W pracy o charakterze przeglądowym przedstawione zostały najnowsze naukowe poglądy na temat roli pełnionej przez pierwotniaki w ekosystemie żwacza, przesłanki do całkowitej lub częściowej jego defaunacji oraz żywieniowe zabiegi umożliwiające w praktyce wprowadzenie tego zabiegu. Duża liczba pierwotniaków w żwaczu (>1×10⁶/ml) wpływa ujemnie na efektywność wykorzystania energii i białka w ekosystemie żwacza. Całkowita defaunacja żwacza zwiększa istotnie dopływ białka bakteryjnego do dwunastnicy, a także podnosi ilość kwasu propionowego w żwaczu, przy równoczesnym zmniejszeniu udziału kwasu masłowego w sumie LKT. Zmniejszeniu ulega także poziom amoniaku i produkcja metanu w żwaczu. Defaunacja natomiast obniża wyraźnie strawność ścian komórek (NDF i ADF) i wpływa niekorzystnie na przemiany skrobi w żwaczu. Proces częściowej defaunacji uzyskać można poprzez takie czynniki żywieniowe, jak zwiększenie udziału pasz treściwych w dawce pokarmowej, a także dodatek tłuszczów roślinnych lub drożdży piwnych. Intensyfikacja żywienia prowadzi do zmniejszenia liczebności pierwotniaków w żwaczu do poziomu 2-4×10⁵/ml.

39-48