Acta Scientiarum Polonorum

Czasopismo naukowe założone w 2001 roku przez polskie uczelnie rolnicze

| Informacje | Recenzenci | Rada Programowa | Rady naukowe | Adresy redakcji | Serie | Wymogi edytorskie | Wzorcowy artykuł | Warunki publikacji | Procedura recenzowania | Prenumerata | Streszczenia | Szukaj | Statystyki |
Biologia
(Biologia) 3 (1) 2004
Streszczenia
Wybierz numer

TytułFLORA NACZYNIOWA MASZEWA NA TLE WARUNKÓW SIEDLISKOWYCH I ODDZIAŁYWAŃ ANTROPOGENICZNYCH
AutorWanda Bacieczko, Elwira Małycha
Strony3–26
Słowa kluczoweflora naczyniowa, apofity, antropofity, gatunki chronione i zagrożone, pomniki przyrody
StreszczeniePokaż streszczenie
Niniejsza praca przedstawia florę naczyniową miasta Maszewa, położonego w województwie zachodniopomorskim. Badania prowadzono w 8 kompleksach funkcjonalno-przestrzennych tego miasta. W nich to odnotowano 527 gatunków roślin. Reprezentują one dwie gromady, 4 klasy, 76 rodzin i 148 rodzajów. Najbogatsze w gatunki rodziny to: Rosaceae (52 gatunki), Asteraceae (47 gatunków) i Poaceae (38 gatunków). Najwięcej gatunków odnotowano w kompleksie C – w parku (229 gatunków roślin), natomiast najmniej stwierdzono w kompleksie D, w którym głównie występują rośliny posadzone i pielęgnowane przez człowieka. We florze naczyniowej Maszewa dominują gatunki rodzime, antropofitów stwierdzono 17,8%. Znaczną liczbę (131) stanowią gatunki uprawne. Gatunki wchodzące w skład flory Maszewa pochodzą z różnych obszarów naturalnego występowania. Najwięcej występuje gatunków środkowo-europejskich (18%), eurosyberyjskich (17%) oraz amerykańskiego pochodzenia (11%). Wśród 527 gatunków stwierdzonych we florze Maszewa, analiza ekologiczna wykazała dominację hemikryptofitów (29,4%), przewagę bylin (38%), a wśród grup socjologiczno-ekologicznych wyróżnia się pod względem ilości gatunków grupa XIX, skupiająca gatunki o nieokreślonej bliżej przynależności fitosocjologicznej. Dobre warunki rozwoju na terenie wyróżnionych siedlisk sprzyjają rozprzestrzenianiu się roślin. Do ekspansywnych gatunków zaliczono m.in. Urtica dioica, Plantago major, Sonchus arvensis, S. asper, Agropyron repens. W miejscach wilgotnych (mniej uczęszczanych) i w korycie rzeki Stepnica odnotowano występowanie gatunków chronionych. Wśród nich są Nuphar lutea, Ribes nigrum, Viburnum opulus i inne. Ciekawym obiektem jest też pomnik przyrody Quercus robur oraz bardzo okazały egzemplarz bluszczu pospolitego Hedera helix, oplatający mury obronne w Maszewie.
Pokaż

TytułSZATA ROŚLINNA STAWÓW RYBNYCH NIZINY POŁUDNIOWOPODLASKIEJ CZ. I. KLASA LEMNETEA
AutorMichał Falkowski, Krystyna Nowicka-Falkowska
Strony27–38
Słowa kluczowezbiorowiska roślinne, stawy rybne, Nizina Południowopodlaska
StreszczeniePokaż streszczenie
Na podstawie 215 zdjęć scharakteryzowano 4 zespoły z klasy Lemnetea. Zróżnicowanie i skład fitocenoz nie odbiega od dotychczas opisywanych w literaturze. Do rzadkich zbiorowisk na Nizinie Południowopodlaskiej należą: Lemno-Spirodeletum wariant z Lemna gibba, Wolffietum arrhizae, Riccietum fluitantis i Salvinietum natantis.
Pokaż

TytułAWIFAUNA LĘGOWA MIĘDZYWALA ODRY W OBRĘBIE BUDOWY MOSTU MILENIJNEGO WE WROCŁAWIU
AutorElżbieta Bondar-Nowakowska, Grzegorz Orłowski
Strony39–51
Słowa kluczoweawifauna lęgowa, prace budowlane, drogi, budowle komunikacyjne, hałas, natężenie ruchu drogowego
StreszczeniePokaż streszczenie
Rzeki tworzą naturalne korytarze ekologiczne, którymi przemieszczają się organizmy roślinne i zwierzęce zajmując nowe terytoria oraz dokonując wymiany genów między odległymi populacjami. W 2002 roku w północno-zachodniej części Wrocławia na 256,6 km biegu Odry rozpoczęto budowę Mostu Milenijnego. Budowa i eksploatacja tej inwestycji może wywołać niekorzystne zmiany w środowisku przyrodniczym rzeki i terenów do niej przyległych. Do najważniejszych potencjalnych zagrożeń związanych z eksploatacją sieci drogowych można zaliczyć: 1) wzrost śmiertelności zwierząt na drogach w wyniku budowy dróg i kolizji ze środkami transportu, 2) zmiany zachowania się zwierząt, 3) zmiany w środowisku chemicznym i fizycznym na skutek gromadzenia się substancji toksycznych oraz 4) rozpowszechnianie się obcych gatunków flory i fauny. W pracy przedstawiono wyniki badań ilościowych awifauny lęgowej międzywala Odry w obrębie budowy Mostu Milenijnego w dwóch pierwszych latach (sezonach lęgowych) prowadzenia robót budowlanych. Badania ptaków prowadzono przy użyciu metody transektowej, na trzech odcinkach obwałowań Odry. Pomimo prowadzenia intensywnych prac budowlanych, w wyniku których usunięto niewielką część zieleni wysokiej, nie wykazano dużych zmian w ugrupowaniach lęgowych ptaków zamieszkujących międzywale Odry. W drugim roku badań na całym obszarze stwierdzono około 9% spadek liczby gatunków (z 45 do 41) i około 6% spadek liczby par lęgowych (ze 120 do 113).
Pokaż

TytułTOPOGRAFIA I MORFOLOGIA ZGRUBIEŃ ŚCIAN TĘTNIC KOŃCZYNOWYCH U NIEDŹWIEDZI
AutorDorota Bylina, Iwona Lis, Elżbieta Tokarska, Mieczysław Węgrzyn
Strony53–60
Słowa kluczowezgrubienia ścian tętnic, kończyny, niedźwiedź
StreszczeniePokaż streszczenie
Badania przeprowadzono na zwłokach 5 niedźwiedzi brunatnych obu płci, w różnym wieku i na jednym samcu niedźwiedzia polarnego w wieku 30 lat. Obserwowano grubość ścian tętnic rozcinając je wzdłuż całej kończyny. Następnie wykonano preparaty histologiczne tętnic na całej wysokości kończyny, w odstępach, co 10 mm. Pozwoliło to precyzyjnie ustalić grubość ściany naczynia i jego składniki strukturalne. Wykazano więc istnienie silnych zgrubień ściany tętnicy pośrodkowej u niedźwiedzia brunatnego w dolnej części przedramienia i na śródręczu, a u niedźwiedzia polarnego jeszcze dodatkowo w górnym odcinku przedramienia. W tętnicy piszczelowej przedniej i tętnicy dopiszczelowej zgrubienia ścian spotyka się w dolnej części goleni. W tych wszystkich zgrubieniach występują duże skupienia mięśniówki okrężnej i na niewielkim odcinku zupełny brak włókien sprężystych w błonie środkowej. Taka budowa ścian tętnic pozwala na przymykanie ich światła w różnym stopniu i regulowanie przepływu krwi stosownie do potrzeb organizmu i temperatury otoczenia.
Pokaż

TytułZAWARTOŚĆ WOLNYCH AMINOKWASÓW BIAŁKOWYCH W WYBRANYCH GATUNKACH I ODMIANACH ZBÓŻ RÓŻNIĄCYCH SIĘ ZAGĘSZCZENIEM POPULACJI MSZYCY ZBOŻOWEJ (SITOBION AVENAE F.)
AutorAntoni Piotr Ciepiela, Cezary Sempruch
Strony61–69
Słowa kluczoweaminokwasy, składniki pokarmowe mszyc, mszyca zbożowa, pszenica ozima, pszenżyto ozime, odporność konstytucyjna
StreszczeniePokaż streszczenie
Kłosy podatnych na S. avenae odmian pszenicy i pszenżyta ozimego zawierają więcej zarówno aminokwasów egzogennych jak i endogennych. Analiza statystyczna udowodniła występowanie istotnych dodatnich korelacji między liczebnością mszyc a zawartością metioniny, izoleucyny, Lucyny, lizany, kwasu asparaginowego, glicyny i alaniny. W przypadku pszenżyta stwierdzono jedynie ujemną korelację między zagęszczeniem populacji mszycy zbożowej a zawartością izoleucyny oraz dodatnią dla glicyny i seryny.
Pokaż

TytułZBIOROWISKA SEGETALNE O CHARAKTERZE POŚREDNIM POMIĘDZY ZESPOŁAMI Z RZĘDÓW CENTAURETALIA CYANI I POLYGONO-CHENOPODIETALIA W GRANICACH SIEDLEC
AutorJolanta Marciniuk, Janina Skrzyczyńska
Strony71–82
Słowa kluczoweroślinność segetalna, zbiorowiska przejściowe, obszary rolnicze miasta, Siedlce
StreszczeniePokaż streszczenie
W łanach zbóż jarych uprawianych na obszarach miejskich Siedlec stwierdzono, w latach 1996-1999, występowanie silnie zruderalizowanego zbiorowiska pośredniego pomiędzy zespołami z rzędów Centauretalia cyani i Polygono-Chenopodietalia. Zróżnicowanie florystyczne pozwoliło na wyróżnienie czterech postaci tej fitocenozy – postaci ze Spergula arvensis, postaci typowej, postaci ze Stellaria media oraz postaci z Lamium amplexicaule i Stellaria media. Za główne przyczyny wykształcania się tego typu fitocenoz uznano: specyficzne warunki ekologiczne związane z uprawami zbóż jarych oraz duże rozdrobnienie pól uprawnych i niski poziom agrotechniki; co ułatwia wnikanie i bytowanie gatunkom ruderalnym.
Pokaż

TytułCEPHALANTHERA RUBRA (L.) RICH. W UROCZYSKU DRAŻNIEW-OSTROMĘCZYN KOŁO SARNAK (PODLASKI PRZEŁOM BUGU)
AutorMarek Tadeusz Ciosek, Agnieszka Stefańska
Strony83–88
Słowa kluczoweCephalanthera rubra, ochrona gatunkowa roślin, rezerwaty przyrody, Polska Środkowowschodnia, Park Krajobrazowy Podlaski Przełom Bugu
StreszczeniePokaż streszczenie
Cephalanthera rubra należy do gatunków zagrożonych [Kaźmierczakowa, Zarzycki 2001], bardzo rzadkich w środkowo- i północno-wschodniej Polsce. Znaleziono go w oddziale 62 uroczyska Drażniew-Ostromęczyn nadleśnictwa Sarnaki. Badany teren znajduje się na zachodnich krańcach Parku Krajobrazowego Podlaski Przełom Bugu. Buławnik występuje w dwóch kępach, złożonych z 9 i 4 okazów, w ciepłym grądzie typowym Tilio-Carpinetum. Duży stopień naturalności zbiorowiska oraz obecność innych gatunków chronionych i rzadkich: Cimicifuga europaea, Lilium martagon, Neottia nidus-avis, Melittis melissophyllum i Viola mirabilis skłaniają do wystąpienia o ochronę stanowiska - ustanowienie rezerwatu przyrody.
Pokaż

TytułZARAZA PRZYTULIOWA OROBANCHE CARYOPHYLLACEA SM. W PARKU KRAJOBRAZOWYM PODLASKI PRZEŁOM BUGU
AutorRoman Sikorski
Strony89–91
Słowa kluczoweOrobanche caryophyllacea, gatunki zagrożone, Polska Środkowowschodnia, PK Podlaski Przełom Bugu
StreszczeniePokaż streszczenie
Praca zawiera charakterystykę stanowiska zarazy przytuliowej Orobanche caryophyllacea znalezionej na murawie kserotermicznej w Bohukałach koło Terespola. Teren ten wchodzi w skład Parku Krajobrazowego „Podlaski Przełom Bugu”.
Pokaż