Acta Scientiarum Polonorum

Czasopismo naukowe założone w 2001 roku przez polskie uczelnie rolnicze

| Informacje | Recenzenci | Rada Programowa | Rady naukowe | Adresy redakcji | Serie | Wymogi edytorskie | Wzorcowy artykuł | Warunki publikacji | Procedura recenzowania | Prenumerata | Streszczenia | Szukaj | Statystyki |
Silvarum Colendarum Ratio et Industria Lignaria
(Leśnictwo i Drzewnictwo) 3 (2) 2004
Streszczenia
Wybierz numer

TytułZMIENNOŚĆ SUMY MIĄŻSZOŚCI DRZEW NA POWIERZCHNIACH PRÓBNYCH W RÓŻNOWIEKOWYCH LASACH GÓRSKICH
AutorJan Banaś
Strony5–11
Słowa kluczowelas różnowiekowy, współczynnik zmienności, kołowa powierzchnia próbna
StreszczeniePokaż streszczenie
Badanie zmienności miąższości drzew na kołowych powierzchniach próbnych przeprowadzono dla 83 różnowiekowych drzewostanów o łącznej powierzchni 1127,7 ha, położonych w Leśnym Zakładzie Doświadczalnym w Krynicy. Analizę współczynników zmienności miąższości wykonano w zależności od składu gatunkowego i fazy rozwoju drzewostanów. Stwierdzono, że las różnowiekowy charakteryzuje się dużą zmiennością sumy miąższości. Na całkowitą zmienność miąższości w warstwie drzewostanów o podobnym składzie gatunkowym największy wpływ ma zmienność wewnątrzdrzewostanowa – ponad 80%, natomiast zmienność pomiędzy drzewostanami stanowi do 20% zmienności warstwy.
Pokaż

TytułMETALE CIĘŻKIE I MAKROELEMENTY W OWOCACH JARZĘBU POSPOLITEGO (SORBUS AUCUPARIA L.) Z RÓŻNYCH PIĘTER ROŚLINNYCH BABIEJ GÓRY
AutorAnna Barszcz
Strony13–22
Słowa kluczoweowoce jarzębiny, udział suchej masy, zawartość makro- i mikroelementów, piętra roślinne
StreszczeniePokaż streszczenie
Badania owoców jarzębiny z północnych stoków Babiej Góry wykazały spadek udziału suchej masy oraz wzrost zawartości cynku w miarę zwiększania się wysokości nad poziomem morza. Średnia zawartość takich pierwiastków, jak sód, potas, wapń, magnez, żelazo, mangan, miedź i ołów była w owocach ze strefy regla górnego mniejsza niż w strefie regla dolnego i w piętrze kosodrzewiny.
Pokaż

TytułZAWARTOŚCI OGÓLNEGO PCB I KONGENERÓW WSKAŹNIKOWYCH W KORZE SOSNY (PINUS SYLVESTRIS L.) ORAZ W GLEBIE NA OBSZARZE LEŚNICTWA MORACZ
AutorJanusz Borowicz, Władysław Ciereszko, Agnieszka Tomza, Agata Witczak
Strony23–31
Słowa kluczowekongenery PCB, kora sosny, gleba
StreszczeniePokaż streszczenie
Badaniom dotyczącym zawartości ogólnego PCB oraz 7 kongenerów wskaźnikowych poddano korę sosen (Pinus sylvestris L.) (w wieku od 17 do 45 lat) oraz glebę pobraną w sąsiedztwie tych drzew z kilku oddziałów Leśnictwa Moracz. Stwierdzono różne zawartości ogólnego PCB oraz analizowanych kongenerów wskaźnikowych. Zawartości ogólnego PCB w korze były największe na byłych gruntach uprawnych KPGR Przybiernów – 20,3 μg∙kg-1 s.m. oraz w okolicach wsi Moracz (oddział 619) i wyniosły średnio 20,1 μg∙kg-1 s.m. Najwyższy poziom ogólnego PCB w glebie (16,6 μg∙kg-1 s.m) stwierdzono również w oddziale 619 koło Przybiernowa.
Pokaż

TytułNICIENIE – PASOŻYTY ROŚLIN (NEMATODA, TYLENCHIDA, DORYLAIMIDA) SZKÓŁEK LEŚNYCH
AutorTomasz Dobies
Strony33–48
Słowa kluczowenicienie, Nematoda, Tylenchida, Dorylaimida, szkółki leśne
StreszczeniePokaż streszczenie
W pracy przedstawiono wyniki badań nematologicznych, faunistycznych i ekologicznych, przeprowadzonych w latach 2000-2004 w 25 szkółkach leśnych. W badanych próbach glebowych i korzeniowych stwierdzono występowanie 52 gatunków nicieni z rzędu Tylenchida i 3 gatunków z rzędu Dorylaimida, zaliczanych do pasożytów roślin. Najczęściej występowały Filenchus misellus, Cephalenchus hexalineatus i Ditylenchus anchilisposomus. Wykazano korelacje między częstością występowania i liczebnością kilku gatunków nicieni a niektórymi parametrami charakteryzującymi gleby i uprawy.
Pokaż

TytułROZTOCZE (ACARI, MESOSTIGMATA) WYBRANYCH MIKROŚRODOWISK PARKU NARODOWEGO „UJŚCIE WARTY”
AutorDariusz J. Gwiazdowicz, Maciej Kmita
Strony49–55
Słowa kluczoweroztocze, Acari, Mesostigmata, Park Narodowy Ujście Warty
StreszczeniePokaż streszczenie
Praca przedstawia wyniki badań faunistycznych nad roztoczami z rzędu Mesostigmata prowadzonymi na terenie Parku Narodowego „Ujście Warty”. Najliczniej pod względem liczby osobników reprezentowane były rodziny Ascidae (107 osobników), Parasitidae (98) i Trematuridae (58). W zebranym materiale gatunkami najliczniej występującymi okazały się: T. ovalis (52 osobniki), H. calcaratus (35), L. ometes (34), z kolei w największej liczbie prób odnotowano H. calcaratus (9 prób), T. ovalis (8) i T. pyri (8).
Pokaż

TytułSTAN KORON DRZEW DRZEWOSTANU GŁÓWNEGO SOSNY ZWYCZAJNEJ (PINUS SYLVESTRIS L.) W WYBRANYCH NADLEŚNICTWACH W 2003 ROKU
AutorPiotr Gołojuch, Roman Jaszczak
Strony57–68
Słowa kluczowesosna zwyczajna, średnia defoliacja, rozkład defoliacji, klasy defoliacji, wskaźnik defoliacji, wskaźnik uszkodzenia
StreszczeniePokaż streszczenie
Praca przedstawia wyniki obserwacji stanu koron z 2003 roku w nadleśnictwach: Szprotawa, Lubsko, Złoty Potok, Rudziniec, Strzelce Opolskie, Puławy, Buda Stalowska i Staszów. Ocenie poddano łącznie 2250 drzew rosnących w drzewostanach sosnowych III i IV klasy wieku, w strefie uszkodzeń słabych, średnich i silnych, na podstawie badań powierzchni próbnych z 25 drzewami z drzewostanu głównego.
Pokaż

TytułPRÓBA WYKORZYSTANIA INDEKSU TROFIZMU GLEB LEŚNYCH DO OCENY ŻYZNOŚCI GÓRSKICH GLEB LEŚNYCH
AutorJarosław Lasota
Strony69–78
Słowa kluczoweżyzność gleb leśnych, siedliska leśne, wskaźniki żyzności gleb
StreszczeniePokaż streszczenie
W pracy podjęto próbę oceny dokładności diagnozowania żyzności górskich gleb leśnych, korzystając z Indeksu Trofizmu Gleb Leśnych (ITGL) [Brożek 2001]. W tym celu wykorzystano wyniki analiz fizykochemicznych 80 gleb reprezentujących zróżnicowane siedliska terenu Beskidu Zachodniego. Stwierdzono, że diagnoza typu siedliskowego na podstawie ITGL dla powierzchni zlokalizowanych w niskim reglu dolnym jest obarczona wysokim błędem (ok. 40%). Bardziej korzystny efekt grupowania uzyskano, badając siedliska wysokich położeń regla dolnego (błędnie zdiagnozowano ok. 8% powierzchni). W pracy zaproponowano modyfikację obliczania ITGL, polegającą na zmianie przedziałów tzw. indeksów cząstkowych przypisywanych liczbom od 1 do 10 niektórych właściwości tak, by ich gradacja odzwierciedlała faktyczną zmienność tych cech obserwowaną w glebach górskich. Modyfikacja objęła przedziały sumy zasadowych kationów wymiennych, części spławialnych i pyłu. Dodatkowo w obliczeniach zrezygnowano z uwzględniania części szkieletowych. Zaproponowana modyfikacja zaowocowała zwiększeniem dokładności grupowania z użyciem tak obliczonego ITGL (błąd diagnozowania został obniżony do 25% i 3%, odpowiednio dla powierzchni zlokalizowanych w niskich i wysokich położeniach regla dolnego.
Pokaż

TytułWSTĘPNE BADANIA NAD ROZTOCZAMI Z RZĘDU MESOSTIGMATA (ACARI) Z DRZEWOSTANÓW ŚWIERKOWYCH W BUCEGI MASSIF W RUMUNII
AutorDariusz J. Gwiazdowicz, Minodora Stănescu
Strony79–84
Słowa kluczoweroztocze, Acari, Mesostigmata, ściółka, Bucegi Massif, Rumunia
StreszczeniePokaż streszczenie
Przedstawiono wstępne wyniki badań nad fauną roztoczy wykazanych w drzewostanach świerkowych Bucegi Massif w środkowej Rumunii. W zebranym materiale wyodrębniono 6436 osobników, które zaklasyfikowano do 62 gatunków z 15 rodzin. Najliczniej występowały takie gatunki, jak Veigaia nemorensis (1660 osobników), Leptogamasus parvulus (804) i Leptogamasus tectegynellus (694), z kolei w największej liczbie prób odnotowano: Veigaia nemorensis (224 prób), Neopodocinum mrciaki (150) i Pachyseius humeralis (150). W warstwie ściółki wykazano 4842 osobniki roztoczy należących do 54 gatunków, a w warstwie humusu 1594 osobniki reprezentujące 47 gatunków. Stwierdzono bardzo wysokie podobieństwo gatunkowe zgrupowań występujących w warstwie ściółki i warstwie humusu – jego wskaźnik wynosi ponad 77%.
Pokaż

TytułROŚLINY NACZYNIOWE UŻYTKU EKOLOGICZNEGO “OLSZAK I, II” W POZNANIU
AutorDorota Wrońska-Pilarek
Strony85–99
Słowa kluczowerośliny naczyniowe, flora, użytek ekologiczny, Poznań
StreszczeniePokaż streszczenie
Pomimo zmian spowodowanych antropopresją, użytek ekologiczny „Olszak I, II” należy do obiektów wyróżniających się znacznymi walorami florystycznymi. Urozmaicona i bogata flora tego obiektu liczy 570 taksonów roślin naczyniowych. Użytek jest jedną z ostatnich w mieście ostoi rzadkich i zagrożonych gatunków roślin. Na czerwonych listach znajdują się 182 gatunki, z tego 176 gatunków na liście sporządzonej dla miasta Poznania. Z gatunków „specjalnej troski” 14 podlega ochronie prawnej, a 10 należy do rzadkich i zagrożonych w Wielkopolsce. Na badanym obszarze udało się odnaleźć 4 gatunki uznane w Poznaniu za wymarłe oraz potwierdzić występowanie 10 gatunków wymierających. Badany użytek wyróżnia się znacznym udziałem drzew o wymiarach pomnikowych. Występuje tu ponad 100 takich drzew. Do ochrony w formie pomników przyrody wybrano 76 najcenniejszych okazów.
Pokaż

TytułWPŁYW POŁOŻENIA GÓRSKICH DRZEWOSTANÓW PRZEDPLONOWYCH NA DYNAMIKĘ ICH PRZEBUDOWY
AutorStanisław Zięba
Strony101–114
Słowa kluczoweprzedplon, przebudowa drzewostanu, typ drzewostanu, położenie drzewostanu, sąsiedztwo
StreszczeniePokaż streszczenie
Praca przedstawia wyniki oceny stopnia przebudowy różnych typów drzewostanów przedplonowych w związku z ich położeniem tj. wysokością nad poziomem morza, ekspozycją względem stron świata, stopniem nachylenia terenu, a także charakterem sąsiadujących z nimi drzewostanów. Badania przeprowadzono na podstawie wyników okresowej inwentaryzacji górskich przedplonów występujących na terenie LZD w Krynicy. W pracy stwierdzono, iż przedplony liczące obecnie 47-52 lata tylko w 11,6% można uznać za przebudowane, w 24,5% za częściowo przebudowane, a w 64,0% za nieprzebudowane. Najkorzystniejszymi zmianami z punktu widzenia celu hodowlanego charakteryzowały się modrzewiny, a następnie olszyny i sośniny. Stwierdzono, iż przebudowa przebiegała intensywniej w drzewostanach wyżej położonych, na stokach stromych, o ekspozycjach południowych oraz w sąsiedztwie drzewostanów zgodnych z siedliskiem.
Pokaż

TytułOCENA WNIKANIA PEG 400 DO DĘBOWEGO DREWNA WYKOPALISKOWEGO
AutorLeszek Babiński, Jan Poskrobko
Strony115–122
Słowa kluczowedrewno wykopaliskowe, konserwacja, stabilizacja wymiarowa, impregnacja, PEG 400, chromatografia żelowa (GPC)
StreszczeniePokaż streszczenie
Badano głębokość penetracji i procentową zawartość PEG 400 wchłoniętego przez mokre wykopaliskowe drewno dębowe po 90 miesiącach impregnacji. Udział polimeru – w próbkach pobranych z różnych warstw zabytkowej belki – określano wykorzystując chromatografię żelową (GPC). Stwierdzono zróżnicowane wchłonięcie PEG 400 na różnych głębokościach oraz dehydratację lepiej zachowanej, wewnętrznej strefy konserwowanego obiektu.
Pokaż

TytułWPŁYW TEMPERATURY SEZONOWANIA NA KSZTAŁTOWANIE SIĘ WŁAŚCIWOŚCI PŁYT OSB/4
AutorAdam Derkowski, Dorota Dziurka, Radosław Mirski, Janina Łęcka
Strony123–128
Słowa kluczoweOSB/4, odporność na starzenie, wytrzymałość
StreszczeniePokaż streszczenie
Zbadano wpływ temperatury otoczenia oraz czasu jej oddziaływania na właściwości płyt OSB/4, zaklejanych w warstwie wewnętrznej żywicą PMDI. Badania wykazały, iż użyte do badań płyty charakteryzowały się fizycznymi i mechanicznymi właściwościami znacznie przekraczającymi wymagania normy przedmiotowej. Długotrwałe oddziaływanie na płyty powietrza o temperaturach –20, +40 i +60°C powoduje co prawda spadek ich właściwości wytrzymałościowych, jednak nawet po 12 tygodniach sezonowania w badanym zakresie temperatur spełniają one wymagania określone normą.
Pokaż

TytułWŁAŚCIWOŚCI PŁYT WIÓROWYCH ZAKLEJANYCH ŻYWICĄ FENOLOWO-FORMALDEHYDOWĄ MODYFIKOWANĄ ESTRAMI. CZĘŚĆ A. WPŁYW RODZAJU ALKOHOLU TWORZĄCEGO ESTER
AutorDorota Dziurka, Radosław Mirski, Janina Łęcka
Strony129–138
Słowa kluczoweżywica PF, płyta wiórowa, estry
StreszczeniePokaż streszczenie
Zbadano wpływ podstawnika alkilowego w grupie alkoholowej estru kwasu organicznego na jego skuteczność jako modyfikatora żywicy fenolowej stosowanej do wytwarzania płyt wiórowych. Badaniom poddano estry takich alkoholi, jak etylowy, butylowy i pentylowy. Stwierdzono, iż modyfikacja żywicy fenolowej stosowanymi estrami powoduje skrócenie czasu żelowania żywicy oraz obniżenie energii aktywacji. Wpływa także na polepszenie fizycznych i mechanicznych właściwości płyt wiórowych. Poprawa badanych właściwości płyt wiórowych następuje zarówno w miarę wzrostu długości łańcucha węglowego podstawnika alkoholowego, jak i ilości wprowadzonego do żywicy fenolowej estru, przy czym najlepsze efekty można uzyskać stosując jako modyfikator octan pentylu.
Pokaż

TytułOCENA STOPNIA DEGRADACJI DREWNIANYCH OBIEKTÓW ARCHEOLOGICZNYCH Z NAJCENNIEJSZYCH ZNALEZISK WIELKOPOLSKICH
AutorWłodzimierz Prądzyński, Agnieszka Spek-Dźwigała, Bogusława Waliszewska, Magdalena Zborowska
Strony139–151
Słowa kluczowedrewno archeologiczne, degradacja, metale ciężkie, lignina
StreszczeniePokaż streszczenie
Badaniom poddano drewno dębowe pozyskane podczas prac archeologicznych prowadzonych na terenie jednych z najstarszych i najcenniejszych wykopalisk wielkopolskich – grodu poznańskiego na Ostrowie Tumskim oraz z Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy. Analiza źródeł archeologicznych wskazuje, że wybrane do badań surowce drzewne pochodzą z przełomu X i XI wieku. Ocena stanu zachowania wydobytych elementów konstrukcyjnych, przeprowadzona na podstawie obserwacji mikroskopowych oraz badań chemicznych i instrumentalnych, ujawniła zróżnicowaną zawartość metali ciężkich w porównywanych materiałach oraz znaczną degradację układów węglowodanowych drewna z Ostrowa Tumskiego. Stwierdzono również zmiany zawartości grup funkcyjnych oraz masy cząsteczkowej najtrwalszego składnika drewna – ligniny.
Pokaż