Wykorzystując analizę wariancji metodą najmniejszych kwadratów oceniono wpływ wybranych czynników na wydajność dobową, skład chemiczny i poziom komórek somatycznych w mleku z 163 196 próbnych dojów krów populacji aktywnej na Pomorzu i Kujawach. Odziedziczalność cech mleka oszacowano metodą REML. Wykazano, że zawartość podstawowych składników jest tylko w nieco wyższym stopniu uwarunkowana dziedzicznie niż ich wydajność i waha się od 0,19 do 0,25, natomiast h² liczby komórek somatycznych wynosi 0,14. Stwierdzono istotny wzrost wydajności dobowej oraz tendencję wzrostu zawartości tłuszczu i białka a także liczby komórek somatycznych wraz ze wzrostem udziału genów rasy hf. Wykazano prawie 11% przewagę wydajności dobowej krów wiosną w porównaniu do jesieni. Latem mleko zawierało mniej tłuszczu i białka, ponadto jego jakość higieniczna określona liczbą komórek somatycznych była najgorsza. Wykazano tendencję wzrostu wydajności dobowej i pogarszania się jakości mleka ze wzrostem liczebności stada.

129-138