między odkształceniem a naprężeniem w czasie testu przybierał charakter wykładniczy, co wskazuje na tendencję do usztywniania się łodyg wraz ze wzrostem odkształceń. Wyniki testu skłaniają do wniosku, że części łodygi bez kolanek są tak samo sztywne jak z kolankami, są jednak dwukrotnie od nich wytrzymalsze. Prawdziwość takiego wniosku oznaczałaby, że kolanka stanowią niepodatne, kruche osłabienie łodyg. Wyniki przeprowadzonego testu poddano krytycznej ocenie, a przeprowadzone dodatkowe analizy pozwoliły na budowę prostego modelu probabilistycznego dla przeprowadzonego eksperymentu.

Przedstawiono próbę do rozwiązania problemu stateczności anizotropowych powłok cylindrycznych pod naciskiem osiowym, które opiera się na procedurze Bubnova-Galerkina przy wykorzystaniu warunków brzegowych na powierzchni i na krawędzi powłok cylindrycznych oraz na metodzie numerycznej ortogonalizacji dyskretnej. Rozwiązano problem stateczności powłok cylindrycznych wykonanych z materiału charakteryzującego się jedną płaszczyzną symetrii. Badano zależność obciążenia krytycznego od kąta obrotu głównych kierunków sprężystości. Wyniki obliczeń przedstawiono na wykresach i tabelach, ponadto przeprowadzono ich analizę.

W artykule przedstawiono przykład zastosowania i analizy stateczności skarpy wzmocnionej georusztem heksagonalnym (tzw. georusztem trójosiowym) wbudowanym w narożu składowiska odpadów Radiowo, w projektowanej narciarskiej trasie zjazdowej. Konstrukcja żeber w georusztach heksagonalnych oparta jest na strukturze trójkąta równobocznego, dzięki czemu dochodzi do bardziej równomiernego rozkładu obciążeń na podłoże niż w przypadku często używanych georusztów jednoosiowych oraz dwuosiowych. Struktura heksagonalna georusztu zapewnia również dużą wytrzymałość i sztywność we wszystkich kierunkach oraz stabilizację podbudowy konstrukcji drogi. Obliczenia stateczności składowiska przeprowadzono z zastosowaniem klasycznej metody analiz stosowanej w geotechnice (metoda Bishopa), z wykorzystaniem parametrów geotechnicznych odpadów określonych na potrzeby projektu ukształtowania bryły rekultywowanego składowiska odpadów Radiowo.

Celem pracy jest ocena wpływu zbiornika Wióry na przebieg niżówek rzeki Świśliny. Praca zawiera charakterystykę zjawiska niżówki, będącej okresem utrzymywania się niskich przepływów w rzekach. Zagadnienie niżówek jest rozpatrywane w profilu Nietulisko Duże, zamykającym zlewnię rzeki Świśliny o powierzchni 402,83 km², w której w 2005 roku oddano do eksploatacji zbiornik retencyjny Wióry. Świślina wraz z dopływami odprowadza wody z Gór Świętokrzyskich, najwyższej części dorzecza rzeki Kamiennej. Duża zmienność przepływów, długie okresy występowania niskich przepływów, gwałtowne powodzie, to główne powody wybudowania zbiornika Wióry. Obecnie zbiornik Wióry jest największym i najbardziej nowoczesnym zbiornikiem wodnym w zlewni rzeki Kamiennej. Podstawą analiz były przepływy dobowe z okresu 1961–2013. Za niżówkę uznano sekwencję przepływów, trwającą minimum 10 dni, o wartościach równych i mniejszych od przepływu Q90% = 0,40 m³·s^–1 odczytanego z krzywej sum czasu trwania przepływów wraz z wyższymi. Najdłuższa niżówka z całego wielolecia 1961–2013 rozpoczęła się w kwietniu 2006 roku, a skończyła w lutym 2007 roku w okresie po wybudowaniu zbiornika Wióry.

Na północny-wschód od Lublina w Sobianowicach na wysokim zboczu rzeki Bystrzycy położony jest zespół dworsko-parkowy. Historia wsi Sobiyanowicze bierze początek w XIV wieku, a pierwsze wzmianki o obronnym dworze wybudowanym w tym miejscu sięgają 1676 roku. Obecne założenie, o powierzchni 2,28 ha, reprezentuje XIX-wieczny park krajobrazowy o charakterze kaligraficznym. Od 1978 roku obiekt i jego otoczenie są objęte ochroną konserwatorską. W ostatnich dziesięciu latach dwór i park zostały opuszczone i zaniedbane. Celem artykułu jest prezentacja przekształceń przestrzennych oraz kompozycyjnych dworu i parku w Sobianowicach na podstawie dostępnych materiałów archiwalnych i badań terenowych oraz wskazanie zachowanych reliktów dawnego założenia, wyeksponowanie powiązań obiektu z krajobrazem naturalnym i kulturowym okolicy.

W artykule przedstawiono wyniki badań właściwości (konsystencji, zawartości powietrza, gęstości, nasiąkliwości, mrozoodporności, wytrzymałości na ściskanie i zginanie) betonów zwykłych oraz betonów zawierających w swoim składzie różną ilość włókien stalowych. Do wykonania betonu użyto cementu portlandzkiego wieloskładnikowego CEM II/B-M (V LL) 32,5 R, kruszywa naturalnego 0–16 mm (ze zwiększoną ilością piasku – 38%). Beton z dodatkiem włókien stalowych wykonano w trzech partiach, gdzie włókna dodawano w ilości 0,8, 1,6, 2,4% objętości mieszanki betonowej. Po wykonaniu badania stwierdzono, że dodatek w postaci włókien stalowych zwiększa (w małym stopniu) gęstość i zawartość powietrza w mieszance betonowej oraz nasiąkliwość betonu, ponadto pozytywnie wpływa na właściwości wytrzymałościowe. W badaniu mrozoodporności kostki betonu modyfikowanego wykazywały mniejszą wartość wytrzymałości na ściskanie w odniesieniu do zwiększającej się ilości włókien stalowych.