Acta Scientiarum Polonorum

Czasopismo naukowe założone w 2001 roku przez polskie uczelnie rolnicze

| Informacje | Recenzenci | Rada Programowa | Rady naukowe | Adresy redakcji | Serie | Wymogi edytorskie | Wzorcowy artykuł | Warunki publikacji | Procedura recenzowania | Prenumerata | Streszczenia | Szukaj | Statystyki |
Agricultura
(Agronomia) 4 (2) 2005
Streszczenia
Wybierz numer

TytułZAWARTOŚĆ WYBRANYCH SKŁADNIKÓW MINERALNYCH W NASIONACH RZEPAKU JAREGO I GORCZYCY BIAŁEJ TRAKTOWANYCH HERBICYDAMI
AutorBarbara Adomas, Tadeusz Banaszkiewicz, Danuta Murawa
Strony5–15
Słowa kluczowerzepak jary, gorczyca biała, pierwiastki, herbicydy
StreszczeniePokaż streszczenie
W pracy przedstawiono wyniki badań prowadzonych w latach 1995-1999 z rzepakiem jarym (odmian Star i Lisonne) oraz w latach 1998-2000 z gorczycą białą (odmian Nakielska i Borowska) na terenie Zakładu Produkcyjno-Doświadczalnego Bałcyny koło Ostródy, należącego do Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Celem badań było określenie wpływu wybranych herbicydów na zawartość fosforu, potasu i magnezu w nasionach rzepaku jarego oraz fosforu, potasu, magnezu, wapnia i sodu w nasionach gorczycy białej. Układ warunków pogodowych w latach badań w istotny sposób determinował zawartość fosforu, potasu i magnezu w nasionach badanych odmian rzepaku jarego oraz potasu, magnezu, wapnia i sodu w nasionach odmian gorczycy białej. Zastosowane w doświadczeniach herbicydy nie wpłynęły istotnie na kształtowanie poziomu badanych pierwiastków w nasionach rzepaku jarego oraz nie modyfikowały zawartości większości badanych pierwiastków w nasionach gorczycy, z wyjątkiem sodu i magnezu w pierwszym roku doświadczenia, a także fosforu w drugim. W całym cyklu badań testowane odmiany rzepaku jarego różniły się istotnie zawartością magnezu, natomiast odmiany gorczycy białej jedynie zawartością fosforu.
Pokaż

TytułPLONOWANIE I SKŁAD GATUNKOWY RUNI WYBRANYCH MIESZANEK PASTWISKOWYCH W ZRÓŻNICOWANYCH WARUNKACH GLEBOWYCH
AutorRyszard Baryła, Mariusz Kulik
Strony17–28
Słowa kluczowegleba, mieszanki, pastwisko, plon, skład gatunkowy
StreszczeniePokaż streszczenie
W latach 1998-2003 przeprowadzono badania, w których oceniano plonowanie i zmiany składu gatunkowego runi mieszanek pastwiskowych w siedlisku pobagiennym (na glebie torfowo-murszowej i mineralno-murszowej). W badaniach uwzględniono 6 mieszanek pastwiskowych (BG-5, BG-6 firmy Barenbrug, Mkb-1 i Mkb-2 firmy Agri Land oraz P-1 i P-2 firmy Rolimpex). Na podstawie przeprowadzonych doświadczeń stwierdzono znaczne zróżnicowanie plonowania testowanych mieszanek, zwłaszcza w warunkach gleby mineralno-murszowej. W warunkach gleby torfowo-murszowej plonowanie mieszanek było bardziej stabilne. Skład gatunkowy runi mieszanek był znacznie zróżnicowany w stosunku do ich składu w czasie wysiewu. Większe różnice odnotowano w warunkach gleby mineralno-murszowej. W kolejnych latach zwiększał się udział traw (Lolium perenne, Poa pratensis, Dactylis glomerata), a zmniejszał Trifolium repens. W warunkach gleby torfowo-murszowej skład gatunkowy runi był bardziej stabilny, z wyraźnym wzrostem udziału Poa trivialis w runi pierwszego odrostu w 2003 roku w miejsce ustępujących Lolium perenne i Dactylis glomerata.
Pokaż

TytułPLONOWANIE PSZENŻYTA JAREGO W ZALEŻNOŚCI OD STOSOWANIA REGULATORÓW WZROSTU I ICH MIESZANEK Z SIARCZANEM MAGNEZU
AutorJerzy Czapla, Anna Nogalska, Lidia Stasiulewicz
Strony29–36
Słowa kluczowepszenżyto, plonowanie, regulatory wzrostu
StreszczeniePokaż streszczenie
W 3-letnim doświadczeniu polowym badano wpływ regulatorów wzrostu i ich mieszanek z siarczanem magnezu na plonowanie pszenżyta jarego odmiany Gabo. Regulatory wzrostu: kwas indolilo-3-masłowy (IBA), kwas α-naftylooctowy (NAA), benzyloaminopurynę (BAP), triacontanol (TRIA) oraz kwas giberelinowy (GA3) stosowano dolistnie, samodzielnie lub w mieszance z 5% wodnym roztworem siarczanu magnezu, dwukrotnie w okresie wegetacyjnym pszenżyta – w fazie kłoszenia oraz tuż przed kwitnieniem. W pierwszym roku doświadczenia stwierdzono istotne wydłużenie źdźbła pszenżyta pod wpływem mieszanek regulatorów z siarczanem magnezu. Wykazano również współdziałanie pomiędzy regulatorami wzrostu a siarczanem magnezu (istotny wzrost masy tysiąca ziaren pod wpływem NAA + Mg i istotne zmniejszenie MTZ pszenżyta pod wpływem triacontanolu i benzyloaminopuryny z siarczanem magnezu). W 2. i 3. roku doświadczenia niektóre regulatory (NAA, IBA i GA3) spowodowały istotny przyrost całkowitej masy nadziemnej pszenżyta. Średnie z trzech lat wskazują na statystycznie udowodniony przyrost masy ziarna pod wpływem IBA i GA3, stosowanych w mieszankach z siarczanem magnezu. Większość zastosowanych regulatorów wzrostu, a szczególnie ich mieszanek z siarczanem magnezu zwiększyła udział ziarna w całkowitej masie nadziemnej pszenżyta jarego.
Pokaż

TytułWPŁYW NAWOŻENIA RZĘDOWEGO RÓŻNYMI RODZAJAMI NAWOZÓW NA PLONOWANIE KUKURYDZY
AutorAndrzej Kruczek
Strony37–46
Słowa kluczowesposoby nawożenia, rodzaje nawozów, kukurydza
StreszczeniePokaż streszczenie
Doświadczenie polowe przeprowadzono w latach 2001-2003 w Zakładzie Doświadczalno-Dydaktycznym w Swadzimiu koło Poznania. Jego celem było określenie wpływu sposobu nawożenia na gromadzenie suchej masy i zawartość składników mineralnych w początkowym okresie wzrostu oraz plonowanie kukurydzy. Stosowano dwa sposoby nawożenia: rzutowo na całą powierzchnię przed siewem nasion i rzędowo (startowo) jednocześnie z siewem nasion. Skuteczność sposobów nawożenia badano stosując nawóz fosforowy, fosforowo-azotowy i nawozy wieloskładnikowe. Nawożenie rzędowe powodowało wzrost suchej masy części nadziemnych młodych roślin kukurydzy oraz zwiększało w nich zawartość fosforu i azotu, a obniżało zawartość magnezu i wapnia. Nawóz wieloskładnikowy amofoska był jedynym nawozem, który zastosowany rzędowo nie stymulował wzrostu początkowego roślin. Rzędowa aplikacja nawozów zwiększała istotnie plon ziarna w porównaniu z nawożeniem rzutowym.
Pokaż

TytułENZYMATYCZNE I ANTAGONISTYCZNE WŁAŚCIWOŚCI FLUORYZUJĄCYCH PAŁECZEK Z RODZAJU Pseudomonas, WYIZOLOWANYCH Z RYZOPLANY LNU WŁÓKNISTEGO
AutorJustyna Bauza-Kaszewska, Anna Ligocka, Zbigniew Paluszak
Strony47–55
Słowa kluczowelen, ryzoplana, Pseudomonas, antagonizm, patogeny, grzyby
StreszczeniePokaż streszczenie
W pracy zbadano stopień aktywności enzymów pektynolitycznych, celulolitycznych, amylolitycznych i proteolitycznych, a także zdolność do uruchamiania nierozpuszczalnych fosforanów przez fluoryzujące pałeczki z rodzaju Pseudomonas. Bakterie wyizolowano z ryzoplany lnu włóknistego, uprawianego w systemie zmianowania i monokultury. Żaden z izolatów nie wykazywał aktywności enzymatycznej wobec celulozy, natomiast pozostałe wielocukry hydrolizowane były przez wszystkie izolaty. Bakterie były najbardziej aktywne wobec białka. Oceniono również ich właściwości antagonistyczne względem wybranych patogenów grzybowych wyizolowanych z tego samego środowiska. Wszystkie z nich, chociaż w różnym stopniu, hamowały rozwój grzybów.
Pokaż

TytułDYNAMIKA GROMADZENIA ŚWIEŻEJ I SUCHEJ MASY ORAZ AZOTU PRZEZ ROŚLINY TRADYCYJNEJ I SAMOKOŃCZĄCEJ ODMIANY ŁUBINU ŻÓŁTEGO (Lupinus luteus L.)
AutorJanusz Prusiński
Strony57–72
Słowa kluczowełubin żółty, dynamika gromadzenia suchej i świeżej masy oraz N
StreszczeniePokaż streszczenie
W latach 2002-2004 przeprowadzono ścisłe dwuczynnikowe doświadczenie polowe z dwiema odmianami łubinu żółtego, które zbierano sześciokrotnie w fazach: 8-10 liści, początku pąkowania i kwitnienia, płaskiego strąka oraz dojrzałości fizjologicznej i pełnej nasion w celu określenia dynamiki gromadzenia świeżej i suchej masy oraz azotu w wegetatywnych i generatywnych częściach roślin. Istotnie najwyższe plony zielonki obu badanych odmian uzyskano w fazie płaskiego strąka, a suchej masy – w fazie dojrzałości fizjologicznej nasion. Tradycyjna odmiana Polo charakteryzowała się istotnie wyższą maksymalną produkcyjnością od samokończącej odmiany Legat, która ze względu na szybsze tempo wzrostu od wschodów do początku pąkowania oraz większą dynamikę gromadzenia świeżej i suchej masy, a także N może być bardziej przydatna do użytkowania w międzyplonach ścierniskowych. Maksimum zawartości N w liściach stwierdzono od pąkowania do kwitnienia, a w łodygach na początku pąkowania. W plonie ogólnym suchej masy w dniu zbioru nasiona odmiany Polo stanowiły tylko 39%, a odmiany Legat 42% plonu całkowitej biomasy.
Pokaż

TytułSTRUKTURA SYSTEMU KORZENIOWEGO I PLON OWSA W ZALEŻNOŚCI OD NASTĘPCZEGO WPŁYWU DESZCZOWANIA I NAWOŻENIA AZOTEM
AutorAndrzej Dziamski, Zofia Stypczyńska
Strony73–82
Słowa kluczoweowies, system korzeniowy, plon ziarna, deszczowanie – wpływ następczy, nawożenie azotem – wpływ następczy
StreszczeniePokaż streszczenie
W latach 2000-2002 w Kruszynie Krajeńskim w pobliżu Bydgoszczy prowadzono badania, których celem było określenie, jakim zmianom ulegną cechy morfologiczne (masa i długość) systemu korzeniowego owsa (Avena sativa L.) odmiany Dragon oraz plon ziarna w wyniku zaprzestania stosowania wieloletniego deszczowania i nawożenia azotem na glebie bardzo lekkiej. Stwierdzono, że wpływ następczy deszczowania spowodował zmniejszenie się masy i długości korzeni oraz obniżenie plonu ziarna w pierwszych dwóch latach od chwili zaniechania tego zabiegu. Dopiero w trzecim sezonie wegetacyjnym nastąpiło wyrównanie wielkości plonu między obiektami doświadczenia. Nie stwierdzono natomiast negatywnego wpływu następczego nawożenia azotem na analizowane cechy uprawianego owsa. Wcześniejsze deszczowanie obiektów oraz brak nawożenia sprzyjały rozgałęzianiu się korzeni w profilu glebowym. Jednocześnie stwierdzono, że brak deszczowania rozszerza stosunek między plonem ziarna a masą korzeni oraz między plonem ziarna a stopniem rozgałęzienia korzeni. Mniejszy stopień rozgałęzienia korzeni sprzyja wytwarzaniu relatywnie wyższego plonu ziarna.
Pokaż

TytułWPŁYW WĘGLI BRUNATNYCH, OSADÓW ŚCIEKOWYCH ORAZ ICH MIESZANIN I OBORNIKA NA ZAWARTOŚĆ KADMU I OŁOWIU W PODŁOŻU GLEBOWYM I ŻYCICY WIELOKWIATOWEJ (Lolium multiflorum Lam.)
AutorBarbara Symanowicz
Strony83–92
Słowa kluczowekadm, ołów, węgiel brunatny, osad ściekowy, mieszanina, życica wielokwiatowa
StreszczeniePokaż streszczenie
W latach 1998-2000 przeprowadzono doświadczenie wazonowe, którego celem było określenie wpływu węgli brunatnych, osadów ściekowych oraz ich mieszanin i obornika na zawartość Cd i Pb w podłożu glebowym i życicy wielokwiatowej odmiany Kroto. W doświadczeniu wykorzystano piasek gliniasty lekki (jako podłoże), węgiel brunatny odmiany ziemistej z Kopalni Węgla Brunatnego w Sieniawie i Koninie, osady ściekowe z oczyszczalni w Siedlcach, Łukowie i z Drosedu oraz obornik mieszany. W każdym roku badań zbierano po cztery pokosy trawy. Całkowitą zawartość Cd i Pb w podłożu glebowym i suchej masie trawy oznaczono metodą ICP-AES, po uprzedniej mineralizacji „na sucho” badanych prób. Średnia zawartość kadmu i ołowiu w podłożu glebowym przed rozpoczęciem doświadczenia wynosiła odpowiednio 0,44 i 8,42 mg·kg-1, natomiast po zakończeniu badań 0,33 i 7,09 mg·kg-1 s.m. W suchej masie życicy wielokwiatowej oznaczono średnio od 0,27 do 0,33 mg·kg-1 s.m. kadmu i od 3,33 do 5,14 mg·kg-1 s.m. ołowiu.
Pokaż

TytułWPŁYW PROCESU BIOLOGICZNEJ REDUKCJI N2 NA POBRANIE AZOTU PRZEZ RUTWICĘ WSCHODNIĄ (Galega orientalis Lam.)
AutorStanisław Kalembasa, Janusz Pala, Barbara Symanowicz
Strony93–99
Słowa kluczowerutwica wschodnia, kukurydza, biologiczna redukcja N2, azot
StreszczeniePokaż streszczenie
Brak danych dotyczących ilości azotu związanego przez bakterie brodawkowe (Rhizobium galegae), żyjące w symbiozie z rutwicą wschodnią (Galega orientalis Lam.), skłonił autorów do podjęcia badań w tym zakresie. W 2004 roku w doświadczeniu polowym wieloletnim (na glebie kulturoziemnej) określono ilościowo azot pochodzący z biologicznej redukcji N2 metodą izotopowego rozcieńczenia. Było to możliwe dzięki zastosowaniu na początku wegetacji azotu 15N w ilości 2 g na 1 m2 w formie CO(15NH2)2 o wzbogaceniu 12,12 at %15N na rutwicę i kukurydzę. Próby rutwicy pobierano w fazie: pąkowania, kwitnienia, końca kwitnienia i dojrzałości pełnej. Określono plon liści, łodyg i strąków, oznaczono azot ogółem, at %15N i obliczono ilość N pochodzącą z powietrza. Średni plon liści rutwicy wynosił 8,6 t·ha-1 s.m., łodyg – 6,4 t·ha-1 s.m., a strąków – 0,2 t·ha-1 s.m. Zawartość azotu w poszczególnych częściach roślin kształtowała się następująco: w liściach – 32,7 g·kg-1, łodygach – 16,1 g·kg-1 i strąkach 45,0 g·kg-1. Ilość azotu biologicznie zredukowanego przez części nadziemne rutwicy wschodniej wynosiła 312,3 kg N·ha-1, co stanowiło 89,2% azotu ogółem.
Pokaż

TytułTRWAŁOŚĆ Lolium perenne L. UPRAWIANEJ NA NASIONA W ZALEŻNOŚCI OD SPOSOBU SIEWU I ROZSTAWY RZĘDÓW
AutorMałgorzata Szczepanek
Strony101–112
Słowa kluczowepędy generatywne, plon nasion, trwałość, życica trwała
StreszczeniePokaż streszczenie
Celem badań była ocena trwałości Lolium perenne L. odmiany trawnikowej Stadion w uprawie na nasiona w zależności od czynników agrotechnicznych. Wydłużenie użytkowania do czwartego roku po zasiewie wpływało na ograniczenie liczby i długości pędów generatywnych, liczby kłosków w kłosie i nasion w kłosku oraz plonu nasion. W czteroletnim okresie użytkowania na nasiona życica trwała plonowała lepiej, jeśli była wysiewana z jęczmieniem jarym w porównaniu z zasiewem czystym wiosennym; przyspieszenie zbioru jęczmienia w użytkowaniu na zielonkę nie wpływało na plonowanie życicy. Wydajność życicy trwałej z zasiewu jesiennego w pierwszym roku pełnego użytkowania była przeważnie niższa, a w trzecim i czwartym wyższa niż wysiewanej wiosną w siewie czystym i z jęczmieniem. Życica trwała wykazywała słabą reakcję na zróżnicowanie rozstawy rzędów z tendencją do ograniczenia plonowania w warunkach uprawy w rozstawie szerokiej i bardzo szerokiej.
Pokaż

TytułBADANIA NAD WYSTĘPOWANIEM I SZKODLIWOŚCIĄ MSZYCY BURAKOWEJ (Aphis fabae complex), ZASIEDLAJĄCEJ BARSZCZ SOSNOWSKIEGO (Heracleum sosnowskyi Manden.)
AutorDanuta Wrzesińska
Strony113–118
Słowa kluczowebarszcz Sosnowskiego, Heracleum sosnowskyi Manden., mszyca burakowa, Aphis fabae complex
StreszczeniePokaż streszczenie
W latach 1999-2002 w okolicach Bydgoszczy, w miejscowościach: Minikowo, Mochełek i Topolno przeprowadzono badania nad dynamiką występowania i szkodliwością mszycy burakowej (Aphis fabae complex) na barszczu Sosnowskiego (Heracleum sosnowskyi Manden.). Gatunek ten występował we wszystkich stanowiskach badawczych. Największe nasilenie mszyc w kwiatostanach obserwowano w roku 2002 w Minikowie i Mochełku. Na liściach najwięcej Aphis fabae stwierdzono w Mochełku w latach 2002 i 2000. Mszyce żerujące na liściach barszczu powodowały ich żółknięcie i sztywnienie. Silnie zasiedlone przez A. fabae baldaszki czerniały i zasychały. Rośliny silnie opanowane przez mszyce były niższe i wytwarzały baldachy o mniejszej średnicy.
Pokaż

TytułWARTOŚĆ PASZOWA RUNI ŁĄK PIENIŃSKIEGO PARKU NARODOWEGO UŻYTKOWANYCH ZGODNIE Z WYMOGAMI OCHRONY PRZYRODY
AutorAleksy Gałka, Ewa Góra-Drożdż, Jan Zarzycki
Strony119–132
Słowa kluczowebioróżnorodność, łąki ekstensywne, Pieniny, wartość paszowa
StreszczeniePokaż streszczenie
Zachowanie bioróżnorodności łąk jest możliwe pod warunkiem, że będą one użytkowane zgodnie z wymogami ochrony przyrody. Składa się na to późne koszenie oraz brak nawożenia lub niewielki jego poziom. W pracy przedstawiono ocenę wartości paszowej runi łąk pienińskich w ten sposób użytkowanych, którą przeprowadzono na podstawie analiz botaniczno-wagowych prób runi, po określeniu w nich zawartości głównych składników pokarmowych. Wyniki pozwoliły na stwierdzenie stosunkowo dobrej jakości paszy, wynikającej z dużego udziału ziół i motylkowatych, jednakże głównym czynnikiem ograniczającym wykorzystanie paszowe tego typu runi jest wysoka zawartość włókna. Ze względu na możliwość występowania w runi gatunków roślin trujących lub szkodliwych konieczna jest wnikliwa ocena jej składu botanicznego.
Pokaż