Stabilna władza Kościoła katolickiego wywierała wpływ na kształtowanie sieci osadniczej Warmii aż do I rozbioru Polski. Dzięki temu zarówno w miastach, jak i na wsi warmińskiej wytworzył się odrębny sposób zagospodarowania terenu miejscowości oraz obrębu gospodarstw. W latach powojennych na tzw. Ziemie Odzyskane nastąpiła migracja ludności. Większość pozostawionych gospodarstw szybko popadało w ruinę. Do czasów obecnych kształt i forma istniejących sadyb uległy dalekim przekształceniom. Jedynym śladem dawnych założeń przestrzennej organizacji zagród wiejskich oraz preferowanych przez ich mieszkańców gatunków roślin ozdobnych są dobrze zachowane opuszczone sadyby gospodarskie z luźnej zabudowy. W latach 2002–2005 przeprowadzono badania florystyczne w 50 sadybach zlokalizowanych we wschodniej części Warmii. Wyróżniają się one dużym bogactwem florystycznym. Stwierdzono występowanie 246 gatunków roślin naczyniowych. Liczną grupę tworzy dendroflora reprezentowana przez 66 taksonów. Ponad 25% flory stanowią gatunki pochodzące z dawnych nasadzeń. Są to głównie drzewa, krzewy owocowe i ozdobne oraz wieloletnie byliny ozdobne.

59-70