Acta Scientiarum Polonorum

Czasopismo naukowe założone w 2001 roku przez polskie uczelnie rolnicze

| Informacje | Recenzenci | Rada Programowa | Rady naukowe | Adresy redakcji | Serie | Wymogi edytorskie | Wzorcowy artykuł | Warunki publikacji | Procedura recenzowania | Prenumerata | Streszczenia | Szukaj | Statystyki |
Hortorum Cultus
(Ogrodnictwo) 4 (2) 2005
Streszczenia
Wybierz numer

TytułCzęściowa charakterystyka izolatu wirusa mozaiki ogórka (CMV) z roślin Lonicera caprifolium L.
AutorMaria Kamińska, Tadeusz Malinowski, Hanna Śliwa
Strony3–10
Słowa kluczoweLonicera, wirus mozaiki ogórka, identyfikacja, serologia
StreszczeniePokaż streszczenie
Stwierdzono obecność wirusa mozaiki ogórka (CMV) w naturalnie porażonych roślinach wiciokrzewu (Lonicera caprifolium L.) wykazujących zahamowanie wzrostu oraz silną deformację liści i kwiatów. Wirusa zidentyfikowano na podstawie reakcji testowych roślin zielnych, jego właściwości w warunkach in vitro oraz właściwości serologicznych. Wirusa przeniesiono w sposób mechaniczny na trzynaście gatunków roślin zielnych, u których wywoływał objawy lokalne lub lokalne i systemiczne. TIP wirusa określono na 65-70º C, LIV 4-5 godzin a DEP 10-4 do 10-5. W teście DAS-ELISA wirus reagował pozytywnie z przeciwciałami na CMV-ToRS (II), a nie reagował z przeciwciałami na CMV- DTL (I). Przygotowano surowicę króliczą, której miano w teście F(ab')2 ELISA wynosiło co najmniej 128 000, zarówno w reakcji z izolatem homologicznym jak i z izolatem M, należącym do serogrupy DTL.
Pokaż

TytułWpływ biopreparatów i syntetycznych fungicydów na wzrost in vitro grzyba mikoryzowego oidiodendron sp.
AutorBarbara Marjańska-Cichoń, Ryszard Miętkiewski, Anna Sapieha-Waszkiewicz
Strony11–19
Słowa kluczowefungicydy syntetyczne, biopreparaty, koncentracja, wzrost kolonii, grzyb mikoryzowy, Oidiodendron sp.
StreszczeniePokaż streszczenie
Badano wpływ biopreparatów Bioczos SL, Biosept 33 SL, Biochikol 020 PC, Propolis oraz fungicydów syntetycznych Euparen Multi 50 WG, Horizon 250 EW oraz Teldor 500 SC, na wzrost i rozwój grzyba mikoryzowego Oidiodendron sp. Do pożywki PDA dodawano badane preparaty w dawkach: zalecanej w praktyce rolniczej, 5-krotnie mniejszej i 5-krotnie większej od zalecanej, a następnie inokulowano grzybem Oidiodendron sp. Wykazano, że fungicydy syntetyczne okazały się bardziej toksyczne w stosunku do badanego grzyba niż biopreparaty. Preparat Horizon 250 EC przy koncentracji zalecanej uniemożliwił wzrost grzyba do końca trwania eksperymentu. Większość biopreparatów ograniczało wzrost grzyba Oidiodendron sp., lecz tylko przy stężeniu najwyższym, w przypadku Bioczosu SL oraz Propolisu, obserwowano całkowite zahamowanie wzrostu kolonii grzyba.
Pokaż

TytułWpływ porażenia liści jabłoni w okresie jesieni na występowanie stadium konidialnego grzyba Venturia inaequalis (Cooke) Aderh. na jednorocznych pędach
AutorMarek Grabowski, Katarzyna Rogaś
Strony21–26
Słowa kluczoweparch jabłoni, zarodniki konidialne, zimowanie
StreszczeniePokaż streszczenie
Celem badań było określenie wpływu jesiennego porażenia liści trzech odmian jabłoni (McItosh, Idared, Jonagold) na występowanie stadium konidialnego Venturia inaequalis na pędach. Z przeprowadzonych badań wynika, że silne porażenie liści jabłoni przez V. inaequalis w okresie jesieni sprzyja zimowaniu stadium konidialnego tego grzyba na pędach. W sadzie nie objętym ochroną chemiczną znacznie częściej na jednorocznych pędach obserwowano luźno ułożone strzępki grzybni i zarodniki konidialne. Najwięcej zarodników konidialnych spotykano na pędach niechronionej odmiany McIntosh, wiązało się to z silnym porażeniem liści w okresie późnej jesieni. Znacznie mniejsza liczba konidiów obserwowana była na pędach odmiany Jonagold. W sadach chemicznie chronionych zimowanie stadium konidialnego spotyka się rzadziej, występuje ono jedynie w przypadku silnego porażenia liści w okresie jesieni.
Pokaż

TytułGrzyby występujące na świerku kłującym (Picea pungens Engelm.) w krakowskim ogrodzie botanicznym
AutorMaria Bartyńska, Waldemar Mirski
Strony27–37
Słowa kluczowePicea pungens, objawy chorobowe, grzyby
StreszczeniePokaż streszczenie
Badania miały na celu określenie przyczyn zamierania pędów i igieł świerka kłującego (Picea pungens Engelm.) i jego odmiany ‘Glauca’ w nasadzeniach stałych w kolekcji Ogrodu Botanicznego UJ w Krakowie. Wymienione objawy chorobowe przyczyniały się już od kilku lat do utraty walorów dekoracyjnych u tych drzew. W latach 2002 i 2003 przeprowadzono badania w oparciu o ocenę zdrowotności roślin, diagnostykę fitopatologiczną, wyosobnienie mikroorganizmów z tkanek z objawami chorobowymi oraz hodowlę i identyfikację wyosobnionych grzybów. Zarówno określanie zdrowotności drzew jak i specjalne techniki laboratoryjne dowiodły, że zdiagnozowane u roślin objawy mają charakter infekcyjny, a grzyby mogą być ich głównymi sprawcami. Analiza populacji grzybów wyosobnionych z chorych tkanek wskazała na ich kompleksowe występowanie w tkankach badanych roślin, jak też na dominację takich gatunków jak Alternaria consortiale, Aureobasidium pullulans, Penicillium canescens, Phoma pomorum, Ulocladium consortiale, Zythiostroma pinastri.
Pokaż

TytułGrzyby wyizolowane z nasion werbeny ogrodowej (Verbena hybrida) oraz patogeniczność wybranych grzybów dla siewek i próby ich zwalczania
AutorAnna Kaczyńska, Jan Kućmierz
Strony39–44
Słowa kluczoweVerbena hybrida, nasiona, grzyby, patogeniczność, zwalczanie
StreszczeniePokaż streszczenie
W wyniku analizy mikologicznej nasion werbeny ogrodowej zidentyfikowano 17 gatunków grzybów. Są wśród nich zarówno typowe saprobionty: Aspergillus, Penicillium, Rhizopus, Trichothecium, jak i patogeny: Alternaria spp., Botrytis cinerea, Fusarium spp., Rhizoctonia solani. Największy udział procentowy miały grzyby z rodzajów: Alternaria, Fusarium, B. cinerea, R. solani oraz C. herbarum. W doświadczeniach in vitro najbardziej chorobotwórczymi dla siewek werbeny okazały się: A. alternata, F. oxysporum, F. culmorum, B. cinerea i R. solani, zaś znacznie słabszymi: Epicoccum purpurascens i Cladosporium herbarum. W warunkach laboratoryjnych najskuteczniej hamowały wzrost grzybni A. alternata i F. oxysporum Zaprawa Funaben T i Captan zawiesinowy, znacznie słabiej Topsin M, który w przypadku grzyba A. alternata, w wyższych stężeniach nawet stymulował wzrost grzybni.
Pokaż

TytułWystępowanie bożodrzewu gruczołkowatego Ailanthus altissima (Mill.) Swingle we Wrocławiu, Dolny Śląsk, Polska
AutorPrzemysław Bąbelewski, Mieczysław Czekalski
Strony45–57
Słowa kluczowebożodrzew gruczołkowaty Ailanthus altissima, Wrocław, Dolny Śląsk, Polska
StreszczeniePokaż streszczenie
W latach 1998–2001 na terenie Wrocłwia zlokalizowano 647 stanowisk z 2025 drzewami bożodrzewu gruczołkowatego. Znajdowały się one na różnych siedliskach. Najwięcej było ich w strefach zwartej i luźnej zabudowy mieszkaniowej, na terenach usługowych, przemysłowych, związanych z kompleksem transportowym oraz zieleni miejskiej. Siedliska te były od średnio do silnie przekształconych i zaliczono je do euhemerobowych z przewagą β-euhemerobowych. Średni poziom ich hemerobii wynosił 61. Jest to najprawdopodobniej optymalny poziom hemerobii dla tego gatunku w miastach. Największe zagęszczenie stanowisk na obszarze zwartej zabudowy miejskiej wyspy cieplnej pozwala uznać bożodrzew gruczołkowaty za gatunek urbanofilny i ciepłolubny. Drzewo to we Wrocławiu częściej rozprzestrzenia się spontanicznie i jest pionierskie w zajmowaniu siedlisk nieodpowiednich dla innych gatunków drzew. Bożodrzew gruczołkowaty warto zalecać do uprawy w miastach, zwłaszcza położonych w zachodniej części kraju.
Pokaż

TytułEfektywność ochronnego działania biopreparatów stosowanych jako zaprawy do fasoli zwykłej (Phaseolus vulgaris L.) i grochu (Pisum sativum L.)
AutorAlina Pastucha, Elżbieta Patkowska, Danuta Pięta
Strony59–67
Słowa kluczowegroch, fasola zwykła, biopreparaty, fungicyd, grzyby patogeniczne
StreszczeniePokaż streszczenie
W badaniach fitotronowych sprawdzano efektywność ochronnego działania biopreparatów, takich jak Biosept 33 SL, Biochikol 020 PC i Polyversum, zastosowanych jako zaprawy nasienne dla fasoli zwykłej i grochu. Dla porównania użyto również fungicydu Zaprawa Oxafun T, a kontrolę stanowiły nasiona niezaprawione. Badane rośliny wzrastały w podłożu przerośniętym różnymi gatunkami grzybów chorobotwórczych dla grochu i fasoli zwykłej. Bez względu na gatunek najmniej roślin, z największym udziałem roślin porażonych, uzyskano w kombinacjach kontrolnych. Użycie biopreparatów oraz fungicydu okazało się skutecznym zabezpieczeniem roślin grochu i fasoli zwykłej przed porażeniem przez badane fitopatogeny. Spośród testowanych biopreparatów najlepszym działaniem ochronnym wykazał się Biosept 33 SL o stężeniu 0,2%.
Pokaż

TytułWpływ chitozanu na kształtowanie się zbiorowisk mikroorganizmów w glebie ryzosferowej soi
AutorAlina Pastucha
Strony69–77
Słowa kluczowechitozan, soja, ryzosfera, bakterie antagonistyczne, grzyby antagonistyczne
StreszczeniePokaż streszczenie
Doświadczenie prowadzono w latach 1999–2001. Przedmiotem badań była gleba ryzosferowa soi odmiany ‘Polan’ oraz 0,1% chitozan. Związek ten użyto jednorazowo (zaprawianie nasion), dwukrotnie (zaprawianie nasion i oprysk siewek), trzykrotnie (zaprawianie nasion, oprysk siewek i oprysk roślin w fazie kwitnienia). W doświadczeniu uwzględniono również kombinacje kontrolną, tj. bez użycia chitozanu. Celem badań było określenie wpływu chitozanu na skład jakościowy i ilościowy populacji mikroorganizmów w glebie ryzosferowej z wyszczególnieniem antagonistów. Przeprowadzona analiza mikrobiologiczna prób gleby ryzosferowej soi pobranej z poszczególnych kombinacji doświadczenia wskazała na różną liczebność bakterii oraz grzybów. Największą ogólną liczbą kolonii bakterii, a najmniejszą liczbą kolonii grzybów charakteryzowała się gleba ryzosferowa soi po trzykrotnym zastosowaniu chitozanu. W tej próbie gleby wystąpiło najwięcej bakterii i grzybów o antagonistycznym oddziaływaniu względem fitopatogenów
Pokaż

TytułPlonowanie sparaksisu trójbarwnego (Sparaxis tricolor Ker.-Gawl.) w zależności od terminu i głębokości sadzenia bulw w warunkach Lubelszczyzny
AutorJerzy Hetman, Barbara Marcinek
Strony79–87
Słowa kluczoweSparaxis tricolor, termin sadzenia, głębokość sadzenia, plon bulw
StreszczeniePokaż streszczenie
Bulwy sparaksisu trójbarwnego sadzono w odstępach 10-dniowych od 20 kwietnia do 20 maja na 3 głębokościach: 4, 6 i 8 cm. Najwyższy liczbowo i wagowo plon ogólny i handlowy bulw potomnych, a także bulw wytwarzanych w katach liści uzyskano z najwcześniejszego terminu sadzenia bulw matecznych. Wpływ głębokości sadzenia zależał od terminu sadzenia bulw. Przy wczesnym sadzeniu wyższe plony uzyskiwano, sadząc bulwy mateczne na głębokości 4 cm. Sparaksis sadzony w drugiej dekadzie maja wytwarzał wyższy plon bulw potomnych, gdy bulwy mateczne posadzono na głębokości 8 cm.
Pokaż

TytułOddziaływanie biopreparatów na kształtowanie się populacji mikroorganizmów ryzosferowych soi (Glycine max (L.) Merrill.)
AutorElżbieta Patkowska
Strony89–99
Słowa kluczowesoja, ryzosfera, biopreparaty
StreszczeniePokaż streszczenie
Przedmiotem doświadczenia polowego przeprowadzonego w latach 2003–2004, była gleba ryzosferowa soi odm. ‘Mazowia’. Przed wysiewem nasiona zaprawiano biopreparatami (Biochikol 020 PC, Biosept 33 SL, Polyversum) lub fungicydem (Zaprawa Oxafun T). Kontrolę stanowiły nasiona niezaprawiane. Analiza mikrobiologiczna gleby ryzosferowej soi, przeprowadzona w fazie kwitnienia wykazała, że najwięcej bakterii ogółem oraz bakterii Bacillus spp. i Pseudomonas spp. wystąpiło po zastosowaniu Biochikolu 020 PC, a najmniej w kombinacji kontrolnej. Najmniejszą liczebność grzybów zaobserwowano po zastosowaniu Biochikolu 020 PC lub Zaprawy Oxafun T, nieco większą po wprowadzeniu do gleby Bioseptu 33 SL lub Polyversum, a największą w kombinacji kontrolnej. Z ryzosfery soi najczęściej wyosabniano grzyby z rodzajów Alternaria, Fusarium, Pythium oraz Gliocladium, Penicillium i Trichoderma. Po zastosowaniu biopreparatów udział grzybów chorobotwórczych w ryzosferze soi był znacznie mniejszy aniżeli w kontroli. Największy udział Gliocladium spp. wystąpił po zastosowaniu Polyversum lub Biochikolu 020 PC, a Trichoderma spp. po wprowadzeniu Biochikolu 020 PC lub Bioseptu 33 SL. Ponadto badania szalkowe wykazały, że użyte w doświadczeniu biopreparaty i fungicyd przyczyniły się do zwiększenia liczebności antagonistycznych bakterii (Bacillus spp. i Pseudomonas spp.) oraz grzybów (Gliocladium spp. i Trichoderma spp.).
Pokaż

TytułWpływ kondycjonowania regulatorami wzrostu na starzenie się ciętych liści cantedeskii (Zantedeschia aethiopica Spr.) i funkii (Hosta ’Undulata Erromena’) przechowywanych w niskiej temperaturze
AutorJulita Rabiza-Świder, Ewa Skutnik
Strony101–110
Słowa kluczoweZantedeschia aethiopica, Hosta ‘Undulata Erromena’, przechowywanie, regulatory wzrostu, starzenie, zieleń cięta
StreszczeniePokaż streszczenie
Cięte liście cantedeskii etiopskiej (Zantedeschia aethiopica Spr.) i funkii (Hosta ‘Undulata Erromena’) stanowią bardzo wartościowy materiał uprawiany na zieleń ciętą. W pracy sprawdzono wpływ traktowania regulatorami wzrostu zastosowanego przed przechowywaniem w obniżonej temperaturze i sposobu przechowywania liści przez 3 dni w obniżonej temperaturze (5 ±  1°C) (na świetle /na mokro; na świetle /na sucho; w ciemności /na mokro; w ciemności /na sucho), na ich pozbiorczą trwałość oraz na zmiany zawartości chlorofilu w trakcie starzenia. Po przechowywaniu liście umieszczano w fitotronie (20 ±1°C w rytmie dobowym 12 h światła, 12 h ciemności). Wyniki przeprowadzonych doświadczeń potwierdziły wykazany wcześniej negatywny wpływ przechowywania ciętych liści cantedeskii etiopskiej w ciemności na sucho, a liści funkii na sucho (zarówno w ciemności, jak i na świetle) na ich dekoracyjność. Stwierdzono jednak, że negatywne skutki przechowywania ciętych liści obu gatunków w ciemności bądź na sucho można przynajmniej częściowo zniwelować, stosując przed przechowywaniem 24-godzinne kondycjonowanie regulatorami wzrostu: w przypadku liści cantedeskii – kwasem giberelinowym, a w przypadku liści funkii – benzyloadeniną. U cantedeskii zabieg ten całkowicie niweluje negatywne skutki przechowywania w ciemności w perforowanej folii polietylenowej, utrzymując ich trwałość na poziomie 7-krotnie wyższym od liści nietraktowanych. U liści funkii kondycjonowanie benzyloadeniną zwiększa ich trwałość 6-krotnie w stosunku do liści nietraktowanych. Mimo tak dużego wzrostu trwałości, w liściach funkii traktowanych benzyloadeniną utrzymuje się negatywny efekt przechowywania na sucho. Korzystny wpływ regulatorów wzrostu odzwierciedlił się w wyższym poziomie chlorofilu w liściach.
Pokaż

TytułZawartość suchej masy i węglowodanów w bulwach bardzo wczesnych odmian ziemniaka uprawianych pod osłonami
AutorPiotr Pszczółkowski, Barbara Sawicka
Strony111–122
Słowa kluczoweziemniak, osłony, herbicydy, odmiany, sucha masa, węglowodany
StreszczeniePokaż streszczenie
Badania przeprowadzono w latach 1996–1998 na glebach kompleksu dobrego żytniego. Eksperyment założono metodą losowanych podbloków w 3 powtórzeniach. Badano 4 następujące czynniki: 1) technologie uprawy: a) technologia tradycyjna jako obiekt kontrolny, b) z folią polietylenową, c) z agrowłókniną polipropylenową, d) z podwójną osłoną z folii i włókniny polipropylenowej; 2) sposoby pielęgnacji ziemniaka: a) mechaniczna, b) z zastosowaniem Afalonu, c) z użyciem Raceru, d) z zastosowaniem mieszaniny herbicydów Afalon + Command; 3) odmiany ziemniaka: Aster i Drop; 4) terminy zbioru: a) 60 dni po sadzeniu, b) 75 dni po sadzeniu, c) po dojrzeniu. Stosowanie osłon w uprawie ziemniaka, w porównaniu z uprawą tradycyjną spowodowało wzrost zawartości w bulwach skrobi, cukrów ogółem, cukrów redukujących i sacharozy, a spadek koncentracji suchej masy.
Pokaż

TytułNastępczy wpływ retardantów na wzrost i rozwój pędów Tibouchina urvilleana Cogn. in vitro
AutorJarosław Grodek, Danuta Kozak
Strony123–128
Słowa kluczoweTibouchina urvilleana, retardanty wzrostu, in vitro
StreszczeniePokaż streszczenie
Badano następczy wpływ następujących retardantów: paklobutrazolu – 0,1; 0,5; 1; 5 mg l-1, fluropirimidolu – 0,1; 1; 5 mg l-1, chlorku chlorocholiny (CCC) –5, 50 mg l-1 na wzrost i rozwój pędów Tibouchina urvilleana Cogn. in vitro. Paklobutrazol w stężeniu 1 i 5 mg l-1, a także fluropirimidol w stężeniu 5 mg l-1 istotnie hamowały wzrost pędów. Pędy pochodzące z tych pożywek były grubsze oraz sztywniejsze i miały krótsze międzywęźla. Obserwowano stymulujący wpływ CCC w stężeniu 5 mg l-1 na wzrost elongacyjny pędu głównego. Największą liczbę pędów kątowych wytworzyły pędy inkubowane wcześniej na pożywce zawierającej 1 mg l-1 fluropirimidolu. Paklobutrazol w stężeniu 0,5 i 1 mg l-1 oraz fluropirimidol w ilości 5 mg l-1 wpływały na regenerację i przyrost świeżej masy korzeni. Fluropirimidol wywierał silniejsze działanie. Retardanty (z wyjątkiem paklobutrazolu w stężeniu 5 mg l-1) zastosowane we wcześniejszym pasażu stymulowały wzrost elongacyjny korzeni.
Pokaż

TytułAnaliza liczebności mszyc zasiedlających róże rosnące w różnych typach zieleni miejskiej Lublina
AutorBożenna Jaśkiewicz
Strony129–137
Słowa kluczowemszyce, róże, zieleń miejska, liczebność, antropopresja
StreszczeniePokaż streszczenie
Obserwacje nad liczebnością mszyc prowadzono w latach 2001-2003 jednocześnie w czterech różnych stanowiskach. W każdym z nich wyznaczono po trzy krzewy: róży parkowej ‘Grandhotel’, róży pomarszczonej, róży wielokwiatowej oraz po pięć krzewów róż rabatowych różnych odmian. Celem badań było przeprowadzenie analizy ilościowej fauny mszyc zasiedlającej róże rosnące w różnych typach zieleni miejskiej. W wyniku przeprowadzonych badań na analizowanych krzewach zaobserwowano występowanie 10 gatunków mszyc. Nie odnotowano istotnych różnic w składzie gatunkowym mszyc zasiedlających róże rosnące w różnych typach zieleni miejskiej. Wykazano istotne różnice w liczebności mszyc pomiędzy analizowanymi stanowiskami. Najbardziej podobne pod względem liczebności były stanowiska: przyjezdniowe i przyuliczne oraz przyjezdniowe i osiedlowe.
Pokaż