Określono cechy mierzalne i przeliczalne storni Platichthys flesus (L., 1758) z rejonu Zatoki Gdańskiej. Otrzymane wyniki porównano z analogicznych badań ale do-tyczącymi storni z rejonów Zatoki Pomorskiej i Rynny Słupskiej. Analizowana próba charakteryzuje się dużą zmiennością cech mierzalnych. Cechy przeliczalne badanej próby można określić następującą formułą: Db (48-51) 52-61 (62), Ab (33-34) 35-44 (46), Pb 9-12 (13), Pb_Ds 9-12 (13-14), Vb (5) 6, V_Ds (5) 6, sp. br. 11-17, BR 5-6, vert. 33-37 (39). Cechy przeliczalne storni z porównywanych rejonów (Zatoki Pomorskiej, Rynny Słupskiej, Zatoki Gdańskiej) można ująć w formułę: Db 48-64 (65), Ab (33) 34-45 (46), Pb (8) 9-13 (14-15), Pb_Ds 9-13 (14), Vb (5) 6, V_Ds 5-6, sp. br. 11-17 (18), BR 5-8, vert. 33-38 (39). Stwierdzono dla dwóch cech mierzalnych istotne różnice statystyczne (nieparametryczny test Kołmogorowa-Smirnowa) pomiędzy obu płciami w próbach pochodzącymi z rejonów Zatoki Pomorskiej, Rynny Słupskiej oraz Zatoki Gdańskiej. Są to: długość zaoczna (poO) wyrażona wskaźnikiem procentowym obliczonym w stosunku do długość ciała (Sl) oraz średnica pionowa oka (Ov) wyrażona wskaźnikiem procentowym obliczonym w stosunku do długości bocznej głowy (lc). Jednocześnie nie stwierdzono takich różnic dla cech przeliczalnych. Analiza istotności różnic w zakresie cech przeliczalnych pomiędzy próbami pochodzącymi z rejonów Zatoki Pomorskiej, Rynny Słupskiej oraz Zatoki Gdańskiej, przeprowadzona za pomocą testu S Scheff'ego, wykazała istotne różnice statystyczne, co może świadczyć o przynależności do odrębnych stad (populacji).

W dorzeczu Popradu (dorzecze Wisły, Polska południowa) na 138 stanowiskach zbadano rozsiedlenie głowacza pręgopłetwego (Cottus poecilopus). Zagęszczenie głowacza pręgopłetwego w poszczególnych potokach wynosiło od 3 do 203 ryb٠100m^-2. Stwierdzono duże różnice zagęszczeń między różnymi potokami, a nawet w tych samych potokach między różnymi stanowiskami. Głowacz pręgopłetwy najliczniej (>50 ryb٠100m^-2) występował w płytkiej wodzie (<15 cm głębokości), w odcinkach z małym spadkiem (<25 m·km^-1) z przewagą bystrzy nad plosami (>50%). Z przeprowadzonej analizy wynika, że istotnie statystycznie ujemny wpływ na zagęszczenie głowaczy w potokach wywierały: odległości od źródeł (r = -0,7453) i ściśle skorelowane z nimi spadki podłużne koryt (r = -0,8652), a także średnie głębokości koryt (r = -0,7078). Ponadto statystycznie istotny ujemny wpływ wywierają odcinki plos (r = -0,7496). Natomiast nie odnotowano wpływu szerokości koryt potoków i ich położenia nad poziomem morza. W oparciu o analizowane czynniki środowiskowe przedstawiono zależność w postaci regresji wielokrotnej między ich wartościami a zagęszczeniem C. poeciliopus.

Stosując kolumnową, cienkowarstwową i wysokociśnieniową chromatografię cieczową autorzy badali występowanie karotenoidów u osobników tilapii nilowej hodowanych w wodach polskich. Analizie poddano płetwy, skórę, mięśnie, oraz wątrobę trzech osobników obu płci. Ustalono obecność 10 karotenoidów, wśród których dominującym okazała się być astaksantyna. Ogólna zawartość karotenoidów największa była w wątrobie (0,945) w pozostałych badanych częściach ciała wahała się od 0,216 (mięśnie) do 0,252 µg g^-1 świeżej masy (płetwy).

Autorzy stosująć kolumnową, cienkowarstwową i wysokociśnieniową chromatografię cieczową badali występowanie poszczególnych karotenoidów i ich ogólną zawartość w płetwach, skórze, mięśniach, wątrobie, jelitach, gonadach samic i samców stynki (Osmerus eperlanus) w okresie przedtarłowym w jeziorze Wigry na Suwalszczyźnie. Ustalono obecność obecność-karotenu, ε-karotenu, β-kryptoksantyny, neoksantyny, luteiny, 3-epiluteiny, zeaksantyny, tunaksantyny, epoksydowej formy luteiny, anteroksantyny, mutatoksantyny, diatoksantyny, idoksantyny, kantaksantyny i astaksantyny. Dominującym karotenoidom była zeaksantyna. Ogólna zawartość karotenoidów u samców była większa niż u samic; u samców największą zawartość stwierdzono w jelitach i wątrobie, zaś u samic w gonadach (ikrze) i jelitach.

Opracowanie zawiera wyniki badań nad składem wiekowym i wzrostem okoni ze zbiorników zaporowych Solina oraz Rożnów. Materiał badawczy stanowiło 124 okonie ze zbiornika Solina oraz 206 okoni ze zbiornika Rożnów. Wiek okoni ze zbiornika Solina wahał się od 3-10 lat (przy współczynniku wątpliwości 17%), a w zbiorniku Rożnów od 2 do 12 lat (przy współczynniku wątpliwości 10%). W Solinie najliczniej reprezentowane były roczniki 4+ i 5+, w Rożnowie 5+ do 9+. Największe przyrosty długości ciała stwierdzono w Solinie u okoni rocznika 4+ (3 cm), a w Rożnowie u roczników 4+, 5+ i 6+ (3,8; 3,1 i 3,0 cm). Największe roczne przyrosty masy ciała okoni z Soliny zaobserwowano w 4+, 6+, 8+ i 9+ roku życia, które wynosiły odpowiednio: 43,2; 44,4; 44,3 i 48,4 g, a u okoni z Rożnowa u roczników 10+ i 12+ – po 55 gramów. Współczynniki kondycji u okoni z Soliny wahały się w granicach 1,23 do 1,55, a u okoni z Rożnowa od 1,27 do 1,62.

Streszczenie: Na zebranym w wyniku połowów gospodarczych w latach 1997-2001 materiale, liczącym 271 tarlaków płoci, 188 tarlaków leszcza oraz 91 tarlaków okonia, określono stan dojrzałości gonad w okresie potarłowym oraz określono wiek ryb na podstawie łusek. Ocenę dojrzałości gonad samców i samic przeprowadzono za pomocą 6-stopniowej skali Sakun i Buckiej, na podstawie preparatów histologicznych. Wykazano, że wiek tarlaków płoci wahał się od 3 do 7 lat, leszcza od 4 do 15, a okonia od 6 do 13 lat. Wartości GSI u poszczególnych gatunków przedstawiały się następująco: u samic płoci wahały się od 1,23 do 2,85, a u samców od 0,8 do 1,6. U samic leszcza od 0,81 do 5,62, a u samców od 0,276 do 0,758. U samic okonia 1,2 do 5,6, a u samców 2,4 do 4,8. Analiza histologiczna wykazała, że samice płoci odbywają pierwsze tarło w 3. i częściowo w 4. roku życia, a samce w 2. i 3. Samice leszcza przystępowały do tarła po raz pierwszy w 7., a samce w 6. roku życia. Tarło obu tych gatunków w Solinie jest opóźnione około 1 miesiąc w porównaniu z cieplejszymi zbiornikami zaporowymi. Okoń ze zbiornika Rożnów odbywa masowe tarło w kwietniu, okres spoczynkowy gonad trwa około miesiąca, a proces odbudowy gonad przed kolejnym sezonem rozrodczym rozpoczyna się w czerwcu. W Rożnowie przystąpiło do tarła ponad 60% samic okonia, okres spoczynkowy jajników trwał około jednego miesiąca, w czerwcu rozpoczął się wzrost protoplazmatyczny, a w lipcu i sierpniu trofoplazmatyczny, który kontynuowany był we wrześniu.

Z odłowów gospodarczych i wędkarskich w zbiornikach zaporowych Solina i Tresna pozyskano w latach 1997-2001 odpowiednio 305 i 256 płoci. Wykonano indywidualnie pomiary ichtiologiczne oraz pobrano łuski celem określenia wieku. Wzrost ryb oznaczono metodą pomiarów rzeczywistych. Obliczono kondycję badanych płoci za pomocą wzoru Fultona. Wiek płoci z Soliny wahał się od 3 do 8 lat, przy czym dominującymi były roczniki 4+ (33,3% wszystkich badanych ryb) i rocznik 5+ (39% ryb). Wiek płoci ze zbiornika Tresna wahał się od 2 do 11 lat, a udział ryb w poszczególnych grupach wiekowych wahał się od 6% (2+) do 13,8% (4+). Średni przyrost ciała był najwyższy w 4. roku życia (3,3 cm), a najniższy w 8. (0,6 cm) w zbiorniku Solińskim. Podobne wyniki uzyskano w przypadku płoci z Tresnej, gdzie najwyższe przyrosty długości ciała przypadły na 4. rok życia, a najniższe na 11. Największe roczne przyrosty masy ciała płoci z Soliny miały miejsce w 4. (53,9 g) oraz w 7. roku (49 g), a najmniejsze w 5. i 6. roku życia. W przypadku płoci z Tresnej największe roczne przyrosty masy ciała wykazano w 9., 6. i 7. roku życia, odpowiednio: 95, 57,3 oraz 51,2 g. Wartości współczynnika kondycji płoci były zbliżone w obu zbiornikach. Porównanie masy ciała oraz rocznych długości i masy ciał poszcze-gólnych roczników płoci z Soliny i Tresnej nie wykazało różnic statystycznie istotnych.

Badano budowę i rozwój jajników u juvenilnego okonia, Perca fluviatilis (L.) przetrzymywanego od wyklucia w warunkach całodobowego oświetlenia i stałej temperatury wody 23°C. Budowa jajników i organizacja lamelli nie odbiegała od ich opisu w piśmiennictwie ichtiobiologicznym. Wśród oocytów prewitellogenicznych występowały dwie generacje oocytów: generacja starsza oocytów prewitellogenicznych jasno barwiących się o położeniu wzdłuż łącznotkankowej przegrody lamelli oraz generacja młodsza oocytów prewitellogenicznych intensywnie barwiących się położona bliżej nabłonka zarodkowego. Generacja młodsza oocytów prewitellogenicznych była w trakcie liczebnego formowania się u juvenilnych samic, na co wskazywały występujące wzdłuż wewnętrznej krawędzi nabłonka zarodkowego oocyty wczesne. W rozwoju oocytów, u kilku samic, oocyty osiągnęły stadium wakuolizacji, po którym następowała atrofia oocytów. Wyniki wskazują, że w warunkach całodobowego oświetlenia i stałej temperatury wody 23°C, u samic okonia tworzą się generacje oocytów prewitellogenicznych, odbywa się rozwój oocytów prewitellogenicznych oraz wakuolizacja oocytów, po której oocyty ulegają atrofii.

Określono skład ichtiofauny korzystającej z przepławki na zaporze zbiornika Czchów, w okresie jesiennym. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono obecność 2202 ryb należących do 13 gatunków. Dominującą pozycję zajmowała ukleja (93,6%) przed płocią (2,4%), brzaną i brzanką (1,2%) oraz pstrągiem potokowym (1%). Porównanie obecnego stanu ichtiofauny, ze stanem jaki został odnotowany podczas badań przeprowadzonych w latach 50. wykazuje brak świnki, która zajmowała wcześniej pozycję dominującą oraz drastyczny spadek udziału w ichtiofaunie gatunków reofilnych.

Zmiany w eksploatowanych populacjach karasia w 706 jeziorach północno-wschodniej Polski obserwowano w oparciu o dane połowowe z lat 1951-1994. Analizowane jeziora, o łącznej powierzchni ponad 120,8 tys. ha, podzielono na pięć klas wielkości. Parametry eksploatacji rybackiej karasia w postaci odłowu rocznego z jednostki powierzchni z uwzględnieniem ilości miesięcy eksploatacji oraz procentowego udziału karasia w odłowie całkowitym, charakteryzowały się dużą zmiennością. Wykreślono linie trendu w odłowach tego gatunku dla każdej klasy wielkości zbiorników. Określono tempo i tendencje zjawiska całkowitego zaniku karasia w odłowach gospodarczych. Scharakteryzowano rozmiary i częstotliwość zarybień tym gatunkiem w analizowanych jeziorach. Duża nieregularność tych zabiegów szła w parze z zmniejszającą się w czasie ilością zarybianych jezior i ogólnym zarybianym areałem w każdej kategorii zbiorników.

Oznaczono całkowitą zawartość arsenu (As) w 540 próbkach tkanek mięśniowych ryb bałtyckich (śledź, szprot, dorsz i stornia) poławianych w latach 2001-2003. Na przykładzie storni określono też wpływ wielkości ryby i miejsca połowu (Bałtyk wschodni, środkowy i zachodni) na kumulację As w tkance mięśniowej. Dopuszczalna zawartość arsenu w rybach i przetworach rybnych w 2003 r. wynosiła 4,0 mg·kg^-1 mokrej masy (m.m). Nie stwierdzono przekroczenia tej wartości w żadnej próbce. Najwyższą zawartością As charakteryzowały się szproty (średnio 0,78), a najniższą stornie (średnio 0,26 mg·kg^-1 m.m.). Stwierdzono istotne różnice (p≤0,05) w zawartości arsenu pomiędzy poszczególnymi gatunkami badanych ryb. Jedynie zawartość arsenu w dorszu i storni nie różniła się istotnie (p≥0,05). Stornie z Bałtyku wschodniego charakteryzowały się statystycznie istotnie wyższą zawartością As (p≤0,05) niż ryby tego gatunku odławiane w Bałtyku środkowym i zachodnim. Stornie o długości 30-40 cm charakteryzowały się statystycznie istotnie wyższą zawartością As (p≤0,05) w porównaniu z rybami mniejszymi tj. o długości 20-30 cm i poniżej 20 cm.